Zonderling schijnt het toch dat het Frapsche volk, hetwelk
vooral sedert de regering van Karei den Groeten bij wetenschap
pelijke beschaving godsdienstige verlichting paarde, zoodat des-
zelfs kerkleeraars meer dan elders hiërarchie en onkunde weer
den bil de Hervorming achterlijk gebleven is. Na den schok
die de groote Kerkvoogdij door de verplaatsing van den Pausse
Irken zetel naar Avignon geleden had waarbij zij onder Fran
schen invloed kwam en haar gezag alleen uit wereldlijke belangen
behield terwijl de Waldensen Protescantismus leerdenzou men
meenen' dat de Franscheh zelve spoedig als Hervormers zou
den optreden. Het behaagde de Voorzienigheid krachtvolle Duit*
sclurs, vrije Zwitsers, bedaarde Nederlanders daartoe te kie
zen, geen dwèepende Italianen, geen wufte Franschen. Bij
de meerdere vestiging moest eerst een Calvin optreden. Er
bestaan vele redenenwaarom de Hervorming niet in Frank
rijk zegevierde. Als wij de staatkunde van dat landen den
zonderlingen volksgeest noemen in tegenoverstelling der lan
den en volkendie de Hervorming omhelsdenhebben wij reeds
eene hoofdoorzaak van dit verschijnselDe Ltgtse bande ue Her
vorming uit Frankrijk tot onder den groocen Hendrik IV bet
Edict van Nantes toegang baande, ea de Hervorming veld won.
Spoedig heeft de Staatkunde van Lodewijk XIV dit goede zaad
verstikt"! en her herroepen van het Edict ven Nantes, en de ver
banningder Protestanten hebben bewezen, dat het licht der Her
vorming op Frankrijks bodem nog niet schijnen kon. Men
had toen een licht in het Catholicismus zelve ontstoken, waarbij
men meende dat der H ervorroing te kannen missen Waarlijk groo
te mannen, als FenelonMassillon. Bwridloueen Bos?uet
boeiden, en wekren eenen voor Franschen vooral beminneüjken
godsdienstzin. Inrusschen zoude de eerstgenoemde misschien op
eenen anderen tijd in der. geest wan onzen Erasmus Frankrijk
hervormd hebben, hij en anderen, die Pmtestantsche beginselen
eerbiedigden en menigmaal volgden, gaven het Catholicismus in
Frankrijk eene rigting, welke veel goedo had. kunnen uitrigten
indien ook hier niet gebleken ware dat individuele regtschapenheid
op den grondslag drr dwaling geen duurzaam gebouw stichten
kan. VoltaireRousseau en hunne navolgers zijn eenen anderen
weg ingeslagen en hoewel zij de heerschende godsdienst eenen
hevigen schok roebragnn; godsdienstzin kweekten zij niec. Zij
braken af, en bouwden niet op, evengèlijl: zoo vele Wijsgeren
en-Neologen na hen. Het Fransche volk kwam nu op een gevaar
lijk standpunr De spanning duurde niet lang Bij Fianschen had
de schaai tot het laatste spoedig overwigt. Doch stand houden
kon het niet De eeuw des openlijken ongeJoofs duurde korr.
M-aar voor geloof was de weg niet gebaandeo de gevolgen des
onhoofs waren te «tredend, en hielden te veel aller belangen
zinnen geboeid Napoleon wilde Frankrijk groot maken, en deze
wereldgrootheid boeide de natie te zeerom over beginselen en
godsdienst te denken Het was genoeg geene ongerijmde gods
vereering te hebben, zoo sprak men, maar over de ware be
kommerde men zich niet Evenwel gelooven wijdat Napoleon
waarheid «prak, toen hij zeide Indien ik heden Protestant word
vol'Ten mij morgen 28 millioene.n Franschen." Dit is niet gebeurd.
Het* ligt niet in den weg der Voorzienigheid mer godsdienst te
laten spelen. Het Catholicismus leed hieronder echter veeldaar
deszelfs Hop d balling was.
Napoleon vielFrankrijk schepte ademhet kwam tot eemg
'nadenken het Procestantismus won veldhet Catholicismus dacht
aan Hervorming zoo als de pogingen tot afschaffing v?.n het Coe-
libaat der geestelijken her groote bolwerk van Rome) getuigen
kunnen. Doch onverschilligheid, die men bij alle volken, en
ook vooral bij de Franschen vindt, en een bevallig mijsticisme
door ,-enien ingevoerd ter eene zijde, en Jesuiten-invlo d ter an
dere zijde veroorzaakten nieuwen srilstandook het J.suitisrous
vieldoch nu treedt de oude Staatkunde open de mannen der
Julij-revolutie stellen godsdienst ter zijde Maar zij zochten toch
steun in orde en wet en poogden er zich mede tc veieenigen
zij wilden wel de gevolgen der ware beginselen handhaven zon
der die beginselen zelve aantenemen. De verdediger van het huis
der Bourbons kon voor zijnen godsdienstvorm geen toegang ba
ren Het St Simonisme brak ook af, en bouwde niet op her was
temagtetoos Zal Frankrijk nu op nieuw ongeloovig worden? Eene
vruchr des ongefoofs wordt plotseling rijp, en maakt zonderlingen
indruk Des Konmgs leven wordt belaagd maar gespaard, en
Lijkmissen en Te Deums trekken het Hof en de Grooten naar on
bezochte tempelen Godsdienstig gevoel schijnt te ontwaken in
een rijd waarin het geloof van eenen Lafayettey Talleyrand en
Thiers geen orakel meer is. In dezen tijd wint het Procestantismus
veld De buitensporigheid van La Mennais heeft uitgewoed.
Frankrijk heelt de stem van Benjamin Constant gehoord, en
zijn uitvaart is door allerlei gezinten gevierdde waarheid wordt
gehuldigd in de solide werken van VinetMichaud Capefigue
en Anctllon de welsprekendheid van Coqueretboeit meer dan de
zinnen, en bet operbaar onderwijs wil men van den zwaren boe;
ortslaan waarin het Matenalismus het gekneld hield. Lamartine
moge n et zijn dichterlijk genie nog idealen scheppen, bet Pro-
rèstanrsmus in een be ha gel ijk kleed, dat het niet versmaadt, zal
waarheid doen zegevieeen. Hierom is het te bejammeren, dar er
onder de kanselredenaars slechts één isdie ware welsprekendheid
be'zit Maar ook zonder die kan Gods woord hier doen, wat
het 200 dikwerf uitwerktete meer daar het Bijbelgenootschap
in Frankrgk ongelooflijken opgang maakt.
Deze opmerkingen strekken tot opheldering van het gegeven
berigt, hetwelk hierdoor misschien m belangrijkheid wint. Doch
er is in hetzelvè nog meer opmerkelijk vooral voor ons Vader
land want het mag zich de eer toerekenen aan dit goede veel te
hebben bijgedragen. Zonder verderfelyke propaganda had Neder
land xedelyken invloeden deze is^ hierin treffend zigtbaar. Eer
lang zullen wy hierop terugkomen.'' S.
ulbucrfculicii.
IN NAAM DES KONINGS
VERKOOPING ter Rol der gedwongene onteigeningen
van de Regtbank van Eersten Aanlegzitting hou-
dende te Goes, (provincie Zeeland.)
Van een HUIS en ERVE, A. N.° 127, staande en gelegen
op de Markt te AxelGemeente Axel: Kanton AxelArron
dissement GoesKadasrraa! Sectie G. N.° 232 belendende Oost
het huis van Jan Willem VijgenboomWest het huis van den
Heer Izetac MulliéNoord de Markt en Zuid den gedemoli-
eerden Binnenwalwordende het voorgedeelte van gemeld Huis
gebruikt tot het Bureau van den Militairen District Comman-
danshet achtergedeelte door Jacobus HuissenKleermaker.
Welk Goed in voorzeide Gemeente AxelKanton AxelAr
rondissement Goes gelegen, toebèhoorende aan de Gearresteer
den, Erven PRINA SIERICKWeduwe JACOB de JONGE,
te Axelren laste van welken, hetzelve bij Proces Verbaai van
den Deurwaarder Pieter Jacobus Kruijssevan den 16 Octo
ber 1835, ten verzoeke van den Heer Ontvanger der Directe
Belastingen in de Gemeente Axels PIETER ADRIAAN van
DISHOECK, wonende in de Stad Axelin beslag is geno
men bij Executie, met overgifte van Kopijen van voornoemd
Proces-Verbaalden 17 October U te Hulst getegiscreer laan
den Heer J. JanssenWethouder der Stad Axelvermits de
zamenvoeging van qualiteiten van den Heer Burgemeester van
Axels eh aan den Heer S H van Diggelen Griflier van het
Vredegeregt van het Kanton Axels terwijl dit Beslag is over
geschreven ter. kantore van Hypotheken te Goes den 27 daar
aanvolgende, deel N.° 4 en ter Gnffie van bovengemelde
Regtbank, den 7 November 11.
De eerste openbare voorlezing der Memorie van Lasten en
Voorwaardenzal «er voorschreve rolbij de Regtbank ten
Stadhuize te Goesop Dingsdag den twaalfden Januarij des
Jaars 1 800 zes et: dertig geschieden, des voormiddags ten tien
uren, zijnde Mr. J C van der MEER MOHR Advocaat
wonende op de Groote Markt te Goesaangesteld als Procu
reur voor den Arrestant.
Gedcan te Goesden 7 November 1835.
(getcekendj J. C. van der MEER MOHR,
Advocaat Procureur.
Gratis Geregistreerd zonder renvooijen re Goesden 7 No
vember 1835, deel 12, folio 156 verso, vak 5.
De Ontvanger
(Geteekend DE KAN T E R,
BREVET.
De Griffier der Regtbank van Eersten Aanleg, Zitting hou
dende te Goes s Provincie Zeelandverklaart dat een Éxtract
gelijk aan het bovenstaande, is aangeplakt geworden ter Vier
schaar dezer Regtbankter plaatse daartoe bestemdop heden.
Goes s den 9 November 1835.
(Geteekend P. V. DALENc. g.
Gratis Geregtsteerd zonder renvooijen te Goesden 9 Novem
ber 1835, deel 25, folio 49» vak a.
De Ontvanger
Geteekend,DE KANTER.
Boven en behalven de Lasten, Bedingen en Voorwaarden in
de Memorie van Lasten vermeld, zijn de Gearresteerden Goe=
deren door den Executant qq. gesteld op den prijs van vijf
Gulden^ zullende de préparatoire toewijzing plaats hebben op
Dingsdag den eersten Maart dezes jaars 1836, des morgens
ten tien uren.
J. C. van der MEER MOHR,
Advocaat Procureur.
Op Woensdag den 24 Februarij 1836. des namid
dags te vier urenzal JOHANNA ROOSE en de Erven van
wijlen HUIBREGT ROOSE, op bekome Regcerhjke Auto
risatie, ren overstaan van den Wel Edelen Gesrrengen Heer
Vrederegter van het Kanton Goes, en door het Ministerie van
den Notaris E. P. LENSHOEK, residerende te Wolphaars-
dijkdaartoe gecommitteerd in de Herberg op den Dorpe Oost
kerke m Wolphaarsdijkbewoond bij M. Minnaars Publiek
zoo in Perceelen als in Massapresenteren te VerkoopenEene
kapitale HOFSTEDE, met de nombre van 47 Bunders, 27
Roeden 96 Ellen LANDERIJEN, alles staande en gelege'n in
den Oosterlandschen polder in Wolphaarsdijk.
Information zijn intusschen te bekomen ten kantore van ge-
melden Noraris LENSHOEK.
TER BOEKDRUKKERIJ VAN F. KLEEUWENS.
wine grenzen verspreidt, gewis eenen aangename»! indruk. Want
- een beproefd goed van buicen komende schijnt ingang te vinden.
