GOESSCHE
COURANT.
&z g
A0. 1819;
Maandag
fto. 88.
deti 1 November*
Ci
Wij WILLEM, bij de gratie Gods
Koning der NederlandenPz7»$ jwz
Oranje - Nas/auGroor- Hertog van
1
Willende voorzien, ingevolge de wet van 21
Augustus 1816, en ons befluit van 29 Maart
18x7, N°. 17, in hetgeen het vervaardigen der
Nederlandfche ellen betreft;
Op het rapport van onzen minister van bin
nenlandfche- zaken, van den 26 Junij 1.81.9,
B 72 N®. 110;
Den raad vaö state gehoord, hebben befloteo
en befluiten
Art. 1, De Nederlandfche ellen, (metre)
ten algemeenen gebruike gefchikt, zullen zijn,
houten of ijzeren, of koperen ellen, naar ieders
keuze.
2. Die Nederlandfche ellen, welke bepaalde
lijk zullen dienen, om (toffen te meten zullen
de gedaante mogen hebben, welke men tot nu
toe aan die foort van maren op vele plaatfen,ge
woon is te geven, te weten: van boven naar
onderen eenigzins fchuJns toeloopende, met een
handgreep, en bij de handgreep met een opftaand
fluk, het begin der elle aanwijzende, voorzien.
3. De houten Nederlandfche ellenbepaalde
lijk tot het meten van doffen beftemdzullen
uit zoodanig hout vervaardigd mogen worden als
men tot nu toe voor ellen gebezigd heefcdoch
ten einde eene fpoedige flijtaadje en de verkor
ting, die daaruit mogt ontdaan, zöo veel moge
lijk,, voor te komen zullen zij van onderen met
eenen vlakken koperen of anderen metalen fchoen
voorzien wordenhare dikre en breedte zullen
naar de hardheid van het hout,' waaruit de ellen
vervaardigd zijn, worden geregeld, en in het al
gemeen boven tusfchèn de 15 en 20, bênederi
tusfchende 8 en 12 Nederlandfche diepen (mil-
metre's i\)n.
4 De Nederlandfche ellen, bepaaldelijk tot
het roeten van dóffen bestemdzullen verdeeld
moeten worden in tien gelijke deelén of Nederk
palmen (decimetres), en de eerde palm, dat
is die, welke de digtde bij de handgrepen is, daar
en boven in tien deelen, dat is', in tien Neder
landfche duimen (centimetres.) De palmen
zullen met de cijfers r, 2, 3, enz aan het
opdaand duk beginnendeaangeduid wordenen
op het einde van de vijfde palm zal een teeken
gefteld worden om de helfc der er te gemakke
lijker kenbaar te maken.
5. Men zal ook in dezelfde gedaante mogen
maken halve Nederlandfche ellen, insgelijks met
eene handgreep en opdaand dukjeen voor 'de
houten halve ellen, van onderen met eene geflo-
tene fchoen vóórzien, verdeeld {in vijf palmen;
en de eerde palm in tien deelen of Nederland-
fche duimen,
6. Het zal echter vrijdaap, ook Nederlandfche
ellen, of halve ellen zonder handgreep, in de
gedaantevan,eene houten lat, aan beide einden
met een vlakken fchoen voorzien tot het meten
-van doffen te gebruikende breedte en dikte
zal zijn tusfchèn de 12 en 15 Nederlandfche
Jftrepen (milimeters), de verdeeüng zal zijn
als ih de vorige artikelen is gemeld.
f. De Nederlandfche ellen, tot gewone leng
te-maten of zoogenoemde maatdokken bedemd
zullenwajmeer zij van bout vervaardigd worden
bedaan in eene houten lat, uit droog oerenboo-
men hout, of uit die foort van gekloofd palm
hout, waaruit men toe, nu toe gewoon geweest
is, maatdokken te maken, of uit zóódanige foort
van hard hout als men zal verkiezerf. De breedte
en dikte dézer latten zuilen naar de hardheid van
het hout geregeld worden en tusfchèn de ia
eri 15 Nederlandfche drepen {(millimetres) in
het vierkant houden; zij zullen mee eene gefloten
1 1 1
oog :x-_
c f 8,-S^
X O C
e SF o :r o
C .O <jj fcJQ 3 *5 E
t C O 0
o c g e:
C O g C .C O
CJ o 2 «3 c C
JJ 3* -nX C
S; u - o "r jr
M d> W/N 0 -O OJ
X.O C O
oc c 4J -G
co 1- C
g -T3
O C C g X'.*t
g CO O c/o .0 - V..
S
*tj ra
OJ ;n
C 7-
M
^2 C\S
u, o :=r>
■TJ o
c w bè u
o .™x
r~ c
C
O
c te
.22 S
o
O
e
6 w> c
O 'r ,5 o
O
x;
O
-
'c .0 - :c- o o -a tui
O 3
ir 'o hc~ o
i, cl n o u, c»
x c fecc c.^a» (Uj2 u,»
,0 o o a v *0 c o
2 r2 CJ o C o O's -c
^5"xc. o sr. C
xOo -o^ t-^g^,
O O O .4) E .G o O O O
•O C£T3 aT3 13> 6£C3
A 5J
1 t I tót
Sc 5 g 5 g ,g a,
5 f" 2 d "3- 3 - N
hot--S^'5>5'<">c b»
gw O
gSS o-x -3 .S
n-Ë.T: Sd-X?-
V O.X-3.H
&S-S-C.T:
g: EF OH o o c c-o o-=3
a> - o-a-a a 'H
fcJC g e3 tJS N M
oq>wP® C ^3 -xH
S tx"r! .2 2
-u e—0 (z S E x'rJ
«StciSg 2 a
ftC *r o t> C
c'G c 1- c -o c "2 O
S u p SM,
sg|«"
.E o>
c -
bJD
C -O c O M
S M C O Oè
C
o> c .Ef1— S c 3 OJ3
hs 2 1=^ o" c S
c Ï- S £5
N - bhg
t: s® E
•3 B
5 5
C u gj
X J3
w *C M We® "n
O O -E- 0) .SF 4» O C O
-o n *0 -e tt'C E x
fchoen, welke ten minden vijf drepen lang is,
aan beide einden voorzien zijjrt,
'8. Zoodanige ellen moeten verdeeld worden
in tien deelen of Nederlandfche palmen (deci
metres), iedere palm in tien deelen of Neder
landfche duimen; (centimetres), en ten minden
de laatde duim in tien Nederlandfche drepen
(millimetres). Dè infoijditigen ^ler verdeelin
gen zullen tot op het ui eerde van den kant ko
men; het midden van iederé palm zal door een
langer dreep dan de overige verdeelingen of dui
men aangewezen wordenen insgelijks het mid
den, van iederen duim die in strepen verdeeld
wordt
Het zal een iegelijk vrijstaan'de geheele elle in
srepen te laten venJeelen.
9. De verdeeling der Nederlandfche ellen als
maatdaven of maatdokken befchouwd, zullen
aangewezen worden naar de keuze van een ieder
op de volgende wijzen:
Op de palmen met gróotere cijfers 1, 2, 3?,
enz., eh de duimen van iedere palm met kleine
cijfers12 3., 4, 5,6, 7, 8, 9, of de pal
men mét de cijfers 10, ao, 30 tot 90, en de
duimen met kleinere cijfers 1,2, 3 duidéndé
dus de grootere cijfers ook duimen aan of de
palmen, betzij met grootere cijfers 1, 2, 3 enz.
hetzij met de cijfers 10, 20, 30 enz., en de dui
men zohder e^ferszullende alsdan iedere palm de
5de duim met eene langere lijn aangeduid wor
den.
10. Het zal geoorloofd zijn Nederlandfche el
len van hout of rotting te gebruikenin de gedaan
te van wandelstok vervaardigd, mits als dan de
zelve. een middellijn hebbenboven van 15$ 20
van onderen Van 12 ft 15 strepen en voorzien
zijn van boven met een knop en van onderen mee
een sreunstukdie beide afgefchroefd kunnen
wórden, op dat, deze afgenomen zijnde, het
óverige de juiste lengte der elle zijmen zal kun
nen volstaanmet zoodaige ellen te verdeelen in
tien palmen, de eerste palm alleen in tien dui
menen de eerste duim, die, welke het digsc
bij den knop isin. tien strepenen met de vér-
deeling der palmen en duimen enkel met kope
ren of andere fi ne ingeflagene pennetjes aan te
wijzen, mits rot gemak V3r. de telling, de vijfde
palm mét drie en de vijfde duim met tWee pen
netjes, ter onderfcheiding voorzien zijn; latende
het verder ter keuze van een ieder over, om die
stokken ook geheel in duimen te laten verdeelen, *0 "jjjx g 'g
en dezelve alzoo verdeeld ook tot het meten o -Jj jjj w 2 -g 5, 3 "3
van statten te gebruiken»
12. Er zullen ook Nederlandfche'ellén gemaakt
worden, ten gebruike als maatftokkendie, uit
verfcheidene ftukken, met fcharnieren aan alk an
deren verbonden, bestaande, gebouwen kunnen
worden, om minder ruimte te beflaan. Deze
échter zullen'Hechts, of in tweeën, of in vieren
of in vijven gevouwen mogen worden, dat is,
zij zullen bestaan uit tweeof uit vierof uit vijf
stukken, van 5 palmen, van palm, of 25
duimen, en uit stukken van 2 palmen, of 20
duimen, en uit geene andere.
12. De gemelde gevouwen© ellen uit hout
gemaakt wordende, zullén gemaakt worden uit
die foort van gekloofd palmhout, waar uit men
gewoon is fpaatstokken te vervaardigenof Uit
ander hard hout, en aan berde de einden, met
den fchoen voorzien zijn zij zullen verdeeld moé
ten worden in palmen, duimen en in strepen,
en die verdeelingen zullen door cijfers worden
aangewezen, dfe het getal der duimen zullen
aanduiden, gelijk in art' 9 gezegd is.
13. De, gevouwen Nederlandfche ellen in art.
ii'en 12 vermeld,-zullen niet tot 'tmeten van
.stoffen mogen gebruikt worden.
j) 1 1 IA Kr U k
è'o: S&g-g.si-l 3
qu- cj T) ex 4»® 22
c ti 4. X 5* B
C QJ
C X qj
«E c S
JU ti 2
x bfl qj c
o
c X 4> T3
-O t-
(at /o Q
F o
cr c
a>
c^S
«o»-a j, bt« - 4*
«j x o bit-s ,1 b
C <D
•n o -a
E <3j E
o V .J
c 4» 4>
C S o
O Mü
Q tt
fli
.2
gj s
- c ïc C
o N
N X
-a J£
4»
E x "5
éCm fll
C Q c
E
_Q 4»
tx,
c
4)
u 5 tl
M
O "t: t ga
a~- vs
ra -2 gr jse.
41
X
F o
■>2d>«-w,T3^a»
X w QJ *n X
r 4» -E i— .O
ext; o» c hr. o>
S^e-S: 2 w
S o ia N x x ro x
Cu I
-a e
i
as 4>
C
QJ
CO I
- e O C
•C M5 E O rz tQ
O -■-o w -2= X O -
J? 5 S ®- E J*
O 4> - X 2 E
o*5'-5^Sc'rC2«»
Q 3 .E- O B - 3
o IQ'S >S?Q 2
5 - -E x 11 s -■
•v. '-'Sws: 4i"o^ c-j-
"-S o-s g e
p C -O "^-Cc
W O c »- SjC
-o p E w 3 'T3
«O
3 4> E ra 3X- e ra o>
x -g 5 C
•-I
O 2 g ex ra .2
ex c
v. w x c "o u.~ e
r. tl - «1 fi
r—I r»
c
Z O
4» 5
CO
,c
si -S A .=r N
fc, c 01
ft g o w."
o C X
c I"
a 9 bi
CU g
-O
ei- o
3
o.. -.3
X
-O -O
i_ w
.r c u
ttf c fiiJ5
fe
rz
- Luxemburgc;?2.<?»z.
cl s£ u
"O fc-»
CS
Ih QJ
u w
gju
as -X3 "O
C- OJ t' r n, u U.
;S B CS T3
rt» -c -r C3 C- m
ec
QJ
Qj QJ «I
a
CS
X QJ -a (J -
:G-, QJ
c QJ v
CS
■va
QJ Cl W
B a
.S Qj CS QJ
Cl w
O QJ
V Vtrvolg in onze volgende Courant
