Op weg naar de verkiezingen
hÈM/è-é
WOENSDAG 10 MAART 2021
De Faam
Zeeland en de klimaatverandering
EINSTEIN ZEI HET AL IN DE
VORIGE EEUW: EEN PROBLEEM
KUN JE NIET OPLOSSEN DOOR
DEGENEN DIE HET
VEROORZAAKT HEBBEN
ZEEUWSE BELANGEN
Het klimaat verandert en dat merken we ook op Walcheren en Zuid-Beveland. Kort geleden schaatsten we op
sloten en meren. En de zomer? Dertig graden is geen uitzondering. We tikten zelfs de veertig graden aan! En
dan die hevige regens, ondergelopen straten, tuinen die het water niet afvoeren en Zeeuwse boeren met nood-
geulen op hun akkers. Klimaateffecten worden extremer. En dan de zeespiegelstijging, de C02 reductiemaatre
gelen en de uitstoot en het energiegebruik van industrieën. Hoe denkt de Zeeuwse kiezer over het klimaat? Er
bestaan klimaatontkenners en -optimisten. We laten ze hier aan het woord. Layia, Ruth en Rini van Beveland
en Els. Bert en Marien van Walcheren.
Door Theo Rietveld
Ruth: 'De huidige koers die gevaren
wordt om het klimaatvraagstuk aan te
pakken moet anders. Het lastige is om
het iedereen naar de zin te maken. De
klimaatdoelen zullen met de huidige
aanpak niet worden gehaald. Niemand
wil minder consumeren, dat is het pro
bleem. Ondernemers en politici moeten
veranderen. We moeten ons econo
misch systeem veranderen. En niet zo
als de directeur van de RABO bank die
zich na afloop van
zijn carrière pas
druk gaat maken
over het klimaat.
We moeten ons
economisch sys
teem veranderen.'
Stikstof en CO2
In Goes kom ik Lay
ia tegen, studente
in Breda. 'Klimaat?
Niets aan doen. Het
is goed zo. Ik denk
dat het allemaal
wat overdreven is; C02, zeespiegels
tijging en afval. Het gaat toch goed?'
Een echte klimaatontkenner dus. Ruth:
'Boeren moeten niet in hun eentje
het probleem van stikstof oplossen.
Er moet wel een klimaat worden ge
creëerd om oplossingen betaalbaar te
houden voor de gebruiker. Boeren een
verdienmodel geven met C02 opslag
in de bodem, dan zijn we van ons C02
probleem af. Ik probeer in mijn weiland
over te schakelen op ecologisch weide-
beheer. En op het bevorderen van een
gezonde bodem. Ik denk dat de oplos
sing in de bodem ligt. Daarom moet
met wetgeving gestimuleerd worden
om dit te doen. Een nieuwe vorm van
landbouw die de diversiteit van de bo
dem als uitgangspunt neemt A/let een
verdienmodel omdat je dan C02 opslaat
in de bodem. Een win-win situatie krijg
je als boeren meer natuur- inclusief
hun bedrijfsvoering gaan inrichten. Dat
is ook goed voor het toerisme.' Els: 'Elke
spriet groen, draagt bij aan het opne
men van CO2. Ooit wilde de gemeente
aan de rand van de wijk een parkeer
plaats aanleggen, maar wij hebben er
een groene oase van gemaakt. Jong en
oud kan hier genieten. We moet niet
meer zo luxueus willen leven. Op die
manier verminder je de C02 uitstoot.'
Bert: 'Door de aarde uit te putten, is ze
uit balans geraakt Wij als mensen ver
storen het natuurlijk evenwicht. En dat
moet terugkomen. Het is nog niet te
laat' Marien: 'Wij zijn nog niet te laat
en moeten vandaag nog aan het werk.'
Zeespiegelstijging
Rini: 'Eerst de dijken verhogen zolang
er geen alternatief is om de opwarming
van de aarde tegen te gaan.' Ruth: "We
moeten misschien verhuizen naar ho
ger gelegen stukken grond. Misschien
leven we met meer mensen dan de aar
de aan kan. Wat valt er te zeggen over
waterprojecten zoals ruimte voor de
dijken, het creëren van waterbergingen
in wijken en parken en de zeespiegels
tijging?' Els: 'Als straks de zee over half
Nederland komt, dan heb je natuurge
bied. Vraag is: waar moeten de mensen
naartoe?" Marien: "Wetenschappers uit
Wageningen hebben onderzocht hoe
Nederland er over honderd jaar uitziet
Met de goede uitwerkingen moeten
we nu al beginnen. Met meer water is
meer mogelijk.'
Duurzaamheid
Ruth: 'Boodschappen doe ik bij De Grote
Verleiding, die samenwerkt met biolo
gische boeren en telers in de regio. De
aanleg van windmolenparken op zee
is een goed begin maar onvoldoende
om voldoende energie aan de indus
trie te leveren. Afval? Ik produceer wei
nig restafval en het groen afval spreid
ik uit over het land als bemesting. En
voedselresten gaan naar de kippen. In
Borssele wordt restafval en plastic in
één bak opgehaald en gescheiden na
dat het is ingezameld.' Rini: Veel hui
zen gebruiken aardwarmte. Ik hoor wel
eens dat als het te koud blijft ze er soms
een kacheltje bij zetten. Op die manier
zijn we niet goed bezig. Er gebeurt wel
wat. In de Kanaalzone bij Sas van Gent
zijn ze bezig met waterstofenergie. Olie
en gas raken ooit op. Wat mij betreft
moeten zonne-energie en windener
gie een kans krijgen. Zonne-energie en
windenergie moet je kunnen opslaan.'
Els: 'Corona heeft ertoe bijgedragen dat
meer mensen zijn gaan wandelen en
wandelen met een prikker levert ook
wat op voor het milieu.' Bert: 'Heel veel
initiatieven werken het beste als ze van
onderop worden georganiseerd. Niet
van hogerhand opleggen, dat werkt
niet.' Marien: 'Of het van de politiek
moet komen? Zeker niet van Baudet,
dat is een klimaatontkenner.' Bert: 'Ga
eerst in bestaande rapporten kijken
welke oplossingen bruikbaar zijn. En
maak niet steeds nieuwe.'
Kernenergie
En kernenergie als alternatief voor gas-
en kolencentrales? Bijna iedereen keurt
het af of keurt het goed. Behalve Layla:
'Kernenergie is toch goedkoper? Doen
dan.' Ruth: 'Dat is een moeilijke keu
ze. Liever niet Ook niet gelijk sluiten
omdat we kernenergie nog hard no
dig hebben. We willen niet in de kou
zitten.'
Conclusie
Als we deze Zeeuwen zo horen, vinden
ze afwachten en stilzitten geen optie.
Klimaatactivisten voeren al jaren strijd.
Nationale overheden, provinciebestu
ren en gemeenteraden nemen moe
dige besluiten om klimaatverandering
op te lossen. Rapporten verschijnen,
verkiezingsprogramma's staan vol be
loften. Ruth: 'Of de klimaatdoelen wor
den gehaald? Ik hoop niet dat het een
administratieve verschrijving wordt
waardoor het net lijkt of we de doelen
hebben gehaald. We moeten onszelf
aanpassen. Er zijn dagen dat ik lijd aan
een klimaatdepressie. Ik blijf een opti
mist en werk aan kleine dingen die ik in
mijn eigen omgeving kan doen.' En de
politiek in Zeeland? 'Die gaat zich sterk
maken voor de komst van een tweede
kernreactor naar Zeeland. Deze zou al
in 2035 in bedrijf kunnen gaan. Einstein
zei het al in de vorige eeuw: Een pro
bleem kun je niet oplossen door dege
nen die het veroorzaakt hebben.'
Op 17 maart mogen alle stemgerechtigde
Nederlanders stemmen op degenen door wie zij verte
genwoordigd willen worden in de Tweede Kamer. Kiezers
moeten de Nederlandse nationaliteit hebben,18 jaar of
ouder zijn en niet uitgesloten zijn van het kiesrecht. De
Tweede Kamer vormt samen met de Eerste Kamer het
Nederlandse parlement ofwel de Staten-Generaal
genoemd. De Tweede Kamer bestaat uit 150 leden. De
belangrijkste taken van de Tweede Kamer zijn het
controleren van de regering en het maken van nieuwe
wetten.
In de aanloop naar deze verkiezingen laat De Faam vier
weken lang Walchenaren aan het woord, over wat zij
vinden dat Zeeuwse belangen zijn waar de landelijke
politiek zich mee bezig zou moeten houden.
Foto: Theo Rietveld
