Bevrijdingspark Zeeland krijgt vorm
II
w
De Faam
WOENSDAG 12 SEPTEMBER 2018
Officiële opening op 25 oktober 2019
HOE HET ALLEMAAL BEGON. V
HET BEVRIJDINGSMUSEUM EN
-PARK VERTELLEN HET
ZEEUWSE VERHAAL VAN DE
TWEEDE WERELDOORLOG EN
LEGGEN OOK VERBINDING MET
HET HEDEN, WAAR VRIJHEID
EN DEMOCRATIE STEEDS MEER
ONDER VUUR LIGGEN.
Op 31 augustus was het is precies ééri jaar voor de landelijke herdenking van de Slag om de Schelde. Dat is ook
de dag dat ik met Stef Traas op het terras van het Bevrijdingsmuseum in Nieuwdorp zit. De aanleiding is een
grootschalige uitbreiding achter het huidige museum waaraan sinds mei 2015 wordt gewerkt. Daar verschijnt
het Bevrijdingspark Zeeland waar de Slag om de Schelde in al haar facetten wordt vertoond. Allemaal op een
terrein van drie hectare. De officiële opening staat gepland op 25 oktober 2019: de dag waarop tien jaar geleden
het Bevrijdingsmuseum in de boerderij werd geopend door Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet.
Theo Rietveld
De opa van Stef, Lau Traas meldde zich aan als
vrijwilliger bij het Canadese leger om te helpen bij de
bevrijding van Nederland.Hij werd echter samen met
vele andere vrijwilligers als Bataljon Zeeland naar Indië
gestuurd. Zoon Kees hoorde deze verhalen van zijn vader
en verzamelde vanaf toen alles over WO2. Stef werd als
jongen met het virus besmet en met zijn vader en veel
vrijwilligers bouwden ze aan de realisatie van het
Bevrijdingsmuseum, www.bevrijdingsmuseumzeeland.nl.
De artist impression laat goed zien hoe het Bevrijdings
park Zeeland wordt. Het Bevrijdingsmuseum is het hele
jaar geopend. Tot en met 4 november is het dinsdag tot
en met vrijdag van 11-17 uur en zaterdag van 10-17
geopend. Voor groepen gelden ruimere openingstijden, zij
kunnen daarvoor een afspraak maken. Kinderen tot 12 jaar
betalen vijf euro en volwassenen negen euro. Toegang is
gratis voor IVluseumjaarkaarthouders.
O Parkeerterrein
(5 Hoofdingang
Vrijheidspaviljoen
0 Restaurant terras
1
Maritiem paviljoen
Noodkerk
Stiltebos
0 Uitgang
Dodelijke vuurpijlen
Bevrijdende vuurkracht
Gebroken vleugels
Tunnel
Liberation route
Gepantserde vredestichter
Gevorderd schatgraven
Obstakels in zicht!
Sterk staaltje vakwerk
Vuurtoren
Dijkverhoging
fngegraven luchtafweer
i. Trefzekere oorlogsbuit
Boomstambarrière
Sitting Duck
Verrassende vondst
NIEUWDORP - Samen met vier andere
vrijheidsfestivals viert Nederland 75 jaar
bevrijding in 2019 en 2020. Een deel van
het festival in Terneuzen wordt live op
31 augustus 2019 door de NOS uitge
zonden. Stef legt uit dat de bevrijding
75 jaar geleden in Oost Zeeuws-Vlaan-
deren is begonnen. Het Bevrijdingsmu
seum biedt straks veel meer dan een
oorlogsmuseum. Samen met hem loop
ik de route zoals bezoekers vanaf vol
gend jaar oktober
ook zullen lopen.
Bereikbaarheid
Stef neemt me mee
naar het parkeerter
rein. Ondertussen
vertelt hij dat het
een weloverwogen
keuze is geweest
om de uitbreiding
achter de oude mu-
seumschuur te rea
liseren. We hadden
ook een locatie kun
nen kiezen bij de Sloedam, waar veel
gestreden is. Nieuwdorp ligt centraal in
Zeeland en is van verschillende kanten
goed bereikbaar: vanaf het zuiden via
de Westerscheldetunnel en vanuit het
noorden via de A58. Een goede bebor-
ding is een voorwaarde. Aan het begin
van het Bevrijdingspark ligt een enorm
parkeerterrein.
Parkeerterrein en oude museum
Het parkeerterrein heeft een thema:
Parkeren in de boomgaard. Vroeger
was het hele terrein een boomgaard.
Er staan nu aan de kanten sierperen-
bomen als herinnering. Zelfs aan op-
laadpunten voor elektrische auto's is
gedacht. Vervolgens lopen de bezoe
kers naar de hoofdingang en passeren
ondertussen twee boordwapens van
een bommenwerper uit de Tweede
Wereldoorlog. Voor de hoofdingang
ligt een grote propeller, afkomstig van
de familie van 't Westeinde uit de Poel
(tussen Heinkenszand en Goes). Het
voorwerp is afkomstig van een Ame
rikaanse bommenwerper die daar in
september 1944 neerstortte. Nadat de
vinder was overleden en de boerderij
werd verkocht, kwamen de oorlogs
stukken via erfigenamen in het muse
um. Stef vertelt dat er elke week wel
voorwerpen worden aangeboden met
een verhaal. Het entreegebouw is de
boerderijschuur en daar staat een vi
trinekast met meest recente giften pro
minent in het zicht. In de ruimtes op
de begane grond en eerste verdieping
komen wissel exposities. Zolang de
nieuwbouw nog niet klaar is kunnen
bezoekers daar in diorama's het verhaal
van de Tweede Wereldoorlog zien en in
een aparte ruimte de geschiedenis van
het Bataljon Zeeland. Stef vertelt dat de
toegang tot de oude kelder inmiddels
is opgeknapt De filmzaal is qua geluid
en licht geoptimaliseerd. Verschillende
films over de oorlog kunnen worden
bekeken. Na de filmzaal kom je in een
nieuwe kelder. Een gang leidt je naar
een vitrine waarin zoon Sinke afscheid
neemt van zijn moeder in Zuid-Beve-
landse klederdracht en hij je meeneemt
door de Tweede Wereldoorlog. Aan
weerszijden van de gang vitrines met
bodemvondsten; ondertussen luister
je naar de toespraken van Koningin
Wilhelmirta die ze vanuit Londen in
sprak voor Radio Oranje. Even verder
op loop je langs een diorama met een
geschutstelling en een nagebouwde
schuilkelder voordatje de trap opgaat.
Vrijheidspaviljoen
Eenmaal boven ziet de bezoeker het
hele Zeeuwse oorlogsverhaal in het
Vrijheidspaviljoen; de hulp van de Fran
sen, de meidagen van 1940, de Duitse
inval, het dagelijks leven, bezetting, het
verzet, de Atlantikwall tot en met de
Slag om de Schelde. Een aparte ruimte
is ingericht voor bibliotheek en studie
centrum. Aan het einde van de ruimte
is de horeca en museumshop en buiten
een groot terras. Het gebouw heeft een
vide, een open ruimte en bovenin heb
je de Roosevelt Experience en het ten
toonstellingsgedeelte. Hier wordt het
verhaal verteld van president Roose
velt. Zijn voorouders kwamen uit Tho-
len. Roosevelt's Vier Vrijheden vormen
een verbinding met toen en nu. De
tweejaarlijkse uitreiking van de Four
Freedom Awards in Middelburg krijgt
hier een blijvende plek.
Bevrijdingspark
Stef benadrukt het binnen/buiten ver
haal: binnen krijg je het Zeeuwse oor
logsverhaal op verschillende manieren
gepresenteerd; buiten beleef je de tijd
van toen. Op een grote ster staat de
eerste Sherman-tank. De Atlantikwall
wordt verbeeld met bunkers. In het
Maritiem paviljoen wordt het verhaal
verteld van het mijnenvrij maken van
de Westerschelde en de geheime ope
raties die de Duitsers uitvoerden met
hun kleine Biber onderzeeërs, waarvan
een exemplaar ook wordt opgesteld.
Prominent staat achter glas een Buf
falo. Tot slot wordt het verhaal verteld
van de dichting van de dijkgaten na
de inundatie in 1944. Stef vertelt dat
de speeltuin achter het hek een mooie
verbinding zou kunnen worden met
het park. Voor ons een bunker die sa
men met een andere bunker uit Goes
is gehaald. Dan het landingsstrand met
houten en betonnen versperringen om
vaartuigen uit zee tegen te houden.
Langs de route panelen met uitleg en
foto's van toen. We lopen de baileybrug
over, zien naast de route telefoonpa
len met verlichting en komen dan bij
de noodkerk, een Nissenhut met ge
metselde gevel. In de kerk wordt het
religieuze verhaal verteld. Op een zuil
een databank van alle militaire- en
burgerslachtoffers. In twee vitrines
voorwerpen uit de kerk en persoonlij
ke verhalen van militairen. Schuin te
genover het gebouw ligt het stiltebos;
twee rijen bomen, een middenpad en
aan weerszijden gras. Stef vertelt dat
hier een monument komt. Recht te
genover ons ligt de grote bunker in
de dijk. Rechts een voorstelling hoe de
polders eruit zagen. Een aantal Rom-
mel-aspergers (boomstammen) tegen
de luchtlandingstroepen en de tweede
Sherman-tank tank die kapot gescho
ten achter werd gelaten. Hierna verlaat
de bezoeker het park.
Een artist impression van het Bevrijdingsmuseum en Bevrijdingspark
Zeeland. De officiële opening is op 25 oktober 2019. FOTO:PR
