De Oosterscheldekering viert feest
I
I
1
Bouw meegemaakt Wekelijks op kering Mooiste werkplek Altijd een antwoord
30 jaar Oosterscheldekering
De Oosterscheldekering viert feest. Op 4 oktober 1986 stelt
Koningin Beatrix de stormvloedkering in werking. Uit mili
euoverwegingen worden slechts 17 van de 62 stalen schuiven
neergelaten. De operatie duurt zestig minuten. Op het mo
ment dat de platen op de bodem staan, zegt ze: "De storm
vloedkering is gesloten. De Deltawerken zijn voltooid. Zeel
and is veilig."
ZEELAND - Het enige min
puntje blijkt de enorme file te
zijn waarin de duizenden ge
nodigden urenlang in vast ko
men te zitten. Rijkswaterstaat
nodigde 7000 mensen en hun
familie uit. Volgens de schat
ting kwamen in totaal 25.000
mensen naar het werkeiland.
De Oosterschelde is nog
steeds een uniek bouwpro
ject. Nooit eerder werd een
constructie gemaakt op zo'n
grote schaal met zulke enor
me afmetingen. De project-
duur was 26 jaar, de bouw
duurde van 1978-1986 en
kostte 2,5 miljard euro. Het
onderhoud aan het bouw
werk kost het Rijk jaarlijks 18
miljoen euro.
Al voor de ramp van 1953
vraagt ir. J. van Veen aandacht
voor de noodzaak de zeewe
ringen te verbeteren, wat zou
kunnen door verkorting van
de kustlijn met 700 kilometer.
Uitgangspunt is: hoe korter de
kust, hoe makkelijker de ver
dediging. Diverse plannen
passeren na de Tweede We
reldoorlog de tekentafel. Te
vergeefs. Na de Watersnood
ramp van 1 februari 1953,
waarbij grote delen van Zuid
west Nederland onder water
lopen en 1835 mensen ver
drinken, is Nederland einde
lijk rijp voor de daadwerkelijke
verbetering van de dijken.
BOUWKUNDIG ÉN
POLITIEK LÉIDT
HET TOT GROTE
VERDEELDHEID
Twintig dagen na de ramp is
de Deltacommissie geïnstal
leerd. De commissie komt met
adviezen over de uitvoering
van een Deltaplan die de vei
ligheid in het. Deltagebied
duurzaam moet verhogen. De
Nieuwe Waterweg en de
Westerschelde blijven open
vanwege het economische
belang van de havens van
Rotterdam en Antwerpen. De
Deltacommissie en het Delta
plan worden politiek geaccep
teerd en op 5 november 1957
treedt de Deltawet in werking.
De Deltacommissie stelde
voor om alle zeearen in het
Deltagebied volledig af te
sluiten en alle zeeweringen
op Deltahoogte te brengen;
dat wil zeggen op 5 meter bo
ven NAP bij Hoek van Holland.
Niet alleen de veiligheid zou
worden vergroot; ook een be
tere waterbeheersing in een
groot deel van het land, min
der vérzilting, de komst van
zoetwaterbekkens voor de
landbouw, nieuwe recreatie
gebieden en over de dam
men, betere verbindingen in
Zuidwest Nederland, werden
mogelijk.
In 1958 is het eerste bouw
werk klaar: de stormvloedke
ring in de Hollandse IJssel.
Drie jaar later volgen de af
damming van het Veerse Gat
en de Zandkreek. Daarna is de
Haringvliet aan de beurt. Daar
wordt een sluizencomplex
aangelegd om overtollig wa
ter uit de Rijn af te kunnen
voeren. In 1971 is de Haringv-
lietdam gereed en een jaar
later volgt de Brouwersdam.
De Zandkreekdam, Grevelin-
gendam, Volkerakdam zijn in
middels aangelegd. Het moei
lijkste karwei wordt voor het
laatst bewaard. Niet alleen
bouwkundig maar ook poli
tiek leidt dit tot grote ver
deeldheid.
Voor- en tegenstanders
Journalist en schrijver Kees
Slager, bekend van het stan
daardwerk De Ramp, heeft al
les van dichtbij meegemaakt.
Hij sluit zich begin jaren '70
MËèasfi
*(S
Luchtfoto Oosterscheidewerken. Van boven naar onder: Schouwen-Duiveland, de stroomgaten Schaar, hammen en Roompot met in het midden
Neeltje Jans. FOTO: Beeldbank Rijkswaterstaat, afdeling Multimedia RWS
Koningin Beatrix stelt op 4 oktober 1986 de Stormvloedkering officieel
in gebruik. FOTO: Beeldbank Rijkswaterstaat, afdeling Multimedia RWS
aan bij de Actiegroep Ooster
schelde Open. Een andere
journalist, Paul de Schipper,
schrijft in 2008 het boek 'De
slag om de Oosterschelde'.
Daarin vertelt hij het verhaal
van gewone, volhardende
mensen die vinden dat de
Oosterschelde geen brakke
plas water mag worden. Vei
ligheid door de dijken te ver
hogen is hun motto. Maar
gelijk hébben is nog geen ge
lijk krijgen. Zeeland blijft ge
zagsgetrouw. Zelfs de PZC, die
door de actievoerders spot
tend De Provinciale Staats
Courant wordt genoemd.
De tijd mee
De groep jongeren die vanuit
een loods in Yerseke in verzet
komen, weten zich uiteinde
lijk gesteund door oudere
Zeeuwen. De actiegroep heeft
de tijd mee. In 1972 valt het
Kabinet-Biesheuvel. Voor het
eerst gaan kandidaat-Kamer
leden, naar Amerikaans voor
beeld, op campagne door het
land. De actiegroep grijpt haar
kans en laat zich op elke ver
kiezingsbijeenkomst zien en
horen. Er worden leuzen op
viaducten geschilderd, stickers
verspreid en na verloop van
tijd kantelt de mening van
veel Nederlanders. Het nieu
we Kabinet-Den Uyl struikelt
in november 1974 bijna over
het Oosterschelde-dossier,
maar komt met een compro
mis: een stormvloedkering,
waarmee de veiligheid wordt
gegarandeerd en het getij ge
red. En daarmee het milieu en
de visserij. Gezichtsverlies
voor de Actiegroep en Rijks
waterstaat. De laatste moet in
1974 het reeds begonnen werk
in de Oosterschelde. afbreken
en opruimen. Als Koningin
Beatrix de kering in 1986
opent, is Rijkswaterstaat trots
op het resultaat en schittert
de Actiegroep door afwezig
heid; zij zijn niet uitgenodigd.
Publieksdagen
Twee dagen lang pakt Rijks
waterstaat groots uit met een
gevarieerd programma. The
ma: iedereen bewust maken
dat waterveiligheid niet van
zelfsprekend is. Er zijn onder
delen waarvoor je je moet
aanmelden; anderen zijn vrij
te bezoeken. Een kijkje in een
windmolen; een Bedrijven
Expo, rondleiding op een
meetschip, hoe werkt een
overstromingssimulator, films
of een schemerwandeling.
Renée van den Hoek (59) woont in Kerkwer-
ve en rijdt al tien jaar elke donderdagmor
gen naar Middelburg. Daar past ze op bij de
drie kinderen van haar dochter, 's Morgens
om zeven uur heen en half zes 's avonds
terug. Renée van den Hoek vertelt: "Ik heb
het begin van de bouw van de Oosterschel
dekering nog meegemaakt. Toen ik in 1980
bij Rijkswaterstaat werkte, hadden we een
groot feest op werkeiland Neeltje Jans."
FOTO: de Quelery
Derk Thijs (58) woont in Middelburg en is
wekelijks op de kering te vinden met zijn
roeifiets. "Neeltje Jans is een ideaal fietsei-
land. Tot september 2013 heb ik 15 jaar lang
de WK Roeifietsen georganiseerd. Als mili
eufreak zie ik kansen om goedkope energie
uit de kering te halen. Met afgeronde pijlers,
een gestroomlijnde bodem en turbines in
de stroomgaten. Een halve kerncentrale aan
energie is eruit te halen met behoud van eb
en vloed." FOTO: Thijs
Johanna Boorsma (49) rijdt elke dag vanuit
Bergen op Zoom naar Neeltje Jans. Sinds
november 2015 werkt ze als ambtenaar bij
de Rijks Beveiligings Organisatie. "Ik heb
Neeltje Jans pas leren kennen toen ik hier
kwam werken. Regelmatig rijd ik met de
auto om sluizen en toegangswegen te con
troleren. In de meldkamer in het ir. J.WW.
Topshuis hangen monitoren op waarop ik
het hele gebied in de gaten kan houden. Ik
heb de mooiste werkplek." FOTO: Rietveld
Renske Poll (62) pendelt al jaren elke dag
van Burgh naar haar werk in de Tourist
Shop in Middelburg. Ze heeft vanwege het
werk van haar man, de bouw van de kering
van dichtbij meegemaakt. "Tijdens de
heenreis overdenk ik de dag en 's avonds
altijd de gedachte van fijn terugkeren naar
Schouwen-Duiveland. Op Neeltje Jans kom
ik graag bij het visrestaurant. Op vragen van
toeristen heb ik altijd wel een antwoord."
FOTO: Theo Rietveld
