EXTRA
EXTRA
DE VRIJHEIPSC01JRANT
Wij vergeten de strijd om Zeeland niet
De beslissende route
De weg naar de vrijheid
Eisenhower: 'Einde van nazidom in zicht met eerste schip op de Schelde'
Wat betekent vrijheid
voor jou?
Ter herinnering aan de viering van 70 jaar bevrijding
Tot op het bot doorweekt. De zui
gende, afmattende modderklei. De
kogels en granaten die je constant
om de oren fluiten. Het bloed, bet
gekerm, de vastberaden vijand. De
Slag om de Schelde in oktober 1944
was ongekend ellendig. Een strijd
die elders misschien vergeten is,
maar in Zeeland zeker niet.
Zeventig jaar na dato
zijn keerpunten in
WOII als de Slag bij
Stalingrad, D-Day en het
Ardennen Offensief in
het collectieve geheugen
gegrift. Maar veel histo
rici zijn het erover eens:
de Slag om de Schelde
mag genist in dat rijtje
geschaard worden. De
geallieerde opperbevel
hebber generaal Dwight
D. Eisenhower zei het
toen al: "Het einde van
het nazidom kwam dui
delijk in zicht toen het
eerste schip ongehinderd
de Schelde opvoer." De
combinatie van uitgebrei
de Duitse fortificaties en
onder water gezet, mod
derig terrein leidde tot af
schuwelijke, bloedige ge
vechten. Veldmaarschalk
Montgoraery stelde na de
bevrijding van Zeeland:
"De Canadezen hebben
zich magnifieke vecht
jassen betoond. Het vrij
maken van de Schelde
was een taak die alleen
door eerste klas troepen
kon worden uitgevoerd.
Tweede klas troepen
zouden gefaald hebben."
Sommige historici be
schouwen het slagveld in
Zeeland als het moeilijk-
ste uit de gehele Tweede
Wereldoorlog. De Slag om
de Schelde bleek uitein
delijk ook de bloedigste
strijd die de Canadezen
in de Tweede Wereldoor
log hebben moeten leve
ren. Waarom heeft de Slag
om de Schelde dan toch
nooit een prominente plek
in de geschiedenisboekjes
gekregen? Wellicht omdat
Hollywood er nooit een
film over maakte. De rest
van de wereld mag deze
belangrijke slag dan zijn
vergeten, hier in Zeeland
zeggen we anno 2014:
Jongens bedankt! Door
jullie offers hebben wij
onze vrijheid!
De Schelde als
sleutel
Antwerpen was als
aanvoerhaven van
enorm belang om
de oorlog tegen
Duitsland te win
nen. Maar de toe
gang tot die haven,
Zeeland, was nog
in handen van de
nazi's. Op 12 okto
ber 1044 kreeg het
Canadese le Le
ger, bestaande uit
vooral Canadese,
Schotse en Poolse
soldaten, de taak
de Scheldemon-
ding van Duitse
troepen te zuive
ren.
EEN HOGE TOL
Vijf weken lang
duurde het offensief
in Zeeland. Daarbij
kwamen ongeveer
6.500 geallieerden
(vooral Canadezen)
om het leven. Nog
eens meer dan 6000
man raakte gewond
of vermist. Ook aan
Duitse kant vielen
veel doden: ruim
2500. Daarnaast wer
den nog eens 41.043
Duitsers gevangen
genomen.
Doodstil moesten ze
zijn. De Schotten die in
de nacht van 3 novem
ber 1944 soms tot him
middel in de blubber het
Sloe overstaken. Een
barre tocht met groot
succes. De Duitsers die
de Sloedam tot dan toe
verbeten verdedigden,
waren namelijk com
pleet verrast door de
Honderden soldaten heb
ben in '44 hun leven ge
geven om Zeeland te l>e-
vrijden. 70 jaar na dato is
het wel eens goed om stil
te staan bij onze vrijheid.
Vandaar dat we willen we
ten: Wat l)etekent vrijheid
voor jou? Laat het zien
met een foto en plaats die
op onze tijdlijn op
www.facebook.com/
DeFaamWalcheren
als een ode aan vrijheid!
aanval uit deze hoek.
Zonder verzetsman Pie-
ter Kloosterman (1893-
1985) uit Nisse die de
geallieerden wees op
de doorwaadbare route
door het Sloe, was de
Slag om de Schelde nog
bloediger geweest.
Dat Kloosterman met
zijn inlichtingen waar
schijnlijk tientallen le
vens heeft gered, heeft
bij de Britten echter
nooit op erkenning
kunnen rekenen. Een
Britse onderscheiding
kreeg hij niet. Het bleef
slechts bij een dankbe
tuiging van Eisenhower
en Montgomery. De Ne
derlandse overheid had
meer waardering voor
de Zeeuwse verzetsheld.
Kloosterman kreeg het
Verzetsherdenkingskruis
en het Bronzen kruis,
dat laatste mede voor
de beslissende inlichtin
gen die hij over het Sloe
verstrekte.
De weg naar de
vrijheid was niet
makkelijk in Zee
land. De keerpun
ten op een rijtje...
3 oktober: De geallieer
den willen de Duitsers
onder druk zetten door
Walcheren onder water
te zetten. 247 Lancas
ters en Mosquito's bom
barderen de zeedijk bij
Westkapelle. Tientallen
burgers komen om door
de overstromingen. La
ter zijn ook de dijken
bij Vlissingen doelwit.
20 oktober: De operatie
om West-Brabant, en
daarbij ook Tholen en
Sint Philipsland, te ver
overen begint. 24 okto
ber: Om 4.30 uur zetten
de Canadezen de aanval
in op de Kreekrakdam.
De volgende dag is
Rilland-Bath het eerste
bevrijde Zeeuwse dorp.
26 oktober. Schepen
zetten Schotse troepen
op de kust van de Zak
van Zuid-Beveland. 29
oktober: De Canadezen
en de Schotten treffen
elkaar bij 's-Graven-
polder. 30 oktober: De
Duitse generaal Daser
trekt zijn troepen terug
op Walcheren. Goes, de
rest van Zuid-Beveland
en ook Tholen-stad zijn
bevrijd. 31 oktober: De
geallieerden zetten de
aanval in op de Sloe
dam. De Duitsers ver
zetten zich fanatiek
en weten de Canade
zen keer op keer terug
te slaan. Geallieerde
troepen landen wel op
'Uncle Beach' bij Vlis
singen. 1 november: De
geallieerden landen bij
Westkapelle ook Dom
burg wordt ingenomen.
3 november: Verzets
man Kloosterman uit
Nisse geeft de gealli
eerden een sluiproute
om de tot dan toe on
neembare Sloedam
heen. De Duitsers wor
den compleet verrast.
De opmars naar Mid
delburg kan beginnen.
De Schotten bevrijden
intussen Vlissingen. 4
november: De Canade
zen bevrijden Sint Phi
lipsland en Anna Jaco-
bapolder en daarmee
is het hele eiland Tho
len van het Duitse juk
verlost. 6 november:
na hevige gevechten
bij Oostkapelle leggen
de Duitsers de wapens
neer. Behalve Schou-
wen-Duivenland is nu
heel Zeeland bevrijd.
WOENSDAG 29 OKTOBER 2014
EEN SPECIALE UITGAVE VAN HET WEEKBLAD DE FAAM
JAARGANG No. 70
Ml
JONGENS BEDANKT
Het is exact 70 jaar geleden dat het Canadese le leger een groot deel van Zeeland heeft bevrijd van de Duitse bezet
ter. Alleen Schoroven-Duivenland bleef tot mei 1945 in Duitse handen.
