Zoektocht Zeeuwse dwangarbeiders
Berndei
NIEUW!
agrimarkt
Chef in uw eigen keuken
OOGGETUIGEN
SPAAR NU U00R 80% KORTING
OP DE BERNDES COLLECTIE!
O www.de-faam.nl
De Faam woensdag 16 juli 2014 23
Een kleine oproep, die
vorige maand twee keer
op de voorpagina's van
De Bevelander en De
Faam stond, prikkelde de
redactie.
Waarom is iemand op
zoek naar informatie
over dwangarbeiders uit
1943-1945? En sterker nog:
hoe is deze
zoektocht
uiteindelijk
afgelopen?
GOES - Het fotoalbum van
zijn vader was een beetje
taboe. Erin kijken, ja, dat
mocht' Paul van Sluijs wel.
De foto's en documenten
die hij in het album aantrof
vertelden al een deel van
het verhaal. Zijn vader, Ad
.van Sluijs van de drogisterij
aan de Vlasmarkt in Mid
delburg, was tussen 1943 en
1945 tewerkgesteld bij land-
bouwwerktuigenfabriek Ru-
dolf Sack in Leipzig. Net als
de neef van zijn vader, Adri
van Sluijs, of Adri van de
Rode Toren', die een winkel
in diervoeder op de markt
in Middelburg had. Zoveel
vertelde het album wel.
Maar hoe waren de leef- en
werkomstandigheden? En
hoe verliep de heen- en te
rugreis? Omdat zijn vader
nauwelijks sprak over die
periode bleef Paul met die
vragen zitten. Na het overlij
den van zijn vader ging hij
op zoek naar antwoorden.
Paul vond informatie in on
der andere het Staatsarchiv
"ZONDAGMIDDAG
WAREN WE VRIJ.
DAN SCHREVEN WE
BRIEVEN NAAR HUIS"
Sachsen en bij de Kleinga-
rtnerverein Priessnitzbad
in Leipzig. Priessnitzbad
werd destijds aangeduid als
Betriebslager Am Entenwei-
her. Samen met Mangold
(Dietzmannstrasse) en Kal-
ter Brunnen was het de ver
blijfplaats van veel Neder
landers en Zeeuwen. "Het is
heel bijzonder om in Leipzig
de personeelskaart van je
vader tegen te komen", zegt
Paul. Uitzonderlijk ook,
want veel werd vernietigd.
De bedrijfsleiding van Ru-
dolf Sack werkte echter
met tegenzin mee aan de te
werkstellingen. Toch, Paul
had nog zoveel gezichten
zonder naam op de foto's in
het album en documenten
geven niet de persoonlijke
lotgevallen weer. Vandaar
de oproep.
De inmiddels 92-jarige Wil
lem Ruissen woonde in 1943
in Kloetinge toen hij samen
met zo'n 50 andere Zeeuwen
op transport werd gesteld.
De groep bleef de hele peri
ode grotendeels bij elkaar.
Willem: "Paul die maakt
die hele documentaire voor
zijn vader. Ik moest reageren
op de oproep". Net zoals de
vader van Paul kwam Wil
lem bij Rudolf Sack terecht.
"Zonder de hulp van men
sen als meneer Ruissen lukt
het me niet om een boek
over de lotgevallen van deze
mensen te schrijven", vertelt
Paul. "Het was wel paniek
toen ik die oproep kreeg, je
kan geen kant op. Onderweg
zongen we 'Vaarwel mijn
dierbaar vaderland, vaar
wel', maar we moesten onze
maul halten", kan Willem er
nu om lachen. "Bij Rudolf
Sack moest ik met mijn kan
toorhanden in de smidse
werken. Alleen op zondag
middag waren we vrij. Dan
schreven we brieven naar
huis".
Oud manuscript
uitgebracht
MIDDELBURG - Andreas Oost
hoek, voormalig hoofdre
dacteur van de PZC, schreef
in 1974 een indrukwekkend
verhaal over een opbloeien
de liefde tussen twee jonge
mannen in het Zeeuwse
polderlandschap. Over een
eigengereide, muzikale
boerenzoon en een onaf
hankelijk denkende jongen
van rijke huize. Het is een
portret van hoe Zeeland in
een rap tempo veranderde
na de oorlog, maar ook van
de waarden en de machts
verhoudingen die hetzelfde
bleven. Het manuscript lag
veertig jaar op zolder en zal
in 2015 bij uitgeverij Cossee
verschijnen.
Evangelisatie
en recreatie
vrouwenpolder - Van zater
dag 19 juli tot en met vrijdag
1 augustus 2014 is de Evan
gelisatie en Recreatietent
te vinden aan de Fort den
Haak weg in Vrouwenpol
der, tegenover de ingang van
recreatiepark Breezand. In
de tent worden twee weken
lang allerlei activiteiten ge
organiseerd. 's Morgens zijn
er kinder-en tienerclubs en
's middags is iedereen van
harte welkom om binnen te
lopen voor een kopje koffie,
een potje tafeltennis en een
gezellig gesprek. Elke avond
is er een andere activiteit,
zoals volleybal, crea-avond,
kindertheater, avonturen
tocht en sing-in.
Zeeuwse dwangarbeiders bij Rudolf Sack.
Paul van Sluijs hoopt 1 juni 2015, 70 jaarna de thuis
komst van de dwangarbeiders, een boek te publiceren
over de lotgevallen van de 50 Zeeuwse dwangarbeiders
die tussen maart 1943 en mei 1945 bij landbouwwerk-
tuigenfabriek Rudolf Sack in Leipzig te werk zijn gesteld.
www.sackleipzig.nl
Ik. boa- uvohJleef?!
W'
AcnvlA
de Berndes
collectie
RXE. beiVÏta d-ffigflftfc
Spoor nog sneller!
Berndes is al sinds 1921 een gerenommeerd Duits
kwaliteitsmerk. U kunt nu sparen voor 9 stijlvolle
kwaliteitsproducten. U zet met plezier en gemak
de fraaiste gerechten op tafel!
Vanaf 13 juli 2014 krijgt u bij iedere besteding
van 10,-** en bij aktieproducten een
spaarsticker. Daarbij kunt u wederom sneller
sparen, want als u bij Agrisneltank 30 liter of meer
tankt krijgt u met uw Agrisneltank bonusbon maar
liefst 3 stickers aan de kassa bij uw Agrimarkt
supermarkt. De aktie loopt t/m 4 oktober, volle
spaarkaarten kunnen worden ingeleverd t/m 18
oktober 2014.
Op het station van Goes, waar de groep van circa 50 Zeeuwen op de trein stapte voor hun
dwang inzet. Foto: Familiealbum van familie Van Sluijs
Door John de
Kok
Gemiddelde korting
Gemiddelde korting
Op statiegeld, postzegels, beltegoed, kansspelen, geneesmiddelen,
tabak- er slijtenj-ortikelen worden geen spoarstickers gegeven.
Iedere wee'k kunt u extro spoar
stickers verkrijgen bij oonkoop
von speciale producten, deze zijn te
herkennen aan bovenstaand logo.
Enkele producten van de onderstaande
merken zullen gedurende de looptijd
van de aktie 1 of meerdere weken met
extra sticker worden aangeboden:
Ramekin 8.5 cm - set van 2
0,99 met 25 spaarstickers
Winkelwaarde
€12,99
Rechthoekige schaal 26 cm
2,99 met 25 spaarstickers
Winkelwaarde
€19,99
Ovale schaal 20 cm
1,99 met 25 spaarstickers
Winkelwaarde
€16,99
Rechthoekige schaal 32.5 cm
3,99 met 25 spaarstickers
Winkelwaarde
€29,99
34,99 met 50 spaarstickers
Winkelwaarde
€159,99
Siliconen spatel houten lepel
24 cm Gietijzeren braadpan 4,0L
Rechthoekige schaal 39 cm
5,99 met 25 spaarstickers
Winkelwaarde
€36,99
29 cm Gietijzeren braadpan 4,7L
2,99 met 25 spaarstickers
Winkelwaarde
€19,99
29,99 met 50 spaarstickers
Winkelwaarde
€144,99
Prijswijzigingen en drukfouten voorbehouden. Kijk voor actuele openingstijden op www.agrimarkt.nl
Agrimarkt Middelhaf nis. Korendreef 24 - Agrimarkt Roosendaal, Streuvelslaan la - Agrimarkt Vlissmgen, Papegoaienburg 5
Agrimarkt Oud-Beijerland, Polderlaan 6 - Agrimarkt Goes, van Doornestraat 2
