Jongen met lange haren was uniek object
Hulp bij de
aanvraag van
uw toeslag
'Eigenlijk ontwikkelde
Zeeland zich geweldig'
'Een kind k<
on hier ^11
nog echt ee
n kind zijn'
'De wereld was nog overzichtelijk'
1965-1974
'Zeeuwen gedijen niet op zandgrond, ze zitten vast in de klei'
1965
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1974
Sixties als inspiratiebron
voor muziek van nu
Sixty revival met DVD opname in Middelburg
ZO WAS
HET TOEN
Nonchalant
Racoon
Heimwee
Hans Verhage
Trofee
Belastingdienst Toe
Kerncentrale
'Thuiswachten'
Rood brommertje
Bombardement van
Noord-Vietnam door
de V.S.
Jonge anarchisten
richten Provo op.
Huwelijk Beatrix en
Claus.
Acteur Ronald
Reagan gouverneur
Caiifornië.
Opstand bouwvak
kers in Amsterdam.
Het kabinet Cals
wordt ten val
gebracht door de
KVP.
Rechts kabinet De
Jong wordt gevormd.
EG wordt gevormd.
Provo wordt opgehe
ven.
De politieke partij
Radicalen wordt
opgericht.
Martin Luther King
wordt vermoord.
Nixon gekozen tot
president V.S.
Neil Armstrong eer
ste mens op de
maan.
Yasser Arafat leidt de
Palestijnen.
BTW wordt inge
voerd.
Jimi Hendrix overle
den
Beatles gaan uit
elkaar
V.S. valt Cambodja
binnen
V.S. valt Laos binnen.
China lid van de
Verenigde Naties
Engeland, Ierland,
Denemarken en
Noorwegen treden
toe tot de EG.
Kerst bombardement
van Noord-Vietnam
Jongeren vanaf 18
jaar krijgen stem
recht bij Tweede
Kamer verkiezingen
Een oliecrisis ont
staat door een voor
Nederland opgelegde
olieboycot.
Minister wordt 1984
secretaris-generaal
van de NAVO.
Wapenstilstand in
Vietnam.
De schilder Picasso
overlijdt.
Gijzelingsdrama vol
trekt zich en de
Franse Ambassade te
Den-Haag.
Nixon treedt af.
Gerard Ford wordt
president van de V.S.
^5v.;
Zeeland is, mede door het project '50 jaar jong in Zeeland', in de
ban van de jeugdherinnering.
De Faam doet daar van harte aan mee. In zes tweewekelijkse pagi
na's blikken we terug op de afgelopen halve eeuw.
Deze week een pagina over het tijdvak 1965-1974.
BURGHSLUIS - In de loop van de decennia na hippie, provo
en revolutie in de muziek is bij veel jongeren een bijna melan
cholieke hang naar de jaren zestig en zeventig ontstaan. Som
migen kleden zich als toen, houden hun haar lang en luisteren
met een mengsel van weemoed en jaloezie naar rockgroepen
als The Who, Pink Floyd, Jimmy Hendrx, Bob Dylan, Frank
Zappa en The Kinks. Die verbeelden muzikaal wat tussen de
dertig en veertig jaar geleden als 'hot' gold.
De achttienjarige Tij 1 Frijns uit het Schouwse Burghsluis kan het
rijtje prominente rockensembles uit die tijd met gemak tot twintig
aanvullen met de toevoeging 'en noem maar op'. Zelf drumt hij in
de band The Twisted Animals met gelijkgezinden. Ze maken mu
ziek die sterk aan de jaren zestig en zeventig is verwant. "Eigen
nummers hoor, geen covers. Allemaal in de geest van
Is het vooral de muziek, de 'seks, drugs en rock and roll-menta-
liteit uit die periode van vrijheid' die de net afgestudeerde
Zeeuwse Havo-leerling aanspreekt. De kleding hoort daar natuur
lijk ook bij. hoewel hij beseft dat de etiketten op die kleding heden
ten dage met andere merknamen zijn bedrukt. Toch zijn het spij
kerbroeken, stelt hij vast. En de kleding moet verder lekker los en
nonchalant gedragen worden. En natuurlijk lang haar. Dat spreekt
voor zich. Ook hoorde hij over de enorme feesten en popconcerten
in die tijd. Videobeelden van toen ziet hij met verbazing. "Dat is de
vrijheid die ik me zelf ook wens en voel op het podium," glimlacht
de student die bezig is met een vooropleiding aan de kunstacade
mie Sint Joost in Breda.
Tijl ziet met genoegen bands die muziek maken met wortels in de
roemruchte jaren zestig en zeventig steeds populairder worden.
Om dicht bij huis te blijven noemt hij Racoon. "Die zijn natuurlijk
van deze tijd en gebruiken ook de technieken van nu, maar je ziet
een duidelijke rock terug komen uit die periode. Ik bedoel daarmee
de gitaarsolo's en drumsolo's. Ook in de bezetting van veel bands
zie je dat terug. Gewoon bij de basis, gitaar, drum, bas en zang.
Onze band is ook zo. We treden trouwens 11 oktober op in De
Stulp in Renesse, ook al een café dat een beetje doet denken aan
die tijd...."
Elke periode heeft zijn eigen klassiekers: zaken die lange tijd
in het straatbeeld terug komen of die zelfs tot op de dag van
vandaag als vanzelfsprekend gevonden worden. Zo ook de ja
ren zestig en zeventig.
De eerste tekenen van de noodzakelijke mobiliteit dient zich aan.
Auto's stijgen in populariteit, ook al omdat de banken hun eerste
leningen aanbieden. Jongeren zweren bij Puch, Batavus, DKW,
NSU, Kreiddler en Zündapp, weer anderen kiezen voor de rustige
re Solex. Voor gezinnen wordt de auto populair.
Jongeren verzamelen zich vanaf 1965 rond Roel van Duyn. Ze
treffen zich wekelijks op het Amsterdamse Spui rond antirookma
giër Robert Jasper Grootveld. Met ludiek alternatieve plannen la
ten deze provo's van zich horen. Eén van die. plannen is het witte
fietsenplan, die verspreid door Amsterdam voor iedereen klaar
staan voor gemeenschappelijk gebruik.
in de kleding komt alles zowat losser. Ook vrouwen dragen jeans
of ultra korte rokken met lang haar. Ook de jonge mannen vinden
de gang naar de kapper niet meer oké en laten haar, baard en snor
gewoon staan. De ontwerpers kiezen voor Op Art en Pop Art
Dave Berry sstaat weken nummer één met zijn nummer This
Strange Effect en de De Dans van Zorba de Griek blijft jaren po
pulair. Muziek gaat ineens anders klinken omdat het protest en de
hang naar verandering logische ingre4diëenten vormen. Van
Nederlandse bodem heeft Q65 succes, onder meer met The Life I
Live. Na Woodstock krijgt Nederland diverse vergelijkbare festi
vals. Pink Pop wordt in 1970 voor de eerste keer georganiseerd op
een sportpark in Geleen.
Studenten slikken niet zomaar alles voor zoete koek. Zowel op uni
versiteiten als op middelbare scholen worden woorden als inspraak
en medezeggenschap gemeengoed. Ook wordt hier en daar een
eerste jointje geprobeerd zoals dat in Amsterdam bij de happe
nings normaal is.
De eerste industrieën bepalen de horizon in de havens van Vlissin-
gen en Terneuzen. Dow, Hoechst en Pechiney zijn voorbeelden.
Ook wordt begonnen met de bouw van de kerncentrale bij Borsele.
De bevolking in Zeeland groeit bijna explosief, want veel perso
neel voor die fabrieken wordt uit andere delen van Nederland ge
haald, onder meer uit Limburg waar de kolenmijnen sluiten. Die
buitenprovincialen moeten ergens wonen, dus ontstaan er razend
snel nieuwe wijken in de steden.
MIDDELBURG - Voor de één
bood Zeeland alleen maar ver
veling, de ander kon niet zon
der en verkwanselde zijn car
rière als internationaal cineast.
De nu bijna 54-jarige Sarina
Reijerse haalde vanaf 1969 pas
opgelucht adem in Den Haag.
In Middelburg werd ze teveel
gecontroleerd, dus daar bleef
ze maar weg. Haar partner, de
zeven jaar oudere fotograaf
Jaap Wolterbeek, liep in die
tijd in elke vreemde stad met
de ziel onder zijn arm. Hij kon
niet zonder Zeeland in het al
gemeen en Vlissingen in het
bijzonder.
Door Ad Hanneman
"Zeeuwen gedijen niet op zand
grond, ze zitten vast in de klei,"
probeert de in Middelburg
woonachtige fotograaf met een
statement zijn gebondenheid te
verklaren. Dan: "Heimwee is
niet te verklaren." Sarina kende
dat gevoel niet. Ze wilde weg
van de plaatsen waar ze ge
kluisterd werd door vaste regels.
Pas toen ze meer dan twintig jaar
later het grootste deel van haar
wilde haren in de Randstad had
achtergelaten, herontdekte ze in
Zeeland haar thuisgevoel.
Sarina en Jaap wonen nu een
aantal jaren samen. Ze praten
vaak over toen. Hij uit zijn dage
lijkse twijfel over de vraag of hij
zijn heimwee niet had moeten
aanpakken. Nadat hij het diplo
ma van de kunstacademie Sint
Joost in Breda voor de studie
film en fotografie had ingelijst
en zijn afstudeerfilm met Leen
Jongewaard in de hoofdrol de
destijds op een hand te tellen
televisiestations passeerde,
kreeg hij studiebeurzen aange
boden voor beroemde Europese
filmacademies, onder meer in
Rome. Die weigerde hij. Te ver
van Vlissingen. "Ik heb nog sta
ge gelopen bij de televisie, om
cameraman te worden. Ik woon
de toen in Amsterdam. Maar het
raakte me niet. Vlissingen bleef
knagen."
In zijn huiskamer in de Middel
burgse Edelstenenbuurt, waar
het fotobureau met de modernste
digitale snuljes een prominente
plaats inneemt, zoekt Wolter
beek nog steeds naar een verkla
ring voor die opmerkelijke heim
wee. "Ik lette nergens op als ik
niet in Zeeland zat. Daar in de
Randstad hadden ze voor mij
vreemde omgangsvormen. Ik
was bijvoorbeeld verbaasd als in
Amsterdam een man op me af
kwam met onzedelijke voorstel
len. Zoiets bestond in Zeeland
niet. Ik hield me vooral bezig
met kunst. Dat was mijn vak en
mijn leven." -
In Amsterdam en omgeving ont
moette hij wel kunstenaars.
"Maar ook die spraken me niet
aan. Het was allemaal zo an
ders." Bovendien ontmoette hij
in zijn eigen provincie kunste
naars die hem wel iets te melden
hadden. "Ik zag hier regelmatig
de dichter Hans Verhage. Dat
was een goeroe voor mij. Ik ben
trouwens van zijn gedichten blij
ven houden, kort en bondig. Net
als die van Cees Buddingh." Bo
vendien hoorde hij over de suc
cessen van de Walcherse band
Dragon Fly. die landelijk en zelfs
internationaal doorbrak. Waar
om zou hij dan zijn heil elders
zoeken. "Nee. Voorkeur voor
muziek had ik niet. Ik ging wel
vaak naar het Concertgebouw.
Cuby and the Blizzards traden er
bijvoorbeeld op." Aan deze band
met Herman Brood achter de pi
ano, heeft Sarina ook herinnerin
gen. "Ik heb drie cd's met hun
beste nummers."
Jaap heeft geen verklaring voor
zijn verbondenheid met Zeeland.
"Er was hier van alles, maar ei
genlijk ook weer niks. Jongens
met lange haren kwam je niet te
gen." Voor Sarina, die de saai
heid in Zeeland tot lijfspreuk
had gemaakt en elke gelegenheid
aangreep om die te ontvluchten,
waren jongens met lange haren
juist te veroveren objecten. "Ik
zag ooit zo'n jongen en heb nog
met hem gezoend. Dat was een
trofee in die tijd, althans voor
mij." Als dochter van een huis
arts, moest dat wel allemaal stie
kem. Want ze had al een verban
f advertentie)
Heeft u hulp nodig bij het invullen van uw aanvraag
huur-, zorg- of kinderopvangtoeslag? Kijk dan op
www.toeslagen.nl of bel met de BelastingTelefoon:
0800-0543. Mocht u toch nog vragen hebben, dan
kunt u persoonlijke invulhulp krijgen op onder meer
de onderstaande lokaties:
Belastingdienst/Zuidwest
Kantoor Goes
Stationsplein 21, Goes
Openingstijden: ma t/m vr 08.00 - 17.00 uur.
Bel vooreen afspraak met de BelastingTelefoon
0800-0543.
Gemeente Middelburg
Kanaalweg 3, Middelburg
Openingstijden: 21 en 22 september en
21 en 24 oktober 08.00 - 15.30 uur.
Bel voor een afspraak met de BelastingTelefoon
0800-0543.
WBV Amemuiden (alleen voor huurtoeslag]
Langstraat 16, Amemuiden
Openingstijden: ma t/m vr 09.00 - 12.00 uur.
Bel vooreen afspraak (0118) 60 1720.
Leuker kunnen we't niet maken. Wel makkelijker.
Fotograaf Jaap Wolterbeek (links) legde de bouw en opstart van de Borsselse kerncentrale vast.
(foto: Dutchy den Hollander)
ning meegemaakt naar een kost
school in Dordrecht. "Daar ont
moette ik een zoon van de be
kende snoepfabrikant Van Meile
in Breskcns. Ik had er weinig
contact mee." Ze had er niks
mee en zeker geen gedoe van
'wij Zeeuwen onder elkaar'. Als
volwassen wordende puber wil
de ze niks met die benepen pro
vincie te maken hebben. Weg en
wonen in de steden waar "het al
lemaal gebeurde, waar je vrij
was om te gaan en te staan waar
je wilde" luidde haar levensmot
to.
Sabrina en Jaap kenden elkaar in
die tijd niet. En zouden ze elkaar
zijn tegengekomen, dan had het
ongetwijfeld van geen kant ge
klikt. "Ik had uiteindelijk vrede
met mijn plaats-in Zeeland. Zo
heb ik in opdracht de hele bouw
en in gebruikname' van de kern
centrale gefilmd. Uiteraard ook
de acties er omheen. Bovendien
kreeg ik werk van het NOS Jour
naal en fotografeerde ik voor
landelijke dagbladen. Ik had dus
volop werk.
Dankzij mijn werk voor de kern
centrale kreeg ik opdrachten van
allerlei overheden en maakte
daar films en diaseries. Ook dat
was een deel van de nieuwe tijd
toen, voorlichting geven over
wal de overheid tot dan alleen
schriftelijk deed."
Al pratende komt Jaap los uit
zijn ogenschijnlijke somberheid.
"Eigenlijk ontwikkelde Zeeland
zich toen geweldig. We kregen
industrie en ik kon mij ei kwijt in
de films die ik in opdracht deed.
In 1973 kwam ik terecht in de
Juniorkamer en kreeg daar dus
ook van alles op mijn bord wat
interessant bleek. Misschien was
mijn Zeeland binding wel een
gevolg van het geloof. Ik ben
hervormd opgevoed. Aan de an
dere kant wisten ze me wel te
vinden. Ik had volop werk en
kon mijn ei kwijt."
WESTKAPELLE - Er was
geen telefoon in huis, op televi
sie was het aanbod niet groter
dan een kanaal of drie, de
Vlaamse zenders incluis, en de
dijken rondom het eiland mar
keerden het einde van de leef
wereld. Het was een leven dat
de aan de computer en mobiele
telefoon verslingerd geraakte
jeugd van nu zich niet meer
kan voorstellen. Jong zijn in
een Walchers dorp, eind jaren
zestig, had in elk geval weinig
te maken met vrije seks, drugs
en hippies.
"Ik weet nog goed dat we een
dagje naar Miniatuur Walcheren
gingen, dat was heel speciaal,"
zegt Tannie de Kam, geboren - in
1954 - en getogen in Westkapel-
le. Maar, het was een prima tijd
om op te groeien, vertelt ze
terugdenkend aan haar jeugd:
"Er was geen haast, de wereld
was overzichtelijk en de omge
ving sociaal." Het rijke Westkap-
pelse verenigingsleven bracht in
de vrije tijd vertier.
De Kam: "Drie keer in de week
stonden we te korfballen en op
vrijdag ging ik naar de gymver
eniging." De mensen die hun
emplooi of opleiding in het dorp
hadden, verlieten Westkapelle
praktisch nauwelijks. "Twee keer
per jaar gingen ze bij wijze van
spreken voor een bezoek aan de
tandarts naar Middelburg en dat
was het."
Uitgaan vond ook voornamelijk
'vó d'n toren' plaats. Eerst was
er het 'thuiswachten' - met een
groep vrienden op kinderen pas
sen - en later volgde hel uitgaan
bar De Schuur, een populaire
Westkappelse kroeg in die tijd.
"Daar kwamen ook mensen van
andere dorpen naar toe, zo ont
stonden er contacten. Maar nee,
buiten het dorp stappen deden
we eigenlijk niet vaak."
Economisch ging het in die jaren
steeds beter, en dat merkte de
jeugd ook. "Je was niet zo mate
rialistisch ingesteld zoals nu,
maar je merkte dat er steeds
meer nieuwe producten op de
markt kwamen."
Alle verbeteringen werden ook
echt gewaardeerd. Zo was De
Kam dolgelukkig toen ze, overi
gens geheel tegen haar verwach
tingen in. voor de zestiende ver
jaardag een rood brommertje
kreeg. Voor De Kam was het een
prima tijd, vooral de zorgeloos
heid. "Hoewel het wereldje
waarin we leefden wellicht
enigszins bekrompen was, een
kind kon er wel kind zijn."
My Generation speell uitsluitend covers uit de jaren zestig en zeventig, (foto: pr)
MIDDELBURG - Wie life
terug wil in de jaren zestig,
kan zondag 23 september in
het Schuttershof. In dat
Middelburgse etablissement
neemt de band My Generation
die avond vanaf 20.00 uur een
demo dvd op.
My Generation staat met muziek
van onder anderen The Rolling
Stopes, The Kinks en Bob Dylan
midden in die tijd. Het gezel
schap met gerenommeerde
Zeeuwse muzikanten speelt de
covers zo authentiek mogelijk.
Tijdens het optreden worden ook
beelden opgenomen, vandaar dat
My Generation mensen heeft
oOpgeroepen met hun kleding
terug te gaan in die tijd.
De band bestaat uit Karin de
Koek - zang, Diek Hoitsma -
zang en gitaar, Peter Wessel -
zang en gitaar, Daniël Postma -
bas Rob van Akkeren - drums
en Sipko Nobel keyboards en
zang.
