Europese invloed is
slecht zichtbaar, maar
best groot in Zeeland
Markt even in ban van de grondwet
Zeeland moet zijn goede ligging nog beseffen
Bezorger
grondwet
ongewenst
Wim van Gelder
Gerrit van Dijk
Tom de Koning
Zeeuwse ex-Europarlementariër dagelijks bezig met Europa
I Struggle
Emerge
Weekend Koopjes bij Konmar
Eurokaartje voor
de burgemeester
Expo grondwetten
in bibliotheek
Commissaris van de koningin
predikant protestantse kerk Kruiningen
voorzitter COC Midden-Zeeland
Verdragen
Smeltkroes
Gunstige ligging
Dubbeldrank
3 halen,
2 betalen
Amstel
Aardappelen
Woensdag 25 mei 2005
De Faam
j' V '*j£v f: j -i if j-w.< t t 1* i! *'JCT v .1'Ai jCr
PROJECT MET FINANCIÉIE STEUN
VAN OE EUfiOPgSi UNIE
GOES - Europa is een hot item
in de media, maar wat zie je er
van? Naast de vlaggetjes op
nummerborden eigenlijk niets.
Toch is ondergronds de Euro
pese invloed in Zeeland al best
groot. Elk jaar steunt de Euro
pese Unie Zeeuwse fondsen
met miljoenen euro's. Of het
nu een stukje natuur aan de
Westerschelde is of een induc
tiekeuken in een nieuwe bier
brouwerij, Europa regelt het
wel even. Een student, boer en
gemeenteambtenaar geven
antwoord op de vraag: Wat
merk jij van Europese invloed?
Andrea Hoogesteger studeert
International Business and Ma
nagement Studies aan de Hoge
school Zeeland in Vlissingen.
Werken bij een buitenlandse
multinational is het toekomst
beeld van de 21 -jarige Middel
burgse. "Ik woon al 21 jaar in
Nederland. Dat is lang genoeg.
Ik vind andere landen ook inte
ressant". Een paar jaar geleden
werkte ze twee maanden in De
nemarken voor een groot Ameri
kaans bedrijf. "In Denemarken
betalen ze niet met de euro. Dat
was wel lekker. Het landschap
lijkt op Nederland en zo had ik
toch nog een beetje een vakan
tiegevoel", vertelt ze. Van de Eu
ropese invloed in Zeeland merkt
de tweedejaars studente relatief
weinig. "Het is wel opvallend dat
je op school wel een beurs krijgt
om binnen Europa stage te
lopen, en voor een stageplek er
buiten niet."
Volgens projectleider bouwza
ken van de gemeente Goes, Leo
Minderhout, zijn Europese re
gels noodzakelijk bij zijn aanbe
stedingsprocedures. "Het zorgt
GOES - Voor of tegen de invoering van een Europese grond
wet? Veel mensen weten nog niet wat ze precies zullen stemmen
op 1 juni. Wij peilden de mening van de commissaris van de
koningin, een predikant en de voorzitter van de homo-belange
norganisatie COC Midden-Zeeland.
Standpunt Europese grondwet: voor.
"Hah, als je mij een examen af zou nemen over de vierhonderd
bladzijden van de grondwet zou ik zeker geen voldoende scoren.
Zoveel kennis is gelukkig ook niet nodig. De statuten en verdragen
gebruiken we eigenlijk al vijftig jaar in onze samenwerking met de
andere landen in Europa. Nu, met de uitbreiding van tien nieuwe
landen, is het gewoon nodig dat de EU vraagt wat zij daar van vin
den, of ze het eens zijn met deze regels en waarden. Ik zou zelf
nooit op het idee gekomen zijn om in Nederland een referendum te
houden. Dit is een zaak voor de politiek. Wij kunnen toch niet te
gen stemmen? Wie stemt er nou tegen de rechten van het kind? Te
gen al die duidelijke waarden? Nee, ik denk als iemand een blad
zijde uit de grondwet leest toch niets tegen die waarden in kan
brengen. Wij vragen andere landen al jaren voor Europa te kiezen
en het zou toch heel raar zijn als Nederland, het meest Europese
land in Europa, 'nee' zegt tegen de grondwet?"
Standpunt Europese grondwet: Nog niet duidelijk
"De grondwetfolders heb ik doorgenomen, maar ben er nog niet
echt wijzer van geworden. Mijn grootste bronnen zijn eigenlijk de
meningen van anderen. De grondwet zelf is nogal complexe mate
rie en is iets voor de mensen die wij kiezen in onze regering. Ze
moeten geen referendum houden. Het is te ingewikkeld. Als ik 'ja'
stem dan weet ik niet waarvoor en als ik 'nee' stem dan weet ik niet
waartegen. Dat de joods-christelijke traditie niet genoemd wordt
vind ik niet zo erg. De rol van de kerk als gesprekspartner staat er
weer wel in. Kijk, het zijn veel ethische zaken, een hoop mooie
woorden, maar het gaat om de praktijk. Hoe gaat de praktijk? Daar
gaat het om. Ik heb een stemrecht en dat is een voorrecht en ik ga
zeker stemmen. Wat weet ik nog niet."
Standpunt Europese grondwet: waarschijnlijk voor
"Ik weet niet zo heel veel van de Europese grondwet, maar ik ga
me er zeker nog in verdiepen. Het maakt ook niet zo veel uit, zo'n
referendum. We zijn al jaren bezig met de éénwording van Europa.
Die grondwet komt er toch wel, ook stemmen we tegen. Ik ga
waarschijnlijk 'voor' stemmen, gewoon omdat ik geloof dat de
handel en samenwerking beter wordt. Nederland is maar een klein
landje en zo kunnen we groeien we in de wereld. Andere regelge
ving met betrekking op homo's? Nee. Ik denk dat we alles nog wel
zelf bepalen."
voor een zorgvuldige manier van
werken." Minderhout vindt het
wel lastig dat de procedure om
een bedrijf uit te zoeken voor
een bepaalde opdracht door deze
Brusselse regels langer duurt.
"Het wordt zo'n administratieve
rompslomp."
"Het is allemaal geleidelijk aan
gegaan", vertelt Bas van 't
Westeinde uit Wolphaartsdijk.
"Brussel is al een poosje bezig
de touwtjes in handen te nemen."
De boer is het niet eens met de
algemene regelgeving. "Van het
noorden van Finland tot het ui
terste puntje van Gibraltar de
zelfde norm. Dat kan gewoon
niet", verteil de 52-jarige akker
bouwer.
"Ik ga met ongerustheid de toe
komst tegemoet. Straks mogen
we niks meer doen. We worden
aan de ketting gelegd."
MIDDELBURG - 'Booeeh!',
roept iemand uit het publiek.
Tientallen mensen stromen sa
men voor het stadhuis van
Middelburg. Een groenteman
reageert op het geroep: "Pas
maar op hoor, straks pakken
ze je nog op". Twee glimmende
zwarte auto's komen de markt
opgereden. In het gevolg een
bus met aan weerskanten een
politiemotor. Op de bus staat
een foto van Geert Wiiders met
het onderschrift 'Nederland
moet blijven'.
Het is donderdagmiddag, 19
mei. Tijd voor de wekelijkse
markt in Middelburg. Er is maar
één gespreksonderwerp: de Eu
ropese grondwet. Zelfs de stand
werkers betrekken de discussie
in hun verkooppraatjes. "Die
grondwet in niks waard. IIij
wordt toch niet nageleefd."
Bertus de Regt, alias 'de groen
teschaver', schreeuwt zijn me
ning over de markt. "Wc hebben
straks helemaal niets meer te
vertellen." Hij wijst naar de bus.
"Kijk, gelukkig zijn er nog een
paar mensen die duidelijk voor
hun mening uitkomen."
De gangen van de markt stromen
langzaam leeg richting de drang
hekkens voor het stadhuis. Ieder
een wil een glimp opvangen van
Wiiders. Dat is niet zo moeilijk.
Zijn blonde haren dansen vrolijk
boven het publiek uit. Rond hem
staan bodyguards, voor elke
windrichting één. Wanneer de
politicus de markt op loopt, ne
men jong en oud de antigrond-
wet-llyers gretig in ontvangst.
Marie van der Entbraad uit Nij-
kerk staat voor boekhandel de
Drvkkerij kibbeling te eten. Ze is
met haar man op vakantie in
Zeeland. Samen kijken ze toe
hoe Wiiders met aanhang voorbij
komt. "Wat maakt het nou uit,
zo'n referendum. Die grondwet
komt er toch wel", zucht ze. Ze
weet nog niet wat ze gaat stem
men. "Die folder met informatie
heb ik na een halve bladzijde al
weggelegd. Zo saai." Haar man
is bezig een haring naar binnen
te werken. Zijn beslissing is al
genomen. "Ik vertrouw die rege
ring niet. Wat kan je geloven?
Nederland heeft straks helemaal
niks meer te vertellen." Ook
twee oude mannen hekelen de
ophef over het referendum.
"Moet je kijken rond je." Hij
wijst naar de politieagenten die
in grote getale aanwezig zijn.
"Wat kost dat allemaal niet? Wie
zijn de grootste betalers?"
Jaap Tilroe en Piet Roeleven
blikken terug. "Waarom moet
het veranderen. Het gaat nu toch
gewoon goed met Nederland",
vertellen ze in het Walchers,
"vroeger was het een stuk min
der. De zorg die wij kregen toen
we uit oorlogsgebied kwamen,
waren een paar guldens en een
twee rotte appels."
GOES - Folders met een
samenvatting van de Europese
grondwet bezorgen. Een koud
kunstje. Of toch niet?
Een anonieme bezorger uit
Goes-Zuid was twee weken ge
leden grondwetfolders door de
Goese brievenbussen aan het du
wen toen hij plotseling achter
volgd werd.
"Niet iedereen was er zo blij
mee. Verschillende boze mensen
kwamen achter me aan. Ik moest
de folders maar weer mee terug
nemen", vertelt de 24-jarige be
zorger.
ZAAMSLAG - CNN, Herald
Tribune, een nominatie voor
'European of the year'. In de
zes jaar in het Europese Parle
ment bleef de boerenvrouw
niet onopgemerkt. Johanna
Boogerd-Quaak zat het meren
deel van haar leven in de poli
tiek. Ze heeft een druk leventje
achter de rug. Achter de rug?
Nog niet. Ze is nog niet klaar
met Europa en Zeeland.
Het huis is net een antiekwinkel.
Oude meubels zijn afgewisseld
met spullen uit het boerenleven.
Buiten ligt een pauw languit
over de oprit. Johanna schenkt
een bakje koffie en gaat lekker
achteruit in de bank zitten. Een
moment van rust.
"Op het moment is voor mij heel
hectisch, ik ren van hot naar
her", zucht ze, "maar ik zou ook
niet passen in een negen-töt-vijf-
baan." Vanmiddag moet de voor
zitter van de Stuurgroep Oude
ren en Arbeid Zeeland, commis
saris van een woningbouwvere
niging, lid van de raad van toe
zicht Arduin, ledenraad en ga zo
nog maar even door naar Dron-
ten. Voor een lezing over de Eu
ropese Grondwet. Johanna
steunt haar partij -ze is al 36 jaar
lid van de D66- ook op dit punt.
Ze is voorstander van de nieuwe
grondwet en wil dat ook laten
weten.
Naast haar op de Europees-blau
we bank liggen de boeken al
klaar. Het eerste boek dat ze laat
zien zijn de verdragen waar de
Europese Unie nu uit regeert. De
tweede, een veel kleinere, is de
nieuwe grondwet. "Het is ge
woon veel compacter. Hierin
staat alles waar Europa zich wel
mee moet bemoeien en met wat
juist niet." De 61-jarige Zaam-
slagse zat zelf voor twee perio
des in het Europees Parlement.
Eén periode van vier jaar en één
van twee jaar, waarin ze huidig
Tweede-Kamerlid Lousewies
van der Laan verving. De menin
gen het uitwisselen van privacy-
gegevens met de VS en het me
diabeleid in Italië bezorgden
haar veel publiciteit.
Een ander kritiekpunt, de beper
kingen van het Europese Parle
ment, bepaalde haar standpunt
over de Europese grondwet. "Al
les wordt nu geregeld door amb
tenaren. Het Europese Parlement
heeft te weinig macht om iets
aan de beslissingen te doen."
Verliest Zeeland en Nederland
zijn identiteit door deze grond
wet? Johanna lacht. "Nee, abso
luut niet. Europa is een smelt
kroes van culturen. Waar we veel
meer voor op moeten passen is
de 'amerikanisering' van de
maatschappij. Die heeft veel
meer invloed."
Europa moet niet alles regelen in
Nederland, maar juist de samen
werking stimuleren tussen de
lidstaten, vertelt de Zeeuws-
Vlaamse. "Er zijn werelddelen
in opkomst als China en Brazi
lië. Wij kunnen niet achterblij
ven."
In de grensprovincie Zeeland is
die samenwerking al goed gere
geld vindt de ex-politicus. "Onze
gunstige ligging in Europa moe
ten we alleen nog beseffen. Zee
land ligt uniek, omringt door een
stedenrand. Hier moeten we cre
atiever mee omgaan. Een inno
vatienetwerk, gericht om mensen
naar de provincie te trekken, is
misschien een idee."
In de toekomst gaat Johanna ge
woon door met werken. "Ik wil
mijn kennis inzetten en delen
met anderen. Misschien als advi
seur of bestuurder of zo."
De Zeeuwse ziet met vol ver
trouwen een Europees Zeeland
tegemoet. "We delen veel infor
matie met België, krijgen geld
van Europa en hebben algemene
regels, zoals het landbouw -en
visserijbeleid en de vogel en ha
bitatregeling", legt ze uit. "We
leven nu in vrede en met een
groeiende economie en kijk, er
wordt veel geklaagd over Euro
pa, maar als die motor niet zou
draaien dan zou het er heel wat
slechter uit zien." En de Europe
se grondwet? "De grondwet is
nodig. Als die er nu niet komt,
dan later wel."
(advertentie)
diverse smaken
pak 1 liter
krat 24 flesjes 30 cl
<tak 5 kilo
slechts
Deze aanbiedingen iijn geldig van 2 t/m 5 juni. Zondags ook geopend
dnjkfoutw vtdol uAvtfVocbt
Aanbiedingen rijn niet bestemd voor wt-dtrvwfa
tr tryumwnn tot li ttuka pt# VlaoL F
De lekkerste supermarkt is een van de goedkoopste O
MIDDELBURG - Beter Euro
pa biedt burgemeester Schou-
wenaar van Middelburg op 26
mei een 'kaartje' op posterfor
maat aan. Eerder kregen pre
mier Balkenende en burge
meester Leers van Maastricht
dezelfde kaart.
Beter Europa is een stichting die
zich inzet voor een 'ja' voor de
Europese grondwet. De organisa
tie bestaat uit leden van verschil
lende politieke partijen. Ter
ondersteuning van de campagne
voor de grondwet ontwierp zij
een postergrote kaart. Naast het
logo van de stichting - een sterker
Nederland in een beter Europa -
staan er drie redenen op de kaart
om voor de Europese grondwet
te stemmen: Nederland wordt
economisch sterker, grote pro
blemen lossen we makkelijker op
en Nederland blijft gewoon
Nederland. De uitreiking vindt
plaats om 12.00 uur op het stad
huis van Middelburg.
MIDDELBURG - De Zeeuwse
bibliotheek in Middelburg
opent op 23 mei de expositie
Gegeven de Grondwet. Op de
begane grond van de bieb zijn
grondwetten te zien uit ver
schillende, vooral Europese
landen.
De tentoonstelling staat in teken
van het referendum over de Euro
pese grondwet en is aangevuld
met literatuur en foldermateriaal
over de EU en de grondwet. Op 1
juni, de stemdatum voor het refe
rendum, sluit de expositie. De bi
bliotheek is te vinden aan de
Kousteensedijk 7 in Middelburg
en elke dag open.
GOES - Luctor et emergo, ik
worstel en kom boven. Onge
veer tweeduizend jaar geleden
was dat het geval in Zeeland.
De provincie was een moeras
met enkele moedig, hardwer
kende boeren erop. Rond 12
voor Christus stormden de Ro
meinen ons land binnen. Ze
bleven voor een periode van
een paar honderd jaar. Dit was
zowat de laatste keer dat Zee
land bij een wereldmacht ter
grootte van Europa behoorde.
Door Niels Bouterse
De toenmalige wereldmacht, het
Romeinse Rijk, vertoont veel
overeenkomsten met het Europa
van tegenwoordig. De grootte,
wetgeving, taal en het geld. Als
eerste de grootte. Op het moment
dat het Romeinse Rijk op zijn
grootst is, lopen de grenzen kris
kras van Engeland naar Egypte,
en van Turkije naar Marokko. In
Nederland bepaalt de Rijn de
grens. Ook Zeeland ligt binnen
de grenzen. De grootte van Euro
pa verschilt niet veel met die van
het Rijk. De kaart is een stukje
naar het noordoosten verschoven.
Het Oostblok erbij en de zuide
lijke Middellandse Zeelanden
weg, maar met Turkije erbij
opent ook Europa de deur naar
het zuiden. Naast de grootte zijn
ook andere punten overeenkom
stig. De taal en het geld vereni
gen de beide wereldmachten. De
euro wordt ook wel 'het cement
voor de eenheid' genoemd. De
Romeinse munteenheid is de zil
veren Denarius. In heel het Rijk
wordt met dezelfde munt betaald.
Hierdoor gaat het beter met de
economie en stijgt de welvaart
enorm. In Europa moet dit nog
blijken, maar de meeste Europea
nen zijn wel optimistisch.In Eu
ropa zijn vele talen. Deze volk
stalen komen ook voor in het Ro
meinse Rijk. Een kenmerk van
het Rijk is dat de heersers ieder
land zijn eigen cultuur, goden en
taal laat behouden. Ook in Zee
land hield de bevolking zijn ei
gen goden, getuige de Nehalen-
niabeelden uit het Romeinse tijd
perk. Zij is een godin van de Kel
ten of Germanen. De Germaanse
taal bleef ook behouden. Kennis
van een paar woorden Latijn is de
voorwaarde. In het huidige
werelddeel is één taal universeel:
het Engels. De taal wordt op alle
scholen in Europa gegeven. Iede
re Europeaan spreekt wel een
paar woorden Engels. De Codex
Justinianus is het grote wetboek
van het Romeinse Rijk. In het
Rijk zijn alle burgers gelijk. Zo
staat het ook in de Europese
grondwet. Over de Europese
grondwet moet Nederland nog
stemmen, maar zeker is nu al dat
de samenwerking met andere
landen in Europa alleen nog maar
groeit. De Europese wetgeving
overkoepelt de nationale. Er
komt meer eenheid. Al vergoot
Europa een hoop minder bloed
dan de Romeinse legioenen, toch
zijn de overeenkomsten in om
vang en invloed duidelijk. Van de
Romeinse overheersing is in de
provincie niets meer te vinden,
maar de Europese invloed wordt
juist groter. Luctor et emergo, I
struggle and emerge. Zeeland is
een klein deel in het geheel, maar
ondanks alles toch nog gewoon
Zeeland
