Ervaringsdeskundige geeft hulp bij
herkenbare strijd tegen eenzaamheid
Boeken van Hans Sakkers belichten
nationale en Zeeuwse geschiedenis
Kerstuitvoering van de
Zeeuwse Muziekschool
Zeeuwse nacht
te zien in imkerij
Ontmoeting van
nabestaanden
Zeeuws Palet
schildert live
Kerstzangavond
Vrouwenpolder
Cursus van IVN
Volksschilderen
in nieuwe cursus
Kerstconcert
Grootkoor en
Thijs van Leer
Schilderijen
voor weeshuis
SWVO reikt het
100.000e bord
uit in Middelbuig
Overlijdensakten
via het internet
Kerst naar echt
Engels voorbeeld
Zeeuwen in
Derde Kamer
BluesBox speelt
in Panta Rhei
Kerstbingo
Kerstmusical
van Tweemaster
Reddingssyndroom
Afhankelijkheid
Dictatoriaal
Verbijsterd
Vestingstad
Schuilkelders
23
De Faam
Olette Luitvvieler deed onderzoek naar eenzaamheid, (foto: Jaap Wolterbeek)
Woensdag 15 december 2004
GRIJPSKERKE - Volksster
renwacht Philippus Lansber
gen houdt vrijdag 17 en zater
dag 18 december de Zeeuwse
Nachten in Imkerij Poppen-
damme. Er zijn lezingen over
de sterrenhemel en bezoekers
kunnen een kijkje nemen door
een echte telescoop.
De sterrenwacht houdt elke win
ter de Zeeuwse Nachten. Vorige
jaren werd hiervoor uitgeweken
naar de Kapel van Hoogelande en
het Topshuis op Neeltje Jans. Dit
keer zijn de Zeeuwse Nachten op
het terrein van de imkerij in Pop-
pendamme, waar het donker ge
noeg is om de sterrenpracht opti
maal te kunnen bewonderen. Te
zien zijn bijvoorbeeld de Pleia-
den, Saturnus, een halve maan en
de Orionnevel.
Medewerkers van de sterren
wacht zijn met een grote stand
aanwezig en beantwoorden vra
gen. Kinderen kunnen zelf een
papieren schaalmodel van een
ruimtesatelliet bouwen. De lezin
gen over sterrenbeelden en -he
mel worden vanaf 20.00 uur elk
uur gegeven door Han Beekman.
Vrijdagavond zijn er tot 02.00
uur medewerkers van de sterren
wacht ter plaatse, zaterdag tot
24.00 uur. Wie zelf een telescoop
heeft, kan deze meenemen. Toe
gang gratis.
OOST-SOUBURG - Het Palaz-
zoli Huis houdt donderdag 23
december een -ontmoetings
middag voor nabestaanden van
kankerpatiënten.
Er wordt gesproken over belevin
gen rondom het ziekteproces en
omgaan met het verlies. Verder is
de inhoud van de bijeenkomst in
te vullen door de aanwezigen.
Aanvang 14.00 uur op het Oran
jeplein 41 in Oost-Souburg. Aan
melding of meer informatie:
0118-413932
VLISSINGEN - Leden van de
vrije-tijds-kunstenaarsclub
Het Zeeuws Palet zijn zaterdag
(18 december) aan het werk te
zien in het Muzeeum in Vlissin-
gen.
Net als vorig jaar gaan de leden
van het Zeeuws Palet aan de slag
met een zelfgekozen object of
onderwerp uit het maritieme mu
seum. De werken die vorig jaar
gemaakt zijn, zijn er gedurende
het hele weekend te zien. Het
Muzeeum is open tussen 13.00
en 17.00 uur. Het is te vinden aan
de Nieuwendijk II in Vlissingen.
VROUWENPOLDER - In de
gereformeerde kerk aan de
Schoolstraat in Vrouwenpolder
wordt donderdag 23 december
een Kerstzangavond gehouden.
De cantorij van de kerk, organist
Jan Wattel, saxofonist Susanne
Mesu en de dwars fl ui listen Silvia
Dees, Heieen de Rijke en Marjo
lein Schoe verlenen muzikale
medewerking. Verder zijn er de
clamaties door Mattie Koster en
Marijke Tange. Lisanne Dees,
Emily Geerse en Maril Koster
houden bijbellezingen. Verder
samenzang van kerst- en advents-
liederen. Aanvang 20.00 uur.
VLISSINGEN - IVN Walcheren
houdt vanaf februari 2005 de cur
sus Is eco...logisch? Er is aan
dacht voor bos- en landbouw,
fruitteelt, kaasmakerij en de eco
logische tuin. De cursus is op
wisselende momenten in het Mi
lieu Educatie Centrum aan de
Korenbloemlaan 5 in Vlissingen.
Drie excursies maken deel uit van
het programma. Meer informatie
0118-468207.
GOES - De Zeeuwse Volksuni
versiteit begint in januari met
de cursus Nederlandse Volks
schilderkunst.
In deze beginnerscursus maken
de deelnemers kennis met ver
schillende stijlen in de volks
schilderkunst, elk met zijn speci
fieke kleuren en motieven. Aan
bod komen het Hindelooper en
Assendelfts schilderen, het Stap
horster stipwerk en de Boeren-
schilderkunst. Ook wordt stilge
staan bij de Zeeuwse volksschil
derkunst. De cursus bestaat uit
tien lessen van twee uur en start
op dinsdag 11 januari. Opgeven
kan nog voor vrijdag 17 decem
ber via 0118-634800 of vu-
zeell@csnet.nl.
MIDDELBURG - Aan een
zaamheid wordt veel toege
dicht. De één drijft het tot
zelfmoord, bij de ander
maakt het juist 'het beste' los.
Oorzaak? En wat te doen om
'het' te verzachten, verande
ren of verbeteren? In deze
tijd van het jaar hoort men er
veel over. Het is immers tijd
voor samenzijn met de feest
dagen.
Door Ad Hanneman
Olette Luitwieler uit Middel
burg studeerde deze zomer af
op een HBO-opIeiding als soci
aal pedagogisch hulpverlener
met een scriptie over eenzaam
heid. Ze is - benadrukt ze - ook
ervaringsdeskundige en verge
lijkt eenzaamheid met het ge
voel als 'er niet bij horen'. "Ik
ben in Vlissingen opgegroeid
en heb daar gewoond tot ik me
dicijnen ging studeren in Am
sterdam. Ik geloof dat ik best
een populair meisje was. Maar
ik voelde ook dat ik er niet bij
hoorde. Toen ik een jaar of tien
was, zag ik de film Remie. Ik
heb de hele tijd zitten huilen",
herinnert ze zich. Toen ze vijf
MIDDELBURG - Het Groot
koor Zeeland geeft woensdag
22 december een kerstconcert
in de Nieuwe Kerk in Middel
burg. Als gastsolist is fluitist
Thijs van Leer aanwezig.
Het Grootkoor Zeeland is een
projectkoor met 250 zangers en
zangeressen. Het staat onder lei
ding van dirigenten Etty van der
Mei en Nan van Groeningen, die
tijdens het kerstconcert ook vo
caal van zich zullen laten horen.
De begeleiding is in handen van
pianist/organist Rob van Dijk.
Op het programma prijken wer
ken van Bach, Handel, Saint-Sa-
ëns en Adam.
Natuurlijk worden er ook beken
de Christmas carols uitgevoerd.
Kaarten zijn verkrijgbaar bij de
Ticket Shop aan de Markt in
Middelburg en aan de kassa
(vanaf 19.00 uur).
MIDDELBURG - DeVlissing-
se Anneriet van den Broek-
Ruyten stelt haar werk ten
toon in Jazz eetcafé Desafina-
do in Middelburg. Van den
Broek probeert op deze ma
nier geld in te zamelen voor
een weeshuis in India.
Het geld is bestemd voor me
vrouw Prabhavati, die werkt in
een weeshuis in de buurt van
Rishikesh in Noord-India. Ze
zorgt ervoor dat daklozen en ar
me kinderen scholen, medische
zorg, kleding en andere noodza
kelijkheden krijgen. Momenteel
is er een groot gebrek aan
schoenen en kleding, zo kreeg
Anneriet van den Broek-Ruyten
door.
Ze stort hel geld dat ze verdient
met de verkoop van schilderij
en, direct door naar India.
De tentoonstelling is tot en met
31 januari te zien in de Koor
kerkstraat 1Het café is open
van dinsdag tot en met zaterdag
tussen 11.00 en 24.00 uur.
MIDDELBURG - Koks van
de Stichting Werkt voor Ou
deren (SWVO) bereiden dins
dag 21 december de honderd
duizendste bezorgmaaltijd
van dit jaar. Wethouder A. de
Vries bezorgt het bord met
eten hoogstpersoonlijk bij het
echtpaar Winkelhof uit
Middelburg.
Dit echtpaar krijgt, net als veel
andere-ouderen op Walcheren,
een paar keer per week een
maaltijd thuis bezorgd.
Ook de bewoners van de ver
zorgingshuizen Ter Reede,
Scheldehof, De Zoute Viever
en Sint Willibrord krijgen na
melijk dagelijks een maaltijd
uit de keuken van dezelfde
stichting.
Het aantal maaltijden wat door
de koks van Stichting Werkt
voor Ouderen het afgelopen
jaar is gekookt, komt overigens
uil op een hoeveelheid van
300.000 maaltijden.
jaar.geleden terug naar Zeeland
verhuisde en in de Middelburg
se binnenstad een huis vond,
had ze een stevige levensreis
achter de rug.
De 36-jarige alleenstaande
moeder van de vijfjarige Se-
bastiaan raakte tijdens haar stu
die medicijnen behoorlijk van
slag. In het derde Amsterdamse
jaar pleegde haar moeder zelf
moord. "Ik werd enorm met
mezelf geconfronteerd. Ik
kwam tot de ontdekking dat ik
een soort 'reddingssyndroom' in
me had.
Ik wilde voortdurend mensen
helpen. Dat had alles met mijn
moeder te maken, bleek later."
Toen Luitwieler aan haar studie
medicijnen begon, wist ze ze
ker dat ze moest eindigen als
psychiater. Zover kwam het
niet. "Ik was zo'n vijf jaar bezig
toen ik tijdens een tentamen de
vraag kreeg: 'hoeveel vezels zit
ten in een slablaadje?' Toen
vroeg ik me af waar ik in vre
desnaam mee bezig was en ben
er onmiddellijk mee gestopt.
Dat was ook al zo'n rottijd; je
staat weer eens alleen. Weer dat
ongewenste kind dat zijn moe
der wil helpen."
Ze voegt er aan toe dat ze na
haar studie medicijnen genoeg
van de wetenschap had gezien.
Psychiater wilde ze niet meer
worden. "Ik was enorm teleur
gesteld in de wetenschap. Het is
louter rationeel denken. Ik ben
wel nog een jaar filosofie gaan
studeren. Maar dat is al min
stens net zo rationeel. Daar
sloot ik dus ook niet bij aan en
ik stond weer alleen."
Na de dood van haar moeder
ging Luitwieler in therapie cn
ontdekte dat eenzaamheid alles
heeft te maken met hoe afhan
kelijk iemand zich maakt van
KOUDEKERKE - Wat heeft
een Westkappels woonoord
voor Molukkers gemeen met
een bunker uit de tweede
wereldoorlog? Op het eerste
gezicht niet veel. Toch is er
een overeenkomst: amateur
historicus Hans Sakkers uit
Koudekerke publiceerde over
beide onderwerpen onlangs
een boek.
Door Ellen de Dreu
A ni bonezen ka nip Wes tkap e l Ie,
1956-1957, Reactie van Neder
lands gezag op Moluks idea
lisme gaat over de groep Mo
lukkers die door de regering
ondergebracht werd in Westka-
pelle. Sakkers schetst de span
ningen tussen de beide partijen,
die leiden tot een winkelactie.
In Middelburg en Westkapelle
deden Molukkers boodschap
pen. Bij de kassa aangekomen
vertelde de groep dat het op re
kening van de koningin was. De
overheid reageerde furieus en
de situatie liep volledig uit de
hand. Eenmaal terug in het
woonoord volgde een treffen
waarbij Molukkers werden
neergeschoten. Hans Sakkers
schreef het verhaal heel feitelijk
op. "Het moest zo zakelijk",
geeft hij toe. "De gebeurtenis
sen spreken voor zich, daar
hoef ik geen jus meer overheen
te gooien."
In het voorwoord maakt Sak
kers een vergelijking met de re
actie van de Duitse overheid op
de aanslagen van de Rote Ar
mee Fraktion (RAF) in de jaren
zeventig. RAF-voorman Andre
as Baader stelde dat de overheid
na hun aanslagen nog veel ge
welddadiger zou reageren. "Van
achter het democratische mas
ker zou dan het dictatoriale ge
zicht van de overheid tevoor
schijn komen, was zijn overtui
ging. In Westkapelle gebeurde
dat na de winkelactie. De over
heid heeft bewust geprobeerd
om de lokale bevolking overal
buiten te houden."
De geschiedenis is bij het gros
van de Zeeuwen onbekend ge
bleven. Sakkers kan dat wel be
grijpen. Tot twee jaar geleden
wist hij er zelf niets van af.
"Toen kwam ik een artikel van
journalist Jan Beckers tegen. Ik
was verbijsterd en ben de ar-
anderen om vooral niet allen te
zijn. "Je wordt alleen geboren
en sterft alleen. In die tussentijd
jezelf in de steek laten door
voortdurend maar toe te geven
aan wat anderen van je ver
wachten, versterkt de eenzaam
heid als je alleen bent. Dan
weet je feitelijk onvoldoende
over jezelf en je hebt ook te
weinig respect voor jezelf.
Maar ik geeft toe dat dat een
moeizaam proces is, vooral als
chieven ingedoken om de zaak
verder te onderzoeken. Een
RAF in mijn eigen achtertuin,
en ik wist er niet eens van".
Met nadruk stelt Sakkers dat
zijn boek over de gebeurtenis
sen geplaatst moet worden in de
nationale geschiedenis. "Niet in
de Zeeuwse. De Molukkers wa
ren hier neergezet door de rege
ring. Wanneer de groep in
Drenthe was geplaatst, waren
daar de problemen geweest."
In Vesting Vlissingen, Een ver
anderende vormgeving door de
eeuwen heen laat Sakkers zien
hoe Vlissingen zich in de loop
van de geschiedenis verdedigde
tegen vijandelijke invallen. "Ik
geef een overzicht, van Karolin-
genburcht tot en met de bunkers
uit de tweede wereldoorlog. De
je het alleen wil doen."
De Middelburgse liep stage in
een praktijk voor gestaltthera-
pie en psychosociaalcoaching.
"Ik ontdekte op die stageplek
dat veel mensen die kampen
met problemen, die terug zijn te
voeren op gevoelens van een
zaamheid, sociaal isolement of
vervreemding van zichzelf. Ik
kreeg daar ook een veel duide
lijker beeld van eenzaamheid."
Ook onderzocht ze de invloed
PZC noemde het boek niet
evenwichtig omdat er meer aan
dacht is voor de latere vestings-
werken. Maar dat is eigenlijk
logisch. Over de Karolingische
Burcht kun je hooguit een A4-
tje aan relevante informatie
kwijt, terwijl daar nog niet eens
een tiende over de bunkers uit
de tweede wereldoorlog op
kwijt kan". Het rijkelijk geïl
lustreerde boek is uitgegeven
door de Stichting Bunkerbe-
houd in Middelburg.
Sakkers heeft inmiddels een
lange lijst van publicaties op
zijn naam staan. De meesten
daarvan gaan over bunkers, zijn
specialiteit. Ondertussen werkt
hij hard aan zijn volgende pro
ject: een uitgave over de schuil
kelders van Middelburg.
van maatschappelijke ontwik
keling en leerde van de Ameri
kaanse socioloog Louis Wirth
dat mensen in de moderne
samenleving nog hoofdzakelijk
geïnteresseerd zijn in elkaar als
middel om bepaalde doeleinden
te realiseren, terwijl ze verder
vervreemden van elkaar. Ge
voelens en. emoties worden als
irrationeel beschouwd in de
maatschappij waar de ratio tot
oppergod is benoemd, is op te
VLISSINGEN - De jaarlijk
se Kerstuitvoering van de
Zeeuwse Muziekschool (re
gio Walcheren) wordt zater
dag 18 december gehouden.
In het Arsenaalthcater in Vlis
singen wordt de musical Kerst
brengt Vrienden vanaf 15.30
uur opgevoerd door een kin
derkoor onder leiding van Le-
ny Stokman.
Stukjes uit dc musical worden
maken uit haar scriptie. Met de
feestdagen in aantocht zullen
veel mensen zich buitengeslo
ten en dus eenzaam voelen.
Luitwieler adviseert ze om
vooral bij zichzelf te blijven en
proberen de vervreemding te
bestrijden. Ze heeft al succes
met haar aanpak en in januari
begint ze een cursus in Cen
trum Padma aan de Seissingel
in Middelburg. Voor informa
tie: 0118-615347.
steeds afgewisseld met andere
optredens. Te zien zijn het ge
mengd ensemble onder leiding
van Andrea Slabbekoorn, het
elementair strijkersensemble
van Petra Flipse en het saxo
foonensemble onder leiding
van Marijke Poppe.
Kaarten zijn vanaf 15.00 uur
aan de zaal verkrijgbaar. Toe
gang twee euro, kinderen tot
en met zestien jaar gratis.
MIDDELBURG -Het Zeeuws
Archief heeft vanaf 15 decem
ber zo'n zeshonderd duizend
overlijdensakten beschikbaar
via internet.
I let is het resultaat van tien jaar
werk door veertig vrijwilligers.
Dc oudste via zeeuwsarchief.nl
op te vragen akte dateert uit
1796, de jongste is uit 1940.
Overigens heeft het Zeeuws Ar
chief nog meer openbare gnealo-
gische bronnen beschikbaar zo
als geboorte- en huwelijksakten
van de Burgerlijke stand. De tot
standkoming wordt woensdag 15
december met een feestje in hel
Zeeuws Archief bekroond. Het
feest met toespraken, hapjes en
drankjes, begint om 14.00 uur.
ZOUTELANDE - Het Wille-
brord Ensemble uit Zoutelan-
de brengt dinsdag 21 decem
ber traditioneel de Ceremony
of Nine Lessons and Nine Ca
rols.
Deze samenkomst met negen le
zingen en negen kerstliederen
naar Engelse Traditie begint om
20.00 uur in Je Odulphuskerk in
Meliskerke. Burgemeester A.C.
de Bruijn van Veere verzorgt de
lezingen cn Jos Vogel bespeelt
het klavecimbel. Ook doet een
aantal strijkers mee.
MIDDELBURG - Dc Derde
Kamer zoekt nieuwe leden
voor 2005. Van kandidaten
wordt verwacht dat ze een uit
gesproken mening hebben over
ontwikkelingssamenwerking.
Natalija Faes-Matsko uit
Heinkcnszand en Jos Beije uit
Zierikzee zorgden dit jaar
voor de Zeeuwse inbreng in
het buitenparlementaire plat
form.
De leden bedenken uitvoerbare
voorstellen over ontwikkelings
samenwerking. Hun uitkomsten
worden besproken met journa
listen en leden van de Tweede
Kamer, maar ook bewindslieden
luisteren naar de adviezen.
Om goed beslagen ten ijs te kun
nen komen, heeft de Derde Ka
mer ook dertig leden uit ontwik
kelingslanden; zij functioneren
als adviseur en klankbord,
waardoor de leden volledig op
dc hoogte kunnen zijn van de ac
tualiteit in de Derde Wereld.
Voor nadere informatie: p.van-
vooren@coszeeland.nl
VLISSINGEN - Dc Walcherse
bluesformatie BluesBox treedt
zondag (19 december) op in
strandpaviljoen Panta Rhei in
Vlissingen. Het concert maakt
deel uit van de zondagmiddag
Live Muziek Sessies die het
publiek wekelijks voorgescho
teld krijgt.
BluesBox wist in korte tijd een
klinkende reputatie van veelzij
dige bluesband en dampende li
ve-act op te bouwen. Op het re
pertoire vooral klassieke blues
nummers uil de jaren zestig en
zeventig. Elk optreden wordt af
gesloten met een stevige portie
rock roll. Het optreden begint
om 17.00 uur, toegang is gratis.
VLISSINGEN - De Doordou
wers houden zaterdag (18 de
cember) een kerstbingo in het
VTV-clubgebouw. Flet spel be
gint om 20.00 uur aan het Bas-
kensburgpad in Vlissingen.
OOST-SOUBURG - Leerlin
gen van basisschool De Twee
master zijn druk bezig met de
voorbereidingen van hun
tweejaarlijkse kerst musical.
Dit jaar gaat het verhaal over
Koning Winter, die ruzie maakt
met de Zonne-koningin. De mu
sical wordt drie keer opgevoerd
in dc hal van de schooi: op 21,
22 cn 23 december. De eerste
voorstelling is bedoeld voor be
woners van de wijk om de
school, ouders en andere be
langstellenden. Woensdag 22
december is cr een show voor
de overige kinderen van de
Tweemaster, voorafgaand aan
het kerstbuffet van de school.
Bewoners van verzorgingste
huis De Zoute Viever kunnen
donderdag 23 december terecht
in de aula van de school. Aan
vang 19.00 uur in de J. de
Priesterstraat 4 in Oost-Sou
burg.
Hans Sakkers toont zijn twee laatste boeken, (foto: Jaap Wolterbeek)
