Provincie Zeeland
Gérard de Nooijer geeft wat terug
v
Adinda Kooijman, een tevreden mens
19.500 enquêtes
Sociaal
beleid,
wat is dat
eigenlijk?
Cor Kuyvenhoven, relatief buitenstaander
Sociaal beleid:
voor en door iedereen
Luuk Blom, Kamerlid
voor het platteland
De bijdrage van
Bert van Leerdam
George van
Heukelom
'Bent u alles bij elkaar gelukkig?', is een
vraag die je als inwoner niet van de provincie ver
wacht. Toch stellen we deze vraag aan 19.500
Zeeuwen. Het is één van de vragen in een enquête
die half januari verstuurd wordt.
■M
Sociaal beleid klinkt mis
schien wat vaag, maar
omvat heel veel. Het zijn
de plannen die de provin
cie opstelt om Zeeland te
maken tot een fijne provin
cie om te wonen en te wer
ken voor alle inwoners.
Daarmee wordt meteen
duidelijk hoe het sociaal
beleid raakt aan andere
beleidsterreinen, zoals
woningbouw, verkeer,
milieu of economie.
Concreet kan sociaal beleid
inhouden: het bestrijden van
armoede en werkloosheid, van
eenzaamheid of huiselijk
geweld, het toegankelijk
maken van voorzieningen voor
ouderen en gehandicapten,
zorgen voor een goed open
baar vervoer, het ondersteu
nen van vrijwilligerswerk, het
bestrijden van discriminatie of
pesten op school, zorgen
voor een bloeiend verenigings
leven in de steden en dorpen,
enzovoort.
heid in de rest van de week
weegt daar tegenop.'
al toen hij nog in Rotterdam
woonde, geeft hij toe.
Meteen toen hij in Zeeland
ging wonen, is hij lid gewor
den van de voetbalclub en de
biljartverenging. Hij is met het
gezin actief in het verenigings
levenZijn vrouw is actief in
de medezeggenschapsraad
van de lagere schooi en orga
niseert jaarlijks de
Sinterklaasintocht. Luuk Blom
heeft in het verleden ook in
de gemeenteraad van Tholen
gezeten.
Voorzieningen
Het gebrekkige openbaar ver
voer is een minpunt. Hij
neemt vaak de auto tot aan
het station van Bergen op
Zoom om vanaf daar de trein
naar Den Haag te nemen,
'want na zes uur 's avonds
rijdt er geen bus meer naar
huis', Het zou niet anders kun
nen, want er is geen geld
voor een béter openbaar ver
voernetwerk/geeft hij aan.
Luuk Blom legt zich neer bij
de beperkingen die een dorp
met zich meebrengt. 'Je kunt
niet de voorzieningen van een
stad in een dorp verwachten.
Voor de rust en ruimte moet
je een prijs betalen; dat is de
consequentie.'
ma nu presenteer merk ik dat
de mensen het steeds zwaar
der krijgen, Als de overheid
ons niet helpt, dan moeten we
elkaar helpen.' Hij maakt het
programma om de luisteraars
een goed gevoel te geven. De
insteek van het programma is
dat de Zeeuwen de naam heb
ben zuinig te zijn, terwijl ze in
het programma van Bert alles
voor niets weggeven. En de
mensen die wat willen heb
ben, moeten opkomen voor
zichzelf. Ze moeten even de
hobbel nemen om op de radio
te komen, maar dan gaat het
ook vanzelf. 'Het leven is niet
zo rottig, zeker niet in
Zeeland', wil Bert de luiste
raars meegeven. 'Dat is mijn
bijdrage aan de maatschappij.'
j Dit is een pagina van de
provincie Zeeland
Redactie en realisatie:
afdeling Communicatie
Tekst; Marjolijn de Visser i
en Karen Kroese
Vormgeving: afdeling
Informatieverzorging en
Documentatie
www. 2 eeland.nl
Het sociaal rapport is de eerste stap om te komen tot
de zogenaamde sociale agenda: het beleidsstuk
waarin staat beschreven wat er de komende jaren op
sociaal gebied moet gebeuren. De provincie werkt in
dit hele proces samen met veel verschillende partij
en, in het bijzonder de Zeeuwse gemeenten.
De gemeenten voeren elk op zich een lokaal sociaal beleid,
maar sommige onderwerpen lenen zich beter voor een aanpak
in regionaal of provinciaal verband of 'winnen' bij samenwerking
met andere gemeenten. Voorbeelden zijn het openbaar vervoer
of de ondersteuning van het vrijwilligerswerk. De provincie
ondersteunt gemeenten bij hun beleid, stimuleert samenwer
kingsverbanden, uitwisseling van kennis en afstemming met
andere gemeenten binnen en buiten de regio.
De uitvoering van veel taken op sociaal gebied is in handen van
maatschappelijke instellingen en organisaties. In overleg met
deze instellingen en organisaties, en door het gerichter ver
strekken van subsidies, wil de provincie komen tot onderlinge
afstemming en samenhang van beleid. Dit versterkt hun slag
kracht en voorkomt dat er langs elkaar heen gewerkt wordt of
dat er belangrijke zaken blijven liggen. De provincie wordt bij
dit alles ondersteund door de rijksoverheid.
En dan zijn er de inwoners van Zeeland. Zij spelen misschien
wel de hoofdrol. Sociaal beleid is er immers niet alleen vóór
hen. Een leefbaar Zeeland kan alleen tot stand komen door de
inzet van velen: door mee te denken met de overheden, vrijwilli
gerswerk te doen, lid te worden van een politieke partij of ver
eniging, of simpelweg een boodschap te halen voor een oude
re of zieke buurman of buurvrouw.
Kansen bieden
'Deze maand zal duidelijk wor
den of we de jeugdopleiding
voor grote talenten van acht
tot veertien jaar rond kunnen
krijgen', vertelt hij met groot
enthousiasme. Het idee van
Gérard, zijn broer Dennis en
Dolf Roks (trainer bij
Kloetinge) is om in Lewedorp
een professionele opleiding te
bieden aan talentvolle jonge
Zeeuwse voetballers. 'De jon
gens moeten daarvoor nu de
provincie uit en dat is niet
altijd op te brengen voor hun
ouders. Dennis en ik hebben
het voorrecht gehad dat we
wel konden gaan. We waren
zestien en we gingen samen
met dé trein naar de trainin
gen. De jongens worden
steeds jonger gescout; met
tien jaar soms al. Vaak werken
beide ouders. Die hebben
geen tijd om hun kinderen elke
dag naar Breda of Rotterdam
te brengen. Door een oplei
ding midden in Zeeland willen
wij nu aan anderen de kansen
bieden die wij hebben gehad.
Op deze manier willen we iets
teruggeven.'
Zes jaar geleden is Luuk Blom
(46) vanuit Rotterdam naar
Sint Annaland verhuisd. 'Voor
de rust en de ruimte', zegt hij.
Toch ziet Blom de aanleg van
de containerterminal bij de
Westerschelde als een nood
zaak, om de vergrijzing tegen
te gaan. Voor zijn verkiezing
tot Kamerlid gaf Luuk Blom
aan het platteland te willen
vertegenwoordigen in de
Kamer, Dat is zo gebleven.
Naast rust en ruimte noemt hij
de sociale controle de belang
rijkste positieve eigenschap
van zijn woonplaats. 'Er wordt
op je gelet, in de positieve zin
van het woord. Iedereen heeft
contact met iedereen.'
In de zes jaar dat hij nu in Sint
Annaland woont, is er weinig
veranderd in de gemeen
schap. Hij voelt zich er veilig,
maar dat voelde hij zich ook
vraag of hij vindt dat de leef
omgeving; achteruit is gegaan.
'De overheid is niet meer soci
aal', klinkt het stellig. 'De poli
tie is nergens te bekennen als
er iets moet gebeuren. Ja,
makkelijk verdienen met het
indienen van boetes met
behulp van flitspalen, dat kun
nen ze. Maar als een jonge
vrouw hier in de provincie te
grazen wordt genomen door
een groep mannen, dan
schiet Justitie zwaar te kort',
weet hij uit ervaring. Bert
maakt zich kwaad over de
onrechtvaardigheid alom. 'Zo
is onze maatschappij gewor
den: ieder voor zich en God
voor ons allen. Hoe dat komt?
De overheid wekt de verwach
ting alles voor elkaar te heb
ben, alles te regelen voor de
burgers, maar in de praktijk
komt daar weinig van terecht.
Wanneer de overheid de bur
gers zelf meer zou laten rege
len, ben ik efvan overtuigd
dat ze ook hun eigen verant
woordelijkheid zullen nemen.'
Goed gevoel
Met zijn programma wil Bert
van Leerdam een tegenwicht
bieden aan de teloorgang die
hij om zich heen ziet. 'In de
acht jaar dat ik het program-
De provincie Zeeland wil in 2004 samen met alle betrok
kenen het provinciaal sociaal beleid voor de toekomst
(2005-2007) ontwikkelen. Betrokkenen, dat zijn vooral de
inwoners van Zeeland. Al dan niet vertegenwoordigd in een
(maatschappelijke) organisatie. Sociaal beleid, dat gaat over
allerlei zaken die invloed hebben op 'hoe gelukkig Zeeuwen
zijn'. Over uw regio, uw stad of dorp, de buurt en straat
waarin u woont.
Niet alleen inwoners die de enquête ontvangen, kunnen
meewerken aan het nieuwe provinciaal sociaal beleid. Ook
als u geen enquête krijgt, kunt u een bijdrage leveren: door
uw stem te laten horen bij de organisaties die u kunnen ver
tegenwoordigen. En door persoonlijk of in organisatiever-
band mee te doen aan de publieke debatten die vlak voor
de zomervakantie van 2004 plaatsvinden.
foto: Anda van Riet
Souburg, de plaats waar hij is
geboren en getogen. Zeker
voelt hij zich verbonden met
de plaats. Zijn familie woont
er en ook de voetbalclub ROS
bindt hem aan het dorp.
Gérard de Nooijer is profvoet
baller en speelt bij Feijenoord.
Hij is getrouwd en heeft vijf
kinderen.
Drie keer per week traint hij
om het huis doet hij alles wat
er nodig is. 'Ik heb makkelijk
praten natuurlijk. Mijn werktij
den zijn niet van acht tot zes.
Op woensdag ben ik vrij en op
de meeste andere
ik 's ochtends. Alleen in het
weekeinde zit ik vast aan het
voetballen en kan ik nergens
naartoe met mijn vrouw en
kinderen. Mijn sociale leven
schiet erbij in, maar de vrij
de markt. Het sinterklaasfeest
werd dit jaar in De Drie
Koningen gehouden en de
plattelandsvrouwen vergade
ren er eens in de twee maan
den. 4 januari organiseerden
we hier de eerste Dorps
Nieuwjaarsreceptie voor alle
verenigingen van Groede.'
Pin
'De gemeente is goed bezig.
Zo zijn er extra voorzieningen
getroffen voor ouderen.
Vooral op het gebied van vei
ligheid is de situatie vooruit
gegaan. Er is meer controle
gekomen. Nu was de veilig
heid altijd al wel goed, vanwe
ge de sociale controle -
iedereen kent elkaar, en dat
werkt vaak het best - maar
sinds enige tijd is er ook
meer politiecontrole. Ik vind
dat wel prettig. Ik heb het hier
naar mijn zin. Ik ben een
tevreden mens.'
Helemaal geen minpunten? Ja
toch: 'Het is jammer voor de
inwoners en voor de bezoe
kers van Groede dat er geen
pinautomaat is. Daar horen wij
vaak klachten over.'
leder voor zich
Bert woont vanaf zijn eerste
levensjaar in Zeeland.
Voorheen in Serooskerke, nu
in Middelburg. 'Jazeker voel ik
me verbonden met Zeeland. Ik
woon hier met heel veel ple
zier. Ik ken iedereen, ik ben
bij de Zeeuwen thuis.'
Bert van Leerdam spreekt vlot
en zonder terughoudendheid.
Volmondig zegt hij ja op de
Om goede beleidsplannen te kunnen maken, is het van
belang te weten hoe Zeeland er op sociaal gebied voor
staat. Daartoe dient het eerder genoemde sociaal rapport,
dat dit voorjaar wordt opgesteld door Scoop. Dit rapport
bevat allerlei feitelijke informatie, zoals - om er maar een
paar te noemen - werkloosheidscijfers, toegang tot internet,
het inkomen van de Zeeuwen, het aantal en soort woningen
en gegevens van de politie.
Maar deze cijfers op zich zeggen lang niet alles. Minstens zo
belangrijk is wat uw beleving is van de Zeeuwse maatschappij.
Voelt u zich thuis in uw omgeving? Zijn er voldoende voorzieningen
naar uw mening en kunt u die goed bereiken? Voelt u zich veilig in
huis en op straat? Om hier een beeld van te krijgen, verspreidt de
provincie vanaf half januari 19.500 enquêtes door heel Zeeland.
De enquête wordt door Scoop uitgevoerd. Misschien heeft u er al
één in de brievenbus gehad. In deze enquête vindt u vragen als:
verricht u vrijwilligerswerk? Hoe tevreden bent u over de mogelijk
heid om buiten te spelen bij u in de wijk of in uw dorp (grasveldjes,
speeltuintjes, parken, pleinen, etc.)? Wat vindt u van het onder
houd van de wegen, fietspaden en stoepen in uw regio en in uw
stad df dorp?
De provincie doet een dringend beroep op iedereen die een enquê
teformulier ontvangen heeft, om de vragen zorgvuldig te beant
woorden en het formulier ingevuld terug te sturen. Uw mening is
van groot belang, voor uzelf én voor alle andere Zeeuwen. Hoe
meer deelnemers, hoe beter het beeld dat de provincie krijgt van
het 'gelukkig zijn' van Zeeuwen, van de zaken die goed gaan én de
zaken die om verbetering vragen. Het meedoen aan de enquête is
volstrekt anoniem.
vanat x januari 199b pre
senteert Bert van Leerdam
(47) op Omroep Zeeland
radio het programma 'n
Uurtje Bert'; een program
ma voor en door luiste
raars, waarbij mensen
wensen indienen en andere
luisteraars die wensen ver
vullen. 'Voor mekaar' heeft
het programma dan ook
als ondertitel.
land hoeven er geen scholen
samen te gaan, maar creëer
je een plek voor bezigheden:
van de vergadering van de
dorpsraad tot een cursus
volksdansen, van voorschool
se opvang tot een cursus
koken voor vaders. Nee, zo'n
cursus heb ik niet meer
nodig', lacht hij, 'Ik kook elk
weekeinde. Maar dat is -
naast boodschappen doen -
ook het enige wat ik doe in
het huishouden.'
Gedeputeerde voor zorg
en sociaal beleid
"Ik hecht er bijzondere waarde
aan om juist óók bij het maken
van sociaal beleid naar buiten te
treden en contact te maken met
de Zeeuwse inwoners. Als provin
cie willen we allereerst naar u lui
steren. Aan welke voorzieningen
heeft u behoefte, hoe veilig voelt
u zich in onze maatschappij? Dit
zijn slechts enkele vragen. Als
provincie moeten we onze oren
goed te luisteren leggen en daar
ons beleid op afstemmen. Dit
allereerst met u én in nauwe
samenwerking met de Zeeuwse
gemeenten, de rijksoverheid en
de maatschappelijke organisaties
op sociaal gebied."
is?®®
Adinda Kooijman-De Zeeuw (32) is een van de twee uit
baatsters van De Drie Koningen, een brasserie-café in
Groede, Zeeuws-Vlaanderen. Er komen jongeren van 15
jaar, op hun eerste echte avondje uit. Maar zestigjarigen
zijn tegelijkertijd ook te gast in De Drie Koningen. Het res
taurant kent een rustiger sfeer, gemoedelijk. Als na tien
uur de laatste borden zijn afgeruimd, dimt het licht en
gaat het volume iets omhoog; zo wordt het restaurant
café.
Adinda woont met veel plezier
in Groede. 'Er is best veel te
doen voor zo'n kleine
gemeenschap: voetbal, ten
nis, jeu de boules. Er is een
fanatieke dorpsvereniging, die
ook veel dingen voor kinderen
organiseert. Die mensen zijn
heel enthousiast, zonder trut
tig te zijn, als je begrijpt wat
ik bedoel. Zelf dragen wij ook
bij aan de gemeenschap door
de ruimte van het restaurant
beschikbaar te stellen als wij
er geen gebruik van maken.
Nu is er een ploeg bezig olie-:
bollen te bakken voor het res
tauratiefonds van de kerk op
Bijna vier jaar geleden is
Cor Kuyvenhoven (54) ver
huisd van Nuenen in
Noord-Brabant naar
Driewegen. Hij is algemeen
directeur Archipel, over
koepelend orgaan van de
openbare basisscholen op
Walcheren. Werk was de
enige reden om te verkas
sen Met zijn huidige woon
plaats en provincie voelt
Cor weinig verbondenheid.
De leefbaarheid van het
dorp Driewegen is maar
mager in vergelijking met
Nuenen. Er zijn weinig
voorzieningen, al mag hij
met een tennisbaan niet
eens klagen. Het openbaar
vervoer is heel beperkt,
'Twee auto's voor de deur
is een noodzaak'. En voor
de eerste levensbehoeften
is Cor aangewezen op
Ovezande of Goes.
Doodssteek
Als relatieve buitenstaander is
het des te beter observeren.
Zo oordeelt Cor dat de opge
legde beperkingen in de
woningbouw van kleine kernen
de doodssteek zal zijn voor
de leefbaarheid van die ker
nen. 'Ongeveer de helft van
de opgroeiende kinderen, die
voor studie of iets anders
eerst het ouderlijk huis heb
ben verlaten, wil terug naar
hun oude dorp. Maar door de
beperking in woningbouw is er
geen woonruimte voor hen.
Daardoor ontstaat er een
Ontmoetingsplek
'De gemeente Borsele heeft
het nog heel aardig aange
pakt met onderwijs en welzijn.
Zij ondersteunt het brede
school concept. Op het platte-
negatieve spiraal: er komen
minder jonge gezinnen naar
kleine kernen, waardoor de
scholen op springen staan
omdat ze te weinig leerlingen
hebben. Als er in een kern
geen school is, blijven de
jonge gezinnen helemaal weg.
Blijven de oudere forensen
over, die rust kopen en elders
werken, samen met de bejaar
den. En dan is het snel
gedaan met de leefbaarheid
van een woonkern.'
