b R11 r
De groene basis
Naar een aantrekkelijker omgeving
Zoals het is, maar dan sterker
1 J
r
J
Speerpunt 5: Natuur
Speerpunt 6: Wonen en werken
Speerpunt 7: Landschap en cultuurhistorie
Rondom het Veerse Meer
Het meer zelf en
de eilanden
De oevers en
de twee dammen
De westkop van
Noord-Beveland
De Schenge
De driehoek Middelburg-
Veere-Arnemuiden
Walcheren
ten westen van Veere
Wolphaartsdijk en omgeving
De Wilhelminapotder
Het midden en oosten
van Noord-Beveland
Informatieavonden gebiedsvisie Rondom het Veerse Meer
Op dit moment ligt de concept-gebiedsvisie klaar om te bespreken. Dit wordt in januari en februari gedaan met verschillende betrok
ken organisaties, overheidsinstellingen en geïnteresseerden tijdens vier informatieavonden in de provincie.
Waar en wanneer?
22 januari gemeente Goes: Dorpshuis 'De Griffioen', Oostkerkestraat 24 in Wolphaartsdijk 27 januari gemeente Middelburg:
Burgerzaal, gemeentehuis in Middelburg 4 februari gemeente Noord-Beveland: Dorpshuis 'De Pömpweie', Bernhardstraat 2a in
Kortgene *11 februari gemeente Veere: F-zaal, gemeentehuis Veere
De informatieavonden beginnen om 19.30 uur.
Voor meer informatie kunt u ook de website raadplegen: .www.zeeland.nl/rondomhetveersemeer.
Wat er nu aan natuurgebieden rond het
meer is, moet behouden blijven en waar
mogelijk worden uitgebreid, omdat door
toenemende recreatie een sterkere en uit
gebreidere natuur meer overlevingskan
sen heeft, dan natuur in de marge. Recre
atie en natuur lijken elkaar uit te sluiten,
maar niets is minder waar als je naar het
buitendijkse gebied de Schotsman kijkt:
een flink groen gebied, toegankelijk voor
recreanten, maar het heeft toch ook (door
inrichtingsmaatregelen) delen waar natuur
waarden zich min of meer ongestoord
kunnen ontwikkelen.
Er zullen nieuwe natuurgebieden worden
'aangelegd' op daarvoor nog te selecteren
locaties, op basis van vrijwilligheid en
tegen een passende vergoeding. Er zijn
verder veel mogelijkheden voor de koppe
ling van natuurontwikkeling met agrarisch
natuurbeheer. Zaak is de nieuwe natuur
zoveel mogelijk aan te laten sluiten aan de
bestaande natuur om versnippering te
voorkomen. De wettelijk vastgelegde Eco
logische Hoofdstructuur kan hierbij als lei
draad dienen. Ook kunnen natuur en land
schap rond het meer in kracht winnen als
de natuurfunctie gecombineerd kan wor
den met een andere, reeds bestaande
functie zoals recreatie, waterhuishouding
en waterkering. Zo kunnen er her en der
natuurvriendelijke oevers langs de water
gangen worden aangelegd, kunnen de
(binnen-)dijken een veel natuurlijker inrich
ting en 'bekleding' krijgen en kan overtollig
regenwater tijdelijk worden geborgen in
nieuwe, door groen omgeven waterpartij
en. Tenslotte liggen er op het vlak van
agrarisch natuurbeheer veel mogelijkhe
den, zoals akkerranden en ganzenopvang-
gebieden.
Voor met name de grote woonkernen Goes
en Middelburg heeft de zuidrand van het
Veerse Meer een belangrijke recreatieve
functie, die door de ontwikkeling van beide
steden, vooral op het gebied van dagrecre
atie versterkt zal moeten worden. Een aan
trekkelijke woon- en leefomgeving wordt im
mers steeds belangrijker als vestigings
factor voor mensen en bedrijven. De ge
meente Middelburg wil op termijn bij Arne
muiden nieuwe woonmilieus ontwikkelen.
In sommige kleinere kernen staan voorzie
ningen onder druk door het wegtrekken van
de bevolking; het huidige woningaanbod
sluit niet aan op de wensen en lokale be
hoeften. Om dit proces te keren zal ruimte
moeten worden geboden om op beperkte
schaal woningen, zowel permanent als re
creatief, te kunnen bouwen in die kernen.
Daarmee samenhangend zal ook gekeken
worden naar de ontwikkelingsmogelijk
heden van de bestaande bedrijvigheid in
deze kernen, die van groot belang is voor
de leefbaarheid in de kernen en daarmee
voor het gehele gebied.
Zoals het Veerse Meergebied er nu uitziet,
moet het in grote lijnen blijven: de ruimte
lijke karakteristieken zijn divers en krach
tig. Beide facetten kunnen wel versterkt
worden. Bestaande zichtlijnen moeten in
stand worden gehouden. Daarom zal in
het oostelijk deel van het gebied geen ver
dichting door bijvoorbeeld nieuw bos na
gestreefd worden. Extra bos kan wel op
plekken waar het op bestaand bos aan
sluit, met name in het westelijk deel: het
Veerse Bos, de Schotsman, Goudplaat en
de bossen bij de Piet. Het 'Plan Nico de
Jong' uit de jaren '60 van de vorige eeuw
is een belangrijk uitgangspunt voor de
landschappelijke ontwikkeling van het ge
bied.
Doel is ook de belevingswaarde en toe
gankelijkheid te vergroten; er kunnen
meer recreatieve routes ontwikkeld wor
den en storende gebouwen en andere ob
jecten kunnen vaak beter in het landschap
ingepast worden.
Ook dienen waardevolle cultuurhistori
sche objecten zoals de oude veer-
steigers bij Kamperland, Veere en Kort-
gene en ook de oude scheepswerf bij
Arnemuiden te worden behouden en her
steld.
Deelgebied 1:
Zonder water geen watersport, maar ook voor
de totale uitstraling van het Veerse Meergebied
is het water - soms open, soms beschut - van
essentieel belang. Het meer heeft zijn aantrek
kingskracht bewezen en daarom moet aan het
Veerse Meer als zodanig niet getornd worden.
Het gebied staat of valt met het water en daar
om heeft herstel van de waterkwaliteit prioriteit.
Ook aan de eilanden in het meer moet structu
reel niets gebeuren. Wel gaat onderzocht wor
den op welke van deze eilandjes een kleinschali
ge, natuurgerichte verblijfsrecreatie met
beperkte voorzieningen haalbaar is.
Deelgebied 2:
Op veel plaatsen zijn de oevers van het meer
aan een opknapbeurt toe. Dat geldt ook voor
een aantal steigers, terwijl ook gekeken zal wor
den naar de mogelijkheid om op meer plaatsen
sportvisserij te stimuleren door steigers te bou
wen. Aanlegsteigers waardoor vanaf het water
plaatsen zoals Veere bezocht kunnen worden,
zijn ook welkom. Er zal welwillend gekeken wor
den naar recreatieve intiatieven om meer te
gaan doen met de wat hogergelegen buitendijk
se gebieden in het meer.
Veel mensen komen 'in aanraking' met het Veer
se Meer wanneer zij in het oosten de Zand-
kreekdam en in het westen de Veerse Dam pas
seren. Vooral bij.de Veerse Dam (één van de
'hot spots' in de Gebiedsvisie) zijn veel mogelijk
heden om het Veerse Meergebied aantrekkelij
ker neer te zetten en vanaf de dam toegankelijk
te maken. Bij uitstek is dit een plek voor familie
recreatie. Een plan hiervoor is verwoord in een
speciale 'deelgebiedsvisie Veerse Dam', waarin
de dam meer accent krijgt als scheiding tussen
de ruige Noordzee en het knusse Veerse Meer.
Het plan voorziet in een fiets- en wandelpad
direct langs het meer, een wervende horeca-
voorziening aan de meerzijde van de dam, ver
groting van het daar al aanwezige strandje, een
verblijfsaccommodatie deels in het water
£5#- -
jjggï
ll||-
U..' TT. yy
('botel') en een flinke steiger. Er is al ruim vol
doende parkeergelegenheid.
Ook van de Zandkreekdam is meer te maken, a!
zal het hier wat kleinschaliger zijn dan bij de
Veerse Dam. Te denken valt bijvoorbeeld;aan•/->
een informatiecentrum over het-VesrsenMeei-.y.-in
waar ook het nut en de werking van het aldaar
gelegen doorlaatmiddel kan worden toegelicht.
Deelgebied 3:
De recreatieve rand van dit deel van Noord-Beve
land herbergt een groot deel van hetgeen het
Veerse Meergebied aan verblijfsrecreatie te bie
den heeft. Uitbreiding hiervan ligt vanwege het
ontbreken van ruimte niet voor de hand, maar
kwaliteitsverbetering hier en daar kan geen
kwaad. Binnen deze rand ligt een agrarisch ge
bied, dat aan waarde kan winnen wanneer de
agrariërs - met name in de Onrustpolder - de
agrarische functie meer met natuur en/of recre
atie gaan combineren. Meer noordwaarts kan
gedacht worden aan een windmolenpark. De ha
vens van Kamperland en het kanaal tussen dit
dorp en het Veerse Meer maken momenteel: een
desolate en wat verwaarloosde indruk, terwijl er
in potentie veel met dit gebied te doen is. Niét
voor niets is ook deze locatie in de gebiedsvisie
tot 'hot spot' benoemd. De gemeente Noord-Be
veland heeft voor de 'upgrading' van de water
kant, van Kamperland een plan ontwikkeld dat-
een afzonderlijke gemeentelijke procedure door
loopt.
De negen deelgebieden
Deelgebied 4:
De Oosterschenge, de Westerschenge en het
tussenliggende gebied lenen zich bij uitstek
voor de ontwikkeling van een fors natuurgebied
waarin het goed wandelen en fietsen is. Al eer
der is dit gebied door de overheid aangewezen
als onderdeel van de Ecologische Hoofdstruc
tuur. Dit voornemen past uitstekend in de ge
biedsvisie en kan worden verwezenlijkt door
vrijwillige kavelruil en de op te zetten grondruil-
bank, waarbij met name laaggelegen landbouw
gronden het domein van de natuur kunnen wor
den. Het beoogde natuurgebied de Schenge is
groot genoeg om een flinke samenhangende di
versiteit te bieden: zilte graslanden, rietlanden,
schraalgraslanden, struweel en bos. Voor meer
natuurlijke diversiteit in en om het water van de
twee-Kreketvis echter wel een opwaardering
van de vvèterkwaliteit noodzakèlijk. Ook zal be
keken worden of het mogelijk is de twee Schen-
ges weer met elkaar in verbinding te brengen,
waarbij de afwatering van het omringende land
bouwgebied aangepast en verbeterd zal worden.
Het is ook de bedoeling door routestructuren
het Schengegebied meer nadrukkelijk bij het
Veerse Meergebied te betrekken, zodat wande
len en fietsen door en langs dit gebied aantrek
kelijker wordt. Onderzocht wordt ook of de wa
terpartijen in dit natuurgebied dienst kunnen
gaan doen als waterberging in geval van over
vloedige regenval.
Deelgebied 5:
Het huidige recreatiegebied Oranjeplaat is 'hot
spot' nummer drie en maakt deel uit van de
driehoek Middelburg-Veere-Arnemuiden. Aan de
Oranjeplaat is ook een deelgebiedsvisie gewijd.
Dit plan voorziet in het inlaten van water door
het verleggen van de primaire waterkering of
door er een opening met afsluitmiddel in te
maken. In beide gevallen ontstaan meer water,
oevers en buitendijkse gebieden: meer moge
lijkheden voor waterrecreatie. Aan de oevers
zal vooral de dagrecreatie een plek kunnen vin
den, terwijl voor verblijfsrecreatie in het birïnen-
gebied ruimte zal zijn, uitgezonderd het be
staande surfhotel Beter Uit dat aan de oever
van het meer gelegen is. Hieruit volgt dat de
randen van het Veerse Meer vooral openbaar
zullen zijn en de in het binnengebied gelegen
oevers een privaat karakter krijgen. Voor de be
staande recreatiebedrijven levert djt op korte
termijn al ontwikkelingsmogelijkheden op. Ver
dere ontwikkeling van verblijfsrecreatie wordt
op langere termijn mogelijk ten zuiden van de
Lemmerplaat en Oranjeplaat. De Lemmerplaat
blijft behouden als een landschappelijke groene
long, alleen toegankelijk vanaf het water. Om
de Oranjeplaat zelf een kwaliteitsimpuls te
geven wordt gedacht aan de aanleg van een
zandstrand en een openbaar haventje aan de
zuidzijde. Om de Veerse Meerroute te comple
teren en zo dicht mogelijk langs het water te
kunnen blijven fietsen, komt over het 'nieuwe
water' een fietsbrug. Ontsluiting van het gebied
kan het beste plaatsvinden door een nieuwe
tunnel onder de A58 richting de aansluiting op
deze rijksweg bij Arnemuiden-zuid. Zo'n ingreep
zal vooral ten goede komen aan plaatsen in het
gebied waar het nu te druk is (Arnemuiden en
Lewedorp). Rondom Veere is uitbreiding van
het krekenbos goed mogelijk.
Middelburg is van plan in noordoostelijke rich
ting uit te breiden en het Veerse Meer dichterbij
te;halen, zodat een nieuw stedelijk front aan
hét water ontstaat.
Deelgebied 6:
Van het hele gebied is dit het meest kleinscha
lig ingerichte deel: kleine kavels, kronkelende
dijken en wegen, veel beplanting. Dit land
schapskarakter moet uiteraard zo blijven,
maar het neemt niet weg dat er in dit gebied
kansen liggen voor landschapscampings, mini-
campings en landgoederen. Van belang hierbij
is wel dat de imponerende zichtlijnen vanaf de
Polredijk over water en land in stand moeten
blijven. De gebiedsvisie wil aansluiten bij de re
giovisie Walcheren 2000+ en de afspraken in
het kader van de nu lopende ruilverkaveling
niet doorkruisen.
Deelgebied 7:
De, vierde 'hot spot' van het Veerse Meergebied
is het dorp Wolphaartsdijk en omgeving. Het
wordt al intensief recreatief benut en vandaar
zijn er knelpunten. Maar er zijn ook volop kansen
deze 'hot spot' nog beter te benutten zonder dat
de rust en ruimte van deze historische omgeving
wordt aangetast. De Veerweg, die het dorp ver
bindt met de haven en de recreatieterreinen aan
de rand van het meer, is aan verbetering toe ten
einde de grote hoeveelheden divers verkeer vei
lig te kunnen 'verwerken'. Langzaam verkeer
dient op dit traject meer ruimte en veiligheid te
krijgen. De haven verdient een flinke opknap
beurt. Dijk en oever vanaf de haven tot aan re
creatieterrein Muidenweg leent zich bij uitstek
voor een 'recreatieboulevard': een pad voor wan
delaars en langzaam verkeer, geflankeerd met
bankjes bij uitzichtpunten en op een aantal plaat
sen goed begaanbare dijkovergangen. Het ter
rein Muidenweg wordt nu vooral gebruikt door
surfers, terwijl de Schelphoek vooral het domein
is van zwemmers. Het is goed om deze functies
van beide terreinen zo te houden, zodat beide
groepen dagrecreatievelingen elkaar niet in het
vaarwater gaan zitten. Een 'startplateau' bij het
terrein Muidenweg is een mogelijke kwaliteits
verbetering voor surfers. De directe omgeving
van de vakantieparken De Inlaag en Schelphoek
maakt momenteel een weinig uitnodigende en
rommelige indruk; het zijn bij wijze van spreken
enclaves. Hier kan meer eenheid en openheid in
relatie met de rest van het gebied gecreëerd
worden.
De door de inwoners gevoelde verkeersoverbe-
lasting in de kern Wolphaartsdijk moet worden
onderzocht en opgelost. De aanleg van een be
scheiden 'ringweg' ten zuiden van het dorp is
wellicht een mogelijkheid, al moet er voor ge
waakt worden het unieke polderlandschap hier
niet aan te tasten. Het huidige stelsel van pol
derwegen wordt meer en meer gebruikt door
sluipverkeer; een ontwikkeling die gekeerd zal
moeten worden. In dit kader zal gekeken wor
den naar een snellere en veilige route, ook
voor fietsverkeer, naar de dagrecreatieterrei
nen. Ook is wellicht een fietspad Zandkreek-
dam-Schelphoek mogelijk, waardoor de Veerse
Meerroiite aan waarde zou winnen.
Oud-Sabbinge is een kleine, historische kern en
dat moet zo blijven. Het streven is dit dorp een
uitstraling te geven zoals die van Nisse en
Baarland in de zak van Zuid-Beveland. Meer ver
blijfsrecreatie hier is dan ook niet gewenst. Ver
plaatsing van camping De Haas is een mogelijk
heid, zodat deze camping ook kan uitbreiden.
Deelgebied 8:
Het meest strakke en grootschalige gedeelte
van het Veerse Meergebied is de Wilhelminapol-
der, ten zuiden van de Zandkreekdam. Het is
een uiterste, dat juist daarom zijn waarde aan
het totale gebied van verschillen en contrasten
geeft. Er is dan ook geen reden om dit deelge
bied aaa te passen. Hooguit kan gedacht wor-
den-aam windmolens die in dit strakke en krach-- -
tige decor landschappelijk op hun plaats
zouden zijn.
Deelgebied 9:
Dit gebied is grootschalig agrarisch ingericht.
Juist in dit gebied kan een grondruilbank een
positieve impuls voor de landbouw betekenen.
Dan kan ook ruimte gecreëerd worden voor
waterberging-in-geval-van-nood en voor het buf
feren van zoet water - twee zaken waar de land
bouw baat bij heeft. In een daarvoor aan
gewezen ontwikkelingszone bestaat de moge
lijkheid dat de agrariërs zich in hun beroepsuit
oefening verbreden door mini- of landschaps
campings te gaan exploiteren. Ook zijn hier
mogelijkheden voor landgoederen.
De gemeente Noord-Beveland heeft voor dit ge
bied de visie dat de noord-zuidlijnen (dus rich
ting Veerse Meer en Oosterschelde) in de in
frastructuur versterkt moeten worden en dat er
van Roompot tot het oostelijk deel van het Veer
se Meer meer 'groen en blauw' (natuur en
water) moet komen.
Kortgene is een plaats waar in recreatief-eco-
nomisch opzicht meer winst te behalen is dan
tot nu toe het geval is. Bij de verdere ontwikke
ling van Kortgene dient vooral aandacht be
steed te worden aan de kwaliteit van de recre
atieve bedrijvigheid, juist ook in relatie tot
landschap en natuur. De fysieke relatie tussen
het dorp en het meer kan verbeterd worden; nu
zijn er flinke barrières om bij het water te
komen.
Voor 20Q4 sta at groot onderhoud van enkele
steigers op het programma.
co'iq'o'n Deze pagina's kwamen tot stand onder verantwoordelijkheid van de stuurgroep en de projectgroep 'Rondom het Veerse Meer,
een gebied met toekomst1. Deze pagina's verschenen ook als nieuwsbrief. Als u volgende nummers van de nieuwsbrief over
het gebiedsgerichte project Veerse Meer wilt ontvangen, kunt u een GRATIS ABONNEMENT aanvragen bij het informatiecen
trum van de provincie Zeeland, Abdij 9, postbus 6001, 4330 LA Middelburg, tel. 0118-631400, e-mail adres infocentrum@zee-
land.nl.
Voor meer informatie over het project kunt u contact opnemen met het secretariaat tel. 0118-631986, e-mail adres: veerse-
Meer informatie over het project en de complete concept-visie Rondom het Veerse Meer van december 2003 kunt u vinden op
Tekst:
Foto's:
Opmaak:
TEKSTUWEL, Goes
Adri Gideonse, Provincie Zeeland
Provincie Zeeland, Afdeling Informatieverzorging en Documentatie
