Demente ouderen wonen kleinschalig
in Dahliastraat
Geesteskind architect Hertzberger groeit verder
Bewoners Zanddijk slaan
handen ineen
Las Vegas in Vlissingse
Bloemenlaan
Woqmkeuze met:
KORT KORT KORT
KOET KORT KORT
Midden-Zeeland
HUREN
in Midden Zeeland.
Bepaal dan uw
Oostmolenpark III
officieel in aanbouw
Middelburg krijgt binnen
stadmanager
Ouverture Goes wordt
bruinrode wijk
Gematigd positief over
bouwproductie
Risicovergoeding NHG
blijft dalen
Zowel omzet als aantal
bouwbedrijven groeien
flink
Woensdag 31 januari 2001
Jaargang 5 nummer 3
Met de start van de bouw van de tweede fase
van de woonwijk Veersche Poort groeit het
geesteskind van architect Herman Hertzberger
naar de volgende levensfase. Nu de bouw van
Fase I in volle gang is, vrijwel alle woningen
verkocht zijn en een deel ervan zelfs al be
woond wordt, is de tijd daar om met het twee
de deel van de bouw van deze ruim opgezette,
21e eeuwse Middelburgse woonwijk te begin
nen. De eerste palen gaan eerdaags de grond
jn en de verkoop van de appartementen en wo
ningen is gestart.
„In de Veersche Poort wordt
gebouwd voor de 21e eeuw",
vertelt Formulemakelaar Anton
Sinke. „Naar een klassiek
zadeldak zal men in deze wijk
vergeefs zoeken, voor de
bouwstijl van de 20e eeuw is
plaats op andere locaties op
het eiland." Het initiatief voor
de bouw van de Veersche
Poort is uitgegaan van Woon-
goed Middelburg en de Wal-
cherse Bouw Unie. De verkoop
van de woningen loopt via de
Formulemakelaar Sinke uit
Middelburg. Het stedenbouw
kundige plan voor deze Vinex-
locatie is opgezet door de inter
nationaal hooggewaardeerde
architect Herman Hertzberger,
die tevens supervisor is over
het geheel. In de visie van deze
stedebouwkundige komt de
mens in zijn woonomgeving
het best tot zijn recht als die
omgeving zo veelzijdig moge
lijk is. Hieruit is Hertzbergers'
bouwstijl met zogenaamde
'woonhoven' ontstaan. Onder
woonhoven verstaat hij een
bundeling van stedelijke woon
vormen in de groene periferie
van de stad.
Binnenstebuiten wonen
Deze woonhoven of 'stedelijke
eilanden' vormen de kernen
van de Veersche Poort. De wo
ningen zijn hierbij gebouwd
rondom een autovrij of auto-
luw plein, waarbij de ingangen
van die woningen naar dit plein
toegekeerd zijn. Hierdoor ont
staat aan die zijde van de wo
ningen een sterk verstedelijkte
maar wel intieme sfeer. Aan de
buitenzijde van de woonhoven,
de 'achterdeuren' van de wo
ningen, is een natuurlijke om
geving: groen, begroeiing en
water. Hierdoor gedragen de
woonhoven zich feitelijk als
een wooneiland in een zee van
groen. Het woonhof 'Dolphijn'
staat daarbij ook nog eens met
zijn voeten in het water. De be
woners wonen zelfs deels bo
ven de centrale gracht die on
der hun woning doorloopt tot
in het woonhof zelf. Doordat in
de woonhoven de voorzijdes
van de woningen naar binnen
gekeerd zijn en de achterzijdes
naar de buitenkant wordt deze
woonvorm door Hertzberger
ook wel 'binnenstebuiten wo
nen' genoemd.
Natuurlijk Zeeuws
Het stedebouwkundige plan
voor de Veersche poort is ont
worpen door Hertzberger. De
invulling van het plan wordt
mede vormgegeven door een
aantal regionale Zeeuwse ar-
chitectenbureau's. Zo heeft de
Goese architect Levien de Put
ter een natuurlijk en Zeeuws
accent aan zijn ontwerp mee
gegeven: „In de woningen van
Artists' impression van de tweede fase van de Veersche Poort.
het type 'Schelfhout' wordt ge
bruik gemaakt van basalt, een
materiaal dat in de Zeeuwse
'natuur' ook voorkomt en dat
zeer geschikt is voor kwalitatief
hoogwaardige woningbouw",
legt formulemakelaar Anton
Sinke uit. „Zoals het basalt de
Walcherse kust op veel plaat
sen beschermt tegen de zee,
beschermt het hier de bewo
ners op een natuurlijke manier
tegen de weersinvloeden." Alle
woningen van het type 'Schelf
hout' worden daarnaast door
de architect standaard voorzien
van vogelhuisjes. Ook in de be
naming van de straten wordt
een link gelegd met de groene
periferie waarin de wijk ge
bouwd is: straatnamen als
Grutto en Tureluur zullen asso
ciaties oproepen met de ge
vleugelde vrienden die nog
steeds hun plaats tussen de be
woning zullen vinden.
Bereikbaarheid
Zoals het een nieuwe wijk be
taamt, is er ook nagedacht over
de nodige voorzieningen en de
ontsluiting ervan. Op de grens
van de wijk, aansluitend aan de
bestaande Middelburgse be
woning, wordt door de dienst
Stadsontwikkeling van de ge
meente een voorzieningencen
trum ontwikkeld. Daarin en er
omheen zal volgens Sinke
plaats zijn voor winkels, super
markten, medische diensten en
sportvoorzieningen. Ook voor
onderwijs zullen de toekomsti
ge bewoners van de Veersche
Poort niet ver de wijk uit hoe
ven te gaan: crèches, basis
scholen en voortgezet onder
wijs zijn allemaal op loop- en
fietsafstand van deze moderne
wijk te vinden. Via het doortrek
ken van de N57 zal de wijk ook
een goede aansluiting krijgen
op het wegennet.
Droomhuis
De kern van de Veersche Poort
wordt gevormd door Hertzber
gers 'Stedelijke eilanden'. Daar
naast is er nog volop variatie in
bouwstijlen te vinden in de
wijk: van gelijkvloerse wonin
gen tot woningen van vier eta
ges met uitzicht over het hele
eiland, van appartementen tot
vrijstaande woningen, van wo
ningen in het groen tot wonen
aan het water. Zelfs 'meegroei
woningen' zijn in het nieuwe
stadsdeel te vinden. Deze wo
ningen zijn door architect
Hertzberger dusdanig ontwor
pen dat ze mee kunnen groeien
met de wensen van de bewo
ner tijdens diens leven in het
huis. Dit kan bij deze woningen
zonder dat de architecturale
uitstraling van het pand aange
tast wordt, deze wordt door de
aanpassingen zelfs versterkt.
„Wat vrijwel uniek is aan deze
wijk, is dat er zelfs vrijstaande
woningen op eigen grond sleu-
telklaar geleverd worden", ver
telt Sinke. „Waar voor dit soort
woningen mensen normaal ge
sproken een vrije kavel grond
moeten zien te bemachtigen en
deze dan zelf moeten gaan be
bouwen, kunnen ze nu, met
veel minder rompslomp, een
gelijkwaardig droomhuis ver
werven."
De eerste kleinschalige woonunits voor licha
melijk gehandicapte verpleeghuisbewoners in
Zeeland wordt 22 februari geopend. Deze unit
is gehuisvest in verpleeghuis Ter Valcke in
Goes en draait al enkele maanden tot volle te
vredenheid van bewoners, familieleden en me
dewerkenden.
Verpleeghuis Ter Valcke is en
kele jaren geleden gestart met
een project kleinschalig wonen
voor dementerende verpleeg
huisbewoners. In dit project, de
Deel geheten, staan activiteiten
van het dagelijks leven - cen
traal. Dit houdt in dat bewoners
betrokken worden bij huishou
delijke werkzaamheden zoals
wassen, koken, boodschappen
doen en schoonmaken. Datge
ne wat bewoners nog zelf kun
nen wordt door hen gedaan en
wat niet meer lukt wordt over
genomen door de medewer
kenden. Kleinschalig wonen,
het woord zegt het al, wil zeg
gen dat een groep van maxi
maal zes bewoners samen
woont en dat het uitgangspunt
is; '(ge)woon net als thuis'.
Het grote voordeel van deze
manier van wonen is dat bewo
ners een eigen kamer hebben
en dus voldoende privacy, dat
de groepsgrootte beperkt blijft
én dat daardoor medewerken
den direct betrokken zijn bij de
bewoners. De uitermate posi
tieve ervaringen met dit eerste
project bracht Ter Valcke op de
gedachte een vergelijkbaar pro
ject ook op te starten voor ver
pleeghuisbewoners met een li
chamelijke handicap. Dit pro
ject, dat de Dahliastraat wordt
genoemd, is vorig jaar juli van
start gegaan. Er is bewust voor
gekozen om eerst een ruime
periode 'proef te draaien',
vooraleer er publiciteit aan te
geven in de media. Nu, zeven
maanden verder, is de tijd rijp
om dit project naar buiten te
brengen. Ook in de Dahliastraat
is men erg enthousiast over de
resultaten van dit project. Be
woners en familieleden voelen
•zich er thuis, er is voldoende
privacy en veel ruimte voor het
realiseren van individuele wen
sen van bewoners.
Personeelsleden krijgen zoveel
mogelijk verantwoordelijkhe
den toebedeeld wat de zelf
standigheid en betrokkenheid
bij het werk en bewoners zeker
ten goede komt. Ter Valcke
biedt iedereen, die belangstel
ling heeft voor meer informatie
over dit nieuwe project klein
schalig wonen, de mogelijk
heid om op donderdag 22 fe
bruari een kijkje achter de
schermen te komen nemen.
Om 14 uur wordt door de voor
zitter van de cliëntenraad en
een bewoner de officiële ope
ningshandeling verricht. Daar
na staan de medewerkenden
en vrijwilligers van de Dahlias
traat voor de bezoekers klaar
om informatie te verstrekken
en uitleg te geven. Zij hebben
tevens gevarieerde activiteiten
opgezet waaronder de verkoop
van diverse artikelen en een
rondleiding die gekoppeld is
aan een quiz waarmee een leu
ke prijs te winnen is. Tevens
wordt er een videofilm ver
toond die in de afgelopen
maanden gemaakt is van de
Dahliastraat.
Deze film geeft een duidelijk
beeld van de dagelijkse gang
van zaken.
De huurders van de Frans Naereboutstraat 2
tot en met 20 en de Bastiaan de Langestraat 5
tot en met 23 in Zanddijk (Veere) hebben on
langs een belangenvereniging opgericht. Het
voornaamste doei van de 'Vereniging Bewo
nersbelangen Zanddijk' zoals de vereniging of
ficieel heet, is volgens het bestuur de krachten
bundelen om de collectieve belangen van de
huurders te behartigen. Als vereniging hopen
de bewoners zich sterker te kunnen profileren
richting de eigenaar en beheerder van de wo
ningen.
Het idee om een bewonersbe
langenvereniging op te richten
ontstond toen er geruchten
door de buurt gingen over de
mogelijke verkoop van het wo-
ningenblok. „Toen we hoorden
dat onze woningen wellicht
van eigenaar zouden verande
ren kwamen er allerlei vragen
bij ons op als; wat zijn de con
sequenties van zo'n transactie
voor ons als huurders?", vertelt
voorzitter Jan Quist. „De be
reidheid om samen te werken
en als eenduidige gespreks
partner op te treden richting de
toenmalige eigenaar Vesteda
en de beheerder Sinke Ko-
mejan was groot onder de be
woners. De oprichting van de
vereniging en het formuleren
van de doelstellingen was dan
ook snel voor elkaar. Ons voor
naamste doel is de gezamenlij
ke belangen te behartigen in de
breedste zin des woord.
Daarbij valt bijvoorbeeld te
denken aan onderhandelingen
over groot onderhoud aan de
woningen. De woningen zijn
inmiddels verkocht aan Grou-
wels Daelmans uit Maastricht
en wij hebben vorige week een
eerste gesprek gehad met de
directeur Onderhoud van Grou-
wels Daelmans." Deze ee *ste
actie van de Vereniging Bewo
nersbelangen Zanddijk heeft
volgens het bestuur een bevre
digend verloop. Naméns de le
den zijn een aantal collectieve
klachten met betrekking tot het
onderhoud besproken en de
toezegging is gedaan dat de
beheerder, Sinke Komejan,
binnen twee weken aan de af
werking van de klachten gaat
werken. Medio april wordt er
een conceptplan grootonder-
houd gepresenteerd waarop de
bewoners nog kunnen reage
ren.
„Daar ligt onze eerstvolgende
actie", vertelt Quist. „Wij bren
gen dat vijfjarenplan in de ver
gadering en buigen ons geza
menlijk over de inhoud. De op
en aanmerkingen van de bewo
ners zullen wij vervolgens 4
april met Sinke Komejan en
de directeur Onderhoud van
Grouwels Daelmans doorspre
ken." Naast huurderbelangen
wil de kersverse vereniging
zich in de toekomst ook gaan
bezighouden met kwesties die
de leefbaarheid in de buurt en
het woonplezier kunnen verbe
teren.
Licht en neon als symbool voor dromen en verlangens.
foto: Martin Riebeek
Ter gelegenheid van de officiële afsluiting van
de herinrichting van de Vlissingse Bloemenlaan
werd zaterdag 20 januari het kunstwerk 'Las
Vegas' aan de buurtbewoners overgedragen.
Wethouder C. de Keizer onthulde samen met
de kunstenaar Martin Riebeek en een bewoner
van de Bloemenlaan de centrale lichtzuil.
kunstwerk van tien lichtsculptu-
ren en drie neonsculpturen. Op
drie plaatsen in de buurt zijn
aan- en uitknipperende neonre
clames aangebracht en aan
tien lantaarnpalen zijn lichtbak
ken met teksten en afbeeldin
gen bevestigd, 's Avonds sug
gereren de lichtobjecten de illu
sie van een uitgaanscentrum,
maar dan zonder de vaak ge-
In het kader van de reconstruc
tie van het Vlissingse Midden
gebied werd ook de Bloemen
laan aangepakt. Als parel op de
kroon schonk de gemeente
Vlissingen de bewoners van de
helemaal nieuw ingerichte
straat een kunstwerk. Geen
standbeeld of ingemetselde
stoeptegel ter nagedachtenis
aan de herinrichting, .maar een
bruikelijke overlast die daarbij
hoort. Kunstenaar Martin Rie
beek verwerkte in de lichtac-
centen, helemaal passend in
het internationale karakter van
de havenstad Vlissingen, aller
lei kleurrijke symbolen, voor
stellingen en woorden met een
internationaal karakter. Wie
's avonds door de Bloemen
laan wandelt waant zich heel
even in het glamourrijke Las
Vegas. En dat is nu net wat de
kunstenaar met zijn werk wil
bereiken: de fantasie stimule
ren. De kunstwerken zijn niet
alleen heel erg mooi en tot de
verbeelding sprekend, maar
geven bovendien de wandelaar
door de lichtconcentratie ook
een gevoel van veiligheid.
(Advertentie)
http://zeeland.woonkeua:e.nl
De bouw is al een poosje bezig, maar de officiële handelin
gen voor de aanvang van de bouw van de nieuwe Goese
wijk Oostmolenpark III (tussen Goes en Kloetinge) hebben
vorige week plaatsgevonden. Directeur L.H.M. Rücker van
projectontwikkelaar Planoform Eindhoven sloot zich tijdens
die gelegenheid aan bij het groeiend verzet tegen het vol
bouwen van zogenoemde Vinex-locaties: grootschalige
nieuwbouwwijken waar eentonigheid, verkeerd kleurgebruik
en smalle kavels troef zouden zijn. Oostmolenpark III wordt
anders, aldus de directeur: „Dit wordt een harmonieuze wijk
waar alles goed op elkaar is afgestemd". De wijk is in de zo
mer van 2002 klaar. De eerste bewoners zullen er naar ver
wachting nog dit jaar in kunnen trekken.
Net als Delft, Hengelo en Lelystad heeft Middelburg voor
taan een 'binnenstadmanager'. De 51-jarige Ben van Hees
van adviesbureau BRO uit Vught is tijdelijk in die functie
aangesteld. De manager moet het verbindingspunt tussen
ondernemers, bewoners en gemeente vormen. Van Hees
houdt twee dagen per week kantoor in het Toeristisch Huis.
Ten zuiden van Goes-Zuid en ten westen van Overzuid
wordt, als het aan de gemeente Goes ligt, binnenkort be
gonnen met de bouw van 335 woningen in de nieuwe wijk
Ouverture. De gemeente wil de nieuwe wijk rustig en strak
vormgeven. Zo zijn al veel regels opgesteld over het kleur
gebruik in het straatbeeld. Rood en roodbruin zullen daarin
veelvuldig voorkomen. Ook het autoluw maken van de om
geving en het neerzetten van een zogenaamde 'brede
school' wordt overwogen. Of de wijk ook echt gebouwd
gaat worden, is nog niet besloten. Een groep buurtbewo
ners en een particulier tekenden bezwaar tegen de plannen
aan bij de Raad van State. De gemeente wil de uitspraak niet
afwachten en gaat ondertussen vast aan de slag.
De bedrijfstak bouwnijverheid blijft profiteren van de huidi
ge yvelvaart en blijft zich voorspoedig ontwikkelen. Vorig
jaar steeg de bouwproductie met ruim 5,5 procent en voor
2000 en 2001 wordt een stijging van 4,9 en 2 procent ver
wacht. Voor de middellange termijn (2002-2005) is het voor
uitzicht gematigd positief: een gelijk blijvende productie of
een lichte stijging, zo schrijft staatssecretaris Remkes van
VROM (en coördinerend bewindsman voor de bouw) in de
Bouwprognoses 2000-2005, die hij onlangs naar de Tweede
Kamer heeft gestuurd. De gunstige ontwikkeling op korte
termijn hangt nauw samen met de gunstige algemene eco
nomische conjunctuur. Volgens de Macro Economische Ver
kenningen 2001 van het Centraal Planbureau groeit de eco
nomie (BBP) dit jaar met 4,5 procent en volgend jaar met 4
procent. Dit optimisme wordt ondersteund door het vertrou
wen van producenten en consumenten.
Het gaat vooral goed met de bouw van kantoren voor com
merciële verhuur. Ook voor de handel, horeca en de ver-
voersector wordt veel gebouwd.
Om in het bezit te komen van een Nationale Hypotheek Ga
rantie (NHG), dient een zogenaamde risicovergoeding afge
rekend te worden. Deze eenmalige premie is per 1 januari
2001 verlaagd van de huidige 0.32 naar 0.3 procent van het
geleende bedrag.
Deze verlaging van het percentage is onder meer mogelijk
omdat er minder gedwongen verkopen van huizen voorko
men. Deze daling van het tarief, dat ieder jaar opnieuw
wordt vastgesteld, is trouwens geen nieuwe ontwikkeling.
De afgelopen vijfjaar is de hoogte van de premie steeds ge
daald. In 1995 bedroeg de risicovergoeding nog 0.36 pro
cent.
De omzet in de bouwsector is in 2000 met tien procent ge
stegen in vergelijking met het jaar ervoor. Alle sectoren in
de bouw hebben bijgedragen aan deze hoge omzetgroei. Uit
voorlopige gegevens van het CBS blijkt verder dat het aantal
bouwbedrijven vorig jaar eveneens met tien procent is toe
genomen.
De bouwbedrijven hebben in 2000 een omzet behaald van
132 miljard gulden. In 1999 bedroeg de omzet nog 119 mil
jard gulden. Binnen de bouwsector neemt de omzet van de
bouwinstallatiebedrijven minder dan gemiddeld toe (8%).
Uitschieter met een omzetstijging van 13% zijn de grond-,
water- en wegenbouwbedrijven. De aannemers in de bur
gerlijke en utiliteitsbouw en de overige bouwbedrijven heb
ben een omzettoename rond het gemiddelde gerealiseerd
(respectievelijk 10% en 11%). Tot de overige bouwbedrijven
behoren onder andere aannemers voor het afwerken van
gebouwen, schilders en stukadoors.
Het grootste deel van de omzet in de bouwsector komt voor
rekening van de middelgrote bedrijven (42%). Van alle be
drijven in de bouwsector behoort 9% tot de middelgrote be
drijven. De grote bedrijven zorgen voor 38% van de omzet.
De kleine bedrijven realiseren gezamenlijk 20% van de om
zet. Negen van de tien bedrijven in de bouwnijverheid beho
ren tot de kleine bedrijven. Het aantal bedrijven in de bouw
nijverheid is in 2000 fors gestegen. Vorig jaar zijn bijna der
tienduizend ondernemers met een nieuw bedrijf begonnen,
terwijl in hetzelfde jaar ruim vijfduizend bedrijven zijn opge
heven. Per saldo nam het aantal bedrijven in 2000 toe tot
ruim 86 duizend. Zowel kleine, middelgrote als grote bedrij
ven in de bouwnijverheid zijn in aantal gegroeid (met re
spectievelijk 10%, 2% en 2%). De stijging van het aantal mid
delgrote en grote bedrijven wordt grotendeels veroorzaakt
door het doorgroeien van bestaande bedrijven.