breed
B CO S
Voordeel
weken...
DWttunce
STEÜTEL
laatste week
extra korting
WOENSDAG 10 JANUARI
VN JAARGANG 102 - NUMMER 2
5>>" j r v «II»
WEKELIJKS HUIS AAN HUIS OP GEHEEL WALCHEREN
©QK1KMM
15
DRIE WEKEN LANG
SMULLEN VAN
30% EXTRA
KASSA-KORTING
Al bladerend door oude archieven kom je de
leukste dingen tegen. En wanneer die klei
ne wetenswaardigheden ook nog betrekking
hebben op de eigen voorouders, wordt het ma
ken van een familiestamboom helemaal aan
trekkelijk. Het is dan ook niet voor niets dat
steeds meer mensen op zoek gaan naar hun
'roots'. De Zeeuwse Volksuniversiteit en het
Zeeuws Archief spelen in op die ontwikkeling.
Het resultaat: de cursussen 'Stamboomonder
zoek voor beginners' en 'Paleografie voor ge
vorderden', die binnenkort van start gaan.
Hulpwetenschappen
Foutje
Adel
Stamreeks
De oud-Middelburgers Guus en Nel Schipper
zijn gek op fietsen. Altijd al gingen de fiet
sen mee tijdens de autovakanties, maar sinds
enkele jaren blijft de auto thuis en trekken zij
op de fiets door Europa. Afgelopen zomer ver
trokken zij op hun volbepakte fietsen vanuit
hun huidige woonplaats Wemeldinge richting
Florence. Een fietstocht van ruim 1600 kilome
ter naar één van de mooiste steden van Italië.
Tijdens de reis hielden Guus en Nel een dag
boek bij wat de basis vormt van hun inmiddels
tweede boek: 'Trappen tot Toscane'.
Angstige momenten
Zinderende hitte
Wijngaarden
en cipressen
DELSCHER
UITVERKOOP
10 tot 50%
korting
Informatie over de gemeente
Middelburg vindt u op pagina 3
Deze week:
Alle hens aan dek want we maken
schoon schip.
Tot en met 4 februari gaan alle
trossen los! We maken ruimte
voor de nieuwe collectie dus
gaat alles met de oranje stip
'k. er uit voor de helft van het
geld.
Wees er snel bij: op op!
Parfumerie-drogisterij
van den Goorbergh
\Fc(/?u7u
f? J /ïrr- Z/yst
it/u' frW"'
srr tr/ tof srtf
arrrso.
#3* -'"J-, 6/r,r/,.i
- r
De Ruiter Fanoy creatiefste ondernemers
Vocaal Ensemble St. Laurens neemt cd op
Oude zeeatlas gerestaureerd
Wie won de monsterkerstpuzzel
wm
pag.
9
I
Bij Cine City de films: Unbreakable, Drowning Mona,
en Daar hoorden zij engelen zingen.
Kindertheaterkwartaal gaat van start in Kwadendamme
Howard Komproe treedt op in Vlissingen
Advertentieverkoop (0118)484 316
Redactie (0118)484 276
Bezorgklachten (0800)023 1231
Uitgebreid colofon: zie pagina zoekertjes
Diemen, Etten-Leur, Hoeven,Tilburg,
Veldhoven en Vlissingen.
(advertentie)
BEW. EX.
faam vlissinger
|BOS»MEN»SHOP|
Goes, Lange Vorslstraal 56,
Middelburg, Lange Delfl 1, Middelburg, Lange Delft 37,
pag.
Stomerij Veldman bestaat 10 jaar
Nieuw in Vlissingen: tweedehands merkkleding
bij Boetiek Marlène.
Slank zonder hongerdieet
Genealogie laat voorouders herleven
(zie verder onze advertentie in dit blad).
door Ellen de Dreu
J.W. Zondervan, voorzitter
van de Zeeuwse afdeling van
de Nederlandse Genealogi
sche Vereniging, treedt op als
docent van de cursus gene
alogie. „De cursus is bedoeld
voor mensen die nog geen er
varing hebben in het opspo
ren van voorouders", vertelt
hij. „En daarbij zijn een paar
dingen van belang. Een be
langrijk onderwerp is uiter
aard het zoeken van bronnen,
oftewel waar vind je je infor
matie?" Zeeuwse genealogen
hebben in dat opzicht geluk,
want sinds vorig jaar is er een
Zeeuws Archief in de provin
ciehoofdstad. Hierin worden
archieven uit de hele provin
cie gebundeld en bewaard,
wat het zoeken naar informa
tie een stuk eenvoudiger
maakt. Zondervan: „Het voor
deel van zo'n centraal archief
is dat je een heleboel kunt vin
den onder één dak. Vroeger
moest je voor geboorte- en
sterfteregisters naar het be
treffende gemeentearchief af
reizen. Nu kun je de meeste
informatie gewoon in Middel
burg op het archief halen".
Nog niet alle Zeeuwse archie
ven zijn te vinden in het
Zeeuws Archief. „Maar het
worden er wel steeds meer",
weet Zondervan. En dat is
heus niet omdat gemeentear
chieven verdwijnen en hun
spullen daar naar toe bren
gen. „Het archief van Wissen-
kerke is onlangs helemaal ver
bouwd. De collectie werd
daarom tijdelijk opgeslagen in
het Zeeuws Archief. Daar is al
les gekopieerd, de originelen
zijn inmiddels terug in Wis-
senkerke maar alle gegevens
zijn nu ook in Middelburg op
vraagbaar".
Een tweede belangrijk item in
de cursus wordt het verwer
ken van gegevens. „Want je
komt natuurlijk nogal wat te
gen en het is zaak om alles
goed op te schrijven. Want je
kunt eindeloos verzamelen tot
je gek wordt van de troep,
maar daarmee heb je natuur
lijk nog geen stamboom",
weet Zondervan. De cursisten
krijgen de traditionele manier
van rangschikken en bewaren
volgens een kaartsysteem
aangeleerd, maar leren daar
bij ook het supermoderne or
denen met de computer.
De derde tak van de cursus is
de genealogische bewijsvoe
ring. „Want je kunt natuurlijk
vermoeden dat naamgenoten
uit een ander deel van de pro
vincie afstammen van de fa
milie die je aan het onderzoe
ken bent, maar je moet zo'n
stelling ook kunnen onder
bouwen. Dat is vaak het pro
bleem met van die kant en
klare stambomen die je wel
op het internet tegenkomt. Er
staat verschrikkelijk veel in,
maar veelal zonder bronver
melding. En dan is die infor
matie onbetrouwbaar, vaak uit
de lucht gegrepen. Het wordt
pas leuk als je het echt kunt
bewijzen." Hij legt uit dat
daarbij verschillende hulpwe
tenschappen aan te pas kun
nen komen. „De genealogie
maakt gebruik van alle denk
bare hulpwetenschappen. De
paleografie (het lezen van ou
de geschriften, red.)is er één
van, want handschriften wor
den moeilijker te ontcijferen
naarmate ze ouder worden.
Verder moet je je verdiepen in
de naamkunde, want ook daar
zijn interessante gegevens
vandaan te halen. Dat eerste
zonen meestal genoemd wor
den naar de vader van de va
der, bijvoorbeeld". Ook bijzon
dere voornamen kunnen die
nen als genealogisch bewijs.
„De meisjesnaam Sylvestrix is
daar een heel mooi voorbeeld
van. Die komt voor in één
Zeeuws-Vlaamse familie. Dus
als je in een stuk deze naam
tegenkomt, weet je gelijk waar
je de persoon moet plaatsen.
Daarom worden dit soort na
men ook wel gidsnamen ge
noemd". Naast oude ver
trouwde methoden hebben in
middels ook supermoderne
hulpwetenschappen hun in
trede gedaan in de wereld van
de stamboomkunde. „Tegen
woordig wordt soms zelfs ge-
nentechniek toegepast. Zo is
onlangs een DNA-onderzoek
gedaan naar de familie Stout-
jesdijk die zowel in Tholen als
ergens in de Randstad voor
komt. De genealoog was al ja
ren bezig te onderzoeken of
de twee families gerelateerd
waren, maar hij kreeg het be
wijs niet rond. Nadat er DNA
werd afgenomen bij verschil
lende leden uit beide families,
was het bewijs rond. Zo krijg
je als genealoog toch steeds
meer informatie tot je be
schikking".
Genealogie houdt zich bezig
met. geschiedenis. Toch is een
genealoog in andere zaken
geïnteresseerd dan een histo
ricus. Zondervan: „Een histo
ricus bekijkt over het alge
meen de grote lijnen in de ge
schiedenis. Een genealoog
zoekt in de archieven juist
naar mensen, naar de kleine
verhalen". En wie onderzoek
doet naar de herkomst van
zijn of haar voorouders, komt
soms voor verrassingen te
staan. Zondervan noemt het
verhaal van die vrouw die tij
dens haar onderzoek ontdekte
dat haar naam eigenlijk het
gevolg was van een foutje van
een ambtenaar van burgerlij
ke stand, meer dan honderd
jaar geleden. De letter 'n' ver
dween uit de geslachtsnaam,
waardoor kinderen uit hetzelf
de gezin een andere achter
naam kregen. „De Middel
burgse ex-burgemeester Spar
van der Hoek overkwam het
zelfde, maar deze mevrouw
kon het ook echt bewijzen".
Gegevens over geboorte en
sterfte worden in Nederland
sinds 1811 bewaard. „De be
volkingsregisters zoals we die
nu kennen zijn hier geïntrodu
ceerd tijdens de Franse bezet
ting. De Fransen kenden zelf
al langer het systeem en zorg
den ervoor dat in de bezette
landen ook registers werden
opgezet". Vanaf dat moment
werd elke Nederlander geregi
streerd.
Het terugzoeken van familie-
gegevens is tot 1811 dan ook
vrij eenvoudig. Oudere gege
vens zijn minder gemakkelijk
te krijgen en daarom dan ook
leuker om te vinden. „Voor de
Franse bezetting werd ook wel
het een en ander opgeschre
ven, hoor. Zo hadden de
meeste kerken al registers
voor geboorte, trouwen en
sterfte. Maar ook noteriële ar
chieven kunnen geschikte in
formatie bevatten. Het aller
leukst is het natuurlijk als je
van adel blijkt te zijn", zegt
Zondervan. „Niet eens vanwe
ge het blauwe bloed, maar
omdat je dan het verst terug
kan gaan, soms wel tot in de
vijftiende eeuw".
Wat de familiewetenschap
verder zo aantrekkelijk maakt,
is het in de historische context
plaatsen van de feiten. „Wie
verder wil komen ontkomt
daar niet aan. Wanneer je bij
voorbeeld ziet dat een familie
die altijd in Cadzand heeft ge
woond ineens compleet uit
die plaats verdwijnt ga je je
afvragen hoe dat komt. En als
je dan de geschiedenis erop
naslaat, blijkt dat het gebied
waar de familie woonde tij
dens de tachtigjarige oorlog
onder water stond. Of je ziet
hendrik Brouwer vervaardigde begin 19e eeuw een geïllustreer
de stamboom van zijn familie(uit: collectie Zeeuws Archief).
foto Frank Husslage
dat er in 1636 wel drie keer zo
veel mensen zijn overleden
dan normaal. Dan blijkt dat in
dat jaar de pest in Zeeland
toesloeg. Ook op deze manier
kun je soms weer een stukje
bewijsvoering vinden".
Bij de traditionele manier van
het maken van een stamboom
ga je uit van jezelf. „Vervol
gens kijk je wie je ouders zijn
en volg je de lijn steeds via de
vaders", legt Zondervan uit.
Het resultaat hiervan wordt
'stamreeks' genoemd. „Maar
tegenwoordig zie je ook
steeds meer mensen onder
zoek doen naar de matriarcha
le stamreeks - de vrouwelijke
lijn. Die is misschien wat
moeilijker te maken omdat de
voormoeders allemaal andere
achternamen hebben en dus
niet in één oogopslag herken
baar zijn".
De cursus Stamboomonder
zoek voor Beginners gaat
maandag 12 februari van start
en bestaat uit acht lessen van
twee uur. „De bedoeling is dat
deelnemers ook echt aan de
slag gaan in het archief", ver
telt Zondervan. Geïnteresseer
den kunnen zich opgeven bij
de ZVU in Middelburg: 0118 -
634 800.
Zeeuws echtpaar legt fietstocht Florence vast in boek
Na hun eerste pelgrimage op
pedalen naar het vermeende
graf van de apostel Jacobus in
Santiago de Compostela in
Noordwest-Spanje in de zomer
van 1998 stond het voor de
Stopplaats Heidelberg
Schippers vast dat de eerstvol
gende reis weer op de fiets af
gelegd zou worden. „Mijn
vrouw wilde graag naar Flo
rence en omdat niet het berei
ken van Florence maar de reis
zelf, dus het onderweg zijn,
ons voornaamste doel was,
besloten we weer op de fiets te
gaan", vertelt Guus. „Op de
fiets zijn we veel dichter bij de
omgeving waar we doorheen
rijden, dichter bij de natuur en
de bevolking." En zo trapte het
Zeeuwse paar zich, na de nodi
ge voorbereiding en traningen,
afgelopen zomer richting Roer
mond. Vanwaar zij langs de
Rur trokken en na enkele lage
heuvels de Rijn bereikten, die
ze tot Mainz volgden. Volgens
de Schippers is dit het mooiste
gedeelte van de rivier. „De ri
vier heeft hier een nauw, kron
kelig dal uitgesleten en wordt
niet voor niets de romantische
Rijn genoemd wordt."
Het mooie van fietsen is dat je
alles om je heen goed kunt be
kijken. Je ruikt de natuur, voelt
de zon, of als het tegenzit re
gendruppels, en bent bijna één
met de omgeving. Voor een
natuurliefhebber is dat natuur
lijk genieten, maar ook goed
opletten. Want voor je het
weet komt de omgeving soms
wel heel dichtbij, blijkt uit het
reisverslag. Ondanks de zorg
vuldig voorbereide route met
zoveel mogelijk autoluwe we
gen ontkwamen Guus en Nel
niet altijd aan opdringerig
snelverkeer. Niet overal zijn er
mooie veilige fietspaden aan
gelegd en hier en daar moest
de toch al smalle rijbaan ge
deeld worden met andere
voertuigen. En dat je dan als
fietser erg kwetsbaar bent on
dervonden de fietsers tijdens
hun reis aan den lijve. Op een
smalle bergpas wist Guus ter
nauwernood te ontkomen aan
verplettering door een gigan
tisch tractorwiel. Een boer wil
de Guus inhalen terwijl een au
to uit de tegenovergestelde
richting naderde. Het werd
angstig smal voor een fiets,
auto en tractor. Gelukkig wist
hij zich net op tijd met fiets en
al de berm in te slingeren. Het
wiel miste hem op een haar.
De laatste bergpas over de Al
pen vormde niet alleen de
overgang naar Zuid-Europa,
maar ook naar het mediterra
ne klimaat. Dat klimaat ken
merkt zich door droge, hete
zomers en de zomer van 1999
was heet. Verschrikkelijk heet.
Italië werd wekenlang geteis
terd door een hittegolf waarbij
de temperaturen opliepen tot
ruim 40° Celsius. Ook voor Ita
lianen was dat zo extreem dat
de dagbladen dagelijks de
nieuwe recordhoogten in de
allervetste koppen afdrukten.
Om de ergste hitte te ontlopen
stapten Guus en Nel elke och
tend voor dag en dauw op de
fiets. In twee lange dagen fiet
sten ze door de zinderende Po-
vlakte. Daarna kortten ze ook
de dagetappes in, maar aan de
hitte viel niet te ontsnappen.
Het reisdagboek van Guus ver
meldt: „De zon staat bijna
loodrecht boven mijn hoofd
en probeert onbarmhartig ga
ten in mijn pet te branden.
Mijn schaduw is praktisch ver
dwenen. De hitte schroeit mijn
keel dicht. Mijn lippen zijn ge
barsten. Ik voel me uitge
droogd. Zwarte vlekken dan
sen voor mijn ogen. Mijn sla
pen bonken. Mijn banden lij
ken aan het asfalt te kleven. Ik
krijg de pedalen niet meer
rond, val helemaal stil en
moet van mijn fiets. Doodmoe
kijk ik achterom. In de verte zie
ik Nel heel langzaam naderen.
Ze fietst nog steeds. Moei
zaam duw ik mijn fiets naar
boven. Het zweet stroomt in
straaltjes van mijn gezicht. De
druppels bereiken niet eens de
grond. Halverwege hun val
zijn ze al opgedroogd."
Ondanks de hitte viel er toch
veel te genieten zoals in Bo
logna waar de Zeeuwen
's avonds urenlang ronddool
den onder de koele arcades en
de sfeer proefden van het me
diterrane leven. In de Apennij
nen waren zij getuigen van
een schitterend stukje Italiaans
theater toen een roekeloze au
tomobilist bijna enkele heetge
bakerde wielrenners schepte.
(Advertentie)
(t/m 13 januari)
Delscher Mode
Grote Markt I I - 13
01 13 - 22 76 07
Goes
Idyllische weggetjes leidden
hen door het golvende land
schap naar Florence. „Vanaf
een heuvel keken we uit over
oude olijfboomgaarden, over
wijngaarden en kleine bos
sen", vertelt Nel enthousiast.
„We zagen hagen cipressen
en oude boerderijen en villa's
in die warme Toscaanse kleu
ren. De oranjerode pannenda
ken gloeiden in het felle zon
licht. Het was adembenemend
mooi." Na vele prachtige his
torische steden onderweg als
Heidelberg, Tübingen, Manto-
va en Bologna bereikten Guus
en Nel Schipper uiteindelijk op
8 augustus Florence, hun eind
bestemming. Het liefst zou het
echtpaar ook deze zomer weer
een lange fietstocht door Eu
ropa maken. Maar of het werk
(advertentie)
op de gehele collectie
kostuums v.a. 449,- -
kolberts v.a. ƒ198,-
o
(3
van Nel dat toelaat is nog niet
duidelijk. Als onderwijzer heeft
Guus het geluk dat hij altijd
zes weken vakantie heeft en
dus niet afhankelijk is van de
vakantieplannen van collega's.
Nel hoopt dat zij de langdurige
vakantie op haar werk kan re
gelen.
Het boek Trappen tot Toscane'
is het tweede in boekvorm
verschenen reisverslag van de
Schippers. Eerder verscheen
van hun hand het verslag van
hun pelgrimstocht naar San
tiago de Compostela. Beide
boeken zijn verkrijgbaar bij de
Zeeuwse boekhandel.
(advertentie)
Monumenten bekeken
Inloopmorgen Trefpunt
Afvalkalender
De resten van een oude tempel in Fiësole, niet ver van Florence.
-.rfj""