Vliegveld Midden-Zeeland
herbergt herinneringen
aviatisch Schelde-verleden
nlijk dat er
eel mensen
ten afvloeien'
19
De Schelde heeft vooral naam gemaakt op scheeps-
bouwgebied. Toch zijn er ook producten afgele
verd die niet voor vervoer over het water maar
door de lucht bestemd waren. Op het vliegveld Midden-
Zeeland herinnert een éénmotorig vliegtuig van het type
Saab Safir aan dat tijdperk. Het grondig gerestaureerde
toestel is in de jaren vijftig gebouwd door de vestiging
van De Schelde in Dordrecht.
WÊÊÊÊ
Bij de Scheklejij 'Dónliecht gefxiuwde Saab $afjr op
Midden-Zeeland
Voorzitter Rinie de Jonge van de Centrale onderne
mingsraad bij de Koninklijke Schelde Groep is een
tevreden man. „We hebben onze doelstelling om
met KSG voorbij 2000 te gaan gehaald". Aan de andere
kant doet het hem erg veel pijn dat er ter bereiking van
dat doel zoveel medewerkers moesten afvloeien.
Fouten
Geen zetbaasje
Signalen
Scbeldem usch
Koninklijk Jubileum
Als in de jaren dertig de crisis overal
kommer en ellende brengt gaat ook
de Scheldewerf gebukt onder de ma
laise. Er werkt op het bedrijf nog
maar 872 man. De financiële situatie
is uiterst zorgelijk. Onder die omstan
digheden wordt besloten de bedrijfs-
werkzaamheden uit te breiden met
het ontwikkelen van aviatische activi
teiten.
De overname van de vliegtuigafde
ling van de firma Pander in Den Haag
vormt in 1934 de basis. Ook worden
er contacten gelegd met de Duitse fa
briek Dornier die in de bouw van
vlicgboten is gespecialiseerd. Vier jaar
later wordt de eerste opdracht ver
worven voor de bouw van de vleu
gels voor achttien vlicgboten.
Het eerste vliegtuig dal in Vlissingen
gereed komt is de S. 12 waarbij de S
niet staat voor Schelde maar voor
Slot, de naam van de bekwame vlieg
tuigconstructeur die is aangetrokken.
Het toestel is fraai van lijn, maar blijkt
toch niet aan de eisen te voldoen De
machine is verkocht als vierzittcr,
Voorts gaf het voldoening dat het
streven om De Groep bij elkaar te
houden ondanks dreiging van uiteen
vallen ook is gehaald. En: er is ver
trouwen in de toekomst.
„De lucht begint op te klaren", formu
leert De Jonge voorzichtig. „We zijn er
nog niet. We moeten met z'n allen
goed begrijpen dat met een verschui
ving van de aandelen van A naar B de
problemen niet opgelost zijn. Maar de
nieuwe directeur Berkvens heeft, denk
ik, de capaciteiten om ons verder te
brengen. En zijn voorganger Van den
Heuvel heeft gedaan wat-ie kon".
„Daarbij zal hij beslist fouten ge
maakt hebben. Gelukkig maar, want
daarmee bewees liij ook maar een
mens te zijn. Het feit dat wij Van den
Heuvel hebben uitgeroepen tot
Scheldeman van de jaren '83 tot 2000
geeft een blijk van waardering aan
voor wat hij voor ons heeft bete
kend".
Wat helemaal een goed gevoel geelt
is dat de nieuw aangetreden direc
teur geen 'zetbaasje van meneer
Kommer is'.
„Hij geeft naar de ondernemingsraad
een heel duidelijk beeld dat dat niet
zo is. Hij voert een eigen beleid. De
Schelde blijft dus De Schelde en
wordt niet opgeslokt door een Da-
mencultuur".
De voorzitter van de ondernemings
raad heeft het aan de aanloop bij zijn
kantoor gemerkt dat er rust in de
tent begint te komen. „Als je mij in
de eerdere maanden van het jaar wil
de spreken moest je een nummertje
halen en maar afwachten wanneer je
naar binnen kon.
Het is nu weer zoals het behoort te
zijn: rustig". Laat het feest maar begin
nen. „Ik denk ook dat iedereen bin
nen De Schelde dat verdient", vindt
De Jonge. Hij heeft lof voor de ge
meenschap rond De Schelde.
„Die heeft het bedrijf mee overeind
helpen houden door het werk te
doen wat gedaan moest worden".
Verder doet het hem goed uit allerlei
signalen te hebben begrepen dat de
Zeeuwse bevolking erg betrokken is
bij het wel en wee van De Schelde.
En de mensen zelf? „Die hebben er
altijd de schouders onder gezet. Ik
hoop dat ze nu een beetje de wind in
de rug krijgen".
niertoestellen waarvoor De Schelde
de vleugels maakte, zijn in de Tweede
Wereldoorlog nog door de Neder
landse marine ingezet in de strijd te
gen de Japanners.
Een door een Dornicrvlicgtuig afge
worpen bom maakte in de Indische
wateren een eind aan de muiterij op
het pantserschip Zeven Provinciën.
In de oorlog heeft De Schelde voor
de Duitsers nog aan 24 vlicgboten ge
werkt. I-ater hebben de Duitsers be
kend gemaakt dat deze Do-24's in de
oorlog totaal 5000 mensen hebben
gered.
Om onder de dreiging van de voort
durende bombardementen op het
Scheldecomplex uit te komen wer
den in de latere oorlogsjaren de vlieg-
tuigactiviteiten naar Dordrecht over
gebracht. Het belangrijkste na-oorlog-
se project was daar de licentiebouw
van de Zweedse Saab Safir. Daarvan
werden er totaal 120 gerealiseerd.
Naast het toestel dat op Midden-Zee
land tie thuishaven heeft, zijn er nog
twee Saab's Safir gestationeerd, maar
deze toestellen werden niet onder
verantwoordelijkheid van Schelde-
Dordrecht gebouwd.
De Safir-productie ging in 1954 van
Dordrecht over naar Saab in het
Zweedse Linköping De afdeling Dor
drecht werd verkocht aan Fokker wat
het einde betekende voor de vlieg
tuigbouw van De Schelde.
maar in werkelijkheid kan er maar
één man de lucht in omdat het toe
stel te zwaar van bouw is geworden.
Ook vliegt de S 12 minder hard dan is
aangekondigd.
Constructeur Slot laat vooral van zich
horen als hij de Scheldemusch ont-
werpt, het eerste Nederlandse vlieg
tuig met een neuswiel, een eenper
soons toestel met een gewicht van
200 kg en een spanwijdte van zes
meter.
Aanschafprijs f 2500.
De Schelde bouwt vijf exemplaren en
voegt er later nog een vliegbootva-
riant aan toe: de Scheldemceuw. Dor-
