Archeologen vinden leerlooierij in Middelburg
Oog in oog met Keizer Karei
10-30% utfsrê1
breed
De Feeks van Shakespeare in Oostkappels theater
Zeeuwse Bibliotheek op internet
Voorbereiding doorlaatmiddel Zandkreekdam
KOOPZONDfiQ
VLISSINGEN
C
BALANSOPRUIMING
HORLOGES
veRBReeD
WOENSDAG 23 FEBRUARI 2000"
JAARGANG 101 - NUMMER 8
M
WEKELIJKS HUIS AAN HUIS OP GEHEEL WALCHEREN
door Joep Bremmers
Provinciaal archeoloog Rob van Dierendonck
en zijn medewerkers hebben in Middelburg
de restanten van leerlooierij uit de zeventiende
eeuw opgegraven. De leerlooierij is gevonden
op de plaats waar de ijzerwarenhandel van De
Jager heeft gestaan.
Rijkswaterstaat (RWS) Zeeland gaat de plan
nen voor een doorlaatmiddel in de Zand
kreekdam verder uitbreiden. Met een verbinding
tussen het Veerse Meer en de Oosterschelde zal
de kwaliteit van het water in het Veerse Meer
verbeteren, zo is de verwachting. De bedoeling
is in maart 2001 te beginnen met de uitvoering.
Keizer Karei de vijfde is terug in Souburg. Op
initiatief van de Stichting Aldegonde is er
een borstbeeld van de vorst geplaatst bij het
Keizer Karei Hof. Het borstbeeld is gemaakt
door de oud-Souburgse Gerda Rutters. Zaterdag
26 februari wordt het beeld feestelijk onthuld.
a.s. zondag 27 februari
KORTING
Juwelier*
\AN DEF&MADEN
Spuistraat
9
15
11
open dagen:
28 en 29 februari
Theatergroep Oostkapelle speelt vanaf zater
dag 26 februari De Feeks van William Shake
speare. Het stuk wordt geregisseerd door Jos
van den Broeke, de vaste regisseur van de to
neelgroep. In totaal wordt het stuk vijf keer op
de planken van het theatertje aan de Steen-
grachtstraat in Oostkapelle gebracht.
De catalogi van de Zeeuwse Bibliotheek
staan sinds kort op internet. Via de website
van de bibliotheek kunnen geïnteresseerden
thuis vanuit de luie stoel het boekenbestand
van de bibliotheek bekijken. Daarnaast biedt de
website, www.zebi.nl, informatie over de
Zeeuwse Bibliotheek.
Theater
Informatie over de gemeente
Middelburg vindt u op pagina 3
faam
Momenteel wordt de grond
gereed gemaakt voor bebou
wing: aan de Leerlooierssin
gel moet een parkeergarage
komen. De restanten van de
leerlooierij kunnen waar
schijnlijk in de bodem be
waard blijven voor latere ge
neraties.
De eerste overblijfselen van de
leerlooierij werden vorige
week maandag gevonden. „De
eerste proefsleuf die we heb
ben gegraven leverde niets
op", vertelt provinciaal archeo
loog Van Dierendonck. „Maar
bij de tweede was het meteen
raak. We vonden de restanten
van een huisje dat er heeft ge
staan en direct achter het huis
je vonden we de eerste put
van de leerlooierij". Van Die
rendonck toont de plaats waar
het huisje heeft gestaan. Dui
delijk zichtbaar zijn de restan
ten van de woonkeuken, een
met geglazuurde tegels be
kleedde haart en de restanten
van een plavuizenvloer. Onder
de woning is een waterkelder
tje aangelegd. Direct achter de
restanten van de woning is te
zien dat er ooit bestrating is
geweest en is de eerste put
van de leerlooierij zichtbaar.
Van Dierendonck en zijn mede
werkers begeleiden de graaf
werkzaamheden op de bouw
plaats aan de Leerlooierssin
gel. „De verwachting om een
vondst als deze te doen had
den we niet", aldus de provin
ciaal archeoloog. „In de archie
ven is niets terug te vinden
over een leerlooierij op deze
plaats. Alleen de naam van de
straat, de Leerlooierssingel,
doet vermoeden dat hier in
vroeger tijden een looierij ge
weest moet zijn". Volgens Van
Dierendonck is het de eerste
leerlooierij die in Zeeland ar
cheologisch wordt opgegra
ven.
In totaal zijn er zo'n twintig
putten gevonden waarin de
vellen leer werden gedompeld.
„De huiden werden inclusief
de kop en de onderpoten aan
geleverd", weet Van Dieren
donck. „Hoe het leerlooiers
proces precies in zijn werk is
gegaan weten we nog niet. We
hebben verschillende kuipen
gevonden waar een residu in
is achtergebleven. Daar nemen
we monsters van om te onder
zoeken over welke stoffen het
gaat. In ieder geval weten we
dat boomschors gebruikt werd
voor het looiersproces. We
hebben een opslag van schors
gevonden, waarschijnlijk gaat
het om eikenschors. In schors
zit veel looizuur en dat werd
benut om het leer soepel te
maken". Van Dierendonck is
zeer te spreken over de staat
waarin de looierij zich bevindt.
„Dat had beslist veel erger
kunnen zijn", meent de archeo
loog. „De houten kuipen zijn
nog in een prima staat, alleen
de bovenkant is een beetje
aangetast. Maar de looierij
heeft weinig schade van latere
bebouwing". Naast de leerlooi
erij hebben de archeologen
ook vermoedelijke voet van de
schoorsteen van de houthan-
Vrijwilligster Leida Goidschmitz van de Archeologisch Werkgroep Nederland toont de hoornpitten die bij de Middelburgse leerlooi
erij zijn gevonden. Op de achtergrond zijn de putten zichtbaar.
del van Aalbers die op deze
plek heeft gestaan gevonden.
„Geen spectaculaire archeolo
gische vondst, het bouwwerkje
dateert uit de tweede helft van
de vorige eeuw". Gereed
schappen die in de leerlooierij
gebruikt zijn heeft de Middel
burgse bouwplaats niet vrijge
geven. „Wel hebben we heel
veel hoornpitten gevonden",
vertelt Van Dierendonck. „De
hoorn van de rundveehuiden
werd in het water geweekt.
Dan kwam de buitenste laag
los, die werd gebruikt om aller
lei voorwerpen van te maken.
BI
Bijvoorbeeld eierlepeltjes, bril
len en kammen. Het binnenste,
de hoornpit, was afval en werd
verder niet gebruikt". Volgens
Van Dierendonck is de vondst
van een leerlooierij binnen de
Middelburgse stadsgrenzen
een leuke opsteker voor histo
rici. Van Dierendonck: „Het
zegt iets over de stad als func
tioneel geheel en daar hoort
een looierij ook bij". Ook in
steden als Dordrecht en Brug
ge zijn leerlooierijen gevon
den. „En een jaar of tien is er
in Vlissingen ook iets naar bo
ven gekomen dat waarschijn-
Wki hS WÊÊË&\ i
lijk een leerlooierij geweest is.
Maar helaas is daar nooit een
archeoloog bij gehaald, zeker
weten doen we het dus niet".
De provinciaal archeoloog is
overigens zeer content over de
medewerking die hij in de ge
meente Middelburg krijgt. „De
gemeente gaat goed om met
zijn bodemvondsten. Momen
teel is er ook een opgraving
bezig in de Mortiere, daar gaat
het om een Romeinse vind
plaats. De gemeente heeft het
afgelopen halfjaar al ongeveer
een ton aan archeologie uitge
geven en dat valt niet tegen".
v - -N j
v. 'Stó-.A -- ÈsHs
Foto Jaap Wolterbeek
Veel tijd om de vondsten aan
de Leerlooierssingel te bestu
deren hebben de archeologen
niet. „We tekenen nu alles in
en proberen het zo goed mo
gelijk te documenteren. De
werkzaamheden voor de bouw
van de parkeergarage zijn al in
volle gang en zo lang het kan
mogen wij hier onderzoek
doen". Bang voor schatgravers
is Van Dierendonck niet. „Wat
dat betreft zitten we hier op
een prima locatie", zegt de ar
cheoloog, wijzend op de naast
de bouwplaats gelegen politie
bureau.
Voorzitter J.P Deij van de Stichting Aldegonde oog in oog met Keizer Karei V.
foto Jaap Wolterbeek
West-Souburg heeft iets met
Keizer Karei V. De vorst lo
geerde in het kasteel Souburg
toen hij op vijftienjarige leef
tijd werd benoemd tot Graaf
van Zeeland.
Ook toen de keizer in 1556 af
stand deed van zijn troon om
plaats te maken voor zijn
broer Ferdinand verbleef hij in
kasteel Souburg. Van daaruit
vertrok hij na de troonsaf
stand naar Spanje.
De Stichting Aldegonde heeft
in samenspraak met de ge
meente Vlissingen en de be
woners van het Keizer Karei
Hof het beeld van Karei ge
plaatst om de historische ban
den van West-Souburg met de
vorst te benadrukken. Het
beeld wordt zaterdag om
10.30 uur onthuld. Na de ont
hulling door de Vlissingse
wethouder L. Poppe-de Looff
is er aan receptie en expositie
in Het Bolwerk, tegenover het
winkelcentrum Papegaaie
burg.
Woensdag 1 maart houdt de
Oudheidskamer Aldegonde
een lezing over Karei V. Drs.
T.J. Hoekstra van het archeo
logisch en bouwhistorisch
centrum van de stad Utrecht
gaat in op de komst van Karei
V en de bouw van kasteel Vre-
denburg in Utrecht. De lezing
begint om 20 uur.
Twee betonnen kokers van elk
drie meter hoog en bijna ze
ven meter breed moeten het
water diep onder de Zand
kreekdam van de Oosterschel
de naar het Veerse Meer laten
stromen. Zo kan per seconde
een doorstroming van veertig
kubieke meter water plaats
vinden. De koker wordt af
sluitbaar door twee betonnen
schuiven.
De waterkwaliteit van het
Veerse Meer is ronduit slecht
te noemen. Het brakke water
heeft een peil dat 's zomers op
NAP staat. In de winter wordt
het peil met zeventig centime
ter verlaagd, zodat de omlig
gende polders hun overtolli
ge regenwater gemakkelijker
kunnen lozen. De verschei
denheid aan planten en dieren
is beperkt. In het water zitten
te veel voedingsstoffen en het
milieu is er onstabiel: plagen
van zeesla zijn het gevolg.
Met een doorlaatmiddel in de
Zandkreekdam zou het Veerse
Meer ververst worden met
water uit de Oosterschelde.
Het meer wordt dan zouter,
stabieler en het aantal soorten
in flora en fauna zal toene
men, verwacht Rijkswater
staat. Het aanbrengen van een
doorlaatmiddel in de Zand
kreekdam is op zich geen
nieuw idee. Al enkele jaren
wordt gesproken van een der
gelijke oplossing. Inmiddels is
er 38 miljoen gulden voor het
project gereserveerd en heeft
RWS Zeeland opdracht gekre
gen het ontwerp verder uit te
werken en de benodigde ver
gunningen aan te vragen. Als
blijkt dat er geen grote proble
men ontstaan, kan er volgens
RWS al aan het eind van dit
jaar worden besloten tot de
aanleg van een doorlaatmid
del. Dat zou dan - als alles
meezit - in het najaar van
2003 gereed kunnen zijn.
Aanvankelijk was het plan om
gelijk met de aanleg van een
doorlaatmiddel ook oeverver
dedigingen en gemalen aan te
passen. Zo zou een vast wa
terpeil, op ongeveer NAP, kun
nen worden ingesteld. Het nu
beschikbare budget biedt voor
deze aanpassingen en ver
nieuwen echter geen ruimte,
waardoor deze werkzaamhe
den met enkele jaren vooruit
geschoven zijn.
(advertentie)
IEDERE LAATSTE
ZONDAG VAN DE
MAAND
MEER DAN 80
WINKELS GEOPEND!!
Kleine Markt 1 (Walstraatpromenade) VLISSINGEN
(advertentie)
Vlissingen
tel: (0118) 42210 0
De prijzen voor de mooiste kerstwensen in de boom voor Uni
cef gaan naar j. Wijkhuijs, Ashley Nirie en Annemarie Mijnders.
Proficiat.
l De topstukken-vitrine wordt deze maand ingericht door Lex
Maes, bekend Vlissings performer.
Nieuw! Nu ook in bibliotheek Souburg op te zoeken
in de computer: encarta-encyclopedie, recensies, au
teursinformatie, uittreksels, biografieën en de gou
den gids.
©oISMN]
pag.
Hans van Tongeren heeft in Arnemuiden de
deuren geopend van zijn accountantsbedrijf Van
Tongeren Zeeland. Het bedrijf richt zich
voornamelijk op het midden- en kleinbedrijf.
De Serooskerkse Rijwielshop De Driehoek
is uitgebreid en in Vlissingen heet
Punch Jeanswear voortaan Idem Dito.
In Domburg viert de familie Akkerdaas haar hon
derdjarig bestaan. Op twee extra pagina's is de ge
schiedenis van deze ondernemersfamilie te lezen.
pag.
Carnaval is geen algemeen ingeburgerd Zeeuws
feest. Toch wordt er carnaval gevierd in de provin
cie. Niet alleen in Zeeuws-Vlaanderen maar ook
boven de Westerschelde maakt men zich op voor
drie dagen onvervalste leut. In Heinkenszand berei
den de 'koenkelpotters' zich voor op carnaval 2000.
Fanfare Onda uit Nieuw en Sint Joosland gaat bin
nenkort naar een landelijk topconcours in Arnhem.
Met het nummer Second Suite for Brassband van
Gordon Jacob hoopt.de fanfare de eerste prijs in de
wacht te slepen. In de wekelijkse rubriek Walchers
Plat schenkt Jan Zwemer deze week aandacht aan
'dek en de Aegtekèrkse ziekte'.
pag.
Het populaire kinderduo Ernst en Bobbie komt
naar Vlissingen. Woensdag 8 maart zijn ze te zien
in Sporthal Baskensburg. In 't Beest in Goes speelt
theatergroep Ad Hoe de voorstelling Onbestelbare
Stukken en in De Parel in Domburg brengt John
Buysman zijn voorstelling Angel Eyes op de plan
ken. De voorstelling is geschreven door Jules
Deelder en gaat over de wereld van de jazzmuziek.
Advertentieverkoop
Redactie
Bezorgklachten
Uitgebreid colofon:
(01 18) 484 316
(0118) 484 276
(0800) 023 1231
zie pagina zoekertjes
(advertentie)
NeHaLeNNia
IJKl KMO/
je HORIZON
Locatie's: Kruisweg 2 Sir Winston Churchilllaan 8 Middelburg
Voor meer info: 0118 655755
Door te zoeken op auteur, titel
of een woord uit de titel kan
gekeken worden of een be
paalde publicatie in de ruim
negenhonderdduizend ban
den tellende collectie van de
Zeeuwse Bibliotheek voor
komt. Ook de grote en bijzon
dere collectie Zelandiaca, pu
blicaties en informatie van,
door en over Zeeuwse onder
werpen, is hiermee wereld
wijd ontsloten. Goed nieuws
is er ook voor liefhebbers van
poëzie. In de gedichtencatalo
gus op de internetsite van de
Zeeuwse Bibliotheek kunnen
gedichten worden opgezocht
op titel, de eerste regel of op
een woord uit de titel. Zo'n
twaalfduizend gedichten zijn
geïndexeerd en komen in het
bestand voor. Ruim achtdui
zend liedjes zijn op dezelfde
wijze toegankelijk gemaakt
met de liedjescatalogus van
de bibliotheek. Klassiek, le
vensliederen, schlagers, lief
desliederen, ballades en
songs uit film en popmuziek
zijn eveneens via het internet
te traceren.
Naast informatie over ope
ningstijden, de jeugd- en mu
ziekafdeling, tentoonstellin
gen en de bestsellerservice
kunnen ook uitleengegevens
worden geraadpleegd. Met
behulp van het eigen leners
nummer is te controleren wel
ke publicaties men op dat mo
ment geleend heeft. Op ter
mijn biedt de Zeeuwse Biblio
theek ook de mogelijkheid om
via e-mail publicaties te reser
veren en aan te vragen.
„De eeuwige strijd tussen man
en vrouw", zo vat Jos van den
Broeke De Feeks van William
Shakespeare in het kort sa
men. „Het stuk gaat over een
zatlap die door een rijke stin
kerd een kunstje wordt geflikt.
Hij is straalbezopen en wordt
door de edelman in zijn bed
gelegd.
De zatlap wordt dus wakker in
het huis van de rijke edelman
en weet niet meer of hij nu
droomt of niet. Ondertussen
heeft er bij de rijke man een
toneelgezelschap aangeklopt.
In ruil voor eten en een slaap
plaats werken de toneelspe
lers mee aan het geintje van
de edelman. De zatlap heeft
nog nooit eerder toneel gezien
en heeft het idee met de wer
kelijkheid te maken te hebben.
De feeks is de vrouw des hui
zes die door de zatlap getemd
moet worden".
Voor regisseur Jos van den
Broeke was de keuze, om de
Feeks te spelen niet moeilijk.
„Het is gewoon een ontzet
tend leuk stuk dat ook in deze
tijd nog voldoet. Het zijn ei
genlijk twee verhalen die in el
kaar verweven zijn. Daarnaast
zijn er flink wat rollen in zodat
iedereen van de theatergroep
mee kan doen. En de strijd
tussen mannen en vrouwen
blijft natuurlijk altijd actueel".
Om de strijd tussen mannen
en vrouwen nog eens extra te
benaderen heeft de theater
groep er voor gekozen om
twee entreeprijzen te hante
ren. Van den Broeke: „Vrou
wen betalen dertien gulden en
mannen betalen twaalf gul
den, verschil moet er zijn. Als
er vrouwen zijn die toch voor
twaalf gulden naar binnen wil
len moeten ze bij de kassa een
snor kopen. Aangezien die een
gulden kost betalen ze toch de
volle prijs".
De Theatergroep Oostkapelle
heeft een theatertje ingericht
in het voormalige schooltje
aan de Steenhuisstraat in
Oostkapelle. „We zitten hier
prima", is Jos van den Broeke
van mening. „Maar de ge
meente Veere wil ons er liever
uit hebben. Vorig jaar hebben
we al te horen gekregen dat
we het pand moeten verlaten,
maar voorlopig worden we
nog gedoogd". Van den Broe
ke betreurt .het dat zijn theater
groep het veld moet ruimen.
„Binnen de gemeente Veere is
beslist ruimte voor een klein
theater, en dan wat ons betreft
het liefst in Oostkapelle. Vlis
singen heeft het Vestzak en
het Arsenaaltheater en in Mid
delburg willen ze een grootse
schouwburg. De gemeente
Veere vindt dat ze volstaan
met de Grote Kerk in Veere als
ruimte waar optredens gehou
den kunnen worden. Wij zijn
van mening dat er binnen de
gemeente ook ruimte is voor
een klein theater".
De Feeks gaat zaterdag 26 fe
bruari in première. De hoofd
rollen worden gespeeld door
Jaap Hordijk (de zatlap), Ton
Langeler (Petruchio) en Susan
de Visser (Catharine ofwel de
feeks). Theatergroep Oostka
pelle speelt het stuk daarna
nog vier keer.
Theatergroep Oostkapelle speelt
peare.
De Feeks van William Shakes-
Foto Jaap Wolterbeek
(advertentie)
Deze week:
Glasbakken gaan ondergronds
Gratis servicenummer Sociale Zaken
Afscheidsreceptie gemeentesecretaris
