Vijftien kilometer Zeeuwse geschiedenis
Jarige buurtvereniging viert feest Ringrijders te kijk
Topdrukte bij vogelopvang De Mikke
|L
i
c
't Sturmglas
DELSCHER
O^pDE LBVj^
éÊÊÊL
HjOBMMQK]
t
DE WINTERCOLLECTIE
EXTRA AFGEPRIJSD
r\
WOENSDAG 12 JANUARI 2000
JAARGANG 102 - NUMMER 2
M
:L WALCHEREN
door Joep Bremmers
Wie iets meer wil weten over de Zeeuwse
kaapvaart, het roemruchte verleden van
Middelburg of Veere of zijn eigen stamboom
wil uitzoeken kan sinds vorige week terecht in
het Zeeuws Archief in Middelburg. Het Zeeuws
Archief is ontstaan uit een fusie van het Rijks
archief in Zeeland en de gemeentearchieven
van Middelburg en Veere. Rij elkaar bestaat het
archief uit zo'n vijftien kilometer archiefstuk
ken: oude documenten, prenten en kaarten.
„Dat is drie keer de lengte van de Zeeland-
brug", verduidelijkt Roelof Koops, directeur
van het Zeeuws Archief.
Toparchitecten
Internet
De Oost-Souburgse buurtvereniging Van
Duyvenvoorde viert zaterdag 15 januari het
vijfentwintigjarig bestaan van de vereniging. In
het vaste honk van de vereniging. De Schuur,
wordt een tentoonstelling over vijfentwintig
jaar Van Duyvenvoorde gehouden, 's middags
is er een receptie voor belangstellenden en
's avonds wordt er gefeest door leden, oud-le
den, medewerkers en oud-medewerkers.
In de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg is
een tentoonstelling te zien over de oer-
Zeeuwse sport ringrijden. Aanleiding voor de
tentoonstelling is het vijftigjarig bestaan van
de Zeeuwse Ringrijders Vereniging. De ten
toonstelling bestaat onder meer uit oude en
nieuwe foto's en bijzondere wedstrijdbekers.
Bij de vogel- en egelopvang De Mikke in Mid
delburg worden de afgelopen weken lange
dagen gemaakt. In de vogelopvang achterin
het Park Toorenvliedt huizen momenteel ruim
zeshonderd met olie besmeurde vogels die
voor de kust van Frankrijk zijn gevonden.
Informatie over de gemeente
Middelburg vindt u op pagina 3
Deze week:
S puis
4 DOE MEE MET DE
SPUI WEBSTRIJD
en win één van de vijf VVV-bonnen
Eerste prijs: cadeaubon van 100,-
4 Surf naar www.spui.nl
- -
J
«r. I
11
door Jan Zwemer
Dit jaar komt er een bijzonder apparaat op de
markt van 'Zeeuwse' produkten: het weer-
en stormglas. Het stormglas is een meteorolo
gisch instrument uit de zeevaart van vroeger
dagen, waarbij aan de vorm die kamferkristal-
len aannemen, afgelezen kan worden welke
weersveranderingen er op til zijn.
-^BEW. EX^
faam/
Het nieuwe Zeeuws Archief
opende vorige week voor het
eerst voor publiek. „De officië
le opening is pas over een
paar maanden", verduidelijkt
directeur Roelof Koops. „Van
wege de verhuizing van de ar
chieven zijn we drie maanden
dicht geweest maar nu kun
nen onderzoekers weer bij
ons terecht". De verhuizing
.van de archieven die lagen
opgeslagen in het rijksarchief
en de gemeentearchieven van
Veere en Middelburg heeft
nogal wat voeten in aarde ge
had. Koops: „We hebben een
hectische periode achter de
rug. We zijn niet alleen ver
huisd maar hadden tegelijker
tijd ook onze handen vol aan
het afronden van de nieuw
bouw aan het Hofplein en na
tuurlijk de fusie van de drie in
stanties". De fusie kwam tot
stand doordat alle drie de
deelnemende archieven met
ruimtegebrek te kampen had
den. „Het rijksarchief barste
enkele jaren geleden al uit z'n
voegen. De depots waar de
archiefstukken worden be
waard waren te klein gewor
den. Ook de gemeentearchie
ven van Middelburg en Veere
hadden problemen met hun
huisvesting. We hebben toen
de koppen bij elkaar gestoken
en besloten om samen verder
te gaan. Zeker wat betreft de
klimaatbeheersing in de de
pots neemt de bouw van een
archief enorme kosten met
zich mee. Het is dan veel
voordeliger om archieven op
één locatie te concentreren.
En dat is natuurlijk ook voor
de onderzoeker erg handig".
Naast de drie archieven is ook
het Genealogisch Centrum
Zeeland in het Zeeuws Archief
gevestigd.
Met de komst van het Zeeuws
Archief heeft Middelburg we
derom een bijzonder gebouw
erbij. Het Van der Perre-huis is
in oude luister hersteld en
herbergt nu de kantoren van
het Zeeuws Archief. In een
naast het monumentale pand
gebouwde nieuwbouw bevin
den zich de depots waar de
archiefstukken worden be
waard en waar de studiezaal
is gevestigd. „De Rijksgebou
wendienst heeft bewust geko
zen voor een opvallende
Roelof Koops, directeur van het Zeeuws Archief.
nieuwbouw naast het monu
mentale Van der Perre-huis.
Je ziet nu eigenlijk het werk
van toparchitecten uit twee to
taal verschillende eeuwen. De
nieuwbouw is ontworpen
door Jan Benthem uit Amster
dam en bestaat uit drie onder
grondse depots met daarbo
ven een ruime studiezaal, ar
chiefcafé, een auditorium en
ruimten voor groepsonder-
zoek. Daar kunnen meerdere
onderzoekers in alle rust wer
ken".
Naast ruimte voor de vijftien
kilometer archief die het
Zeeuws Archief nu beheert is
in de ondergrondse depots
aan het Hofplein ook nog re
kening gehouden met de
komst van nog eens tien kilo
meter archief in de toekomst.
„Die extra capaciteit hebben
we in de toekomst hard no
dig", is Koops van mening.
„In 1996 is de overbrengings
termijn van archieven van het
rijk van vijftig jaar naar twintig
jaar verlaagd. Dat wil zeggen
dat vroeger een archief na
vijftig jaar bij het rijksarchief
werd gedeponeerd. Omdat
die termijn is verlaagd krijgen
we in de komende jaren heel
wat archief van onder meer
de provincie Zeeland".
De verhuizing luidt een nieuw
tijdperk in voor de medewer
kers van het voormalige rijks
archief en de gemeentearchie
ven van Middelburg en Veere.
„We hebben een nieuwe
werkwijze geïntroduceerd',
vertelt Koops. „We willen in
de toekomst onze klanten nog
beter helpen. Daarom hebben
we de kennis die bij medewer
kers zit verder naar voren ge
haald. Op de studiezaal zitten
medewerkers die eigenlijk op
alle vragen antwoord kunnen
geven. Daarnaast zijn we druk
bezig met moderne middelen
om onze archieven toeganke
lijk te maken. Zo worden mo
menteel alle overlijdensaktes
die we hebben in de computer
ingevoerd. Het moet dan over
niet al te lange tijd voor gene-
Buurtvereniging Van Duyven
voorde is een kwart eeuw ge
leden opgericht door buurtbe
woners van de toen nog nieu
we 'witte wijk' in Oost-Sou
burg. „Er waren toen nogal
wat problemen met de ver
huurder van de huizen in de
wijk", weet Liesbeth van Oost
veen, sinds vier jaar waarne
mend penningmeester van de
buurtvereniging. „De bewo
ners hebben zich toen ver
enigd om zo in onderhande
ling te kunnen treden met de
verhuurder. Daarnaast is toen
een begin gemaakt met het
organiseren van activiteiten
voor de buurtbewoners". Een
gebouw had de buurtvereni
ging in die begindagen nog
niet. „Na een tijdje kreeg de
vereniging een eigen bus",
vertelt secretaris Angeline
Vermeule. „Daar werden
vooral kinderactiviteiten in ge
houden. Maar de bus was al
gauw te klein en toen zijn we
in De Schuur gekomen. Die is
eind zeventiger jaren afge
brand en daar is het huidige
gebouw voor in de plaats ge
komen". De buurtvereniging
verzorgt onder meer cursus
sen, dansavonden, bingo's,
mosselavonden en een groot
aantal activiteiten voor kinde
ren en jongeren. Van Oost
veen: „Momenteel hebben we
tweehonderdtwintig leden. De
meeste komen uit Souburg
maar ook buurtbewoners die
zijn verhuisd blijven vaak lid
van de vereniging. Ook als ze
niet eens meer in Souburg
wonen".
Medewerkers Liesbeth van Oostveen en Angeline Vermeule
maken niet alleen deel uit van het bestuur van de buurtvereni
ging maar zetten zich ook op andere manieren voor de vereni
ging in. Foto Jaap Wolterbeek
De expositie over vijftig jaar
ringrijden is samengesteld
door het Zeeuws Documenta
tiecentrum en de Zeeuwse
Ringrijders Vereniging. De
ringrijders hebben vijf pane
len ingericht met recente kleu
renfoto's, gemaakt door Ko
Jan Provoost uit Domburg.
Het Zeeuws Documentatie
centrum vulde vijf panelen
met historisch materiaal als
foto's, prentbriefkaarten en
tijdschriftartikelen, In enkele
vitrines zijn bijzondere wed
strijdbekers, zilveren medail
les, pollepels en een gouden
zweep te bewonderen. Top
stuk is de zilveren wisselbeker
die koningin Wilhelmina be
schikbaar stelde en door de
oprichter van de Zeeuwse
Ringrijders Vereniging, Piet
Brasser, in 1921 in eigendom
werd gereden. De expositie is
te zien op de tweede verdie
ping van de Zeeuwse Biblio
theek en duurt tot 4 maart.
Het jubileum van de buurtver
eniging wordt 15 januari ge
vierd met een tentoonstelling
over het verleden van de ver
eniging. „We richten een ten
toonstelling in met oude ver
enigingsblaadjes, foto's, ver
halen van medewerkers en le
den en de oprichtingsakte. Die
tentoonstelling is van 14 tot
17 uur in De Schuur te zien.
Van 14 tot 16 uur houden we
een receptie voor oud-leden
en leden en 's avonds is het
feest met onder meer live-mu-
ziek, dans, toneel en een play
back-act", vertelt Angeline
Vermeule. „We hebben niet
alle oud-leden en oud-mede-
werkers terug kunnen vinden.
Maar ze zijn allemaal van har
te welkom".
Niet alleen zijn alle medewer
kers van De Mikke druk doen
de de vogels er weer bovenop
te krijgen, ook oud-medewer
kers zijn speciaal terug geko
men om een handje te helpen
zoveel mogelijk olieslachtoffer
tjes te ontdoen van de strope
rige smurrie. De vogels die de
afgelopen weken te gast zijn
Aangekomen in De Mikke worden de vogels in een speciale
wasmachine ontdaan van olie. Foto Jaap Wolterbeek
bij De Mikke zijn onder de olie
gekomen nadat de olietanker
Erika voor de Franse kust is
vergaan.„Er zijn eerst vijfhon
derdtachtig vogels gearri
veerd", vertelt Margot van
Dijk, medewerkster van De
Mikke. „Het gaat vooral om
zeekoeten. Die overwinteren in
grote groepen op zee en zijn in
grote aantallen getroffen. Later
zijn er ook nog negentig vo
gels gekomen die al in een Bel
gische vogelopvang bivakkeer
den. Naast zeekoeten zijn al
ken, zee-eenden, eidereenden
en zelfs een middelse zaagbek
en een Jan van Gent bij ons
gebracht". De vogels worden
in De Mikke gewassen in een
speciale vogelwasmachine.
Daarna krijgen ze de kans om
aan te sterken alvorens ze te
rug naar zee gaan. Ondanks de
goede zorgen van de vrijwilli
gers van De Mikke overleven
lang niet alle vogels hun ver
blijf in Middelburg. Bijna de
helft van de vogels is niet
meer te redden. „Er zijn een
heleboel redenen voor de vo
gelsterfte", weet Margot van
Dijk. „De vogels proberen met
hun snavel hun veren schoon
te pikken en krijgen zo olie bin
nen. Die olie veroorzaakt twee-
de- en derdegraads brandwon
den die de vogel fataal kunnen
worden. Andere vogels zijn zo
verzwakt dat we ze geen medi
cijnen kunnen toedienen en
darmparasieten krijgen vrij
spel". De kosten voor het
schoonmaken en verzorgen
van de vogels die het wel ha
len komen voor rekening van
De Mikke. „We beginnen hem
financieel gezien wel een beet
je te knijpen", doet Margot van
Dijk uit de doeken. „We krijgen
wel spontane schenkingen
maar er is nogal wat geld mee
gemoeid. Ook Total/Fina heeft
toegezegd een financiële bij
drage te leveren. Het olieschip
voer namelijk voor deze olie
maatschappij. Ze zorgen nu
ook al voor het verwijderen
van het vervuilde waswater.
Ook bieden veel mensen aan
om te komen helpen maar om
dat het zo'n specialistisch werk
is moeten we het toch van er
varen vrijwilligers hebben. We
hebben nu geen tijd om nieu
we vrijwilligers in te werken".
In totaal zijn er zo'n vijfender
tig tot veertig vrijwilligers in
touw geweest om de vogels
van olie te ontdoen.
Het rijden met versierde sjezen is van oudsher een niet weg te
denken onderdeel van het ringrijden. Foto Ko Jan Provoost
(advertentie)
Spekcheques
Commissievergaderingen
Nieuwjaarsreceptie
advertentie)
Iraat 4 Vlissingen
tel: (0118) 422100
tiSt
Foto Jaap Wolterbeek
aiogen mogelijk zijn om van
uit de luie stoel, via de. com
puter, een stamboom samen
te stellen die terug gaat tot
1795. Ook ons complete ar
chievenbestand staan inmid
dels op internet.
Via moderne middelen als in
ternet willen we een nieuwe
groep bezoekers binnen ha
len. Want als iemand z'n
stamboom heeft uitgezocht
tot 1795 dan wil hij verder. En
dan zal zo iemand toch bij ons
langs moeten komen om ver
der te kunnen. Op deze en an
dere manieren willen we het
stoffige imago van het archief
veranderen". Het Zeeuws Ar
chief houdt in februari een
open dag.
pag-
7
Een groep Walcherse en Bevelandse autobedrijven
hebben hun krachten gebundeld in de Car-Groep
Zeeland. Voorlopig manifesteren de bedrijven zich
voornamelijk op het gezamenlijk adverteren. In de
toekomst wil de Car-Groep zijn activiteiten verder
uitbreiden. De pas-Fotoboetiek in Middelburg is verhuist
van de Lange Noordstraat naar de Stationsstraat en in
de Vlissingse bioscoop Cine City zijn de prijzen van de
Tarzan-kleurenwedstrijd uitgereikt.
pag.
In Middelburg is ViaZorg geopend. ViaZorg is opgericht
op initiatief van de Zeeuwse zorginstellingen en houdt
zich bezig met de bemiddeling van medewerkers in de
zorg, met als doel zoveel mogelijk medewerkers te be
houden voor de zorgsector. Het golfslagbad van het
Sportfondsenbad in Vlissingen is enkele weken gesloten
in verband met groot onderhoud.
Deze week draaien in Cine City alle topfilms van dit
moment: the Sixth Sense, Tarzan, Kruimeltje en James
Bond. Het Grootkoor Zeeland gaat na haar geslaagde
kerstconcerten met Thijs van Leer repeteren voor het
voorjaarsconcert met Ernst Daniel Smid.
Het koor zoekt nog zangers en zangeressen.
In het Vlissingse Arsenaaltheater speelt theatergroep
De Gebroeders Flint vrijdag de voorstelling
Het Menselijk Bestaan. De voorstelling is geheel
gebaseerd op gedichten van Ed Hoornik en teksten
van Justus van Oei.
Advertentieverkoop
Redactie
Bezorgklachten
Uitgebreid colofon:
(0118) 484 316
(01 18) 484 276
(0800) 023 1231
zie pagina zoekertjes
Het stormglas is gecombi
neerd met een barometer en
een thermometer. Het 'Zeeuw
se' aan de nieuwe uitvoering,
die in Joure in Friesland ont
wikkeld wordt, is de Zeeuwse
tekst bij alle drie de instru
menten. Eerder werden al
storm- en weerglazen voor
andere provincies, dus in an
dere dialecten, op de markt
gebracht.
Heel wat termen op de plaat
naast de meters wijken niet zo
veel af van het Nederlands.
Aardig is de gelijkenis met de
oorspronkelijke Friese uitvoe
ring: bij 'onrustig weer' staat
daar rüzich, op de Zeeuwse
staat ruzebuzig. Die woorden
zijn duidelijk familie van el
kaar, en niet eens zo verre fa
milie. Ook het smoor'eêt dat
bij 40 graden staat op de
Zeeuwse uitvoering van de
thermometer, lijkt op een
Fries woord: smoarhjit.
Verder zijn er typisch Zeeuwse
woorden te lezen zoals koste
lijk weer en vast weer (mooi
en bestendig weer) op de ba
rometer.
Wisselvallig weer heet er wer-
kieng in de lucht. U weet wel,
wanneer je aan alles kunt
merken dat er weersverande
ring aankomt: de lucht wérkt,
is een nieuw evenwicht aan
het zoeken.
Bij de thermometer vragen
een stel echte Zeeuwse ter
men onze aandacht: blommig
en gaef weer, wèrkzaem weer,
weer as wost en ievallig. Gaef,
da's gewoon mooi weer. Het
grote verschil met blommig
is, dat je daar als mens last
van hebt. Blommig staat dan
ook bij 30 graden en gaef bij
20 graden Celsius. Wèrkzaem
weer is weer waarbij het lek
ker werken is: 15 graden.
'Weer as wost' kennen de
meeste Walcherenaren wel:
het is 'hondeweer' of 'snert-
weer' (op de thermometer: 10
graden). Meestal zegt men:
weer as wost, mè minder vet.
Toch een beetje in de buurt
van die snert!
Ievallig tenslotte, staat bij 5
graden Celsius. Het is dan zo
koud, dat je er als mens last
van hebt. Je moet bewegen,
anders krijgt de kou vat op je.
Het oude Zeeuwse woord ie-
val voor kou is nog steeds in
gebruik en is waarschijnlijk
verwant aan het Engelse 'evil'.
Dat betekent: het kwaad, in de
algemene zin van het woord.
Mocht u overwegen om een
weer- en stormglas met
Zeeuwse tekst aan te schaf
fen: er hangen exemplaren in
'De Drukkerij' aan de Markt in
Middelburg. De Zeeuwse uit
voering komt binnenkort.
(advertentie)
DEZE WEEK (di t/m za)
"ALLE MERKEN"
Lange Vorststraat 12 Goes
