breed
Je zegen strieke
Herfst in Nieuwe Burg
Vis op vrijersvoeten
WONEN
WENSEN BEURS
grtis hoort est
Scho
dru
ke vei
"O-fpp
rja 1
r
rd<
g.w. m..m
iff vo r u zo
kl nkt,1
-a d
lar
0
1 ni
1 na r
VANAF...
WOENSDAG 20 OKTOBER 1999
JAARGANG 101 - NUMMER 42
BÏBLIDfyg?
M
WEKELIJKS HUIS AAN HUIS OP GEHEEL WALCHEREN
Deze week
Kijk voor meer informatie
elders in deze krant
Schoonenberg Hoortoestelfen
door Jan Zwemer
In de loop van de jaren heb ik al honderden
Walcherse uitdrukkingen in dit hoekje de re
vue laten passeren. Heel oud of typisch agra
risch, bijzonder goed gevonden of een beetje
op het randje van 'netjes'. Het lijkt me maar
het beste om er gewoon weer eens een aantal
aan u voor te stellen. Misschien kent u ze, mis
schien ook niet.
grenzeloos Internet
telel'ree zeel andnet. nl
http://telefreJszeeSWidnet.nl
door Ellen de Dreu
Vogel- en egelopvang De Mikke in Middel
burg besteedt in de herfstvakantie extra
aandacht aan roofvogels en uilen. Een fototen
toonstelling belicht handel en wandel van de
veelal ongeziene nachtdieren. Het opvangcen
trum in Middelburg - één van de twaalf kust-
asiels in Nederland - is de hele herfstvakantie
tussen 14 en 16 uur geopend voor publiek.
Vertroetelen
Oehoe Mickey
Het Arsenaal heeft vorige week woensdag
congeraal Japie vrijgelaten in de Noordzee.
Het dier was de afgelopen drie jaar te bezichti
gen in het maritieme attractiecentrum en trok
daar veel bekijks. Omdat Japie - geheel vol
gens de gewoonte van zijn soort - stopte met
eten wist huisbioloog Jan van der Veen van
Het Arsenaal dat de grote vis toe was aan zijn
laatste levensfase. En dat betekent bij conger-
aals maar één ding: op zoek naar de paaigron
den om daarna te sterven.
325Tg C
En ontvang deze CD,
(Zolang de voorraad strekt,)
MIDDELBURG. Korte Geere 8, tel. (0118) 613 1x3. VlISSINGEN, Schutterijstfaat 28A. tel. (0118) 41 96 46.
Informatie over de gemeente
Middelburg vindt u op pagina 3
Deze week:
Avond nieuwe inwoners
Vergadering gemeenteraad
Wij kta fels
Ik ao d'r a een schreefje vor
afgedae, dat je nog zoue kom-
me! Zo wordt uitgedrukt dat
de spreker of spreekster iets
niet meer verwacht had. Een
schreefje is natuurlijk een
streepje dat uitgewist afge
daewordt, op een (figuurlij
ke) lei.
Ei-je 't a g'oore? Willem ei
z'n duumpje verspeeld Dat wil
zeggen dat Willem moet gaan
trouwen omdat er een kind op
komst is. 't Verband met dat
duumpjeEl, di vraeg je me
wat\
Die liet 't ook an z'n gat dro
ge Een wel erg plastische uit
drukking voor iemand die het
'erbij laat zitten'.
Die waggel nie van een
(advertentie)
wientje Een minstens zo dui
delijke weergave van een
door en door kalm persoon.
Toe, striekt daer je zegen is
over! Dat wil zeggen: kijk jij
eens of het goed is. Met zegen
wordt dus eigenlijk bedoeld:
goedkeuring.
Saomel is nog een keer 'ier
wezen ete. 't Is zonde, de man
liep a op z'n leste weitje. Ie
kon nie vee mi binnen kriege,
maer ie eit er toch nog vee
van genote
Met het leste weitje wordt be
doeld dat Samuël niet lang
meer te leven had. Een hele
omzichtige, maar milde uit
drukking en natuurlijk ook
weer ontleend aan de agrari
sche leefwereld.
Een initiatief van Zee land Net
ZLM verzekeringen
Zeeuwse Rahobankcn/
NV DELTA Nutsbedrijven
(0113)37 77 78
Congeraal Japie, hier nog in zijn aquarium in Het Arsenaal.
advertentie
Uilen en roofvogels in De Mikke
[BASIC JEANS)
De Kamer van Koophandel heeft een nieuwe website.
Deze is niet alleen mooi, maar ook lekker overzichtelijk
èn actueel.
Het strand langs de Schouwse kustlijn is het decor
voor de Dam tot Damtocht: een toertocht voor
mountainbikerijders die zaterdag 30 oktober
wordt gehouden op initiatief van de
Stichting Wielersport Zierikzee.
Advertentieverkoop
Redactie
Bezorgklachten
Uitgebreid colofon;
(0118) 484 316
(01 18) 484 276
(0800) 023 1231
zie pagina zoekertjes
Triple B Computers uit Vlissingen is op zoek naar
een pakkende slogan. Help mee en win een
kleurenprinter ter waarde van ƒ699!
In ons overzichtelijke uitkatern BREEDUIT veel in
formatie over uitgaan in Midden-Zeeland en han
dige van dag tot dag overzichten met het uit-
gaansaanbod op het gebied van film, muziek,
theater en exposities.
Johnny Depp is astronaut in de be
klemmende thriller The Astronaut's
Wife. Bij zijn laatste ruimtereis gaat
er iets mis. Terug op aarde weten
artsen hem te redden. Toch lijkt hij
ineens zichzelf niet meer, zo merkt
zijn zwangere vrouw op...
Goes maakt zich op voor de Bluesroute: in twaalf
café's is live-muziek te horen.
Cartoonheid Inspector Gadget maakt nu faam
op het witte doek.
Coby Louwerse, beheerster
van De Mikke: „Vooral uilen
zie je niet zomaar: om die in
het wild tegen te komen moet
je er echt naar op zoek gaan.
Omdat ze 's nachts of in de
schemering leven kom je ze
eigenlijk nooit toevallig tegen
tijdens een wandeling". De
maker van de foto's, Henk
Walraven, is fervent vogellief
hebber. Louwerse: „Hij is nu
echt wat je noemt een voge
laar. Hij kan echt met engelen
geduld urenlang in de bosjes
blijven wachten tot hij een uil
of roofvogel ziet en er een fo
to van kan maken. Thuis heeft
hij albums vol met prachtige
foto's van vogels, maar ja... Je
kunt nu eenmaal niet alles op
hangen".
In De Mikke zijn regelmatig ui
len en roofvogels te vinden.
„Die komen hier meestal, net
als de andere vogels, gewond
aan, worden weer helemaal
opgelapt om vervolgens weer
terug te keren naar de na
tuur", legt Louwerse uit.„Je
kunt heel goed een band aan
gaan met een vogel", weet
Louwerse. „Maar het is dus
niet de bedoeling dat dat hier
gebeurt. Nee, die vogels moe
ten terug de natuur in. Dus
geven we ze geen naam, ver
troetelen we ze absoluut niet
en krijgen de vogels vooral
ook geen lieve aaitjes over de
kop. Anders raken ze te veel
gewend aan mensen en kun
nen ze nooit meer terug".
Eén uitzondering is er wel: de
grote oehoe Mickey. Louwer
se: „Tsja, daar ben ik zelf hele
maal vol van. Trouwens, veel
bezoekers ook. Hij, of eigenlijk
moet ik zeggen zij, want het is
een vrouwtje, spreekt enorm
tot de verbeelding: zo'n grote
vogel met van die grote oran
je ogen. Verschil met de ande
re vogels is dat Mickey hier
voorgoed is".
Toen de oehoe in De Mikke
kwam, was het wel de bedoe
ling dat hij terug naar een
meer natuurlijker plekje zou
gaan, maar dat is niet gelukt.
„Ik denk ook niet dat hij ooit
een wilde vogel is geweest,
maar eerder dat hij is ont
snapt uit een particulier park.
Hij is namelijk altijd benauwd
geweest voor levend voedsel,
wat kan betekenen dat hij al
tijd vlees heeft gekregen".
Toch is een poging gedaan
het dier vrij te laten. „En dat
mislukte. Hij zat alleen maar
een beetje weg te kwijnen. De
afspraak was dat als het niet
zou gaan, hij terug zou ko-
Coby Louwerse: „Vogels die hier komen moeten terug de natuur in. Dus geven we ze geen naam, vertroetelen we ze absoluut niet
en krijgen de vogels vooral ook geen lieve aaitjes over de kop". Foto Jaap Wolterbeek
men. Dat is dus ook gebeurd".
Oehoe Mickey krijgt volgend
jaar zijn definitieve onderko
men: een grote volière, hele
maal voor hem alleen. „Daar
mag hij blijven wonen tot hij
dood gaat", vertelt Coby Lou
werse. Dat kan trouwens nog
wel een poosje duren, want
uilen kunnen in gunstige om
standigheden wel zestig tot
zeventig jaar oud worden.
De vogel- en egelopvang is lid
van de Kerkuilenwerkgroep.
„Die proberen het aantal kerk
uilen in Zeeland op peil te
houden", legt Louwerse uit.
„Kerkuilen zijn trouwe part
ners. En als er één overreden
wordt of op een andere ma
nier gewond raakt, is het van
belang dat de uilen zo snel
mogelijk weer bij elkaar wor
den gebracht. Je hebt daar
voor ongeveer acht weken,
anders gaat de overgebleven
helft op zoek naar een ander.
Dat kan dan weer behoorlijk
wat tijd in beslag nemen. En
die tijd kunnen ze beter beste
den aan het grootbrengen van
een nest". Het is dan ook zaak
om een eenmaal genezen
kerkuil weer terug te brengen
naar de plek waar hij werd ge
vonden. „Dat is meestal niet
ver uit de buurt van hun terri
torium", weet Louwerse. „Zo
weet je zeker dat je ze niet
naar .het territorium van een
andere uil brengt en dat het
koppel weer samenkomt".
Roofvogels doen het betrekke
lijk goed in Zeeland. „Toren
valken en buizerds kom je re
gelmatig tegen. Zeldzamer is
de kiekendief. En wat de kerk
uil betreft: op Walcheren zijn
er nu zo'n tien tot veertien
broedparen. Dus op zich gaat
het niet slecht. Maar we moe
ten wel zorgen dat hier ook
niet veel verdwijnt. Je hoort
soms van mensen uit grotere
steden dat je daar al nauwe
lijks mussen meer ziet. En dan
zeg ik: we moeten ervoor zor
gen dat het hier gewoon goed
blijft voor vogels".
De herst is nu echt goed begonnen. Deze auto's aan de Kinderdijk in Middelburg worden bedekt
door een laagje dorre bladeren. Foto Jaap Wolterbeek
De ondernemers van de Nieu
we Burg in Middelburg zijn al
tijd in voor een feestje in hun
straat. Donderdag, vrijdag en
zaterdag (21, 22 en 23 okto
ber) staat de winkelstraat dan
ook in het teken van de herfst.
Het complete programma is
nog niet bekend, maar wel is
duidelijk dat donderdag in het
(advertentie)
teken van oude ambachten
staat. Vrijdag wordt de Nieu
we Burg veranderd in een
groot verkeersplein voor kin
deren en zaterdag is gereser
veerd voor activiteiten rond
om het populaire kinderspeel
goed Lego.
Japie, bijna twee meter lang
en vijfendertig kilo zwaar, be
gon onlangs aan zijn laatste
transformatie. Na tien jaar is
hij gestopt met eten en vallen
zijn tanden uit. Een gewoon
verschijnsel bij congeraals:
zodra ze de geslachtsrijpe leef
tijd hebben bereikt worden de
spijsverteringsorganen inge
ruild voor een diep geworteld
verlangen om zich voort te
planten.
De congeraal is een mysteri
euze vis, waar nog lang niet
alles over bekend is. Zo kan
niet worden vastgesteld wat
het geslacht van Japie is. Wel
is duidelijk dat jonge dieren
vanuit de Azoren naar de Eu
ropese kustwateren zwem
men, waar ze het grootste ge
deelte van hun leven zullen
verblijven. Na het stoppen van
de spijsvertering keren vol
wassen dieren terug naar de
Azoren om te paren. De paai
gronden bevinden zich op ex
treme diepten (drie- tot vier
duizend meter), wat bestude
ring er niet gemakkelijker op
maakt. Algemeen wordt aan
genomen dat de volwassen
dieren na het paren sterven:
na verloop van tijd zwemmen
alleen jonge, net geboren
exemplaren uit de diepte weer
terug in de richting van Euro
pa. Van de volwassen dieren
ontbreekt dan elk spoor.
Japie zal tijdens zijn reis wei
nig hinder ondervinden van
zijn verblijf in Het Arsenaal. Hij
beschikt over een goede neus
waarmee hij zich oriënteert.
Aan de waterkwaliteit van de
Noordzee was hij al gewend:
zijn aquarium werd altijd ver
verst met Noordzeewater.
Overigens heeft Japie een
voor congeraals weinig ge
bruikelijk leven achter de rug.
Hij woonde eerst in de Zoo in
Antwerpen, maar werd daar
door soortgenoten herhaalde
lijk aangevallen. Toen de die
rentuin-directie drie jaar gele
den besloot dat het zo echt
niet langer ging, nam Het Ar
senaal hem op. Het maritiem
attractiecentrum had toen net
Japie's voorganger Erik vrijge
laten. Eriks nakomelingen
zwemmen wellicht al rond in
de Noordzee.
(advertentie)
