Regisseur Middelburgs Theater in GTST
Zeeland werkt aan grootste merklap
Muziek in Middelburg
OKTOBER
WOONMAAND
Prenten uit vorige eeuw
Iconen lezingen reis
naar tentoonstelling
WmiiHjknint
De keu de maend
10e Zeeuwse gezinsbeurs
20 21
WOENSDAG 13 OKTOBER 1999
JAARGANG 101 - NUMMER 41
M
WEKELIJKS HUIS AAN HUIS OP GEHEEL W
De Nationale Soap Acteer Wedstrijd? Nee:
daar wil hij nooit aan meedoen. Toch was
de Middelburger Oscar Postema vorige week
eventjes te zien in Neerlands bekendste soap
Goede Tijden Slechte Tijden. „Natuurlijk zou ik
best een grotere rol in GTST willen hebben",
geeft Postma, die als regisseur van de voorstel
ling Amadeus van het Middelburgs Theater ook
op een heel andere manier met toneel bezig is,
na enig aandringen toe. Om daarna gelijk weer
van gedachten te veranderen: „Nee, ik ben
daar niet echt voor geschikt, denk ik. Acteurs
die slijmen bij regisseurs, dat soort dingen ga
je dan tegenkomen. Ik zou mijn vrijheid mis-
sen
Amadeus
Gezag
De verschijning van het boekje 'Door mijn ge-
daen', over de geschiedenis van de Zeeuw
se merk- en stoplap, heeft nogal wat voeten in
de aarde gehad. Zo wordt in april 2000 een rei
zende tentoonstelling geopend die in heel Zee
land te zien zal zijn. Maar ook wordt een po
ging gedaan de grootste merklap aller tijden te
maken. Die zal dan in elk geval groter moeten
zijn dan het beroemde Tapijt van Bayeux, dat al
zo'n zeventig meter lang is.
mmm
Richtlijn
Handtekening
Tijdens de herfstvakantie 20 t/m 24 okt. Zeelandhallen Goes
De dagen worden steeds donkerder.
Toch blijft de binnenstad van Middel
burg gezellig, vindt de Stichting Evene
menten Middelburg (SEM). Om die woor
den kracht bij te zetten zorgt de stichting
de komende twee zaterdagen voor muziek
in de provinciehoofdstad.
met deze week aandacht
voor keukens!
Kijk voor meer informatie
elders in deze krant
Aan het eind van de negentiende en begin
van de twintigste eeuw werden overal in
Europa de fraaiste staaltjes van commerciële
grafieken gemaakt. In Galerie Icon is deze win
ter volop aandacht voor de kleuren-lithografie
met een tentoonstelling van boeken, prenten,
briefkaarten en tijdschriften uit 1880-1920.
Middelburg raakt de laatste buurtsuper kwijt.
Piet Baan, eigenaar van de Spar in Nieuw-Mid-
delburg, sluit volgende week ae deuren van zijn
zaak voorgoed. Hij vertelt over zijn begin als
kruidenier, de buurt en zijn klanten.
In de Middelburgse Gortstraat heeft Freek Kleijn
zijn zaak De Walvis geopend: een centrum voor
creatieve en spirituele groei.
Toen ik, werkend aan mijn boek over Zeeland
tussen 1945 en 1950, een krantenbericht uit
die periode las, werd ik ineens getroffen door
weer zo'n klein verschilletje tussen het Zeeuws
en het Nederlands. In het bericht ging het over
de premie van het varkensfonds van Noordwel-
le op Schouwen: een gulden per maand per
varken.
In ons katern oktober-woonmaand
veel noviteiten in de keuken.
-
faam/
door Ellen de Dreu
Heel even zat hij daar. In Ricks
café, gezellig drinkend op de
achtergrond. Totdat Charley
op hem afstapte. „Ik had ook
wat tekst dit keer. Wat ik pre
cies zeggen moest? Jemig.
Iets van 'En als jij me nu al het
geld uit de kluis geeft, heb ik
ook een leuke avond', geloof
ik", dreunt hij op. Echt leuk
was het trouwens niet. „Die
Charley is nog maar zeventien
jaar en dat ze niet zoveel erva
ring heeft kun je tijdens de op
namen goed merken", ver
haalt hij. ,,'t Moest keer op
keer overnieuw. Niet echt
leuk, want als je maar één of
twee zinnetjes mag zeggen
weet je toch al dat je jezelf
niet echt goed kunt profileren.
Dus dan is het maar het best
als het allemaal zo snel moge
lijk gaat".
Dit was niet de eerste keer dat
Oscar Postema te zien was in
de Nederlandse soapscene.
„Ik ben me gewoon gaan in
schrijven bij castingbureaus in
Amsterdam", vertelt hij. „Met
Onderweg naar Morgen is het
begonnen. Een heel klein rol
letje, maar al gauw werd ik
gevraagd om ook een hele
kleine gastrol in Goede Tijden
te spelen". Vorig jaar was het
zover. „Ik moest samen met
Beau Erven van Doorn, die nu
RTL Live presenteert, een stu
dent in opleiding spelen. Twee
kakkers waren we dus. Dat
was echt niet gemakkelijk. Ja,
behalve dan voor Beau. Want
die kon gewoon zichzelf blij
ven. Ik heb echt flink moeten
improviseren om het een
beetje geloofwaardig te hou
den".
De gastrolletjes die Postema
in soaps speelde, zijn in zijn
ogen bijzaak. „Ik doe alles om
me zoveel mogelijk met to
neel bezig te kunnen houden",
vertelt hij. Zo regisseert hij de
voorstelling Amadeus, die
vanaf zaterdag 16 oktober ge
speeld wordt door het Middel
burgs Theater. En vormt hij
samen met Frangois Vervaet
Theater Kwark, dat langza
merhand steeds meer bekend
heid krijgt vanwege de
Oscar Postema: „Ik lig ook altijd in de clinch met gezag. Net als Mozart, eigenlijk'
schoolvoorstellingen die het
duo samen maakt en speelt.
Verder werkt hij parttime als
onderwijzer op basisscholen
op Schouwen-Duiveland.
Met het Middelburgs Theater
is hij op het moment druk in
de weer. „Het Middelburgs
Theater werkt met gastregis
seurs", legt hij uit. Hij ver
volgt: „Ik wilde graag het stuk
Amadeus van Peter Shaffer
op toneel neerzetten, zij zagen
er wel brood in. Dus zijn we
samen aan de slag gegaan".
Het toneelstuk - inderdaad
hetzelfde als waar de bekende
film Amadeus op gebaseerd is
- sprak Postema altijd al bij
zonder aan. „De jaloerse com
ponist Salièri vertelt over hoe
hij Amadeus Mozart vergiftigd
heeft. Het gaat om de strijd
van zijn leven: terwijl Salièri
rijker en rijker wordt, wordt
Mozart steeds armer. Tegelij
kertijd wordt Salièrï's muziek
slechter en slechter en produ
ceert Mozart steeds mooiere
stukken. Ik las het laatst er
gens heel mooi". Hij denkt
even na. „Oh, ja. Mozart
maakte van iets gewoons een
mythe, Salièri maakte van een
mythe iets heel gewoons".
De thematiek in het stuk
spreekt hem aan. „Ik kan er
zelf ook niet tegen dat men
sen je dwars zitten. En ik lig
ook altijd in de clinch met ge
zag. Net als Mozart, eigenlijk".
De film is heel duidelijk een
kostuumfilm. „Dat is in het to
neelstuk anders", legt Poste
ma uit. „Ik heb juist heel erg
foto Jaap Wolterbeek
naar de thematiek gekeken.
De tijd waarin het zich af
speelt, vind ik minder belang
rijk".
Wie Amadeus wil zien, kan te
recht in het Middelburgs Mini-
theater, de thuisbasis van het
Middelburgs Theater. De
voorstelling gaat zaterdag 16
oktober in première en is tot
en met 11 december te zien.
Kaarten zijn verkrijgbaar aan
de zaal en in de voorverkoop
bij Bruna-Loeks Boekhandel
aan de Lange Delft in Middel
burg.
G.R. Heerebout (voorzitter van
de Vereniging van Zeeuwse
Musea, uitgever van het boek
werkje) presenteerde het eer
ste exemplaar vorige week
aan cultuur-gedeputeerde G.
de Kok en daarmee was voor
wat betreft de provincie Zee
land het Jaar van het Textiel
2000 officieel geopend.
Wie de grootste merklap aller
tijden precies gaan maken, is
nog niet bekend. Wel is duide
lijk dat elke inwoner van Zee
land gelegenheid moet krijgen
om ook iets te maken. Inspira
tie zal vooral worden geput uit
de historie en de hedendaag
se perikelen in eigen plaats of
streek. Zo ontstaat een bijzon
der beeld van Zeeland rond
de millenniumwisseling, ver
wachten De Kok en Heere
bout. De heren hebben inmid
dels zelf al toegezegd een mo
tiefje te willen meeborduren.
Bij de organisatie is verder het
Nederlands Centrum voor
Handwerken in Breda betrok
ken. De recordpoging wordt
ondersteund door een comité
van aanbeveling met daarin
ook weer G. de Kok. Wie zich
nu al wil aanmelden voor één
of misschien zelfs meer van
de motieven in de enorme
lap, kan zich opgeven bij het
Bureau Nationaal Museum
consulent Zeeland in Middel
burg. Daar zijn richtlijnen en
een aanmeldingsformulier
verkrijgbaar.
In 'Door mijn gedaen' wordt
op 56 pagina's de geschiede
nis van de Zeeuwse merk- en
stoplappen uit de doeken ge
daan. Daarbij zijn veel leuke
'weetjes' verwerkt. Het geheel
wordt bovendien extra aan
trekkelijk gemaakt door het
gebruik van veel illustraties en
bevat als extraatje een com
pleet telpatroon. Of veel men
sen zich geroepen zullen voe
len om de gedetailleerde merk
lap van Margaretha Anna
Smytegelt ook echt na te ma
ken, blijft maar de vraag. De
borduur-kunstenares deed er
destijds zelf iets minder dan
een jaar over.
De welgestelde meisjes aan
het eind van de achttiende
eeuw borduurden de bewer
kelijke merklappen niet voor
hun plezier. Het borduren
maakte deel uit van de opvoe
ding. De jongedames demon
streerden met de prachtig be
werkte lappen hun kunsten in
lezen, schrijven en rekenen.
De titel van het boekje is ont
leend aan de tekst die veelal
op de gemaakte merklappen
voorkwam en ongeveer zo
luidde: Door mijn gedaen,
Petronella Johanna Acker-
mans door onderwijs van Wil-
lemina Adriaansen voltrokken
den 31 juli anno 1767". De
eerste naam is die van de
maakster. De tweede naam
die in de 'handtekening' voor
komt is die van de onderwijze
res waar de maakster bor-
duurles van kreeg.
De komst van het boekje 'Door mijn gedaen' krijgt een vervolg.
advertentie
o.a. modeshows, keukens, woninginrichting, fietssport
woensdag donderdag
14-22 uur 14-22 uur
(advertentie)
Informatie over de gemeente
Middelburg vindt u op pagina 3
Deze week:
Commissievergaderingen
Bezorging grijze containers
Middelburg genomineerd voor Energy Award
Zo is er zaterdag (16 okto
ber) een optreden van de
muzikanten van Sjoloos in
de Middelburgse binnen
stad. Het repertoire dat ze
brengen bestaat uit pop
muziek en jazz - zowel oud
als nieuw. Sjoloos is te ho
ren van 13 tot 16 uur.
Zaterdag 23 oktober is het
de beurt aan de Salt Lake
Jazzband Midden Zeeland.
De zes mensen van deze in
jazzkringen zeer gewaar
deerde band spelen vooral
dixielandmuziek.
Ook de Salt Lake Jazzband
Midden Zeeland is van 13
tot 16 oktober te horen in
de binnenstad.
Vooral in Frankrijk bloeide de
kleuren-lithografie in affiches
van Toulouse Lautrec, de soci
aal bewogen prenten van
Steinlen of in satirische tijd
schriften als l'Assiette au
Beurre, Gil Bias en Le Rire.
De invloed van de Nouveau
Art deed zich in alle vormen
van kunst en kunstnijverheid
gelden. In Duitsland leidde het
blad Jugend tot de kunstterm
Jugendstil. Ook Belgische en
Nederlandse kunstenaars
raakten in de ban van de nieu
we stijlen. Jan Toorop (des
tijds maker van de Calvé-re-
Prachtige affiches, boeken, tijdschriften en prenten uit 1880-
1920 in Galerie Icon.
clame) en Felicien Rops (be
kend geworden door zijn ero
tische tekeningen) zijn beken
de voorbeelden.
In kinderboeken (zoals die van
Rie Cramer en Midderigh Bok
horst) werden vaak kleurenli
tho's op kunstdrukpapier mee
gebonden. Maar ook in de af
fiche kunst, of op kalenders,
werden grote hoogten bereikt.
De tentoonstelling is vanaf 16
oktober nog tot en met 15
maart 2000 te zien. Galerie
Icon is op werkdagen van 12
tot 16 uur open.
T
Advertentieverkoop
Redactie
Bezorgklachten
Uitgebreid colofon:
(01 18) 484 316
(01 18) 484 276
(0800) 023 1231
zie pagina zoekertjes
breed UIT
In ons overzichtelijke uitkatern BREEDUIT veel in
formatie over uitgaan in Midden-Zeeland en handi
ge van dag tot dag overzichten met het uitgaans-
aanbod op het gebied van film, muziek, theater en
exposities.
Deze week aandacht voor de bloedstollende thriller The
Haunting van Jan de Bont, de 13th Warrior en de Neder
landse kinderfilm De Bal. Verder: Frans Bauer in Zeeland
hallen, opera Dido en Aeneas. Uiteraard ook de wekelijkse
uitkalender ontbreekt niet.
Voordat de lezers van de PZC Huis-aan-huis kranten op
de bus stappen voor een bezoek aan de Russische ico
nen, kunnen zij alvast wat meer informatie halen bij de
werkgroep liturgische vormen in Domburg. Daar ver
zorgt Thom Breukel zondag 17 oktober een lezing over
iconen. 'Dat gebeurt in de protestantse kerk aan de
Markt in Domburg, aanvang 19 uur.
De reis naar de tentoonstelling met Russische iconen is georga
niseerd door Van Fraassen Holland International Reisburo in
Vlissingen, Middelburg en Goes. Woensdag 20 oktober en vrij
dag 5 november staan de trips naar Utrecht in de agenda. De
reis kost f 69,50. Inbegrepen zijn entreeprijs, Koffie met gebak
op de heenreis, thee met cake in het zilverstadje Schoonhoven
en een koffietafel in Harmeien. Er kan nog worden geboekt.
Deze week in de Woningkrant:
In Vlissingen is onlangs de Nieuwe Haven fees
telijk in gebruik genomen. In de volksmond zijn
de markante bouwwerken beter bekend als de
Dobberende Dozen
I
1
door Jan Zwemer
Onwillekeurig vertaalde ik dat
in het Zeeuws: een gulden de
keu de maend. Of zou een gul
den de maend de keu ook
kunnen? Voor mijn idee
'loopt' dat toch minder goed
dan de keu de maendl Wie
misschien weet waarom dat
zo is, mag me erover schrij
ven. Overigens is de vertaling
van 'per' in dit type construc
ties door 'de' (of 'het') een
verschijnsel dat in het Frans
ook bestaat.
Hebt u er trouwens wel eens
bij stil gestaan dat het Zeeuw
se uut z'n fassoen nauw ver
want is aan het Engelse out of
fashion, maar dat het heel iets
anders betekent? Als je zegt:
Die deure is glad uut z'n fas
soen, dan bedoel je dat de
deur niet meer z'n oorspron
kelijke vorm heeft. Hij is dus
schelf of kromgetrokken. Out
of fashion wil daarentegen
zeggen: uit de mode. Het ge
meenschappelijke in beide is
dat het gaat over de gewenste
vorm.
Een heel oud, aan het Engels
verwant verschijnsel is het ge
bruik van het werkwoord
doen waar dat strikt genomen
niet nodig is voor de beteke
nis van een zin: Wat doen die
guus toch lekker spele! Vroe
ger is die verwantschap met
het Engels nog duidelijker ge
weest. Een Oostkappelaar her
innerde zich bijvoorbeeld een
oude man, die de gewoonte
had om op een mededeling te
reageren met de woorden:
Doe 'et Die vaste antwoord
instructie is in het heden
daagse Engels nog heel ge
woon: Does it? In het Zeeuws
hoor je het volgens mij ner
gens meer. Hedendaagse
Zeeuwen zeggen bijvoor
beeld: Is 't waere? of Dat za
wè! of Is datzö?
Een oud-Walchers woord dat
ik alleen maar ken uit het
Zeeuws Woordenboek is krie-
pe: een kattig, lastig vrouws
persoon. Ik denk dat ook dat
woord nog 'familie' heeft over
de grens. Niet zozeer het En
gelse creep, dat griezel bete
kent, maar mogelijk het Fran
se werkwoord crisper, dat on
der meer als betekenis heeft
'op de zenuwen werken'. Het
mogelijke verband met kriepe
kunt u zich wel voorstellen,
denk ik.
