Hoogtij voor Zeeuwse mosselindustrie DEZE WEEK IN PARTY: DANA INTERNATIONAL IK HEB GEEN SEX! SCHAATSMISS MARIANNE TIMMER WIL BLOOT! Piet de Keuning: „Het Veerse Meer is 's zomers in trek bij toeristen en 's winters bij vogels" Geen Abonnement op de natuur I ANNETTE BARLO: IK WIL DEZE ZWANGERSCHAP NIET Kunst in open lucht Het gonst van de activiteiten aan de Korringa- weg in Yerseke. Hier, in het hart van de Zeeuw se mosselindustrie, wordt hard gewerkt. Vori ge week is het mosselseizoen geopend en dat is te merken: machines draaien op volle toeren, vrachtwagens rijden af en aan en iedereen heeft het druk. Waterstanden 06-9771 Weerbericht 06-9775 ~T~ Bodem cultuur Natte pakhuizen Gestresst Melken Beach aerobic in Zoutelande Auto Poppe verbouwd Het Veerse Meer is een gebied van uitersten. Verdringen de zeilboten elkaar in de zomer, 's winters nemen tienduizenden vogels bezit van het gebied. Als geboren en getogen Zeeuw geniet boswachter Piet de Keuning da- gelij'ks van 'zijn' meer. Per boot geeft hij Na nette Hagendoorn een rondleiding langs de vele eilandjes. De rubriek "Op bezoek bij de boswachter" is elk kwartaal te lezen in Onverwacht Nederland, het kwartaalmagazine van Staatsbosbeheer. Dit kwartaalmagazine is een boeiende ontdekkingstocht voor natuurliefhebbers. Onverwacht Nederland biedt sfeervolle reportages over de mooiste na- tuurplekjes van Nederland en interviews met de natuurbeheerders van Staatsbosbeheer. In de kern van Onver wacht Nederland vindt u bovendien een uitneembare activiteitengids die elk seizoen boordevol ideeën staat voor uitstapjes in de natuur. De prijs voor een jaarabonnement is 20,-. Abonnees ontvangen vier maal per jaar, met het wisselen van de sei zoenen, het maar liefst 60 pagina's tellende natuurmagazine. Goed om te weten is dat er in 1999 een aantal inte- rsssante lezersaanbiedingen op stapel staan. '■let 100-jarige Staatsbosbeheer trakteert namelijk het hele jaar door met speciale lezerskortingen op excursies en jubileumuitgaven. Neem nu een proefabonnement en ontvang het zomernummer gratis. Bel gratis 0800-0230308 of stuur de bon in. staatsbosbeheer Woensdag 21 juli 1999 FAAM/VLISSINGER 23 door Ellen de Dreu De mosselindustrie van Yerse ke is geconcentreerd aan de Korringaweg. In één straat staan bedrijven die internatio nale bekendheid genieten als Aqua Mossel, Roem van Yer seke en marktleider Prins Dingemanse. Vanaf de dijk is er een mooi zicht op de Oos- terschelde. De mosselkotters bevaren de percelen waar het zwarte goud van Zeeland groeit. Arno Dirkzwager is ma nager marketing- en commu nicatie bij Prins Dingeman se. Hij vertelt over de start van het mosselseizoen: „Dat is echt een hele belevenis. Nor maal gesproken is het hier al een af- en aankomen van vrachtwagens, maar op zo'n eerste dag is het echt heel hectisch. Veel restauranthou ders of eigenaren van viswin kels proberen om als eerste in hun gebied de nieuwe verse mosselen te kunnen leveren. Die sturen dan een eigen vrachtwagen, terwijl ze de rest van het seizoen gewoon afne men van de groothandel die wij bevoorraden". Prins Din gemanse is de grootste leve- HUISARTSEN Middelburg: Zaterdag tot 23 uur: M.A. de Vries-Prins, Heren straat 18, tel. 639933. Zondag tot 23 uur: R.R. Lankhorst, Seisweg 29, tel. 639933. Visites aanvra gen voor 10 uur. Spreekuur voor dringende gevallen 12.30 tot 13 uur en 17.30 tot 18 uur (zonder afspraak). Vlissingen: Zaterdag tot 24 uur: F.G. Snijder, Burg. van Woelde- renlaan 12, tel. 413933. Zondag tot 24 uur: J.M.G. Roebroecken en E.R. van Russen Groen, Le- liënstraat 2, tel. 412225. Visites aanvragen voor 10 uur. Spreek uur voor dringende gevallen 12.30 tot 13 uur en 17.30 tot 18 uur (zonder afspraak). Souburg, Nieuw- en St. Joos- land, Arnemuiden, Gezond heidscentrum Middelburg- Zuid (praktijken van J.H. Ver- vloet, J.C. Ponten, J. Visser): Zaterdag tot 24 uur: J.F.M. Ber gen, Kanaalstraat 89, Oost-Sou burg, tel. 461500. Zondag tot 24 uur: H. Meijer, Kanaalstraat 70, Oost-Souburg, tel. 461212. Visi tes aanvragen voor 10 uur. Spreekuur voor dringende geval len van 12.30 tot 13 uur en van 17.30 tot 18 uur. Grijpskerke, Gapinge, Oostka- pelle, Serooskerke, Vrouwen polder, Veere en Zanddijk: Za terdag en zondag: G. Rullens, Dorpsstraat 2, Oostkapelle, tel. 581276. Biggekerke, Koudekerke, Me- liskerke en Zoutelande: Van vrijdag 18 uur t/m zondag 24 uur: PK. Noorlander, Middelburgse straat 94, Koudekerke, tel. 551231. Aagtekerke, Domburg en Westkapelle: Van vrijdag 18 uur t/m zondag 24 uur: F. van Eede, De Casembrootstraat 24, West kapelle, tel. 571234. West- en Midden-Walcheren: Zaterdag en zondag: -4. Stutter- heim, Rapenburg 4, Meliskerke, tel. 561760. TANDARTSEN Spreekuur voor spoedgevallen van 11 tot 12 uur: Zaterdag en zondag: J.W.A. v.d. Heijden, Turf- kaai 1, Middelburg, tel. 612738. APOTHEKEN Middelburg: van vrijdag 18 uur tot de vrijdagmorgen daaropvol gend (geopend van 8.30 - 18 uur): Apotheek Hummelen, Markt 69, tel. 612134. Vlissingen: van vrijdag 18 uur tot de vrijdagmorgen daaropvol gend (geopend van 8.30 - 17.30 uur): Apotheek De Singel, Singel 9, tel. 412730. VERLOSKUNDIGEN Vlissingen en Oost-Souburg: Van donderdag 20 uur tot zondag 22 uur: H. Klompe, tel. 471140. Middelburg: Van donderdag 20 uur tot zondag 20 uur: M. de Jonge, tel. 616761. DIERENARTSEN Kleine huisdieren: (gezel schapsdieren): Zaterdag en zon dag: C. Brink, Meanderlaan 326, Middelburg, tel. 611011. Spreek uren zonder afspraak 11-12 uur en 17-18 uur. Dierenartsenpraktijk Middel burg: (grote huisdieren) tel. 633803. Visites aanvragen van 8- 9 uur. Dierenartsenpraktijk Oostka pelle: Oude Domburgseweg 33A, Oostkapelle, tel. 581443. Behandeling kleine huisdieren op afspraak. Dierenartsenpraktijk Melisker ke: (kleine huisdieren): Kelder- weg 1, tel. 592838. rancier van verse mosselen in Nederland, België en Frankrijk. Vorig jaar leverde het bedrijf zo'n zeventien miljoen kilo Zeeuwse mosselen aan hore ca en detailhandel. „De Zeeuwse mossel zoals wij die hier kweken is een bodemcul tuur mossel", vertelt Dirkzwa ger. „Dat betekent dat hij op de bodem van de Ooster- schelde groeit en in feite het zelfde is als een wilde mossel. Je hebt tegenwoordig ook hangcultuur mosselen, maar wat hier uit Yerseke komt, is altijd bodemcultuur". Prins Dingemanse is één van de oudste bedrijven in de mos- selverwerkende industrie van Yerseke. Dirkzwager: „De fa milies Prins en Dingemanse begonnen aan het eind van de negentiende eeuw met een oesterkwekerij. Pas later kwam daar een mossel-tak bij. De mossels werden toen niet gekweekt om vers gegeten te worden, maar werden op zuur gezet om zo lang houdbaar te blijven. Dat moest ook wel, want gekoeld vervoer van de verse mossel was in die tijd De mosselkotters, hier nog in de haven, zijn hard aan het werk. Tot april, wanneer het mosselsei zoen ten einde loopt, vissen zij de groeiende mossels op de bodem van de Oosterschelde op. foto Anton Dingemanse nog bijna onmogelijk". De fa milies Prins en Dingemanse besloten in de jaren tachtig samen te gaan. Aan het begin van de jaren negentig kwam het bedrijf in Franse handen. Dirkzwager: „We werden toen overgenomen door Euro Na- De eerste zondag van de maand is in Middelburg al tijd een heel bijzondere. Dan wordt namelijk de Kunst en Cultuurroute gehouden, met maandelijks een ander thema. Dit keer (zondag 1 augustus} staat de wandeling in het teken van 'kunst in de open lucht'. C H Lia Hector is, behalve eigenaresse van Galerie T in Middel burg, initiatiefnemer van de Middelburgse Kunst en Cul tuurroute. „Middelburg verdient iets dat bij de zondag past. Dat was ons uitgangspunt. Dus geen schreeuwerige evene menten, want dat is de bedoeling niet. Maar iets cultureels, daar vraagt een stad als Middelburg gewoon om". Hector nodigde kunstenaars uit het hele land uit om in Mid delburg iets van hun werk te laten zien. „Het is dan ook de bedoeling dat ze ook echt iets laten zien. Dat ze iets doen met het plekje dat ze kozen langs de route". Ais voorbeeld noemt ze de Zeeuwse Kunstkring, die als stunt de in Arne muiden woonachtige Russin Ludmiila Kaimaeva portretten maakt van voorbijgangers. De Rotterdamse kunstenaar Jan Maarten Leupen doet het op een heel andere manier: hij biedt zichzelf te huur aan en ziet de herinnering die de ko per hiermee binnenhaalt als kunst. „Het is geen statische route met kunstenaars", verduidelijkt Lia Hecto. „Het zijn allemaal kunstenaars die iets teweeg brengen bij het pu bliek". Folders met daarin een routebeschrijving zijn te vin den bij de Kust-VVV's in Walcheren en de meeste galery's in Middelburg. ture, maar dat bleek toch niet te werken. Na een jaar of twee, drie heeft de familie Prins de zaak weer terugge kocht". De directie wordt mo menteel gevoerd door de broers Ko en Johan Prins. „Er is eigenlijk nooit sprake ge weest van een naamswijzi ging. Er is al jaren geen Din gemanse meer in de zaak, maar de naam 'Prins Dinge manse' is nu eenmaal een be grip. Dat moet je niet verande ren". De meeste Zeeuwse mosselen zijn eigenlijk 'geboren' in de Waddenzee. „Daar wordt het mosselzaad gehaald", legt Dirkzwager uit. „Het wordt ge veild op de mosselveiling en vervolgens door de handela ren overgebracht naar de mosselpercelen in de Ooster schelde, de zandbanken waar de mosselen verder kunnen groeien". Die mosselpercelen (door de mosselhandelaren ook wel 'natte pakhuizen' genoemd) zijn vanaf de Korringaweg goed te zien. Net als vroeger worden ze van elkaar geschei den door palen in het water. „Tegenwoordig hoeft dat ei genlijk niet meer, want in de mosselkotters, de schepen die de mosselen opvissen, zit ge avanceerde apparatuur waar mee zo te zien is waar de per celen beginnen en ophouden. Er zit zelfs een zwarte doos in de kotters. Daardoor kan be keken worden of er niet gevist is op het perceel van een an der". De mosselen krijgen ruim de tijd om te groeien. Hoe langer hij leeft, hoe gro ter de mossel wordt. Op de markt zijn vijf variëteiten te onderscheiden: van supergi gant Goudmerk tot de steeds kleiner wordende Jumbo, Im perial, Super en Extra. De mossel zelf maakt geen on derscheid: op de percelen lig gen grote en kleine mosselen gebroederlijk naast en door elkaar. Het sorteren is dan ook een flinke klus. „Het is eigenlijk een heel uniek productie proces", vertelt Dirk zwager. „Want er zit nog steeds een flink stuk ambacht in. De inkoper moet goed op de hoogte zijn van de kwaliteit van de percelen. Sommige stukken in de Oosterschelde kennen meer stroming of licht dan andere, en dat heeft in vloed op de groei. Ook het sorteren gebeurt nog veelal op het oog. Er is geen machine die dat zo goed kan als de mens". Nadat de mosselen groot ge noeg zijn voor consumptie worden ze uit het water gevist. „Daar raken ze flink gestresst van", weet Dirkzwager. „En dat komt de smaak niet ten goede. Daarom worden ze eenmaal aan de wal in een groot bassin gelegd. 'Verwate ren', noemen we dat. Het wa ter waarin ze liggen is gefilterd Oosterschelde water waarin geen bacteriën meer zitten. Zo wordt het zand dat in de mos sel zit eruit gehaald. Boven dien krijgt de mossel de tijd om weer tot zichzelf te ko men". Na het verwateren volgt het sorteren. Via een enorme lopende band waar medewer kers en machines de verschil lende groottes uit elkaar hou den komt de mossel uiteinde lijk in een verpakking. Dirkzwa ger: „We hebben sinds dit jaar een heel nieuwe manier van verpakken. Een mossel moet nog leven als je hem in de pan gooit, dus tot en met vorig jaar waren ze verpakt in jute of plastic met gaten. We hebben dit jaar een manier gevonden om ze in een beschermende omgeving waterdicht te ver pakken. Om de mosselen in le ven te houden wordt een mengsel van koolzuur en zuur stof toegevoegd. Lekvocht tus sen de boodschappen hoort daarmee wat ons betreft tot het verleden". Vroeger werd gezegd dat mos selen alleen gegeten konden worden als er een 'r' in de maand zat. Nu loopt het mos selseizoen van juli tot april. Dirkzwager: „Die 'r', dat heeft te maken met de koeling. Een mossel moet vers blijven en koelen is dan ook uiterst be langrijk tijdens het hele pro ductieproces. Vroeger hadden ze daar niet de apparatuur voor die we nu hebben. En dus liep je kans om bedorven mosselen te kopen als het zo mer was. Maar dat is ook echt de enige reden". In april loopt het mosselsei zoen ten einde. „Dan wordt het warmer en gebruikt de mossel al zijn kracht voor de voortplanting", legt Dirkzwa ger uit. Een mossel is tweeslachtig - zowel mannelijk als vrouwe lijk. Wanneer het tijd wordt voor de voortplanting, scheidt de mossel een melkachtige substantie af waarmee een an dere mossel bevrucht kan worden. „'Melken', noemen we dat", doet Dirkzwager uit de doeken. „Voor de con sumptie is zo'n vruchtbare mossel niet echt geschikt. Bo vendien proberen we overbe- vissing te voorkomen door drie maanden stil te liggen. En dan begint het hele verhaal weer van voren af aan". Lekker aerobicen op het strand. Dat kan elke woensdagavond in juli bij Strandpaviljoen Neptunus in Zoutelande. Ook in au gustus gaat de groep door: vrijdag 20, woensdag 25 en vrijdag 27 augustus kan iedereen meedoen met de lessen. De organisa tie is in handen van sport- en fitnesscentrum Fit for All uit Mid delburg en Strandpaviljoen Neptunus uit Zoutelande. Het aero bicen gaat niet door als het regent. In de verbouwde Audi en Volkswagen showrooms van Auto Poppe aan de Vlissingse Gildeweg werden 25 en 26 juni open dagen gehouden. Tijdens het drukbezochte open huis konden bezoekers meedoen aan een prijsvraag door vijf vragen over Auto Poppe te beantwoorden. De eerste prijs een weekend Lon den voor twee personen, werd gewonnen door Nico Buys. De tweede prijs, een Pioneer radio/cd-speler, werd gewonnen door Conny Goeman. Mark Bakker won de derde prijs: een twinny load fietsendrager. Zaterdag 3 juli werden de prijzen overhan digd aan de gelukkige prijswinnaars. Directeur Gillis Poppe (geheel rechts) overhandigt de prijzen in de verbouwde showroom. (advertentie) SCHOKKEND! en in het water verkoeling vin den. Het gebied is zo populair bij surfers en zeilers dat op een mooie zomerdag tussen de witte zeilen nauwelijks het bos aan de overkant van het water is te zien. In de zomer ligt het Veerse Meer vol met boten. Vormen de bezoekers geen bedreiging voor de natuur? „In principe gaan natuur en recreatie hier goed samen. Van de zeventien eilanden zijn er twaalf speciaal voor de vele bezoekers ingericht met veel voorzieningen. Op de eilan den Haringvreter, Aardbeien eiland en Lemmerplaat zijn wat minder voorzieningen, maar er valt hier wel veel te genieten van de mooie na tuur. De twee eilanden in het middelplatengebied zijn erg kwetsbaar en daarom niet toe gankelijk. Zolang het publiek Het Veerse Meer bestaat niet alleen uit water, maar ook uit vele eilanden en oevers. Het ontstaan dateert uit 1961 toen de Veerse Gatdam de voorma lige zeearm afsloot van de zee. Zowel voor de natuur als voor de recreatie heeft dit ge bied grote betekenis. Als wa- tervogelgebied is het zelfs van internationaal belang. Aan de westzijde ligt De Schotsman, een buitendijks natuurgebied met vochtige graslanden, dichte struwelen en jong loof bos. Maar ook midden in het water zijn prachtige stukjes natuur te vinden. In het 22-ki- lometer lange meer bevinden zich maar liefst zeventien ei landen, waaronder Haringvre ter, Aardbeieneiland en Lem merplaat. De eilanden oefe nen een enorme aantrekkings kracht uit op de vele duizen den bezoekers die zomers op alleen op bezoek komt, is er niets aan de hand. Het zou een ander verhaal zijn als de bezoekers van het Veerse Meer er ook allemaal een tweede huis zouden neerzet ten. Er was afgesproken dat hier niet meer gebouwd mocht worden, maar tot mijn schrik zie ik sluipenderwijs steeds meer bungalowparken, hotels en trekkershutten ver schijnen. Dat verontrust me toch wel". Wat is de taak van de bos wachter op de eilandjes en in de rest van het gebied? „We controleren of gasten niet 's nachts een tentje opzet ten, want dat is verboden. We maaien het gras, maar legen ook om de paar dagen de mo biele toiletten en vuilcontai ners van de bezoekers. Zij la ten vaak voedselresten achter, waar ratten op af komen. Die proberen we te bestrijden, bij voorkeur in de winter als er geen recreanten zijn. Op de Haringvreter hebben we trou wens nooit last van ratten, omdat ze daar natuurlijke vij anden zoals de hermelijn en bunzing hebben. Gek genoeg leveren de gasten op ons na tuurkampeerterrein bij Veere vrijwel geen extra werk op. Dat zijn allemaal rustige men sen die echt voor de natuur komen. Ze maken zelfs eigen handig de toiletten schoon. Waar zie je dat vandaag de dag nog"? Hoe komt het eiland de Ha ringvreter aan zijn bijzondere naam „Aan het begin van de eeuw zagen Zeeuwse vissers op het eiland vaak zeehonden liggen, die ze haringvreter noemden. Vandaar de naam. De laatste zeehond ben ik nooit verge ten. Hij was na de bouw van de Veerse Gatdam in 1961 per ongeluk achtergebleven en zwom vaak achter onze boot. Vis was in ruime hoeveelhe den aanwezig, dus hij heeft hier zeker nog vijfentwintig jaar als een vorst geleefd". Wat maakt het natuurgebied De Schotsman zo bijzonder? ,,'s Zomers bloeien hier prach tige orchideeën en zeldzame planten, zoals parnassia en sierlijk vetmuur. Ook komen er zeldzame zeggesoorten voor. Voordat de Veerse Gat dam er kwam, lag De Schots man aan zee. Het zag er toen compleet anders uit, met een grote strandvlakte met duin- tjes en een schor met geulen. De laaggelegen geulen, kre ken en het strand liepen des tijds twee keer per etmaal on der water". Het Veerse Meer is een be langrijk gebied voor trek- en watervogels. Waarom kiezen ze voor dit gebied? „Het ligt midden op de vaste route van veel vogels die in het najaar van Scandinavië naar Afrika trekken. Het Veerse Meer ligt zo ongeveer op de helft en is dus een prima plek voor een tussenstop. Vooral de Haringvreter is bij de trek kers geliefd. Ze rusten hier een paar dagen uit en doen weer energie op voor de rest van de reis. Daarnaast is het een in ternationaal belangrijk over- winteringsgebied voor water vogels. Er overwinteren hier zeker 40.000 vogels uit Scandi navië en Noord-Rusland, waaronder de fuut, de brildui- ker, de smient en de meerkoet. Van die laatste zijn er hier jaar lijks wel 10.000 te vinden! De vogels arriveren tussen sep tember en november en als ze in de lente vertrekken, komen de mensen weer". Houdt u het meest van het vo gel- of van het mensensei zoen? „Ik houd van de verscheiden heid van het gebied. De afwis seling in het landschap, maar ook in bezoekers. Zomer- en wintergasten zijn me beiden lief. In het voorjaar ben ik al tijd blij als ik de eerste recre anten zie. Maar na de zomer ben ik ook blij als ze vertrek ken, het Veerse Meer tot rust komt en de vogels weer ko men". mmcÏÊS-mm mmmmm Ja, ik neem een proefabonnement op Onverwacht Ne derland, het kwartaalblad van Staatsbosbeheer, ik ontvang 5 nummers voor 20,- Naam StraatNr. WoonplaatsPostcode TelefoonGeb. datum HandtekeningBW7R72-99 I I .VoorlettersM/V I I I I I I I I Stuur deze bon in een ongefrankeerde enuelop aan: I Onuerwacht Nederland, Antwoordnummer 10323, 4800 DG BREDA y

Krantenbank Zeeland

de Faam | 1999 | | pagina 23