Geschiedenis Zeeuwse landbouw belicht ÜZ DEZE WEEK: SPRAAKMAKEND JOHN DE MOL VERLIEFD OP VERONICA-STER DE GEHEIME ZOON VAN SUGAR LEE HOOPER Tentoonstelling ZDC VERSTOTEN EMILY WEIGERT ORANJE-MILJOENEN! Voor al uui choen @ii ta$reparatie$! SÜH Nicholas Martin bespeelt Compton-orgel Wonderlijke wereld van M.C.Escher Woensdag 7 oktober 1998 FAAM/VLISSINGER In de Nederlands Hervormde Kerk in Kapelle is afgelopen maandag het boek 'De Zeeuwse landbouw, circa 1600-1910' van de hand van dr. P.R. Priester gepresenteerd. Het boek is een ini tiatief van de Stichting Historisch Onderzoek Zeeland. 11 IK TJJÏ tEf it® mt lu tffUï In het Zeeuws Documentatiecentrum (op de tweede ver dieping van de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg) is mo menteel de tentoonstelling 'De landbouw in Zeeland rond 1900' te zien. De expositie is samengesteld naar aanleiding van het boek 'Geschiedenis van de Zeeuwse landbouw, cir ca 1600-1910' van Peter Priester. Dit boek rolde deze week van de pers. In de tentoonstelling, die nog tot en met 5 de cember in het ZDC te zien is, staat de overgang van tradi tioneel boerenbedrijf naar modern landbouwbedrijf cen traal. FOTO ZEEUWS DOCUMENTATIECENTRUM advertentieJ Voor informatie bel: 0118 - 639289 Pottenbakkerssingel 2 - Middelburg. ABCDEFGHIJKLMNO Voor dit kruiswoordraadsel wórden de omschrijvingen gegeven per horizontale of verticale regel, leder hokje in deze puzzel heeft daardoor zijn eigen nummer; bijvoorbeeld A1 is het raak punt van regel A verticaal en regel 1 horizontaal, en is dus het eerste hokje op de eerste regel. Omschrijving horizontaal: 1.houtsoort 2.steunpilaster - kind 3.zilver (afk.) - oeverdam - persoonlijk voornaamwoord - mu zieknoot 4.ledemaat - hoofdtelwoord - muzieknoot - knaagdier 5.voorzetsel - kledingstuk - iedere dag 6.zuilengang - drukte 7.waterdier - gebergte in Zuid-Amerika - internationele trein (afk.) 8.landbouwwerktuig - anti - rund 9.liefkozing - echolokali satie - loot 10.smaakstof - zacht 11 .zin - verlangen - volksuniver siteit (afk.) 12.rivier in Afrika - familielid - gepelde gerst - onder deel in een voertuig 13.gedeputeerde staten (afk.) - soort onder neming (afk.) - theater (fam.) - deel van Franse ontkenning 14.kookgerei (mv.) - slank 15.zangvogel Omschrijving verticaal: A.opvolger B.begerig naar iets - in heemse plant C.muzieknoot - rund - voormalige legerafdeling (afk.) - nachtspiegel D.deel van een fuik - vinger - doorwaadbare plaats E.adellijk landgoed in Friesland - armoedige steeg - let wel (Lat.afk.) F.bezinksel - in het jaar (Lat.) G.gelofte - gistmiddel - afgelegen H.aanhef boven een brief (afk.) - ik (Lat.) - openbaar vervoerbedrijf (afk.) I.groet - plaats in Drenthe - hoge bal (ten nis) J.zoogdier - nudist K.rondhout - gewoonterecht - huid mondje L.beet - slotwoord - motorraces (afk.) - vruchtennat M.deel van de bijbel (afk.) - snuiftabak - water in Friesland - lut- etium (afk.) N.tijdelijke bevlieging - niet door twee deelbaar O.piano. Er ontstaat een uitdrukking wanneer u de letters uit de hokjes met de volgende nummers achter elkaar plaatst: B7.J1.L6.K6.L8.G7 - A10.B15.C15.A15 - G13.K13.M14 - B10.A11.B11.J2.D1.G3.D2. De oplossing van de puzzel van vorige week luidt: 'Met stille trom vertrekken'. De auteur is erin geslaagd een breed overzicht te geven van de geschiedenis van de Zeeuwse landbouw in drie eeuwen. Deze periode vorm de de laatste fase in de ge schiedenis van het oude Zeeuwse landbouwbedrijf. Door de moderniseringspro cessen die in de twintigste eeuw plaatsvonden, ver dween de oude wijze van boeren definitief uit de pro vincie. In dit boek wordt de geschie denis van die traditionele Zeeuwse landbouw beschre ven. Het verhaal dat erin wordt verteld is zowel voor wat betreft de periode als ook de onderwerpen uniek. Het boek beslaat de hele provin cie en behandelt, naast de landbouw, ook bevolking, handel, landschap, water staat, overheidsbeleid, eigen domsverhoudingen, economi sche structuur, prijzen, lonen en consumptie. Auteur Peter Priester ontvouwt daarbij een nieuwe visie op het Zeeuwse verleden en bekritiseert ge vestigde historische opvattin gen. Het boek verhaalt van een provincie die in de drie eeuw en na 1600 naar de periferie wan het economisch centrum Holland werd gedrongen. De Zeeuwse handel en nijverheid bleven in ontwikkeling sterk achter op de Hollandse. Zee land kreeg daardoor een steeds landelijker karakter. De landbouw in de provincie was naar eigentijdse maatstaven evenwel zeer modern en ui terst productief. Bovendien wist ze te profiteren van de toenemende afzetmogelijkhe den in zowel Holland als En geland. Zeeuwse boeren slaagden er in eeuwenlang rijke oogsten van het land te halen. De op brengsten waren dankzij de technieken van de 'Zeeuw- sche tarweteelt' in internatio naal opzicht zelfs zeer hoog. Die voorlijkheid bracht echter met zich mee dat verdere groei uitgesloten was. Ecolo gische beperkingen begrens den immers de mogelijkhe- De graanoogst in de omgeving van Goes, omstreeks het mid den van de zeventiende eeuw. FOTO RIJKSARCHIEF ZEELAND den van de oude landbouw. Deze onzichtbare grens droeg er toe bij dat in de negentien de eeuw, toen de plattelands bevolking plotseling sterk be gon toe te nemen en de vraag naar agrarische werkgelegen heid groter was dan ooit, een moeilijke tijd voor de landar beiders aanbrak. Velen waren toen genoodzaakt de provin cie te verlaten en het geluk el ders te beproeven, onder meer in Noord-Amerika. Een keerpunt kwam pas tegen het einde van de onderzochte pe riode. In de twintigste eeuw ver toonde de stedelijke econo mie eindelijk weer eens wat groei. Tegelijkerstijd maakte de introductie van kunstmest, nieuwe gewassen en werktui gen een 'groene revolutie' in de landbouw mogelijk. Het oude landbouwbedrijf maakte plaats voor het huidige, mo derne bedrijf. Auteur Peter Priester (Bres- kens, 1956) studeerde econo mie en sociale geschiedenis aan de Rijksuniversiteit in Groningen. Na zijn studie was hij enige jaren werkzaam op het Nederlands Agronomisch Historisch Instituut aldaar. In 1991 promoveerde hij cum laude aan de Landbouwuni versiteit van Wageningen op het proefschrift De economi sche Ontwikkeling van de landbouw in Groningen (1800-1910). In dienst van laatstgenoemde universiteit verrichtte hij ook onderzoek naar de landbouwgeschiede- nis van Zeeland. Naast zijn boeken over Groningen en Zeeland schreef Priester arti kelen op het terrein van eco nomische en sociale geschie denis. Het Compton theaterorgel in de Middelburgse Concert- en Gehoorzaal wordt vrijdag (9 oktober) bespeeld door de Engelse organist Nicholas Martin. Het concert begint om 20 uur. Nicholas Martin had reeds op jonge leeftijd belangstelling voor muziek. Na enige tijd piano gestudeerd tehebben, stapte hij over op het elektro nische orgel. Tijdens zijn vakantie in het En gelse Blackpool raakte hij on der de indruk van de Engelse organist Ernest Broadbent, die het orgel in de Tower Ball room bespeelde. Martin trad steeds regelmatiger op en werd gecontracteerd als vaste organist bij Turners Musical Merry Go Round, een pret park met een Wurlitzer theaterorgel. Ook speelde hij voor groot publiek in Amerika en is hij veelgevraagd gastor- ganist. Zijn programma om vat alleen puur populaire mu ziek. Kaarten zijn behalve aan de zaal in de voorverkoop ver krijgbaar bij Muziekcentrum Middelburg in de Lange Delft. De wonderlijke wereld van graficus M.C. Escher staat centraal in de lezing die drs. Frank Swagemakers woensdag 21 oktober houdt in de Zeeuwse Bibli otheek in Middelburg. Hij doet dit op uitnodiging van de Vrije Academie voor Kunsthistorisch On derwijs en De Kunsthal Rotterdam. Aanleiding voor de lezing is de grootse tentoonstel ling in de Kunsthal in Rot terdam: 100 jaar M.C. Escher. Deze was tot 1937 een weinig opvallende kunstenaar die de zichtba re wereld zo getrouw mo gelijk probeerde weer te geven. In dat jaar raakte Escher echter geboeid door het fenomeen van de regelmatige vlakverdeling. Het aan elkaar passen van congruente figuren zonder dat er lege plekken over blijven, lagen hem na aan het hart. Escher bouwde zijn vlakverdelingen op uit herkenbare figuren als vo gels, vissen en reptielen. Een jaar voor zijn dood verscheen het boek De We relden van Escher, dat we reldwijd grote indruk zou maken. Tijdens de lezing gaat Swagemakers in op het rij ke oevre dat Escher achter liet. Er wordt gewezen op opmerkelijke paralellen van zijn werk met dat van uiteenlopende kunstenaars als de vroeg-Nederlandse schilder Van Eyck en de surrelist René Magritte. Ook wordt stil gestaan bij de inspiratiebronnen van Escher. De lezing in de Zeeuwse Bibliotheek begint om 14 uur. Nicholas Martin (advertentie) ARNEMUIDEN Atelier Ludmila Kalmaeva, Tuindorp 5, Ludmila Kalmae va, schilderijen, portretten en posters. Geopend na tel. afspraak 0118-603469. DOMBURG Marie Tak van Poortvliet Museum, Ooststraat 10a, Schilders van Zeeland (1817- 1933), 'De zomer van Schütz'. GOES Kunstuitleen De Bevelan- den. Wijngaardstraat 3, Zeeuwse kunstenaars, diverse werken. Safian Art Studio, Stikker straat 28, Ashot Safian, olie verfschilderijen. Geopend na telefonische afspraak 0113- 232592. Oosterscheldeziekenhuis, 's-Gravenpolderseweg 114, Cisca Schmid, landschappen, aquarellen. Stadskantoor, Oostsingel 2, leerlingen van scholen voor voortgezet onderwijs, schilde rijen (vanaf 12 oktober). Museum voor Zuid- en Noord-Beveland, Singel straat 13, 'Kunst uit Hongarije' (vanaf 10 oktober). Galerie-Atelier De Kaai, Turfkade 7, Lisette Koppejan. Galerie Van den Berge, Wijngaardstraat 3, Jus Jucht- mans, schilderijen en trash. Ci RIJPS KERKE Imkerij Poppendamme, Poppendamseweg 3, tentoon stelling 'Het werkende trek paard', foto's en schilderijen. Zijdemuseum, Kerkstraat 1, Piet Manders; ontwerpen. Ex positie van een zijden bruids- brief en een boek geheel ge drukt op zijde uit 1743. Bruik lenen in 1998 verkregen, waaronder een geborduurde Chinese zijden mantel uit de vorige eeuw. Kapel van Hoogelande, Red Lücken, aquarel-mozaï- ken (t/m 10 oktober). KAMPERLAND Restaurant Papilion, Veer- weg 37, Lydia Klop-Steendijk, aquarellen en portretten. Geopend ma. t/m za. vanaf 10 uur, zo. vanaf 17 uur. KAPELLE Fruitteeltmuseum, Bieze- lingseweg 10, Quiltwerkgroep Steekje Los, Quilttentoonstel ling rondom het thema fruit. KATTEN DUKE Galerie llona. Dorpsstraat 23-25, llona Schmit, naïeve schilderijen. Geopend za. van 14-17 uur. MIDDELBURG Galerie 't Zeepaardje, Vlas- markt 7-9, Maurice en Saskia Göth, tekeningen, aquarellen, gouaches en pas tels. Galerie Dauvillier, L. Noord straat 56, Gera Dauvillier, schilderijen, tel. 0118-629419, dagelijks geopend. Atelier Anneke Ruimscho- tel. Grootmede 66, tel. 0118- 616323, staaltouwplastieken en staal-steenobjecten, geo pend na tel. afspraak. Koninklijk Zeeuwsch Ge nootschap der Weten schappen, Kousteensedijk 7, Middelburg in vogelvlucht. Meubeltoonzaal Jan Alink, Nieuwe Kleverskerkseweg 17, Joke Nederhand, schilderijen, aquarel, oliepastel en crayon. Hotel Arneville, Buitenrust straat 22, Ria Ruedisueli, beel den. Roosevelt Studiecentrum, Abdij, Theodore Roosevelt (1858-1919), Franklin Delano Roosevelt (1884-1945) en Ele anor Roosevelt (1884-1962), tentoonstelling over het leven en werk van de drie Roo- sevelts. Depot, 't Zanddorp 68, Wil- lem Pastoor en Raf Verjans; sieraden. Paul Knoflach; schil derijen en fotografie. Tearoom Classical Cham bers, Damplein 21, Christian- b e E. Louisse, schilderijen (acryl, aquarel en olie). Zeeuws Museum, Abdij, Schilders van Zeeland (1817- 1933), 'De zomer van Schütz. Galerie 'T', Turfkaai 25-27, John Lie a Fo, olieverf, goua ches en grafieken (t/m 10 ok tober). ABN-AMRO Bank, Markt 7, Henricus A. Klabbers (t/m 9 oktober). Metro S, Kuiperspoort 22, Gilles van Sparrentak, 'Super markt Zen'. Galerie 't Haentje te Paart, Spanjaardstraat 19, Yet Snoey; schilderijen. Jan Snoey jr.; fotografie (t/m 11 oktober). De Vleeshal, Markt, Tempo, Uri Tzaig toont een videofilm met muziek van Arto Lindsay. Rabobank, Lange Geere 3, Fotoclub van het Theo van Doesburgcentrum, fotografie. Zeeuwse Bibliotheek, Kousteensedijk 7, 'De land bouw in Zeeland rond 1900', beelden van de overgang van het traditionele naar het mo derne landbouwbedrijf. NEELTJEJANS Oosterscheldekering, be- zoekersdeel, Ries van WendeI de Joode, 'Verre kusten in de kering' foto's. Waterland, park, 'Dichter bij zee', gedichten door de jeugd geschreven. OOSTKAPELLE Zeeuws Biologisch Muse um, Duinvlietweg 6, 'Mam moeten terug in Zeeland'. Zeeuws Biologisch Muse um, Duinvlietweg 6, Constan- tijn, 'Zeeschappen, schilderij en van Constantijn'. Zeeuws Biologisch Muse um, Duinvlietweg 6, Tentoon stelling Wouter Kabouter, 'Op avontuur in het herfstbos' (vanaf 10 oktober). Toeristisch Centrum Oran jezon, Schoolstraat 4, Joke Hoek van Dijke-Hoogerheide; aquarellen en pastel. Bram Francke; beelden. OOST-SOUBURG Verzorgingshuis De Zoute Viever, Dongestraat 1, Elly Masdorp-Fritz; volkschilder kunst. mevrouw Daame; Zeeuwse poppen en Zeeuwse artikelen. Kapsalon Wave, Kanaal straat 73, Thea van Soelen, olieverf- en acrylschilderijen. Watertoren, Mario de Bra- bandere. Elke Boon, David Bade, Ulrich Waibel, Pa trick van Huffel, Hugo De- ba ere en Frans GentiIs. RITTHEM Fort Rammekens, Gertjan Evenhuis, beelden 'Atlas', 'Fuga' en 'Tegenvoeters'. Ge opend di. t/m zo. 13-17 uur. VEERE Stadhuis, Kerkstraat 7, 'Vondsten in Vee re'. Grote Kerk, zeventien beel dend kunstenaars, aquarellen, keramiek, olieverf en sculptu ren in nissen, in vitrines en overige ruimten. Museum De Schotse Hui zen, Kaai 25-27, Liesbeth de Jonge, 'Met zout water ge schilderd', aquarel, collage, stilleven en Zeeuws land schap. VLISSINGEN Iguana, Bellamypark 35, le vende reptielen, amfibieën en insekten, dagelijks geopend van 14-17.30 uur. Kleine Galerie, Koudenhoek 32, Karin Starmans. De Glazen Pui Galerie, Wal- straat 41, diverse kunstenaars, keramiek en schilderijen. Galerie Hannelore Mey- aard, Hendrikstraat 8, Roger Ravel, Corneille, Herman Brood, Coth v.d. Gaag. Stedelijk Museum, Bellamy park 19, Schilders van Zee land (1817-1933), 'De zomer van Schütz'. Gemeentearchief, Hellebar- dierstraat 2, 'Foto Dert Vlissin- gen- drie generaties fotogra fie'. Arsenaaltheater, Arsenaal plein 7, Marie Teychenné; ge mengde technieken. Margreet Geurts; bloemen-aquarellen. WOLPHAARTSDIJK Galerie Jan Boer, Aardebol- leweg 5, Jan Boer, olieverven. DONDERDAG 8 OKTOBER Arsenaaltheater, Vlissin- gen; Ronald Giphart en Joost Zwagerman, 'Hamerliefde', 20.15 uur. VRIJDAG 9 OKTOBER Concert- en Gehoorzaal, Middelburg; Orgelconcert door Nicholas Martin, 20 uur. Podium 't Beest, Goes; Choreografie van Truus Bronkhorst en Marien Jonge- waard, 'The fall', 20.30 uur. Arsenaaltheater, Vlissin- gen; Van Dik Hout, 21 uur. ZATERDAG 10 OKTOBER De Stenge, Heinkenszand; Kinderkoor 'De suzen en de guzen', 19 uur. Koorkerk, Middelburg; Ca- pella Terra Tremens, 19.30 uur. Geerteskerk, Kloetinge; Christelijk Oratoriumvereni ging Goes en het Dordts Ka merorkest, 19.30 uur. Kloveniersdoelen, Middel burg; Duet Patricia Beysens en Burton Greene, 20.30 uur. ZONDAG 11 OKTOBER Kapel van Sint Maarten, Hoogelande; Villa-Lobos, 14.30 uur. Café 't Schuttershof, Mid delburg; Secret, 17 uur. DINSDAG 13 OKTOBER Grote Kerk, Goes; Carillon concert door Sjoerd Tammin- ga, 13.30 uur. Stadsschouwburg, Middel burg; Toneelgroep de Appel, 'De nacht, de moeder van de dag', 20 uur. WOENSDAG 14 OKTOBER Ambachtscentrum, Goes; Poppentheater Sim Bolus, 'Opa's geheim', 15 uur. 'Ons Dorpsleven', 's-Gra- venpolder; Anja Kopmels, 19.30 uur. Goese Lyceum, Goes; Job Schuring, 'Wat nou', 20 uur. Stadsschouwburg, Middel burg; Ali Cifteci, 'Eiland', 20 uur. DONDERDAG 8 OKTOBER Alhambra I Vlissingen, 'Godzilla' 20 uur. Alhambra II Vlissingen, 'Six Days, Seven Nights' 20 uur. Alhambra III Vlissingen, 'Halloween H20' 20 uur. Alhambra IV Vlissingen, 'Titanic' 19 uur. Schuttershoftheater Mid delburg, 'Van Mannen en Merries' 20.30 uur. VRIJDAG 90KTOBER Alhambra I Vlissingen, 'Godzilla' 19 en 21.45 uur. Alhambra II Vlissingen, 'Six Days, Seven Nights' 19 en 21.30 uur. Alhambra III Vlissingen, 'Halloween H20' 19 en 21.30 u u r. Alhambra IV Vlissingen, 'Wild Things' 19 uur. 'Lethal Weapon 4' 21.30 uur. Schuttershoftheater Mid delburg, 'The Real Blonde' 19.30 uur. 'Van Mannen en Merries' 22 uur. ZA TERDAG 10OKTOBER Alhambra I Vlissingen, 'Godzilla' 14, 19 en 21.45 uur. Alhambra II Vlissingen, 'Six Days, Seven Nights' 19 en 21.30 uur. Alhambra III Vlissingen, 'Halloween H20' 19 en 21.30 uur. Alhambra IV Vlissingen, 'Wild Things' 19 uur. 'Lethal Weapon 4' 21.30 uur. Schuttershoftheater Mid delburg, 'Van Mannen en Merries' 19.30 uur. 'The Real Blonde' 22 uur. ZONDAG 11 OKTOBER Alhambra I Vlissingen, 'Godzilla' 14, 19 en 21.45 uur. Alhambra II Vlissingen, 'Six Days, Seven Nights' 19 en 21.30 uur. Alhambra III Vlissingen, 'Halloween H20' 19 en 21.30 uur. Alhambra IV Vlissingen, 'Wild Things' 19 uur. 'Lethal Weapon 4' 21.30 uur. Schuttershoftheater Mid delburg, 'Van Mannen en Merries' 20.30 uur. MAANDAG 12 OKTOBER Alhambra I Vlissingen, 'Godzilla' 20 uur. Alhambra II Vlissingen, 'Six Days, Seven Nights' 20 uur. 4 Alhambra III Vlissingen, 'Halloween H20' 20 uur. Alhambra IV Vlissingen, 'Lethal Weapon 4' 20 uur. Schuttershoftheater Mid delburg, 'The Real Blonde' 20.30 uur. DINSDAG 13 OKTOBER Alhambra I Vlissingen, 'Godzilla' 20 uur. Alhambra II Vlissingen, 'Six Days, Seven Nights' 20 uur. Alhambra III Vlissingen, 'Halloween H20' 20 uur. Alhambra IV Vlissingen, 'Lethal Weapon 4' 20 uur. Schuttershoftheater Mid delburg, 'The Real Blonde' 20.30 uur. WOENSDAG 14 OKTOBER Alhambra I Vlissingen, 'Godzilla' 14 en 20 uur. Alhambra II Vlissingen, 'Six Days, Seven Nights' 20 uur. Alhambra III Vlissingen, 'Halloween H20' 20 uur. Alhambra IV Vlissingen, 'Lethal Weapon 4' 20 uur. Schuttershoftheater Mid delburg, 'Van Mannen en Merries' 20.30 uur. ZATERDAG 10 OKTOBER Alhambra II Vlissingen, 'Freddie the Frog' 14 uur. Alhambra III Vlissingen, 'Het Magische Zwaard' 14 uur. Schuttershoftheater, Mid delburg; 'Ronja de Rovers dochter', 14 uur. ZONDAG 11 OKTOBER Alhambra II Vlissingen, 'Freddie the Frog' 14 uur. Alhambra III Vlissingen, 'Het Magische Zwaard' 14 uur. Alhambra IV Vlissingen, 'De Kleine Zeemeermin' 14 uur. Schuttershoftheater, Mid delburg; 'Ronja de Rovers dochter', 14 uur. WOENSDAG 14 OKTOBER Alhambra II Vlissingen, 'Freddie the Frog' 14 uur. Alhambra III Vlissingen, 'Het Magische Zwaard' 14 uur. Alhambra IV Vlissingen, 'De Kleine Zeemeermin' 14 uur. Schuttershoftheater, Mid delburg; 'Ronja de Rovers dochter', 14 uur.

Krantenbank Zeeland

de Faam | 1998 | | pagina 11