Zijdemuseum in Grijpskerke barst uit haar voegen
Exclusieve sieraden in Veere
Vlissingse wint jaar lang gratis fotograferen
Serie toerïstenconcerten
van Zeeuwse Koorschool
FOTO VERSCHOORE
Woensdag 22 juli 1998
FAAM/VLISSINGER
15
NU BIJ l-UUR FOTO SERVICE
ALTIJD GRATIS t
Meer en langere files
Giraffe geboren in Emmen
Campagne moet condoomschroom wegnemen
Goedkoop rijden: oldtimer op gas
Hoofdprijs appels- en perenspel
Nederlands enige zijdemuseum in Grijpskerke
heeft te kampen met een ernstig tekort aan
ruimte. In het huidige pand, een oude kleuter
school, is nauwelijks ruimte om de tweehon
derdvijftig bezoekers die het museum op top
dagen bezoeken te herbergen. „Het ergste is
dat we schitterende spullen in het depot heb
ben staan", verzucht Adri van Hoegee. „Maar
we hebben gewoon de plaats niet om ze ten
toon te stellen".
Moerbei
De Zeeuwse Koor
school is tot ver bui
ten Zeeland bekend.
Deze zomer zijn de
jongens van de be
faamde koorschool re
gelmatig in de eigen
provincie te horen. De
Zeeuwse Koorschool
verzorgt concerten in
Goes en Middelburg.
Ruimte
Omschrijving horizontaal:
Omschrijving verticaal:
Aan de Oudestraat in
Veere is de edelsme-
derij van Ulrike en Sa
bine Zöllner-Krumme
gevestigd. De twee
Duitse zussen ontwer
pen en maken er hun
collectie sieraden,
hoofdzakelijk uitge
voerd in achttien ka
raats goud. Behalve in
Veere verkopen Ulrike
en Sabine Zöllner-
Krumme sieraden in
Düsseldorf, Köln en
Bielefeld.
ledereen die het afgelopen jaar een fototoestel
heeft gekocht bij Foto Verschoore in de Vlis
singse Walstraat maakte kans op een aantrek
kelijke prijs: een jaar lang gratis fotograferen.
De klanten van de fotozaak kregen bij aankoop
van een camera een deelname-formulier. Vori
ge week is de hoofdprijs uitgereikt aan me
vrouw L.M. van der Linde-van Dis uit Vlissin
gen. „Ik fotografeer heel veel", verklaarde de
winnares. „Het is dus een zeer welkom ge
schenk".
Goes Vlissingen Hulst Middelburg Terneuzen Zierikzee Etten-Leur
Autorijdend Nederland zal dit jaar opnieuw dieper in de bui
del moeten tasten om de auto op de weg te houden. De rijksin
komsten aan verkeersbelastingen groeien dit jaar met 4,4 pro
cent tot 22,2 miljard gulden. Het gaat hierbij om motorrijtuigen
belasting, accijnzen op brandstof en Belasting op Personen
auto's en Motorfietsen (BMP). Aangezien de inflatie dit jaar naar
raming 2,2 procent bedraagt, nemen de overheidsinkomsten
tweemaal zo snel toe als de algemene prijsstijging. Een en an
der blijkt uit de nieuwste Bovag-RAI editie 'Mobiliteit in Cijfers
1998'. Terwijl de automobilist meer betaalt, kan hij minder snel
doorrijden en nemen de kosten van files toe. Er stonden op de
Nederlandse wegen vorig jaar in totaal bijna zestienduizend fi
les met een totale lengte van 68000 kilometer. De schade die
deze files de economie berokkenen bedragen op jaarbasis zo'n
1,6 miljard gulden en zorgen voor meer dan één miljoen gederf
de arbeidsuren. De ochtend- en avondspits veroorzaken dage
lijks zestig procent van alle files.
In het Noorder Dierenpark in
Emmen is dinsdag 14 juli een
giraf geboren. De bevalling
kondigde zich aan om half vijf
in de morgen. Aanstaande
moeder Raisa liep wat onrus
tig heen en weer in de stal.
Nog geen half uur later waren
de pootjes van haar baby al
zichtbaar. Toch was het al
twintig voor zeven toen de
aanwinst het levenslicht zag.
Veilig neergekomen in het stro
duurde het niet lang voordat
het girafje, met de hoorntjes
nog plat op het hoofd, al ste
vig op de pootjes stond en
voor het eerst bij haar moeder
ging drinken. De baby-giraf
heet Itango, genoemd naar
een legendarische Afrikaanse Het gjrafje itango dat onlangs
vrouw. Moeder Raise is in in Emmen is geboren.
1990 in het Noorder Dieren
park geboren en Itango is haar tweede baby. Haar eerste kind,
zoon Lipongo, verhuisde onlangs naar Hongarije, samen met
Twanja en haar zoon Corungo.
Ruim de helft van de Neder
landers heeft schroom bij het
kopen van condooms, zo blijkt
uit recent onderzoek. Ook het
bij de hand hebben en (goed)
gebruiken van condooms is
nog niet voor iedereen van
zelfsprekend. Toch zijn con
dooms het belangrijkste mid
del om hiv en andere seksueel
overdraagbare aandoeningen
(soa) te voorkomen. De nieu
we vrij veilig campagne ves
tigt daarom de aandacht extra
op condoomgebruik, onder
het motto 'Soa zijn overal ver
krijgbaar. Condooms trouwens
ook'. Voorlichting over veilig
vrijen is nog steeds het be
langrijkste instrument om soa
zoals herpes genitalis en geni-
De nieuwe campagne tegen tale wratten te bestrijden; een
sexueel overdraagbare aan- vaccin of een geneesmiddel is
doeningen. er niet. Veilig vrijen blijft even
eens het voornaamste wapen
in de strijd tegen aids. Er is de laatste jaren veel vooruitgang
geboekt met nieuwe methoden ter behandeling van hiv-infectie.
Het wordt echter steeds duidelijker dat deze voor veel mensen
met hiv en aids geen oplossing bieden. De verkrijgbaarheid van
condooms is de laatste jaren enorm toegenomen. In 1987 wa
ren condooms vrijwel alleen verkrijgbaar bij drogisten, apothe
ken en sexshops. Tegenwoordig zijn ze bijvoorbeeld ook te
koop in supermarkten, cafés, wegrestaurants, benzinestations,
op campings, NS-stations en universiteiten.
Het aantal klassieke auto's dat is voorzien van een autogasin
stallatie neemt snel toe. Dat is niet zo vreemd, want voor een
auto van vijfentwintig jaar of ouder heeft de eigenaar geen hou
derschapsbelasting te betalen. Ook automobilisten die heel wei
nig rijden verdienen de autogasinstallatie dus al snel terug. De
Stichting Autogas Nederland raadt geïnteresseerde bezitters
van een klassieker aan, zich goed te laten adviseren over de
aanschaf van een autogasinstallatie. In de motor van sommige
klassieke auto's dienen bijvoorbeeld andere klepzetels gemon
teerd te worden om de krachtbron geschikt te maken voor auto-
gas. De aanschaf van een klassieker is overigens niet aan te ra
den voor automobilisten die zich alleen blind staren op het fi
nanciële voordeel. De auto's uit vervlogen tijd moeten over het
algemeen vaker de werkplaats in voor een onderhoudsbeurt en
onderdelen zijn soms moeilijk te krijgen.
Goedkoper rijden kan niet: een klassieker op autogas.
In Middelburg is onlangs de hoofdprijs van het appels- en pe
renspel dat verzekeraar Univé tijdens de braderie heeft gehou
den uitgereikt. Univé Zeeland was tijdens de braderie in Mid
delburg hoofdsponsor van het podïumfestival. In de kraam van
Univé naast het podium op de Markt konden bezoekers raden
hoeveel appels en peren er in een minikas zaten. De hoofdprijs
van dit spel was een dinerbon ter waarde van tweehonderdvijf
tig gulden. Deze prijs is gewonnen door Lisa Verhaeghe uit Mid
delburg. Zji raadde dat er 273 appels en peren in de kas zaten,
slechts een vrucht verwijderd van het juiste aantal van 272
vruchten. De dinerbon kan verzilverd worden bij Brasserij de
Kluizenaer in Middelburg.
Lisa Verhaeghe (links) neemt de hoofdprijs in ontvangst geflan
keerd door Bert Hoogerheijde van Univé Zeeland en Eric Rotte
van De Kluizenaer.
Het Zijdemuseum Grijpskerke
bestaat sinds 1994. In het mu
seum is te zien hoe de zijde
rupsen zich in een cocon wik
kelen om zich zo te kunnen
transformeren tot vlinder. De
cocons worden sinds jaar en
dag door mensen afgewikkeld
om er zijde stoffen van te kun
nen weven. De oprichters Gu-
ky en Adri van Hoegee zijn al
twintig jaar alles op het ge
bied van zijde aan het verza
melen. „We zijn het museum
ook eigenlijk per toeval be
gonnen", vertelt Adri van
Hoegee. „We hadden hier een
tijdelijke tentoonstelling inge
richt van de spullen die we
hadden verzameld. We wilden
dat gewoon eens aan de
buurtbewoners laten zien. Dat
is toen zo aangeslagen dat we
er een permanent museum
van hebben gemaakt". In de
voormalige kleuterschool
wordt aan de hand van afbeel
dingen en voorbeelden de ge
schiedenis van de fabricage
van zijde uitgelegd. Het meest
interessant voor veel bezoe
kers is echter te zien hoe de
zijderupsen hun werk doen. In
verschillende kooien is te zien
hoe de rupsen in de verschil
lende stadia van hun leven
eruit zien. „Het zijn ontzetten
de vreetzakken", doet Van
Hoegee uit de doeken. „Ze
moeten van 's morgens zeven
uur tot 's avonds elf uur ieder
uur gevoed worden. Een zijde
rups leeft zo'n vier weken en
dan gaat hij een cocon maken.
Daar komt hij dan als een
schitterende vlinder weer uit
te voorschijn".
De tamme zijderupsen die in
het Zijdemuseum Grijpskerke
wonen worden gevoed met
bladeren van de moerbei. In
de tuin rond het museum heb
ben Guky en Adri van Hoegee
een Moretum aangelegd. |n
dit moerbeihof staan zo'n
twintig verschillende soorten
zwarte, witte en rode moerbei-
De Zeeuwse Koorschool geeft
al vanaf 1974 toeristenconcer
ten onder leiding van Evert
Heijblek. In Goes is het koor
elke dinsdagmorgen te zien
en te horen in de Maria Mag-
dalenakerk. Omdat de concer
ten in deze kerk nu al vijfen
twintig jaar worden gehouden
is er dinsdag 28 juli om 11 uur
een jubileumconcert. Sinds
1984 worden de toeristencon
certen ook gegeven in de
Gasthuiskerk aan de Lange
Delft in Middelburg. De con
certen worden op donderdag
om 11 uur gegeven. De con
certen in de Goes worden 28
juli, 4, 11, 18 en 25 augustus
gehouden. Tijdens het laatste
concert treedt er ook een he
renkoor op. De concerten van
de Zeeuwse Koorschool in
Middelburg worden 30 juli, 6,
13, 20 en 27 augstus en 3 sep
tember gegeven.
(advertentie)
Het Zijdemuseum in Grijpskerke temidden van de moerbeibomen.
bomen. „Onze rupsen eten ei
genlijk alleen de bladeren van
de zwarte moerbei. Het zijn
ontzettende veelvraten. In de
periode van vier weken dat hij
uit het ei komt en zich gaat in
spinnen eet een rups onge
veer achtduizend keer zijn ei
gen gewicht". De rupsen die
in het museum leven zijn er
alleen om educatieve rede
nen. Het museum produceert
geen zijde. „De cocon wordt
afgewikkeld voordat de vlin
der eruit is gekomen. Dan
moet je het diertje dus doden
en dat doen wij hier niet. We
houden de rupsen alleen om
te kunnen laten zien hoe zijde
ontstaat", legt Van Hoegee uit.
Oorspronkelijk komen de zij
derupsen niet op Walcheren
voor. Toch zijn er door de eeu
wen heen verschillende po
gingen ondernomen om ook
in Zeeland de zijdecultuur op
poten te krijgen. „Dat is nooit
echt gelukt", weet Van Hoe
gee. „Zelf in vorige eeuwen
waren arbeiders in Nederland
al relatief duur. Zijde kon daar
door veel goedkoper worden
geproduceerd in landen als
China". Tot in de jaren dertig
van deze eeuw zijn de moge
lijkheden voor de productie
van zijde in Zeeland onder
zocht. „Toen was er een grote
landbouwcrisis en probeerde
men vanuit Middelburg boe
ren zover te krijgen om rupsen
te gaan kweken voor de zijde.
Maar ook toen is het niet echt
gelukt en na de oorlog heeft
men het onderwerp maar ver
der laten rusten". In het muse
um is ook te zien hoe verschil
lende vooraanstaande Zeeu
wen zich in vroeger tijden met
de zijdeteelt hebben bemoeit.
Zo heeft de Middelburgse bur
gemeester Schorer de moge
lijkheden bestudeerd. „Een
andere link van Zeeland met
de zijdeteelt is natuurlijk de
VOC", vertelt Van Hoegee, van
huis uit geograaf en leraar
aardrijkskunde. „Zijde is hier
wel veel verhandeld en het
product speelt op die manier
toch een rol in de Zeeuwse
geschiedenis".
Het Zijdemuseum van Guky
en Adri van Hoegee krijgt de
laatste tijd steeds meer aan
dacht van landelijke media.
Onlangs filmde het televisie
programma Klokhuis in het
museum en schreef het Alge
meen Dagblad een artikel over
het museum en de tuin. Toch
heeft het museum een pro
bleem: een schrijnend te kort
aan ruimte. „We hebben vorig
jaar de collectie van het zijd
emuseum in Wouw dat failliet
was gegaan aangekocht. Die
collectie hebben we de hele
winter geïnventariseerd en er
zitten echt unieke zijde stoffen
en kledingstukken bij. Het pro
bleem is echter dat we hele
maal geen ruimte meer heb
ben om de spullen tentoon te
stellen. Alles ligt in het de
pot", verklaart Van Hoegee.
Een ander pronkstuk waar het
museum geen ruimte voor
heeft is een afwikkelmachine
die is gebruikt in Bangladesh.
Van Hoegee: „Die hebben we
van de Novib gekregen maar
ook daar hebben we geen
plaats voor. We zullen dus se
rieus moeten gaan denken
over uitbreiding of verhui
zen".
Voor dit kruiswoordraadsel worden de omschrijvingen gegeven
per horizontale of verticale regel, leder hokje in deze puzzel
heeft daardoor zijn eigen nummer; bijvoorbeeld A1 is het raak
punt van regel A verticaal en regel 1 horizontaal, en is dus het
eerste hokje op de eerste regel.
l.deel van het hoofd - struik - zuivelproduct 2.muziekinstrument
- groente 3.Chinese munt - vogel - voegwoord 4.muzieknoot -
troefkaart - hoofdtelwoord - voorzetsel 5.bijwoord - adreskaartje
- zoogdier 6.nabootsing - gevangenis (Barg.) - loterijterm 7.voeg
- nakomeling 8.muzieknoot - zinnebeeld van de hoop - nacht
spiegel 9.vierkant - god van de oorlog (myth.) 10.hulp - bouw
land - droog (aardr.) 11.ijzerhoudende grond - schrijfkosten - bil-
jartstok 12.voorzetsel - hemellichaam - kunstwerk - Romeins rijk
(Lat.afk.) 13.muzieknoot - roeier - bordspel 14.twist - plezier
15.poel - voegwoord - middeleeuws kerstlied
A.dwaas - grondslag - afstand (zeevaart) B.denkbeeld - opschik
C.deel van de bijbel (afk.) - deel van het hoofd (mv.) - smalle
strook - familielid D.por - tandemail - dwaas E.kerkelijke straf -
kindertaal - voorzetsel - dwaas F.babbelaar (fig.) - aanwijzend
voornaamwoord - de moeite waard zijn G.geestdrift - zwemvo
gel H.drinkgelegenheid - gerookte haring - gelofte I.nette man -
deel van de hals J.klos - vogel - nauwgezet K.snelle loop - mu
zieknoot - rondhout - adviesorgaan (afk.) L.onbepaald voor
naamwoord - herkenningsteken - opschudding M.hoenderpro
duct - landstreek - opschik - voorzetsel N.voorteken (Lat.) - plank
van een kuip O.graanafval - lofrede -"gewicht
Er ontstaat een citaat van Fava wanneer u de letters uit de hok
jes met de volgende nummers achter elkaar plaatst:
01 .M2.L3.D1.L2.H3.G3.E4 E12.A14.K4 L5.J5.I5.B3.N6.06
N4.B5.C7.A8.C11.E10 G10.H10 A13.D14.F13.K12.I12.F15
D13.D11.F12.J12.I11 J7.K7.L3.M7.O10.L10.L9.G12.
De oplossing van de puzzel die stond in de FaamA/lissinger van
woensdag 75 juli luidt: 'Werk is de vloek van de drinkende klas
se'.
Ulrike en Sabinë Zöllner-
Krumme vestigden zich vier
jaar geleden in Veere. „We
hadden hier al een zomerwo
ning", vertelt Sabine. „Mijn
zus had een zaak in Düssel
dorf en we wilden allebei wat
meer rust hebben. Daarom
hebben we ervoor gekozen
om ons permanent in Veere te
vestigen". De zussen vestig
den zich in een pand aan de
Oudestraat in Veere waar het
atelier en de winkel werden
gevestigd.
„Veere is op zich heel rustig
maar in de zomermaanden is
het toch druk genoeg om een
winkel als deze te hebben",
verklaart Sabine. De naam van
de winkel, Art Aurum, is af
komstig van het Latijnse
woord aurum dat goud bete
kent. De sieraden worden
veelal maar één keer gemaakt
naar eigen ontwerp. „Ulrike
houdt zich het meeste bezig
met het ontwerpen en maken
van de sieraden", vertelt Sabi
ne Zöllner-Krumme. „Ik zelf
hou me meer bezig met de ad
ministratie en verkoop. Ulrike
heeft het vak aan de kunstaca
demie geleerd. Ik ben er later
bijgekomen". Behalve het ate
lier in Veere heeft Ulrike Zöl
lner-Krumme een atelier in
Düsseldorf.
De sieraden worden hoofdza
kelijk gemaakt uit achttien ka
raats goud. Het goud wordt
veel gecombineerd met edel
stenen en wit goud. Achterin
de winkel is het atelier geves
tigd waar de sieraden worden
gemaakt. „We wilden aanvan
kelijk ook cursussen gaan ge
ven", doet Sabine uit de doe
ken. „Maar daar kwam toch
teveel bij kijken". De sieraden
worden in de eigen winkel
verkocht en daarnaast in di
verse zaken in Nederland en
Duitsland.
In de winkel in Veere kopen
niet alleen klanten uit de om
geving maar ook veel toeris
ten.
„Veel Duitsers natuurlijk en de
laatste tijd ook steeds meer
Belgen". De stijl van de rin
gen, armbanden en kettingen
is modern, uitgevoerd in een
voudige vormen. Sommige
sieraden zien er heel ambach
telijk uit, zo is op een ring de
hamerslag zichtbaar.
„We werken ook in opdracht",
doet Sabine uit de doeken.
„De klant kan zelf met een
ontwerp komen en wij maken
dat dan". De exclusieve sie
raden van Art Aurum, aurum
is het Latijnse woord voor
goud, variëren in prijs van
driehonderd tot zesduizend
gulden. Werken van Ulrike en
Sabine Zöllner-Krumme wor
den permanent tentoon ge
steld in Galerij Guthschmidt in
de Prinsenstraat in Den Haag.
Ulrike (links) en Sabine Zöllner-Krumme van Art Aurum in Veere.
Uit handen van Koos Borg van
foto Verschoore ontving win
nares L.M. van der Linde een
waardebon voor tweehonderd
gratis afdrukken bij foto Ver
schoore. „En de rolletjes die
voor die tweehonderd opna
mes nodig zijn die krijgt u na
tuurlijk ook van ons", verze
kert Borg.
„Onderzoeksbureau Nipo
heeft geconstateerd dat foto
graferend Nederland gemid
deld zo'n 132 foto's per jaar
maakt. Wij hebben dat naar
boven afgerond tot tweehon
derd foto's, vandaar dus een
jaar lang fotograferen". De
verloting wordt elk jaar ge
houden onder de kopers van
een nieuwe camera. Winnares
Van der Linde kocht slechts
twee weken geleden een
nieuw fototoestel. „Het ande
re toestel was gestolen in de
bus naar Disneyland", vertelt
mevrouw Van der Linde. „Om
dat ik veel fotografeer wilde ik
toch wel snel een nieuwe ca
mera hebben". Fotograferen
is al jarenlang een hobby van
de Vlissingse. „Altijd als we
ergens naar toe gaan dan
neem ik m'n camera mee en ik
kijk altijd of ik ergens een
mooi plaatje zie", doet Van
der Linde uit de doeken. „Ik
fotografeer bijvoorbeeld veel
bloemen. Van de mooiste fo
to's maak ik dan ansichtkaar
ten die ik naar vrienden en be
kenden stuur. Zo heb ik een
zus in Afrika wonen en dan
ziet die toch ook nog eens een
mooie Nederlandse bloem. En
in Zeeland zijn er natuurlijk
vaak prachtige luchten, dat is
ook een geliefd onderwerp".
Overigens is de één uur servi
ce van foto Verschoore net uit
gebreid. Voortaan kunnen ook
APS-filmpjes in één uur wor
den ontwikkeld. „APS staat
voor Advanced Photo Sys
tem", weet Koos Borg. „Het
zijn speciale rolletjes waarmee
foto's op drie verschillende
formaten kunnen worden ge
maakt. Het grootste formaat is
een panoramafoto. Voordeel
van de rolletjes is dat de film
niet uit de cassette wordt ge
haald.
Er kan dus zo goed als niets
fout gaan". Tot voor kort
moesten de APS-rolletjes nog
worden opgestuurd en duurde
het enkele dagen voordat de
foto's waren afgedrukt. Borg:
„Foto Verschoore is een van
de eerste bedrijven in Zeeland
die over de apparatuur be
schikken om deze foto's zelf af
te drukken. Voor de consu
ment is dat een hele vooruit
gang, men hoeft nu niet meer
lang op de foto's te wachten".
Winnares L.M. van der Linde, geflankeerd door haar man M.J.
van der Linde, ontvangt de hoofdprijs uit handen van Koos
Borg van foto Verschoore. FOTO JAAP WOLTERBEEK
