lil
I
Schrijven een uitstervend kunstje
Zo schrijft u beter
Laat uw kind maar praten
Slll
Stevige Texas Chili
Pianist kraakt harde noot
Komst van tekstverwerker heeft slechte invloed op handschrift
Van ganzenveer naar free-ink marker
RSW 98-168
redactie serulce
ujeekbLaden wegen et
Uitgelezen
i tl -
tP
Afgezien
G
N
1
E
L
P
R
D
T
R
E
N
1
L
E
N
1
F
A
K
K
A
G
A
N
R
1
F
E
T
E
B
E
E
P
R
1
T
L
K
P
K
1
E
H
E
S
A
L
R
E
F
IJ
C
K
L
U
A
R
L
E
V
s
P
V
M
E
D
D
1
N
G
ColofoTt
Deze pagina werd in opdracht
van uw krant vervaardigd door
Postbus 1830,3000 BV Rotterdam,
tel. 010-4699725, fax. 010-4699362
Hoewel de computer een groot deel van ons
schrijfwerk van ons overneemt, zijn er nog vele
situaties te bedenken waarbij u een pen ter hand
moet nemen. En of u nu bezig bent met een
boodschappenlijstje of een persoonlijke brief, uw
handschrift moet natuurlijk wel enigszins leesbaar
zijn.
Heeft u ook zo'n spreekwoordelijk doktershand-
schrift? Geen nood. daar is met een handigheidje
aanmerkelijke verbetering in aan te brengen. De
meeste mensen houden hun pen te krampachtig
vast. Om dat te voorkomen bestaat een handig
hulpmiddeltje: de pengreepcorrector. Een simpel
bandje met klitteband die de pen tegen wijs- en
middelvinger aandrukt. U zult merken: schrijven
wordt stukken minder vermoeiend. Meer informatie
is verkrijgbaar bij het Schrijfpedagogisch Studiecen
trum Amsterdam.
I
*wm (mm
PRATEND LEREN
Unda Clark Catherine iretand
UHg Bmar
ISBN 90-389-0703-6
De grootste vaardigheid die we kinderen kunnen bijbrengen is leren
praten en communiceren. Maar hoe stimuleer je de taalontwikkeling van een
kind en hoe maak je gebruik van verbale begaafdheid? Het zijn slechts twee
van de vele vragen waar het boek 'Leren Praten en Pratend Leren' antwoord
op geeft.
Voor ouders is het vaak moeilijk in te schatten wat een normale taalontwikke
ling van een kind is. Kinderen die al snel iets onder woorden kunnen brengen
vormen niet zo snel een probleem, maar juist als een kind meer tijd nodig
blijkt te hebben om van 'gebrabbel' over te schakelen op 'grote mensentaal'
kunnen wel eens aanleiding voor ongerustheid zijn. In 'Leren Praten en
Pratend Leren' geven de auteurs. Linda Clark en Catherine Ireland, duidelijke
tips om dit soort te problemen op te sporen en te verhelpen. En juist omdat
een kind van een vroegtijdige ontwikkeling van spraak- en taalvermogen
gedurende zijn hele leven de vruchten zal plukken, is dit een boek dat bij
(aanstaande) ouders niet in de boekenkast mag ontbreken.
M Benodigdheden (6 pers.): 1 groene paprika (in stukjes1 middelgrote
ui (gesnipperd). 3 knoflooktenen (gesnipperd), 1 el olie. 800 g tomaten
(blik). 400 g rode bonen (kidney beans, blik). 400 g butter beans (blik. of
gekookte sperziebonen). 350 g suikermais (blik). 600 ml water. 250 g
Amerikaanse rijst. 2 tl cayennepeper. 1 'A tl gemalen komijn, zout, peper.
6 hele paprika 's (rood. geel of groen) en zure room (naar keuze).
Bereiding: Fruit de gesneden paprika met de ui en knoflook zacht in de
olie.
Voeg tomaten, bonen, mais, rijst en water toe. Strooi de cayennepeper
en de komijn erbij en breng het geheel stevig op smaak met zout en
peper.
Breng het mengsel aan de kook en laat het 30 min. pruttelen, onder af en
toe roeren.
Snijd de kappen van de paprika's en verwijder de zaadlijsten. Vul ze met
het chilimengsel en plaats ze in een ovenschotel. Zet ze 15 minuten in
een warme oven (180° C). Schep er voor het opdienen eventueel wat
zure room over en...eet smakelijk!
De film werd niet alleen door het publiek warm onthaald, maar werd ook
nog eens genomineerd voor zeven Oscars (waaronder die van 'Beste Film
waarvan één nominatie daadwerkelijk werd omgezet in een Oscar ('Beste
Acteur') voor Geoffrey Rush. En deze film is nu als koopvideo verkrijgbaar.
In 'Shine'. gebaseerd op een waargebeurd verhaal, kruipt deze Oscar
winnaar in de huid van de zeer veelbelovende en geniale Australische pianist
David Helfgott. Zijn dominante vader verbiedt hem echter om in Amerika een
pianostudie te volgen. In eerste instantie laat Helfgott zijn oor naar zijn vader
hangen, maar als hij opnieuw de kans krijgt om in het buitenland te gaan
studeren, drijft hij zijn zin door en breekt met zijn familie.
Deze scheiding gaat hem echter niet in zijn koude kleren zitten en zijn leven
wordt steeds gecompliceerder. Na een zenuwinzinking keert hij terug naar
Australië, waar zijn leven een hele andere wending krijgt.
'Shine' is typisch zo'n film die nog lang in uw hoofd zal naspelen, dus ga er
maar eens goed voor zitten!
SHINE
We schrijven steeds min
der. En beroerder. Het zo
zorgvuldig aangeleerde
schoolse schrift verandert op
latere leeftijd meestal in on
leesbaar gekrabbel. De
grootste boosdoener lijkt de
komst van de tekstverwer
ker. Het gebrek aan dagelijk
se schrijfroutine eist zijn tol
en wreekt zich met een
steeds slordiger handschrift.
Handschriften zijn de blad
spiegel van de ziel. Schrijf-
deskundigen. zogeheten gra-
fologen, menen er de meest
intieme karaktertrekken uit
te kunnen afleiden. En hoe
wel de methode omstreden
is. maakt de politie er gretig
gebruik van. net als werkge
vers die een sollicitant willen
peilen.
Maar er valt steeds minder te
analyseren. Voor het hand-
schrijven zijn in de moderne
tijd veel handiger alternatie
ven voorhanden.
Na de uitvinding van de mi
crochip maakte de computer
furore, halverwege de jaren
zeventig. Sindsdien hebben
we massaal het gemak van
de tekstveiwerker ontdekt.
Het schrijven met de hand is
vervolgens de laatste jaren
teruggelopen.
Voor een persoonlijke brief
of een kaartje willen we nog
wel eens de pen ter hand
nemen, maar zelfs dat is niet
langer vanzelfsprekend. In
toenemende mate wordt
elektronische post. oftewel
e-mail, de geduchte concur
rent van de handgeschreven
brief.
Het gebrek aan schrijfroutine
lijkt zich te wreken. Het
Schrijfpedagogisch Studie
centrum IPABO in Amster
dam wijst erop dat zowel de
regelmaat als de leesbaar
heid van het handschrift ach
teruit gaat.
Volgens Roel Semmelink
van edding schrijfwaren,
marktleider in permanent
markers (viltstiften), is de
schrijfcultuur van weleer ver
anderd. Schrijfwaren worden
op andere manieren ge-
Schrijven doen we al zo'n
zestig eeuwen lang. Inmiddels
zijn er ontelbare soorten schrijf
waren ontwikkeld voor verschil
lende doelen.
Niettemin bleef bijna 1300 jaar
de ganzenveer het belangrijkste
schrijfinstrument. Toen kwam
de metalen (kroontjes)pen van ,j
geplet zacht staal. Daarna duur-<4]
de het lang -tot de invoering van i
gratis scholing- voordat er een
pen kwam die z'n inkt bij zich
droeg.
Het meest beroemde voorbeeld
daarvan liet op zich wachten tot
Bon
Bij inlevering van deze bon bij uw kantoorboekhandel]
krijgt u een edding controlset van 14,95 tegen de intro-J
z\z ductieprijs voor 9,95.
^aamj
PC/Woonplaats:.
Naam Vakhandel:
na de Tweede Wereldoorlog:
toen deed de balpen z'n intrede.
Het was een regelrechte sensa
tie: de eerste pen waannee je
onder water kon schrijven, die je
nauwelijks kon wissen en die op
vrijwel ieder oppervlak kon
schrijven.
Al in het eerste etmaal van haar
bestaan werden van de balpen
tienduizend exemplaren ver
kocht. Wie de pen uitvond, weet
niemand, maar wel is bekend
dat de Hongaarse journalist La-
zlo Biro er patent op aanvroeg.
Hij verkocht het idee later aan
een Franse baron Bich; een deal
waaruit de bekende Bic-pen is
voortgekomen. Ook de uitvin
der van de viltstift is in nevelen
gehuld. Feit is dat edding begin
jaren '60 als eerste de viltstift in
Europa op de markt bracht.
Zoek de aangegeven woorden op in de
speurpuzzel. Onderstaande woorden zijn, al
tijd in rechte lijn. horizontaal of verticaal, van
rechts naar links, van links naar rechts, van
boven naar beneden of van beneden naar
boven in het letterdiagram verborgen. Als u
alle woorden heeft aangestreept, blijven en
kele letters over. Noteer de overgebleven
letters in de juiste volgorde en stuur uw
oplossing binnen drie weken naar Kramer
Staai/edding, Postbus 2540, 3800 GB Amers
foort. Let op: vergeet niet de naam en datum
van deze krant te vermelden.
Onder de inzenders worden drie sets a 5
stuks assorti edding T-shirt markers (winkel
waarde fl. 19,95 per set) verloot.
De woorden die u moet aanstrepen zijn:
VULPEN - INKT - EDDING - TEKEN - CIJFER -
REGELS - GRAFIEK - FINELINER - VEL -
PLAKBAND - SCHRIFT - MARKER - LEI
Met paprika's kunt tt
de heerlijkste gerechten
makenmaar ze zijn ook
een originele manier om
een gerecht te serverent
Zowel de regelmaat als de leesbaarheid van het handschrift gaat achteruit.
bruikt. Meer en meer men
sen kiezen een creatieve
hobby. Cursussen kalligrafie
zijn razend populair. Schrijf-
warenfabrikanten proberen
deze nieuwe gebruiksmoge
lijkheden te stimuleren. Zo
bestaan er stiften om op T-
shirts of op stropdassen te
tekenen, maar ook zijn er
speciale onderwaterstiften.
Bovendien zetten de pen-
nenfabrikanten alles op alles
om het handschrijven aan
trekkelijker te maken.
De laatste jaren zijn tal van
uitvindingen gedaan die defi
nitief afrekenen met de
grootste ergernissen van het
handschrijven.
In de irritatie top-10 staat
met stip op één de pen die
lekt in het borstzakje. Een
goede tweede is de pen die
halverwege koppig dienst
weigert.
Om de schrijfduur te verlen
gen zijn er zogenaamde free
ink pennen ontwikkeld,
waarbij de inkt zichtbaar
wordt toegevoerd. Door de
inkt, zoals bij een vulpen,
zonder het gebruikelijke filter
vloeibaar in de houder op te
slaan, beschikken deze pen
nen over een tweemaal gro
ter schrijfreservoir. Dit sys
teem blijft tot de laatste drup
pel duidelijk en vloeiend
schrijven. En bovendien lan
ger dan ooit; met deze nieu
we pen kun je gemakkelijk
een lijn van Amsterdam tot
aan Madrid trekken. Andere
vindingen, zoals het spiraal
venster. helpen ook het lek
ken eindelijk de wereld uit.
Wie nog beter wil schrijven
doet er goed aan voor elk
doel de juiste pen of stift te
gebruiken, aldus Semmelink.
'Voor een flipoverblok moet
je geen permanent marker
Ook op milieugebied zijn er
inmiddels door de pennenfa-
brikanten stappen voor
waarts gezet. Zo ontving ed
ding als eerste schrijfwaren-
merk in Nederland het mi
lieukeurlogo voor de navul-
bare edding 30. Al met al lijkt
het erop dat de pen voorlo
pig niet weg te denken is in
ons dagelijks leven.
gebruiken -de inkt slaat door
het papier en bevuilt het vol
gende blad- dus gebruik een
Flip-chart marker. De stevige
harddrukkers moeten geen
fineliner gebruiken maar bij
voorbeeld een rollerbal.'
4
