Honderd jaar ondernemingsdrang De Vlijt
Werkplaatsen Walcheren heropend
Nieuw zwem-ABC
'De rijwielbranche loopt nog jaren achter'
Tien jaar
Terre des
Hommes
ZONNEHEMELS
1
soers
Siers
De Groene zoekt naar nieuwe locatie
Net
zwanger?
Thaise dagen in Koudekerke
s rijwiel
Bedden speciaalzaak De Vlijt in Goes bestaat
honderd jaar. Wat begon als een klein manifac-
turenzaakje van de Goesenaar Gerhard Met
ering groeide uit tot een waar familiebedrijf
met meerdere vestigingen. Nog altijd wordt
het bedrijf door de familie geleid. „Ik denk dat
onze kracht is dat wij altijd alles weloverwo
gen deden", verklaart achterkleindochter Mar
jan Witkam het succes van de onderneming.
Samen met haar broer zwaait ze de scepter
over de tegenwoordige zaak, waar ook de Mid
delburgse vestiging deel van uitmaakt.
Schaarste
Confectie
Ondernemersgeest
Levendig
Onder het toeziend oog van landelijke en regio
nale kopstukken zijn vorige week de Werk
plaatsen Walcheren na een grondige verbou
wing opnieuw geopend. Een dag later kon het
personeel van de Werkplaatsen tijdens een
feestelijke middag een kijkje nemen bij colle
ga's op andere afdelingen.
HEMEL v a 499,-
SUN SHINE
Het zag er de afgelopen zomer even slecht uit
voor de Walcherse Volvo-rijders. Geheel onver
wachts stopte Volvo-dealer Van Fraassen uit
Vlissingen met de verkoop en reparatie van au
to's en het leek er even op dat Walcheren het
voortaan zonder Volvo-dealer moest stellen.
Vanaf 1 juni is het Walcherse dealerschap ech
ter overgenomen door Autobedrijf De Groene
uit Goes. Voorlopig is het bedrijf gevestigd in
de oude werkplaats van Van Fraassen maar er
wordt hard gezocht naar een nieuw eigen be
drijfspand.
Het zwem-ABC. Zo heten de nieuwe Nationale
Zwemdiploma's die volgend jaar oktober wor
den ingevoerd. De huidige diploma's A, B en
Basiszwemmen komen dan te vervallen. Vol
gens het sportfondsenbad in Vlissingen leidt
de nieuwe methode van leren zwemmen tot
meer veiligheid in het water. Ook zou zwemles
er leuker door worden.
Na vijftien jaar een rijwielzaak in de Vlissingse
wijk Papegaaienburg te hebben gehad kan
Toon Thomas er duidelijk over zijn. De rijwiel
branche loopt jaren achter op andere bedrijf
stakken. Hoewel de handel steeds serieuzer
wordt genomen en fietsen niet langer een sim
pel vervoermiddel zijn maar een gewild middel
om vrije tijd te besteden worden de rijwielhan
delaren nog steeds niet echt serieus genomen.
Op de dag dat zijn zaak in Papegaaienburg vijf
tien jaar bestaat heeft Toon Thomas een duide
lijk beeld voor ogen van hoe het nog beter kan.
Thomas: „Een grote showroom waar alle fiet
sen in kunnen worden uitgestald en een ruime
werkplaats waar de monteurs aan de slag kun
nen".
Monteurs
Ruimte
De Thaise gastvrijheid is wereldberoemd en
binnenkort een paar dagen binnen handbereik
op Walcheren. Het Koudekerkse restaurant
Oriental Garden staat dit weekend (22 en 23
november) namelijk helemaal in het teken van
de Thaise keuken en cultuur.
toon
Woensdag 19 november 1997
FAAM/VLISSINGER
13
Marjan, Mark en Theo Witkam. FOTO ANTON DINGEMANSE
De opa van mijn vader begon
in 1897 met een klein textiel-
zaakje. In die tijd had je eigen
lijk nog geen confectie, dus
het assortiment bestond voor
namelijk uit garen, band en
stoffen. Dat soort dingen. Hij
noemde de zaak De Vlijt. Te
genwoordig moet je mensen
bijna uit gaan leggen wat vlijt
betekent. Of zelfs spellen.
Maar in die tijd was het een
hele mooie, positieve naam.
Veel bedrijven hadden trou
wens van die namen. De Bij
enkorf, De Zon: allemaal be
drijven die in de negentiende
eeuw zijn opgericht".
Het zaakje groeide uit tot een
manifacturenzaak met naam
en werd overgenomen door
Meijerings dochter en schoon
zoon Dora en Jan Witkam-Me-
ijering. Toen barstten de jaren
dertig en daarmee ook de cri
sis los. „Dat waren moeilijke
jaren Voor mijn opa en oma",
weet Marjan Witkam uit oude
familie verhalen.
„Ook de oorlogsjaren die erop
volgden waren niet gemakke
lijk. De schaarste was groot,
er waren bijna geen spullen te
verkrijgen. En dus kon je ook
bijna niets verkopen. Ook was
het moeilijk om aan personeel
te komen. De één na de ander
werd opgeroepen om in
Duitsland te gaan werken. Ge
lukkig is dat mijn vader en
opa bespaard gebleven". De
zaak overleefde doordat de fa
milie een begin maakte met
de specialisering van het be
drijf. „Vanaf de jaren twintig
werden er hier gordijnen, ma
trassen en ander woningin
richtingsartikelen gemaakt.
Echt veel moet je je daarbij
nog niet voorstellen, want ik
geloof dat er drie matrassen
in het assortiment waren. Niet
vergelijkbaar met tegenwoor
dig in elk geval". De materia
len voor de matrassen werden
met een hijsbalk omhoog ge
bracht naar de bovenste ver
dieping van het pand op de
Grote Markt. Daar werden ze
verwerkt.
Pas aan het eind van de jaren
veertig trok de economie
weer aan. „In 1954 kwamen
mijn ouders in de zaak. Opa
bleef echter tot 1980 aan de
zaak verbonden. Net zoals nu
mijn vader ook nog steeds
erg bij het bedrijf betrokken
is", vertelt Witkam.
Begin jaren zeventig werd de
confectiemode populair. Dit
gegeven gaf een enorme im
puls aan De Vlijt, die daar -
nog altijd gezeteld op het
hoekje van de Grote Markt -
goed op insprong. Witkam:
„Dameskleding, kinderconfec-
tie en lingerie waren toen in
eens overal voor handen. En
met de economie ging het
fantastisch. Wie hard werkte,
kon lekker groeien". En dat
deden de familie Witkam en
De Vlijt. „Het pand van de
buurman werd erbij getrok
ken, maar ruimtegebrek bleef
een probleem', herinnert Mar
jan Witkam zich. Ze groeide
op boven de zaak en was er
van jongs af aan erg bij be
trokken. „Twintig jaar geleden
zijn we met het beddenge
deelte van de zaak verhuisd
naar de Beestenmarkt. De kle
ding bleef in het pand op de
hoek van de Grote Markt. Ten
minste, een jaar of zeven acht,
want toen heeft mijn oudste
broer die zaak overgenomen.
Nee, die zaak is nu een Livera-
winkel, hij maakt geen deel
meer uit van De Vlijt. De enige
band tussen de twee zaken is
tegenwoordig onze familie
band", legt ze uit.
Sinds 1985 is De Vlijt ook in
Middelburg te vinden. „We
hadden daarvoor eigenlijk al
best veel klanten die van Wal
cheren kwamen en zagen on
ze kans schoon om in die rich
ting uit te breiden. Mijn vader
richtte zich op de Middelburg
se vestiging, ik hield me voor
namelijk bezig met Goes. Mijn
broer Mark is een stuk jonger
dan ik. Hij kwam er in 1993
bij". Even na het succes in
Middelburg opende de familie
ook een winkel in Vlissingen.
Maar daar liep het niet van
een leien dakje.
„Nee, dat is niet gelukt. Vlis
singen is een moeilijke stad
voor speciaalzaken. Van de
Sloot, Van de Wouw, ze heb
ben het er allemaal gepro
beerd maar om de één of an
dere reden willen speciaalza
ken daar gewoon niet lopen.
Die stad heeft daar gewoon
geen traditie in. Je kunt wel
een mooi winkelcentrum heb
ben, maar als de loop er niet
is lukt het gewoon niet. Dat is
niet alleen in Vlissingen zo
hoor, je ziet datzelfde ver
schijnsel bijvoorbeeld in Ber
gen op Zoom. Terwijl Roosen
daal wel goed loopt".
Verdere uitbreidingsplannen
hebben de Witkams voorlopig
niet. „Ik wil in de toekomst de
speciaalzaak verder vervolma
ken. Je houdt natuurlijk altijd
je ogen open voor nieuwe
mogelijkheden. Dat hoort bij
je ondernemersgeest. Als je
voelt dat er ergens iets prik
kelt, spring je er op in. En als
je juist handelt, gaat het goed.
Maar om nu gelijk nog meer
winkels te openen... Er is ook
een leven naast de zaak, weet
je. Je kunt ook een keer tevre
den zijn".
Witkam woonde in haar jeugd
boven de zaak op de Grote
Markt en kreeg zo die ge
noemde ondernemersgeest
met de paplepel ingegoten.
„Je bent er eigenlijk van jongs
af aan in opgegroeid. Sommi
ge dingen waren zo gewoon.
Hoe het zakenleven in elkaar
steekt, hoe je met klanten om
gaat". Naast Mark heeft Mar
jan Witkam nog drie broers.
„We woonden natuurlijk alle
maal boven de zaak, dus je
bent er sowieso dicht bij be
trokken.
Maar de oudste twee hadden
geen ondernemingsdrang en
zijn iets anders gaan doen.
Mijn andere broer heeft dus
het confectiegedeelte overge
nomen en wij zijn hier aan de
slag". Witkam wist al vroeg
dat ze 'later' ook de zaak in
wilde. „Vanaf mijn zestiende
volgde ik een middenstands
opleiding. Ik vond het schitte
rend. Eerst was het de bedoe
ling dat ik de modekant zou
doen, maar dat is er nooit van
gekomen. Hoeft ook niet, want
het beddenvak is heel leven
dig. Je geeft klanten in deze
branche veel persoonlijke aan
dacht en gaat diep op vragen
in. Anders dan in een mode
zaak. Ik denk uiteindelijk dat ik
dit leuker vind. Je krijgt er in
ieder geval wel een beetje een
tic van", besluit ze.
De grootste veranderingen
hebben plaatsgevonden op de
afdelingen elektronica, metaal
en de spuiterij. Zo is er op
eerstgenoemde afdeling een
zogenaamde SMD-machine
bijgekomen. Medewerker Wil
Torbijn legt uit wat dat is. „We
maken hier op deze afdeling
van die groene printplaten
voor de besturing van zonne
hemels. Vroeger kwamen die
al half klaar binnen en hoef
den we alleen handmatig de
componenten erop vast te
maken. Maar nu, met de nieu
we machine, komen de print
platen helemaal leeg binnen
en maken wij ze helemaal af".
Dat is overigens geen eenvou
dig werkje. „Nee, dat apparaat
is een computer die helemaal
ingeprogrammeerd moet wor
den. En dat kan natuurlijk niet
iedereen hier".
Ook voor de graveerafdeling
is een geheel nieuw apparaat
aangeschaft. Dat was vrijdag
echter nergens te bekennen.
A. Ciach is chef van het gra-
veerbedrijf. „Nou, die machi
ne was eigenlijk nog niet hele
maal af. Gisteren, bij de offi
ciële opening, stond hij hier
wel. Zodat iedereen hem kon
zien. Maar we hebben hem
gelijk weer op laten halen
door de fabriek". Op het gra-
veerbedrijf worden grote pla
ten ingekrast met letters en te
keningen. Later worden deze
door medewerkers ingekleurd
met verf, zodat een duidelijk
bord ontstaat. „We maken bij
voorbeeld routeborden voor
ANWB en Staatsbosbeheer.
Met die nieuwe machine kun
nen grotere platen in één keer
gegraveerd worden. Dat
scheelt een hoop gesjouw en
de productietijd wordt korter.
Het is de modernste machine
die voorhanden is en met de
aanschaf ervan zijn we qua
grootte en techniek eigenlijk
de enige in Nederland", ver
telt de afdelingschef niet zon
der trots.
Ook ingrijpend zijn de veran
deringen op de spuiterij. Eer
ste spuiter Erwin Zweedijk:
„Alles is veranderd. De spuite
rij is groter en een stuk opge
ruimder geworden. Er worden
meer materialen op waterba
sis gebruikt. Dat is beter voor
het milieu. En iedereen heeft
zijn eigen plek gekregen". Ook
Jonky Manuhuwa werkt op de
spuiterij en is blij met de ver
anderingen op zijn afdeling.
„Kijk, we kunnen nu electro-
statisch spuiten. Dan gebruik
je in plaats van gewone verf
poeder. En we hebben een
nieuwe oven gekregen. Echt
heel mooi".
Jan Timmerman werkt op de
verpakkingsafdeling en loopt
rond over de verschillende af
delingen. Hij werkt al twintig
jaar op de sociale werkplaats.
„Er is veel veranderd hier.
Heel groot geworden. Maar
het echte handwerk is eraf en
dat vind ik jammer". De in
loopmiddag voor medewer
kers van Werkplaatsen Wal
cheren werd besloten met een
feestje voor het personeel.
Medewerkers van Werkplaatsen Walcheren kijken toe hoe Wil
Torbijn (zittend) de nieuwe apparatuur demonstreert. FOTO
JAAP WOLTERBEEK
Aanbieding:
Ook voor verhuur
J.A. v.d. Goeskade 49, Goes
Tel. 0113-227107
Open: do. 13.00-21.00 u., vr. 13.00-
18.00 u.,za. 10.00-17.00 u. (géén PIN)
De Zeeuwse Verwarmings Unie
repareert uw CV. Als het moet
binnen een halve dag,
overal in Zeeland! Bel:
Terneuzen: 0115-613641
Goes: 0113-221116
Zeeuwse Verwarmings Unie B.V.
EEN KLEINE MOEITE
VOOR ZO-N GROOT GELUK
Bel voor meer informatie
of aanmelding gratis
0800-022 80 70, of je informatrice:
Mevr. P. Minnaar
tel. 0118-61 15 47
Mevr. L. de Jong
tel. 0113-22 08 90
Het pand op de hoek van de Grote Markt waar Gerhard Me-
ijering honderd jaar geleden De Vlijt opende.
De Middelburgse Terre des
Hommes-winkel in de Sint
Janstraat bestaat tien jaar.
Vandaag, woensdag 19 no
vember, wordt dat in de
zaak gevierd met een aantal
speciale lustrum-aanbiedin
gen.
Zo krijgen klanten een kor
ting van tien procent op
aankopen, kunnen kinderen
gratis met Sinterklaas op de
foto en is er een grabbel
ton. De opbrengst komt ten
goede aan het project On
derwijs en Medische Ver
zorging voor Kinderarbei
ders in Surakarta in Indone
sië.
Terre des Hommes is een
hulporganisatie voor struc
turele hulp aan kansarme
kinderen in ontwikkelings
landen, ongeacht geloof,
ras of politieke overtuiging.
De organisatie werkt samen
met betrouwbare niet rege
ringsgebonden lokale orga
nisaties en ontvangt ook
geen overheidssubsidie.
Gelden worden voor het
grootste deel verworven
door giften en acties. In de
Middelburgse Terre des
Hommes winkel werken 35
vrijwilligers.
Wim de Groene verkoopt
sinds jaar en dag Volvo's op
de Bevelanden. Het bedrijf is
in 1914 opgericht als rijwiel
handel in Kapelle. „Mijn opa
is toen begonnen met fiet
sen", vertelt Wim de Groene.
„Mijn vader heeft het bedrijf
van hem overgenomen en is
in 1957 begonnen met de ver
koop van personenwagens
van DAF. Toen dat bedrijf in
handen van Volvo kwam zijn
wij die auto's ook gaan verko
pen". Autobedrijf De Groene
in Goes verkoopt nu perso
nenauto's van Volvo en trucks
van DAF. In Vlissingen ver
koopt De Groene nieuwe en
gebruikte Volvo's. Om het
Walcherse publiek kennis te
laten maken met de nieuwe
dealer heeft De Groene van 28
tot en met 30 oktober een gro
te autoshow gehouden bij Ho
tel Arneville in Middelburg.
„We hebben alle Walcherse
Volvo-rijders voor de show
uitgenodigd", doet Wim de
Groene uit de doeken. „De op
komst was enorm, de show is
heel goed bezocht en over het
algemeen was men heel blij
dat er een nieuwe Volvo-
dealer is".
Volgens De Groene hebben de
Volvo-rijders er veel profijt
van dat het Goese bedrijf nu
ook in Vlissingen zit. „We be
schikken nu over twee maga
zijnen, één in Vlissingen en
één in Goes. Als we in Vlissin
gen een bepaald onderdeel
niet in voorraad hebben kun
nen we het snel uit Goes laten
komen. De monteurs van Van
Fraassen zijn bij ons in dienst
gekomen, De klant blijft dus
over ervaren monteurs be
schikken die het merk door en
door kennen". Wim de Groe
ne overweegt nog om in Vlis
singen ook auto's te gaan ver
huren. Maar de eerste zorg
van de auto dealer is een
nieuw pand. De Groene: „We
huren nu de werkplaats van
Van Fraassen en zijn druk op
zoek naar een eigen pand. We
weten in ieder geval dat we in
Vlissingen blijven maar waar
precies is nog niet zeker. Be
gin volgend jaar hopen we de
deuren van De Groene Vlissin
gen officieel te kunnen ope
nen".
In de opleiding voor het
zwem-ABC zwemmen kinde
ren drie keer af. Elk diploma
betekent dat het kind een be
paalde vaardigheid in het wa
ter heeft. Pas na het behalen
van het C-diploma kan gezegd
worden dat een kind echt
'zwemveilig' is.
In de lessen wordt veel tijd
besteed aan het vertrouwd ra
ken met het water. Dat ge
beurt met behulp van spelle
tjes en oefeningen, die gericht
zijn op beweging in het water.
Pas als een kind zich echt
prettig en veilig voelt wordt
begonnen met het aanleren
van school- en rugslag.
Nieuw is dat het kind ook de
eerste beginselen van de
borst- en rugcrawl leert. De
nieuwe examens beginnen
pas volgend jaar, maar voor
kinderen die nu op zwemles
zijn in het Vlissingse zwem
bad zijn de eerste veranderin
gen al merkbaar.
Precies vijftien jaar geleden
begon Toon Thomas als rij
wielhersteller Toon's Rijwiels
hop in Vlissingen. De wijk Pa
pegaaienburg was toen nog
maar voor een deel gebouwd
en Thomas werd dan ook
door vriend en vijand voor
gek versleten om daar een
zaak te beginnen. „Niemand
begreep het", vertelt Thomas.
„Als je voor de zaak stond
keek je zo over de weilanden
uit, en van bouwplannen was
toen nog helemaal niets be
kend". De fietsenmaker koos
voor zijn stek om de eenvou
dige reden omdat daar een
pand leeg stond. Thomas: „Ik
werkte bij de Rijwielcentrale in
Vlissingen en wilde een eigen
winkel beginnen. Ik heb toen
overal uitgekeken naar een
pand, zelfs tot in Den Bosch
toe. Toen kwam dit leeg en
ben ik hier maar begonnen".
Met amper zevenduizend gul
den spaargeld klopte Thomas
bij de bank aan om geld te le
nen voor zijn zaak. Maar ook
de bank zag geen heil in de
plannen van de rijwielherstel
ler en hij kreeg nul op het re
kest. „Toen ben ik dus maar
met m'n eigen centjes begon
nen. En het is toch allemaal
gelukt".
Toon Thomas begon zijn win
kel als éénmanszaak en ver
kocht in de stille wintermaan
den vuurwerk om de huur van
zijn pand te kunnen blijven be
talen. „Mensen gebruikten de
fiets toen alleen nog maar
voor woon-werkverkeer. Ze
kwamen dan bijvoorbeeld ge
woon om een groene of brui
ne fiets. Drie versnellingen in
plaats van een terugtraprem
was al heel wat". De fietsen-
handel is inmiddels al lang
niet meer wat het geweest is.
Het aanbod aan verschillende
modellen is enorm en trends
volgen elkaar in snel tempo
op. „Mensen hebben meer
vrije tijd gekregen", weet Tho
mas.
„Fietsen is nu meer een vorm
van recreatie geworden. Tien
jaar geleden ging een enke
ling op fiets vakantie terwijl er
nu in de zomermaanden hele
hordes toeristen de Alpen met
de fiets willen verkennen, en
met drie versnellingen lukt dat
niet". De fiets heeft een nieu
we plaats ingenomen en
wordt stilletjes aan een status
symbool. De rijwielhersteller
van weleer bestaat niet meer.
De techniek van de tweewie-
Iers is zo complex geworden
dat er wordt gesproken over
een monteur. „Het is niet
meer zo dat je op een avond
even je fiets in het schuurtje
uit elkaar haalt", verklaard
Toon Thomas. „De techniek
heeft een enorme vlucht ge
nomen en er zitten tegen
woordig zoveel versnellingen
op als je maar wilt. De fabri
kanten verzorgen ook speciale
cursussen voor de monteurs,
vergelijkbaar met de auto-in
dustrie".
Hoewel de populariteit van de
fiets enorm aan terrein heeft
gewonnen is de branche ach
ter gebleven. „De rijwielhan
del wordt nog teveel gezien
als onvolwaardige bedrijfstak.
Daar moet verandering in ko
men en daar ben ik nu ook
mee bezig". Thomas heeft een
zaak voor ogen met een grote
showroom waar al zijn fietsen
in kunnen staan. „De zaak
waar ik nu zit is veel te klein,
's Morgen moeten we alle fiet
sen buiten zetten om ze 's
avonds weer naar binnen te
rijden. Frustrerend werk dat
veel van mijn medewerkers
vraagt". De rijwielhandelaar
heeft drie medewerkers in
vaste dienst en zou er zeker in
de zomermaanden nog wel
wat meer kunnen gebruiken.
„Maar daar heb ik geen ruim
te voor", verzucht Thomas.
„Als mijn plannen slagen dan
kan iedereen zien wat een vol
wassen bedrijfstak de fietsen-
handel eigenlijk kan zijn".
Toon Thomasen zijn medewerkers.
FOTO JAAP WOLTERBEEK
De dames van Chiang Mai Thai Dance koken, serveren en dan
sen in Aziatisch restaurant Oriental Garden.
Arthur Priem is eigenaar van Aziatisch restaurant Oriental Gar
den. Hij legt uit wat de bedoeling is van zijn 'Thaise dagen': „In
het restaurant zijn dan vijf Thaise dames. Één ervan kookt, de
andere vier serveren en dansen in traditionele klederdracht. Dat
serveren gaat overigens nog een stapje verder dan de normale
bediening die klanten krijgen. Het is echt de bedoeling dat ze
een praatje maken met de gasten en hen iets uitleggen over het
eten en de dansen die ze opvoeren". De Thaise danseressen
treden normaal gesproken op onder de naam Chiang Mai Thai
Dance. Zo waren ze deze zomer nog te zien op de Middelburgse
Pasar Asean.
Op de menukaart van Oriental Garden staan 22 en 23 november
slechts Thaise gerechten. „De Thaise keuken lijkt op zich best
veel op de Chinese", weet Arthur Priem. „Maar kenmerkend
voor Thailand is het gebruik van veel peper en chilies. Hier pro
beren we dat wel een beetje binnen de perken te houden. Als je
in Nederland eten serveert op de authentiek Thaise manier, jaag
je iedereen je restaurant uit. We maken het iets minder gepe
perd, maar zetten wel overal Thaise sambal op de tafels. Zo kan
iedereen voor zich uitmaken hoe heet het eten hoort te zijn".
Daarnaast is vis een belangrijk ingrediënt in Thailand. „In een
aantal gerechten wordt dan ook gebruik gemaakt van vis. Maar
omdat niet iedereen van vis houdt, hebben we ook gekozen
voor vleesgerechten", legt Priem uit. „Het menu dat we deze
dagen serveren, bestaat uit vijf gangen en twaalf gerechten. Er
is dus voor elk wat wils".
