Vruchtbaar herintreden voor ontslagen Scheldemedewerker
'ledereen kan oude geschriften leren lezen'
de Klerk parketvloeren
WONEN OP WALCHEREN
Slimpie's Beroepenfeest
Weer succes voor Deltaband
Opening rijwielshop 'DE DRIEHOEK'
Zie pagina 4
Wij zijn er niet voor
de massa, III
maar voor w
seisplein 5 middelburg 01 18-62672
...gek is dat, je
krijgt ineens een
soort van overle
vingsdrang...
Ook deze week weer
Zie pagina's 9, 10 en 11
Timberland boot
Super You trendshop
Grote Kade 42a Goes,
tel. 0113-228821
Waar komt de naam Wisse vandaan?
WOENSDAG 15 OKTOBER 1997
Taalverandering
Cracks
WEKELIJKS HUIS AAN HUIS OP GEHEEL WALCHEREN
PZC WEEKBLADEN
faam/iMÉmgerl
De bronnen in gemeente- en rijksarchieven zijn
openbaar en mogen dus door iedereen inge
zien worden. Toch is het aantal mensen dat
daadwerkelijk in een archief op zoek gaat naar
oude documenten beperkt. De geschriften zijn
immers vaak maar moeilijk te ontcijferen. Om
leken te helpen bij het lezen verschijnt in de
cember het boek 'Werken met Zeeuwse Bron
nen'.
Normaal
..om nou je eigen
collega naar huis
te sturen? Nee,
zo ben ik niet...
De Helse clown Slimpie komt in de herfstva
kantie naar Oost-Souburg, waar hij 23 oktober
optreedt in wijkcentrum De Zwaan. Slimpie's
nieuwe show heeft de titel 'Slimpie's Beroe
penfeest' meegekregen.
Vorig jaar kregen vierhonderd vijftig werkne
mers van De Schelde in Vlissingen na een in
grijpende reorganisatie te horen dat er voor
hen geen plek meer was binnen het bedrijf. Om
deze mensen te helpen bij het vinden van an
der werk, bundelden Uitzendbureau Start en
De Schelde hun krachten. Vorige week donder
dag werd gevierd dat van de groep mensen die
deelnamen aan het project ruim 82 procent een
nieuwe baan heeft.
WIN EEN FIETS!!!
VERVOLG OP PAGINA 17
De Zeeuwse Komedie speelt zaterdag de première
van de voorstelling 'Kees de Jongen'. Het is de laat
ste productie van het amateurgezelschap die uitge
voerd wordt in het Vestzaktheater.
De Vrienden van het Stedelijk Museum in Vlissingen
brengen binnenkort een bezoek aan apotheek Van de
Sande in de Vlissingse Badhuisstraat. Een apotheek
propvol geschiedenis.
Verder deze week: klussen op afroep, zwemvierdaag-
se in Poelendaele, halve eeuw ouderenbond Anbo, de
Nederlandse première van Tango o Tango in de Stads
schouwburg en pubrock in De Piek.
ij, J v. ti - i '-)V.
A"-
Eén van de namen die het
langst en in vrij groten getale
op Walcheren voorkomt is
Wisse. Het was oorspronkelijk
een voornaam, zoals meer
achternamen dat waren. Men
sen met de achternaam Wisse
komen al voor in de middel
eeuwse papieren van de Pol
der Walcheren. Ze hadden
functies bij het Polderbestuur,
dus ze waren zelfstandige,
mogelijk wat grotere boeren.
Ik had er nooit bij stilgestaan
waar de naam Wisse vandaan
zou kunnen komen, tot ik een
boek las over de Saksische
volken die in de vroege Mid
deleeuwen van Noord-Duits-
land naar Engeland en in min
dere mate naar onze kust
overstaken. Een van die vol
ken noemen we nu de West-
Saksen, maar noemde zich in
die tijd: de Gewisse.
Dat lijkt een mooie verklaring
van de naam Wisse: genoemd
naar de West-Saksen die hier
dus hun mannetjes achterlie
ten voor ze de zee overstaken.
Voor de zekerheid heb ik maar
eens gekeken in het weten
schappelijke 'Spectrum Voor
namenboek' van Dr J. van der
Schaar. Daarin staat dat het
niet zeker is waar de naam
Wisse vandaan komt: mis
schien van het oude woord
'Wisa' dat 'goed' betekent.
Vanouds een typisch Zeeuwse
naam, maar vroeger ook ge
woon in Holland, weet de
naamkundige te vertellen. Uit
het boek blijkt wel dat ook an
dere voornamen in de vroege
Middeleeuwen afgeleid wer
den van namen van volken:
Saxo, Friso en Wendel (van de
Wenden of Vandalen). Een er
van kennen we als achter
naam op Walcheren: Francke.
Natuurlijk heb ik in het Voor
namenboek nog wat oude
Walcherse namen opgezocht.
Mels en Melis (vroeger voor
namen, nu alleen nog achter
namen) blijken afgeleid van
(Sint) Aemilius. Voor de naam
Houterman, die alleen op Wal
cheren voorkomt, weet men
echter geen verklaring. Krien
of Krijn komt van het Latijnse
Quirinus, de naam kwam uit
Oostelijker streken en werd in
de 16e eeuw in Zeeland voor
't eerst gebruikt. Ook deze
naam werd van een roomse
heilige afgeleid. Zou dat de re
den zijn dat 'Krien' in de twin
tigste eeuw voornamelijk
voorkomt in boerenfamilies?
Dat heb ik althans geconsta
teerd voor het Noorden van
Walcheren. Als het klopt, zou
dat betekenen dat die families
naar verhouding sterker de
oorspronkelijke bevolking
(van vóór de verhuizingsgolf
van de Tachtigjarige Oorlog)
vertegenwoordigen. Degenen
die toen naar hier kwamen,
kwamen uit het Zuiden, waar
'Krijn' niet voorkwam!
Jan Zwemer
die even oud was maar net
ietsje later in dienst was geko
men en er dus eigenlijk eerder
uit had gemoeten. Volgens de
vakbond maakte ik een goede
kans, maar om nou je eigen
collega naar huis te sturen?
Nee. Zo ben ik niet".
Tange koos voor het project
en moest eerst een oriëntatie
cursus gaan volgen. „Om te
kijken wat je wil, waar je ster
ke en zwakke punten liggen.
Een algemene cursus die in
zicht geeft in je eigen functio
neren. Daarna volgde een sol
licitatie cursus. Of die gehol
pen hebben? Ik weet het,niet.
Je moet er in ieder geval wel
open voor staan".
Oude teksten zijn niet voor iedereen makkelijk te lezen.
je van te voren, als je bezig
bent in de dertiende of veer
tiende eeuw. Een onderzoek
naar kerkgeschriften uit de
twaalfde of dertiende eeuw is
dan ook eigenlijk alleen weg
gelegd voor vakbroeders.
Vanaf de zestiende, zeventien
de eeuw is het grootste deel
van de documenten in het Ne
derlands. Dan is het voor
amateurs ook leuk om te gaan
ontcijferen".
Zeeland is niet de enige pro
vincie met een boek dat helpt
bij het lezen van bronnen.
„We zijn eigenlijk op het idee
gekomen door een soortgelijk
boek in Noord-Brabant, 'Lezen
van Brabantse bronnen'. Kijk,
in mijn studententijd had ik
ook een boek dat hielp bij het
ontcijferen van teksten, maar
dat bevatte documenten uit
heel Nederland. Dit is gewoon
leuker omdat het heel dichtbij
is allemaal. Er zijn teksten uit
heel Zeeland en uit ieder tijds
vak gekozen. Zo krijg je een zo
goed mogelijk beeld van de
taalverandering door de tijd".
Een paar dagen voor het ver
schijnen van het boek (17 de
cember) wordt in de raadszaal
van het Middelburgse stad
huis de 'Eerste Zeeuwse Pale
ografie Wedstrijd' gehouden.
De Klerk: „Paleografie is in fei
ten het mooie woord voor het
ontcijferen van een oud ge
schrift. Deelnemers aan de
wedstrijd krijgen een kopie
van een oud geschrift en moe
ten daar een transcriptie, een
vertaling, van maken. Die
wedstrijd is overigens niet al
leen bedoeld voor vakbroe
ders. Juist leken die denken
dat ze best aardige vertalin
gen kunnen maken willen we
aanmoedigen om mee te
doen".
De deelnemers worden ge
acht een zo letterlijk mogelijke
transcriptie van de tekst te
maken. Een jury beoordeelt
wie uiteindelijk de beste is.
„In die jury zit de redactie van
het boek, maar dan zonder
mij. Ik kan wel oude geschrif
ten lezen natuurlijk, maar ik
ben geen expert. Die andere
drie zijn echte 'cracks', de ken
ners van Zeeland. Zij zijn er
ook echt voor opgeleid. Ik
praat de boel gewoon een
beetje bijelkaar die dag". Voor
de wedstrijd hebben zich in
middels een tiental mensen
opgegeven. „Maximaal kun
nen er vijfendertig meedoen,
meer passen er niet in de
raadszaal. Alle deelnemers
krijgen een pen met inscriptie
ter herinnering. Voor de num
mers één, twee en drie is er
een kleine geldprijs, *feen oor
konde en een exemplaar van
het boek".
Wie zich wil opgeven voor de
eerste Zeeuwse paleografie-
wedstrijd kan terecht op het
Rijksarchief in Middelburg.
Ondertussen sloeg de paniek
toe. „Je bent toch vijfenveer
tig. Mijn oudste dochter stu
deert in Barneveld en dat
heeft ook nogal wat financiële
consequenties. Gek is dat, je
krijgt ineens een soort van
overlevingsdrang. Mijn vrouw
Carla en ik hebben van alles
verzonnen in die tijd. Zij is
toen dealer geworden van een
merk hondenvoer om wat bij
te verdienen. En ik kreeg het
idee om een eigen zaak te
gaan beginnen en ben op kos
ten van De Schelde een mid
denstandsopleiding gaan
doen. Klussen was mijn groot
ste hobby en dat deed ik er ei
genlijk altijd al een beetje bij.
Dus ik wilde een eigen klusbe
drijf beginnen. Ik kon terecht
bij De Rechterhand, een lan
delijke organisatie die op Wal
cheren iets wilde beginnen.
De Deltaband in actie.
De Deltaband van de Koninklijke Harmonie Ons Genoegen uit
Vlissingen heeft afgelopen zaterdag een eerste prijs behaald
tijdens het Topconcours in Barneveld. Met 85,55 punten zag
het er heel even naar uit dat de Vlissingers Landelijk kampioen
zou worden, maar op het allerlaatste moment werden de am
bitieuze Zeeuwen voorbijgestreefd door Drumfanfare Michael
uit Nijmegen.
Om mee te mogen doen aan
het Topconcours in Barneveld
moeten de deelnemers zich
eerst kwalificeren. De Delta
band deed dat tijdens een
concours in Heinkenszand
waar de benodigde 85 punten
ruim werden overschreden.
Maar de muzikanten uit de
Scheldestad namen dit jaar al
meer lauweren mee naar huis.
Tijdens het fameuze Wereld
muziek concours in het Lim
burgse Kerkrade behaalde de
Vlissingse band ruimschoots
een eerste prijs met gouden
medaille.
de muzikale leiding van de
vijftig muzikanten tellende
Deltaband is in handen van
Frank de Jong uit Roosendaal.
Tamboer en showinstructeur
is Peter de Bunder uit Goes en
als tamboer-maïtre fungeert
Adrie Padmos uit Renesse.
Dankzij de successen heeft de
Deltaband onder meer uitno
digingen ontvangen voor op
tredens in België en Frankrijk,
voor volgend jaar en 1999.
Oplage: 51.110 ex.
Uitgave: Uitgeverij Provinciale
Zeeuwse Courant b.v.
Exploitatie:
Ch. van den Oosterkamp
(0113)273000
Privé (0118) 417802
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10.
postbus 18,
4380 AA Vlissingen.
Advertentieverkoop:
Jerry Tupanwel
(0118) 484316 (privé (0118) 615044).
Johnny Saija
•i (0118) 484312 (privé (0118) 418686).
A. Lammers-Van Otterdijk
jl (0118) 484313 (privé (0118) 640277).
Redactie:
Ad Hanneman, (0118) 484275 en
j Ellen de Dreu-Erkens, (0118) 484276
Redactie-adres: Postbus 18,
4380 AA Vlissingen
fax. nr.: (0118) 472404
Bezorging: (0118) 484216.
Druk: PZC Grafische Bedrijven,
Postbus 18, 4380 AA Vlissingen.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
1 maandag 12.00 uur PZC,
I Oost-Souburgseweg 10. Postbus 18,
j 4380 AA Vlissingen, tel. (0118) 484000
«K BV
h.
HL
'mi
■lei
Aad de Klerk is consulent re
gionale geschiedenis in de
provincie Zeeland. Daarnaast
maakte hij - samen met Leo
Hollestelle (Rijksarchief), Huib
Uil (gemeentearchief Schou-
wen-Duiveland) en Anneke
van Waarden (gemeentear
chief Middelburg) - deel uit
van de redactie van het boek.
Hij legt uit: „Het is een prak
tijkgericht boek. Een sleutel of
code om mee op ontdekkings
reis te gaan. leder hoofdstuk
bestaat uit een afbeelding van
tekst, de vertaling van die
tekst een stukje verhaal erom
heen. Tekst èn uitleg, dus. Het
is toch heerlijk om in een lees
zaal de namen in een oud
doopregister te ontcijferen en
dan ineens de naam van je
betovergrootmoeder tegen te
komen?".
Overigens hoef je geen oude
geschriften te kunnen lezen
om gebruik te kunnen maken
van rijks- of gemeentearchie
ven. „Wie er niet meer uit
komt, kan een archivaris altijd
om hulp vragen. Maar het is
natuurlijk veel leuker om het
zelf te kunnen".
Het lezen van oude geschrif
ten is volgens De Klerk niet
moeilijk. „Alhoewel daar na
tuurlijk ook weer onderlinge
verschillen inzitten. Kijk, vanaf
het begin van de negentiende
eeuw wordt er in onze ogen
vrij normaal geschreven. De
documenten vanaf die tijd
zien er eigenlijk niet veel an
ders uit dan die van tegen
woordig. Maar hoe verder je
terug gaat, hoe moeilijker het
wordt. Het oudste geschrift
dat in Zeeland in een archief
ligt stamt uit 1189 en gaat
over de stichting van de Kapel
van Hoogelande". Hij laat een
kopie van dat geschrift zien.
„Kijk, als je hier goed kijkt zie
je ook duidelijk het woordje
'Hoogelande' staan. Maar ver
der is de tekst in het Latijn.
Dat is trouwens het geval met
de meeste geschriften uit de
Middeleeuwen. Maar dat weet
Faam/Vlissinger maakt deel uit van
de Zeeland Combinatie huis-aan-
huisbladen in Zeeland.
Totale oplage: 178.455 ex.
Aad de Klerk: Wie er echt niet meer uitkomt, kan het altijd aan een archivaris vragen".
FOTO'S JAAP WOLTER BEEK
kregen een envelop mee maar
mochten nog een jaar blijven
werken".
Vervolgens brak er een span
nende tijd aan. „We moesten
toen kiezen. Normaal gespro
ken hoor je, als je je ontslag
krijgt, bezwaar aan te tekenen.
Anders krijg je geen uitkering.
Maar je kon je in dit geval ook
aanmelden voor het samen
werkingsproject van De Schel
de en Start. Dan verviel je
recht om in beroep te gaan,
maar zij zouden er alles aan
doen om je aan een nieuwe
baan te helpen. En dat trok
me wel. Je hebt dan in ieder
geval nog een bedrijf achter je
staan. De vakbond zei me dat
ik goede redenen had om be
zwaar aan te tekenen. De pro
cedure was niet helemaal vol
gens de regeltjes gevolgd in
mijn geval. Maar mijn aanblij
ven zou onherroepelijk het
vertrek van iemand anders be
tekenen. Ik had namelijk één
collega die dezelfde baan had,
Tweehonderdvijftig ex-
Schelde werknemers meld
den zich aan voor het pro
ject. Inmiddels hebben
daarvan 201 personen een
andere baan gevonden. De
Arnemuidenaar Chris Tan-
ge is één van hen. Hij ver
telt over de periode die
volgde op zijn ontslag en
zijn nieuwe baan bij Traas
Werktuigbouw en Con
structie in Nieuwland.
„Ik werkte al 22 jaar voor De
Schelde toen ik te horen kreeg
dat ik eruit moest", vertelt de
46-jarige kwaliteitscontroleur.
„Dat is best moeilijk, ja. Kijk,
je weet dan wel ongeveer wat
er gaat gebeuren. Het was na
tuurlijk niet de eerste reorga
nisatie bij De Schelde. Bij de
voorlaatste was mijn baan ei
genlijk al opgeheven, maar ik
had toen nog geen ontslag
gekregen. Dan krijg je op een
gegeven moment een datum
door. Je zit met je hele afde
ling bij elkaar en krijgt dan te
horen krijgt wat ze nu precies
van plan zijn. Èn de namen
van de mensen die eruit moe
ten. Het was op een maandag
of een dinsdag, 's morgens
vroeg, gelijk om half negen.
Dat was best heel emotioneel.
De baas van de afdeling
kwam binnen met een stapel
enveloppen in zijn hand. De
namen werden opgesomd en
wie een envelop meekreeg,
wist dat het afgelopen was. Je
hoopt natuurlijk dat het niet
zo is maar, verdikkeme, ik was
er toch bij. Niet iedereen ging
er gelijk uit, hoor. Sommigen
Clown Slimpie staat borg voor
humor en een gulle lach. Hij
probeert kinderen zoveel mo
gelijk bij zijn voorstellingen te
betrekken en is behalve vrolijk
ook ondernemend en vertede
rend.
In deze show denkt Slimpie na
over wat hij nu eigenlijk wil
worden als hij groot is. Hij
krijgt verschillende ideeën,
maar alles loopt in het hon
derd. Steeds opnieuw raakt
Slimpie in situaties verzeild
waar hij op zijn eigen doldwa
ze manier en met hulp van de
kinderen in het publiek weer
uit probeert te komen.
Slimpie's Beroepenfeest is
een gevarieerd programma
vol spelletjes, liedjes, clownt.
rie, grappen en grollen. De
voorstelling is bedoeld voor
kinderen van vier tot en met
twaalf jaar. In de pauze kun
nen kinderen zich gratis laten
schminken.
De voorstelling in De Zwaan
begint om 13.30 uur en duurt
ongeveer twee uur. Kaarten
zijn vanaf een half uur voor de
voorstelling verkrijgbaar aan
de zaal.
Chris Tange is één van de tweehonderd mensen die via een samenwerkingsproject van Start en
De Schelde een nieuwe baan vonden. FOTO JAAP WOLTERBEEK