RUYTER-
FEESTEIM
Chefkok viert vijfde lustrum
Westkappelaar verwent kleindochter met jeugdsentiment
Zonaanbidster
Vlissingen
Oogsten op de ouderwetse manier
Oo en öo
Gekostumeerde lampionoptocht
Circus in Vlissingen
en Westkapelle
Ssintiatuin
^p\NSE BIBLi0>
'WatcA&ui
27-22-23
AUGUSTUS
WOENSDAG 6 AUGUSTUS 1997
JAARGANG 99 - NUMMER 32
...niet zomaar
een karretje met
wielen en een
bakje...
...'t is een
koninklijk
bokje...
Op de akker van de fa
milie Kwekkeboom
aan de Prooyenseweg
in Middelburg wordt
dinsdag 12 augustus
op de traditionele ma
nier geoogst. De win
tertarwe wordt niet
met moderne tractors
en combines van het
land gehaald maar
met echte Zeeuwse
trekpaarden.
...vroeger moest
ik afwachten of
de bok er
vandaag wel zin
in had...
De Domburgse chef
kok Ben de Haas werd
vorige week flink in
het zonnetje gezet
door zijn collega's.
Donderdag werkte De
Haas namelijk vijfen
twintig jaar in de ho
reca.
PZC WEEKBLADEN
faam.
Standwerkers
concours, kermis
en weekmarkt
In Westkapelle kennen
ze hem allemaal. Toe
risten verwijzen naar
hem als 'de man met
de bokkenwagen'. Re
gelmatig maakt de
Westkappelaar Adrie
Davidse een ritje door
het dorp, samen met
zijn geitenhok Sil en
een exact na gebouw
de bokkenwagen uit
1934.
V
Adrie Davidse groeide op in
een huis aan de Middelburgse
Noordweg. „Recht tegenover
ons woonde de familie Verha-
ge". Deze familie had in 1934
een bokkenwagen laten ma
ken in Brigdamme, een ge
huchtje net buiten Middel
burg. „En ik had een bok",
glundert de nu vijfenvijftig
jaar oude Davidse bij de her
innering. „Elke dag na school
gingen zoon Adrie Verhage en
ik uit rijden. Naar Gapinge en
terug, bijvoorbeeld. Prachtig
was dat. Het is altijd mijn
droom geweest om die wagen
nog eens te herbouwen".
Dat gebeurde vorig jaar. Da
vidse: „De originele bokken
wagen bestaat nog steeds. Hij
staat bij de kleinzoon van
Adrie Verhage ergens in
Hoorn.
Maar ik mocht hem hierheen
laten komen om er een replica
van te maken. Een aannemer
hier uit de buurt, Sturm, heeft
hem precies nagemaakt. En
Paree uit 's-Heerenhoek heeft
het tuig gemaakt, met gareel,
bit, alles erbij. Het is niet zo-
Adrie Davidse met bok Sil en de replica van de bokkenwagen uit 1934 waar hij in zijn eigen
jeugd mee reed. FOTO JAAP WOLTERBEEK
maar een karretje met wieltjes
en een bakje, het is een echt
wagentje. Ik heb hem zelfs he
lemaal laten bekleden". Het
ziet er inderdaad schitterend
uit. Het in felle kleuren ge
schilderde wagentje heeft ei-
genlijk meer weg van een ko
ninklijk koetsje. „Rijke families
op Walcheren reden vroeger
met zo'n bokkenwagen. Dit is
echt een authentiek Walchers
type", vertelt Davidse niet
zonder trots.
Hij vervolgt: „Ik ga bijvoor
beeld met het karretje naar de
markt in Westkapelle. Mooi is
dat. Ook de reacties die je van
mensen krijgt. Vooral van ou
deren. Die herinnert het aan
vroeger. Ik zoek ook expres
drukke verkeerspunten op.
Daar moet de bok tegen kun
nen".
Geitenhok Sil is nu zeventien
maanden oud. Het heeft flink
wat tijd gekost om hem zover
te krijgen dat hij een wagentje
wilde trekken.
„Ze hebben het niet voor niets
over bokken kuren en bokken
streken. Het heeft veel geduld
gekost, ja. Normaal gesproken
kies je je bok een beetje uit
die bijvoorbeeld gemakkelijk
meeloopt aan een lijn.
Maar geheel zwarte bokjes
zijn zeldzaam en ik wilde per
se deze hebben". Dat maakte
het trainen niet gemakkelijker.
„In het begin wilde hij niet lo
pen. Toen hij drie maanden
De Stichting Het Werkend
Trekpaard zet zich in om te la
ten zien hoe Zeeuwse trek
paarden vroeger werden inge
zet in de landbouw. De tarwe
van de familie Kwekkeboom
wordt geoogst met behulp
van twee zogenaamde zelfbin-
ders. In Zeeland zijn nog maar
enkele zelfbinders die in een
goede staat verkeren. De ma
chines worden voortgetrokken
door drie trekpaarden. Een
zelfbinder maait het graan en
bindt het tot schoven. Het
voorttrekken van een zelfbin
der is zwaar werk voor de
trekpaarden omdat de zelfbin
der uit veel draaiende delen
bestaat. Daarnaast moet voor
een goed resultaat de machi
ne met een vrij hoge snelheid
worden voortbewogen. Als de
schoven gebonden zijn wor
den ze met een prachtige ge
restaureerde boerenwagen af
gevoerd. Behalve dat het
graan gemaaid wordt is er
ook een antieke dorsmachine
aanwezig die het graan dorst.
In totaal zijn er 21 trekpaarden
aan het werk te zien. De de
monstratie begint om 16 uur
en duurt tot 21 uur. Belang
stellenden worden volop in de
gelegenheid gesteld om de
unieke demonstratie te filmen
of te fotograferen.
Oogsten
met zelfbinders.
oud was wreef hij uit protest
met de horens over de grond.
Het heeft lang geduurd voor
hij het zichzelf makkelijker
maakte door gewoon maar te
lopen.
Maar nu gaat het goed. Sil
loopt keurig op bit, daar man
keert echt niets aan. Hij is heel
erg aan me gehecht, en het is
ook echt een heel leuk beest.
Als hij mijn auto hoort, gaat
hij al met zijn poten op het
hekje staan. Om me te be
groeten". De bok loopt aan
een lijn over het gazon in de
tuin van de familie Davidse.
„Maar als het regent gaat 'ie
naar binnen, 't Is echt een ko
ninklijk bokje: wat 'ie hebben
wil, kan 'ie krijgen".
i
Zelf neemt Davidse geen
plaats in het wagentje. Kinde
ren van toeristen mogen er
wel in, om even een fotootje
te maken. Maar de bokkenwa
gen is gemaakt voor klein
dochter Fleurtje. „Ze is drie en
vindt het prachtig. Maar ze
mag nu alleen nog maar als ik
erbij ben. Het gaat nog wel
een paar jaar duren voor ze er
alleen op uit kan". Zelf was
Davidse acht jaar oud toen hij
er in een bokkenwagen op uit
trok. „En als kind heb je niet
zoveel overwicht als volwas
sene. Dat merk ik nu wel, dat
verschil. Sil gaat daar heen
waar ik heen wil. Vroeger
moest je toch altijd maar weer
afwachten of de bok er van
daag wel zin in had". De bok
kenwagen is overigens niet de
enige droom van Davidse.
„Nee. Ik heb er nog één. Als ik
ooit nog eens met pensioen
ga, dan koop ik een Fries
paard. En een tweewielige
wagen natuurlijk. Dan heb je
pas écht iets moois".
Op de Kleine Markt in Vlissingen is afgelopen vrijdag
een modezaak speciaal voor tieners geopend. Eige
naar Wies Meeuisen: „In Zeeland ben ik de eerste".
Verder deze week: cursus bierbrouwen, stanwerker-
concours in Middelburg, informatie van de overheid,
geestelijke liederen van Don Kozakkenkoor en
handige van dag tot dag overzichten.
Eigenlijk zou Jan Zwemer
deze aflevering eens inte
graal in z'n dialectenpro
gramma op Omroep Zee
land moeten voorlezen; op
papier is 't agauw zö stof
fig. 't Gaat deze 'reize' na
melijk over verschillen tus
sen oo's en öö's. Er is na
melijk een belangrijk dia
lectverschijnsel dat hier
nog nooit echt aan bod is
gekomen: de uitspraak van
woorden als boodschap,
school en goot in Noord-
west-Walcheren.
De o-klank in die woorden
wordt in dorpen als Westka-
ppel, Domburg, Oostkappel
en Melis- en Aagtekerke na
melijk uitgesproken als een
56. En dat is uniek in Neder
land. Normaal gesproken is
het verschil tussen een oo en
een terug te voeren op de
'normale' oude tweeklank;
woorden die in de oude spel
ling met een dubbele oo (of
ee) werden geschreven, wer
den in de regel als uitge
sproken (boomen-böömen,
loopen-lööpe, beenen-bêê-
nen). In Noordwest-Walcheren
wordt op die regel echter niet
gelet. Nu zijn er wel meer
streken waar men het met re
geltjes zo nauw niet neemt,
maar daarbij denk je niet zo
snel aan Walcheren. In de ge
noemde dorpen gelden dan
ook eigen uitspraakregels,
waar men zich vrij strikt aan
houdt: de uitspraak van de o
is er afhankelijk van de mede
klinker die erop volgt. Voor
letters als een t, d, s en I
wordt de oo een en in alle
andere gevallen blijft het een
oo.
Vandaar dat op het gehele
westelijke platteland van Wal
cheren de dialectuitspraak van
bomen, ogen en kope (in ou
de spelling met dubbele o) ge
lijk is aan de Algemeen Ne
derlandse uitspraak. In de rest
van Zeeland en in West-Vlaan-
deren spreekt men van böö-
men, öögen en kööpe. En ter
wijl in de gehele zuidwestelij
ke Nederlanden woorden als
scholen, rozen en boden (in
de oude spelling met enkele
o) 'op z'n 'ollands' worden uit
gesproken, gebruikt Noord
west-Walcheren dus de
schöölen, röözen en bööden.
Overigens schijnt er op West-
kappel een verschil in uit
spraak te bestaan tussen de
in woorden als lööpe en
böömen en de in bijvoor
beeld bóót en dööd. In het
eerste geval neigt de uit
spraak naar een oa, in de dia
lectologie een open geronde
achterklinker genaamd. En in
het tweede geval trekt de uit
spraak meer naar een twee-
klank-o zoals die in Zuid-Be-
vland en West-Zeeuws-Vlaan-
deren wordt gebruikt. Een zo
genaamde half open geronde
achterklinker. Als je die woor
den uitspreekt, moet je maar
eens op de 'stand' van je lip
pen letten, dan weet je me
teen hoe ze aan die termen
komen...
Marco Evenhuis
„Ik begon 25 jaar geleden in
een restaurant in Schevenin-
gen, als leerling kok. Daarna
heb ik in een paar andere res
taurants gewerkt, allemaal in
de buurt van Den Haag. Daar
heb ik ook mijn vrouw Ineke
leren kennen. Zij komt van
Walcheren en toen ik hier een
maal een paar keer geweest
was wist ik dat ik hier ook wil
de komen wonen. Maar dan
moet je natuurlijk wel werk
hebben".
In april 1992 werd De Haas
aangenomen als chef-kok in
theatercafé 't Groentje in
Domburg. „Eigenlijk heel an
der werk dan ik in Den Haag
deed. Daar werkte ik voorna
melijk in zaken-restaurants, 's
Middags heel druk bij de
lunch, veel vergaderingen, dat
Een oude Domburgse traditie wordt in
ere hersteld: de jaarlijkse gekostu
meerde lampionoptocht. In de jaren
voor de Tweede Wereldoorlog werd de
optocht iedere zomer gehouden door
de families die de zomer in Domburg
doorbrachten.
De optocht vertrekt woensdag 13 augustus
om 20.30 uur vanaf het parkeerterrein aan
de Roosjesweg. Onder muzikale begeleiding
trekt de stoet daarna door het centrum van
de badplaats. Een jury beoordeeld de deel
nemers en de tien leukste creaties ontvan
gen een prijs. Oorspronkelijk was de lam
pionoptocht in Domburg voorbehouden aan
de elite die de badplaats in de zomermaan
den bevolkte. Tegenwoordig mag iedereen
aan de optocht meedoen. Deelnemers kun
nen lopend meedoen of op skeelers, fiet
send, steppend of voortgetrokken op een
boerenwagen met tractor. Deelnemers stel
len zich tussen 20 en 20.30 uur op bij de
parkeerplaats aan de Roosjesweg. Hoewel
ook lampiondragers die zich niet hebben
verkleed mee mogen doen rekent de evene
menten commissie Domburg Actief erop
dat er zoveel mogelijk mensen in een ver
rassende outfit gestoken zijn. De prijsuitrei
king wordt om ongeveer 21.45 uur gehou
den op het bordes van het gemeentehuis.
De gloednieuwe Evenementen Commissie Horeca
heeft het druk: deze maand staan er onder de naam
Horeca Muziek Festival Vlissingen maar liefst twee
lange weekeinden vol muziek op het programma.
Het folkloristisch dansensemble Liesma uit Letland
is te gast in Zeeland. De 25 dansers, vijf zangers en
zes muzikanten verzorgen maar liefst acht
voorstellingen in België en de kustprovincie.
Oplage: 51.110 ex.
Uitgave: Uitgeverij Provinciale
Zeeuwse Courant b.v.
Exploitatie:
Ch. van den Oosterkamp
(0113) 273000
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18,
4380 AA Vlissingen.
Advertentieverkoop:
Jerry Tupanwel
(0118) 484316 (privé (0118) 615044).
Johnny Saija
(0118) 484312 (privé (0118) 418686).
A. Lammers-Van Otterdijk
(0118) 484313 (privé (0118) 640277).
Redactie:
Ad Hanneman, (0118) 484275 en
Ellen de Dreu-Erkens, (0118) 484276
Redactie-adres: Postbus 18,
4380 AA Vlissingen
lax. nr.: (0118) 472404
Bezorging: (0118) 484216.
Druk: PZC Grafische Bedrijven,
Postbus 18, 4380 AA Vlissingen.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
maandag 12.00 uur PZC,
Oost-Souburgseweg 10. Postbus 18,
4380 AA Vlissingen, tel. (0118) 484000
Dolle donderdag is van oudsher
één van de drukste dagen in
Middelburg. Aanstaande donder
dag (7 augustus) is het weer zo
ver: kermis op de Markt, week
markt op het Damplein en stand
werkersconcours in de Lange
Delft. Tussen 10 en 17 uur probe
ren tientallen marktkooplieden
hun vaak bijzondere waren te
slijten aan het publiek. Aan het
concours zit natuurlijk ook de
jaarlijkse wedstrijd verbonden.
Een jury bestaande uit H. van der
Kam (Stichting Evenementen
Middelburg), W.M. Berghauser-
Pont-Stuiver (Consumenten
bond), H.J.M. Bogaert (VVV),
A.J. Schuitema (Middelburgse
middenstand) en R.J.F. van Hese
(gemeente Middelburg) beoor
delen welke standwerkers in de
prijzen vallen. Wethouder J. van
Dijk-Sturm reikt aan het eind van
de middag de prijzen uit.
FaanWIissinger maakt deel uit van
de Zeeland Combinatie huis-aan-
huisbladen in Zeeland.
Totale oplage: 178.455 ex.
-T
Ben de Haas wordt gehuldigd door collega's.
FOTO JAAP WOLTERBEEK
Het Golden Circus uit Frankrijk geeft deze maanij voor
stellingen in Vlissingen en Westkapelle. Met zo'n dertig
voertuigen en meer dan zestig personen strijkt het circus
Ivan 16 tot en met 18 augustus neer op het voormalige
MIRO-terrein in Vlissingen. Van 20 tot en met 22 augustus
staat de circustent met een doorsnede van meer dan der
tig meter bij Camping In den Boomgaard in Westkapelle.
Het Golden Circus wordt beheerd door de familie Miche-
Iletty, een artiestengezin met negen kinderen.
De familie Micheletty is sinds enkele jaren op reis met een
eigen circus. Het Golden Circus maakt geen gebruik van
een traditionele opperstalmeester. Met behulp van lichtef-
fecten vloeien de diverse acts in elkaar over waarbij het
publiek van de ene verbazing in de andere valt. In de voor- j
stellingen van het Golden Circus wordt de spits afgebeten
door David Micheletty met een dressuur-nummer. Hij be
gint met vrijheidspaarden en komt later nog terug met po
ny's. Na de paarden is het de beurt aan de gedresseerde
witte duiven van Mademoiselle Patricia. Dan lonel is af- i
komstig uit het Roemeense staatscircus en is bekend om
zijn handstandnummer. Traditioneel in de familie Michelet
ty zijn de rijwielacts. Ook in hun eigen Golden Circus mag
een rijwielnummer dan ook niet ontbreken. Steve Miche-
letty fietst met een éénwieler zelfs langs trappen omhoog
terwijl Albert de meest onwaarschijnlijke evenwichtskunst
vertoond op een gewone fiets. Wat niet in een traditioneel
circus mag ontbreken zijn natuurlijk de clowns. Het Golden
Circus heeft er maar liefst vier in haar gelederen. De optre
dens van clown Alexis lopen als een rode draad door de
voorstellingen van het circus. Alexis is een jong talent en
weet op subtiele manier een vertederende glimlach op de
gezichten van zijn toeschouwers te toveren. Als hij enkele
mensen uit het publiek bij zijn act betrekt maken de glimla
chen al snel plaats voor daverende lachsalvo's. Veel te la
chen valt er ook met het trio Les Micheletty. Vader en twee
zoons staan garant voor een amusante act.
Het Golden Circus geeft van 16 tot en met 18 augustus
voorstellingen in Vlissingen en van 20 tot en met 22 au
gustus in Westkapelle. Kaarten zijn in de voorverkoop ver
krijgbaar bij de VVV-kantoren van de twee plaatsen.
Ook clowns ontbreken niet in het Golden Circus.
T/M ZATERDAG 16 AUGUSTUS BIJ AANKOOP VAN 25.- CHEQUE VAN 2.50 KADO!
Mooie laagblijvende heester met de
melodieuze naam Cuphea. Absolute zonaanbidster.
Bloeit weelderig met kleine bloempjes.
Keuze uit diverse kleuren.
Kan in de tuin maar
ook goed op het terras
of op het balkon.
Van 6.95 voor
KOUDEKERKE
Vlissingsestraat
(tussen Koudekerke
en Vlissingen)
Tel. 0118-551623
HET GROENE WARENHUIS
vrijdag tot 20.45 uur. Maandag t/m zaterdag vanaf 8.45 uur open.
soort dingen. Grappig is ook
hoe het hoogseizoen dan ver
schilt: bij de zaken-restaurants
is het 's winters heel druk en
zie je niemand tijdens vakan
ties. Hier is dat precies an
dersom. Maar je kunt het ook
eigenlijk niet met elkaar ver
gelijken: de mensen komen
echt om heel andere redenen
binnen".
De Haas werd donderdagoch
tend door zijn collega's ont
haald met een spandoek en
een zelfgemaakte pop in koks-
kledij. ,,'s Avonds bracht de
Oost-Souburgse fanfare Vlijt
en Volharding hier een seren
ade, dat was heel leuk", ver
telt De Haas. Ook ontving hij
een oorkonde van de Veerse
burgemeester.
