KERST '96
Janvier: 'We werken hier niet aan mee'
Geschiedenis Walchers waterwerk gebundeld
VtZTz tX Cf)
UITVERKOOP
Gimbrèie
lOwenska
GRATIS
Les Grecs
ALLES OP
VAN
ONROEREND
GOED
WIJ HELPEN
O OP WEG
VERENIGING OPGERICHT VOOR ZEEUWSE TOPDANSERS
x
SFEERVOL
DINEREN
OP WALCHEREN
GRIEKSE
LIVE-MUZIEK
SniONIKI
de Klerk parketvloeren
ADVIES
VAKMANSCHAP
SERVICE
3iio< a-c
ZIE PAGINA 3
96e JAARGANG NUMMER 49
zie pagina 6, 7 en 19
4 DECEMBER 1996
PZC WEEKBLADEN
Probleem
Vakbekwaam
Concurrentie
Rechter
Drie onsen
Posthuum heeft het Waterschap Walcheren dan
toch nog zijn geschiedenis geboekt. Met de uit
gave van 'Duizend jaar Walcheren' is de water
staatkundige geschiedenis van het eiland vast
gelegd. De grote verwevenheid van het water
schapsbestuur met de gemeenten op het eiland
en het provinciebestuur is daarmee voor ieder
een toegankelijk. Het Zeeuws genootschap der
Wetenschappen heeft de uitgave voor zijn reke
ning genomen.
V-1; C S< rtVf tpf
Ép£**
IST
-
Na Pocahontas
doet Cinema
Alhambra met
De Klokkenluider
van de Notre Dame
een gooi
naar de prijs voor
de beste
presentatie in
Nederland van de
Walt Disney-
vertoning.
Politieman wordt autoverkoper. De
overstap blijkt minder rigoureus dan op
het eerste gezicht lijkt.
Leraren en leerlingen werken samen
in een productie in de
Stadsschouwburg die volgende week
wordt uitgevoerd. Het heet: 'het
syndroom van Groen'.
BEGINT
bij ontwikkelen afdrukken
FOToH VERSCHOORE
seisplein 5 middelburg 01 18-62672
Alles op het gebied van
onroerend goed.
Wij helpen U op weg.
Zie pagina 3
zaterdag 7
december
Paren die op topniveau dansen, hebben het niet gemakkelijk in
Zeeland. Dansscholen zijn hier niet toegerust op het trainen van
topdansers, stelt de ADVZ (Algemene Dans Vereniging Zee
land). Daarom kwam de vereniging met een plan om topparen
van verschillende dansscholen samen te brengen en les te
geven van een trainer op niveau. De Zeeuwse dansscholen voe
len echter niets voor deze opzet. De gemoederen zijn inmiddels
zo hoog opgelopen dat er woensdag 4 december zelfs een kort
geding is tegen Dansschool Janvier.
Twee jaar geleden werd dan
sen als internationale sport
erkend. Vanaf dat moment
heeft de Nederlandse danswe-
reld een overkoepelende orga
nisatie, de Nederlandse Alge
mene Dans Bond (NADB). De
NADB is voor dansend Neder
land zo'n beetje wat de KNVB
voor voetballers is. Sinds kort
bestaat er ook een Zeeuwse
tak: de ADVZ. Wie denkt dat
de vergelijking tussen voetbal
en dansen daarmee ophoudt,
heeft het mis. Voetbal is oor
log, zo klinkt het vaak. Dansen
in Zeeland kennelijk ook.
De Vlissinger Cees Bergmans
is één van de oprichters van de
ADVZ: „Het is onze bedoeling
het dansen te promoten, in
ieder opzicht. Niet alleen het
stijldansen, maar alle vormen
van beweging op muziek. We
organiseren stijldansavonden
waarop iedereen mag komen.
Jong, oud, beginner, gevor
derd. Het maakt niet uit of
mensen wel of niet bij een
dansschool zitten, iedereen is
welkom. We doen daar trou
wens ook party-dansen, waar
je met een hele groep tegelijk
dezelfde passen uitvoert. Daar
naast willen we steun geven
aan paren die op een hoger
niveau dansen". Dat het voor
Zeeuwse topdansers niet
gemakkelijk is om een passen
de trainer te vinden weet hij
als geen ander. Zijn dochter
Nathalie reist met haar partner
Eddy Buunk wekelijks naar
Amsterdam om te trainen.
„Nu hebben we met de vereni-
HD@ IFsum
Oplage: 25.795
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Vlissinger.
Totale oplage: 50.295.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Exploitatie:
Ch. van den Oosterkamp
(0113) 273000
privé: (0118) 642078
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA Vlissingen.
Advertentieverkoop:
JL Saija, (0118) 484312
(privé (0118) 418686),
Redactie: Ad Hanneman,
(0118) 681271
en Ellen Erkens, (0118) 681270.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. (0118) 681215.
Bezorging: 0118-484216
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel
Druktechniek: offsetrotatie
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Markt 51, 17.00 uur,
Postbus 5017, 4330 KA
Middelburg, tel. (0118) 681000
Oost-Souburgseweg 10, 17.00
uur. Postbus 18, 4380 AA
Vlissingen. tel. (0118) 484000
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 176.000 ex.
ging bedacht dat we toptrainer
Pauline Ladiges-Kwikkel ge
woon naar Zeeland kunnen
halen om de beste paren van
verschillende dansscholen
gezamenlijk te trainen", zegt
Bergmans.
„Om mee te kunnen doen aan
een wedstrijd moet je uitko
men voor een dansschool",
legt hij uit. „En daar zit eigen
lijk al een probleem. De dans
scholen hier in Zeeland zijn
niet toegerust op topparen. In
de praktijk betekent dit dat
Zeeuwse paren op een gege
ven moment verder gaan kij
ken en terecht komen bij dans
scholen buiten de provincie.
Het resultaat merk je bij wed
strijden. Veertien paren uit
Utrecht, twintig uit Noord-Hol
land, achttien uit Gelderland.
En één paar uit Zeeland. Er
dansen wel meer Zeeuwen,
maar omdat die voor niet-
Zeeuwse dansscholen uitko
men merk je daar niets van.
Vandaar zo'n cursus met top
trainer. Zo kan iedereen voor
zijn eigen dansschool uitko
men en toch op niveau bege
leid worden. Het is net als met
voetbal. Als je tegen een Louis
van Gaal zegt: 'ik ben trainer
van West-Vlissingen en ik heb
hier een jongen met heel veel
talent', denk je dan dat Van
Gaal wekelijks hier naar toe
komt om die jongen te trai
nen? Maar als je zegt: 'ik ben
trainer en heb hier alle talent
volle jongens uit Zeeland', dan
liggen de zaken al heel anders.
Dan hoeven die jongens niet
direct voor Ajax uit te komen,
maar krijgen ze wel de training
op hun eigen niveau. Zo moet
je het een beetje vergelijken,
denk ik".
Het lijkt het ei van Columbus,
maar dat is het niet, kan wor
den opgemaakt uit woorden
van Robert Janvier, de eige
naar van Dansschool Janvier:
„Nee, wij werken hier niet aan
Het Vlissingse danspaar Nathalie Bergmans en Eddy Buunk: „Natuurlijk zou ik liever in
Zeeland trainen". FOTO ANDA VAN RIET
mee. Ik kan me voorstellen dat
de gedachtengang aanspreekt,
maar onze docenten zijn vak
bekwaam genoeg om iedereen
die hier danst te begeleiden.
Ook als het om hogere niveaus
gaat".
Ramon Filius bestrijdt dat. Hij
danste - samen met zijn dans
partner Tamara de Kraker -
enkele jaren bij Janvier. Twee
maanden geleden verruilde hij
de Goese dansschool voor een
dansschool in Etten-Leur. „Als
de mogelijkheden er w
zou ik zeker weer in Zeeland
willen dansen", vertelt Filius.
„Voordat we van dansschool
wisselden hebben we een
gesprek gehad met Janvier
We hadden het gevoel niet
veel meer vooruit te komen en
wilden toch bij Janvier blijven
dansen. Ons voorstel was dat
we ergens anders privé-lessen
zouden nemen. In eerste
instantie ging Janvier akkoord,
maar later belde hij om te zeg
gen dat we ook lessen van zijn
zoon Martijn konden nemen.
Die zit nota bene nog in oplei
ding. Nee, wij denken niet dat
wij van hem genoeg kunnen
leren. En ik ken meer paren die
er zo over denken maar niets
willen zeggen omdat ze nog bij
Janvier dansen", verklaart Fili
us.
Het danspaar Nathalie Berg
mans en Eddy Buunk wordt
algemeen gezien als dè
Zeeuwse top. Vorig jaar werd
het stel Nederlands kampioen
Latin-dansen. Wekelijks reist
het duo naar Amsterdam
omdat er in Zeeland geen
docenten meer zijn die op hun
niveau les kunnen geven.
„Wat denk je dat dat kost in tijd
en geld7", zegt Nathalie Berg
mans. „Natuurlijk zou ik liever
hier mijn lessen hebben".
Janvier yy.il hier op reage
ren. „Het gaat er ook orn ,e
talentvol is. Daarover verschil
len we van mening. Ik heb der
tig jaar ervaring en kan heus
wel beoordelen of iemand er
wel of niet aan toe is om van
iemand anders les te krijgen.
Het is de kunst om paren op
hun eigen niveau te laten
groeien. Mensen vinden zelf
vaak dat ze veel beter kunnen.
Maar dat wil niet zeggen dat
dat ook zo is. Het is mijn taak
om ervoor te zorgen dat juist
talentvolle paren niet een stuk
overslaan: van FC Dauwendae-
le meteen doorstoten naar
Ajax, om even in de voetbal
wereld te blijven. En als Filius
vindt dat hij aan meer toe is,
moet 'ie dat maar doen. Alleen
niet hier".
Janvier is niet te spreken over
de ADVZ: „Ze geven ook dans
lessen onder het mom van een
vereniging. Dat maakt ze tot
directe concurrent en die ga ik
in principe niet uit de weg.
Maar ik hoef er ook niet mee
samen te werken", besluit hij.
Bergmans bestrijdt dat de ver
eniging cursussen aanbiedt:
„Dat doet Danscentrum Good
Times, de enige dansschool
die wél met ons samenwerkt".
Overigens leidt echtgenote
Marga Bergmans Danscen
trum Good Times. Hoewel
Bergmans van 'strikt geschei
den' activiteiten spreekt, beti
telt Janvier de activiteiten als
„één pot nat".
De gemoederen binnen de
danswereld zijn inmiddels zo
hoog opgelopen dat er woens
dag 4 december een kort
geding is tegen Janvier.
Cees Bergmans legt uit hoe
het zit: „Eén van onze be
stuursleden mag niet meer bij
Janvier dansen, puur omdat
hij lid is van onze vereniging.
Andere mensen komen zich
hier inschrijven en zeggen
erbij dat hun lidmaatschap een
beetje stil moet blijven. Men
sen zijn echt bang voor wat er
gebeurt als bekend wordt dat
zij lid zijn. Dat is toch niet nor
maal7" Janvier wil niet ingaan
op het kort geding: „Nee, ik
denk dat de juiste plaats om dit
uit te vechten bij de rechter is,
niet in de pers".
As ik joenk was, en da's nog
nie zö 'êêl lank gelee, kwam de
bakker nog an de deure en dan
vroog je om 'een achtje tèrre-
ve'. En as dat te vee was, zeide
je: geef mèr een viertje. Met
andere woorden: er werd
gerekend in onsen brood en
misschien zijn er nu nog wel
bakkers die dat doen.
Die gewoonte zal wel niet spe
cifiek Zeeuws zijn, maar dat is
wel het geval met het meer
voud 'onsen'. Wanneer je bij
de slager komt en die vraagt
hoeveel je van een bepaalde
soort 'vleis' wilt hebben, zegt
een Walcherenaar: 'Doe mé
drie onsen.' In het standaard-
Nederlands hoor je te zeggen:
geef maar drie ons. Het
Zeeuws lijkt wat dat betreft op
het Frans, waarin de gewichts-
maten ook een meervoud krij
gen. Datzelfde geldt trouwens
voor de uren van de klok. Een
Zeeuw zegt: 't is drie uuren,
een Fransman 'trois heures',
maar Algemeen Nederlands is:
het is drie uur.
Het Nederlands heeft waar
schijnlijk vroeger dezelfde vor
men gehad. In het oude versje
'Den uil die in den peerboom
zat' komt de meervoudsvorm
'onsen' voor: 'Men trok hem
wel drie onsen bloed; 't Is jam
mer dat hij sterven moet.'
Overigens bevatten traditione
le liedjes wel meer woorden
die juist in het Zeeuws be
waard zijn gebleven. Soms in
heel andere vorm. In het re
frein van 'de Vier Weverkes'
komt het woord 'skerrebekke'
voor. Het is een onderdeel van
de weefstoel, net als de
(schiet)spoel uit hetzelfde re
frein. Dat moet wel hetzelfde
woord zijn als het joviale Vlis
singse 'scheldwoord': scharre-
bak. 'Eej, ouwe scharrebak,
moe je wa' van me zuupe
Jan Zwemer
v'Vi-. _,0j
l 'iCRV
yf-:
r <y fKitC HIK f. t it
Duizend jaar geschiedenis van
het waterschap kan niet alles
omvatten. Niettemin is het
typisch de geschiedenis van
de bevolking. In tijden van
gevaar stonden ze als één man
naast elkaar, maar als het
gevaar was geweken werden
de tegenstrijdige individuele
belangen op het scherp van de
snede uitgevochten. Logisch,
want water heeft nu eenmaal
de onhebbelijke eigenschap
om zich verrassend te ver
plaatsen. En waar de één vanaf
wil, is bij de ander niet wel
kom. En zo blijkt andermaal
dat de angst voor pijn erger is
dan de pijn zelf.
Sterk bepalend voor de inhoud
van het boek zijn de verande
ringen in de geografie en de
bodemgesteldheid van Wal
cheren. Globaal gezien is in
deze tijd nog veel herkenbaar
van de middeleeuwse structu
ren, maar er zijn in de loop der
geschiedenis ook ingrijpende
veranderingen geweest. Voor
al de sterke toename van de
bevoling tussen de elfde en de
dertiende eeuw heeft de
geschiedenis gestempeld.
Vooral in de twaalfde gonsde
het van de activiteit in de buurt
van het water dat werd beïn
vloed door de stijgende zee
spiegel. Er ontstond een verfij
ning van de techniek bij de
aanleg van de dijken en met de
aanleg moest het waterschap
alle zeilen bijzetten om de zee
weringen te kunnen onderhou
den. Zeker als er weer een een
doorbraak was geweest werd
met' man en macht gewerkt
om een herhaling te voorko
men.
Naast de dijken werd in de
loop der eeuwen de afwate
ring een groeiend probleem
door de steeds ongunstigere
wordende verhouding tussen
de stand van het binnenwater
en het buitenwater. Die zorg is
in Zeeland altijd een publieke
zaak geweest. De rol van het
gezag blijft beperkt, zo lezen
we, tot wetgeving, verordenin
gen, benoemingen, recht
spraak of het bemiddelen bij
controversen. Om alles niette
min zo soepel mogelijk te laten
verlopen wordt rond 1300 de
eerste dijkgraaf benoemd voor
het hele eiland. Die organisatie
kent slechts een kort leven en
versnippering dreigt. Ad hoe
wordt op initiatief van Middel
burg een nieuwe overkoepe
lende commissie benoemd.
HM
v.* At**.
t* - jf:
ifJ'.,
,y(
i m
mm*:- ,:s mm Wï "J w-
Zo werd Walcheren tegen het eind van de dertiende eeuw voorgesteld. Voor Walche
ren lag het eiland Schoneveld.
Die moet - ad hoe - zorgen
voor dijken en dijkdoorbraken.
Pas in de loop van de vijftiende
eeuw verliest die commissie
zijn ad hoe status en gaande
weg ontwikkelt zich een water
schapsbestuur dat de touwtjes
in handen heeft en beslist over
de tegenstellingen heen. Het
bestuur van wat later Polder
Walcheren gaat heten, bestaat
in de eerste helft van de zes
tiende eeuw uit een grafelijke
vertegenwoordiger en een
aantal bestuursleden uit de
kring van belangrijke lokale
overheden op Walcheren.
En zo groeit het Waterschap
dat ook een steeds meer
democratisch karakter krijgt.
Het boek verhaalt daarover en
begint bij de middeleeuwen en
eindigt ruimt tweehonderd
pagina's verder met het wapen
van het Waterschap Walche
ren dat diverse keren veran
derde. De zorg voor afwatering
en dijken voor en na 1400, met
een beschrijving van toen en
nu, gelardeerd met oude en
hedendaagse illustraties,
tonen aan dat alles wat des
tijds werd gedaan nu nog
steeds op diverse plaatsen
terug is te vinden. Ook bestu
ren krijgen ruim aandacht en
hoe het overtollige landwater
naar zee werd gedragen is
eveneens boeiend.
Duizend jaar Walcheren
draagt als ondertitel 'over
gelanden, heren en
geschot, over binnen- en
buitenverkeer.
Wa
LANGE DELFT 16 MIDDELBURG
Middelburg: Lange Geere (naast ANWB) 28
f*A
,bii:
Gravenstraat 6, Middelburg, Tel. 0118-613022 Reserveren gewenst
