(0118)484316
Rondleidingen in omgeving oud zeefort
Gesigneerde EK-wed-
strijdballen uitgereikt
4
HAIU icnuuï
FORT RAMMEKENS IS RIJK AAN HISTORIE EN NATUUR
u
ELKE ZONDAG OPEN
Folkloristische dag Middelburg
Mulder
SnLONIKI
P1
L:-Jl I! h n f
i ZOMERACTIE17 t/m 31 juli
25% KORTING op de totaalrekening
mannenmode
tot 50%
kort
3<2Scj C
Opvallend
adverteren op
deze plaats
met gebruik van
steunkleur!
Interesse? Bel:
BIBLIOr/v,
VERSCHOORE
Recht t.o. C&A en Blokker
,ln en rond het oudste
zeefort van Europa,
Fort Rammekens, wor
den in de maanden juli
en augustus iedere za
terdagmorgen en dins
dagavond rondleidin
gen gehouden. Er
wordt niet alleen inge
gaan op de rijke histo
rie van het fort: ook de
bijzondere planten en
dieren die in de omge
ving van het fort leven
komen aan bod.
Bolwerk
PZC WEEKBLADEN
Meidoorn
Voor Walcheren had
het EK voetbal nog een
staartje. Vorige week
werden de winnaars
gehuldigd van het spel
dat de Walcherse PZC-
Weekbladen in samen
werking met Sport-
huis Jan Jongepier in
Middelburg hadden
opgezet.
'A |C,t
JSsR f#- 0"
SjjgS; i
IÉ,:
ÉÉfc
1ÉL-
A
Een boombedekje
Schiereiland
7 DAGEN PER WEEK TOT 9 UUR 'S AVONDS
Afgelopen donderdag werd in Middelburg de eerste folkloristische dag
van dit jaar gehouden. Niet op het Molenwater, zoals gebruikelijk, maar
op het oudste plekje van Middelburg: het Abdijplein. Het leverde mooie
plaatjes op: een lange rij versierde sjezen tegen zo'n historische achter
grond.
Wij zijn met vakantie
van 29/7 t/m 10/8
Verder voor iedere klant een leuke verrassing
Gravenstraat 6, Middelburg, tel. 0118-613022 t
Magdalenastraat 5, Goes, tel. 0113-215715
l£<§~c
OUDE MARKT 45 - VLISSINGEN - TEL. 0118-419337
mg
"elezom,
°P bijna de
lercollectie
HET
OOR
■f
-•
Sinds 1919, dè Zeeuwse
portretfotograaf
96e JAARGANG NUMMER 29
17 JULI 1996
Fort Rammekens, gelegen aan
de zuidkust van Walcheren,
werd halverwege de zestiende
eeuw gebouwd door de Itali
aanse bouwkundige Donato
de Boni Pellezuoli. Ramme
kens was in die tijd het meest
strategische punt van de
Nederlanden. Vanaf het fort
konden de schepen van en
naar de belangrijkste haven
steden Antwerpen en Middel
burg worden gecontroleerd.
Toen rond 1600 het econo
misch centrum van Vlaande
ren en Walcheren verschoof
naar Hollandse steden ais Rot
terdam en Amsterdam, ver
dween ook de militaire functie
van Fort Rammenkens.
Tegenwoordig is het oude zee
fort voornamelijk een bolwerk
voor de natuur. Door de afgè-
legen ligging, de donkere kaze
matten, schiet- en luchtgaten
en door de aanwezigheid van
hele oude specie is het
gebouw aantrekkelijk voor
allerlei dieren en planten.
Op de muren groeien zeldza
me muurplanten en in het fort
voelen een paar soorten vleer
muizen zich prima thuis. Aan
de oostkant van Fort Ramme
kens ligt het Rammekens-
schor, het enige stukje schor
dat Walcheren rijk is. Het is
een gebied waar het zoute zee
water nog vrij spel heeft.
Aan de westkant van het fort
ligt Rammekenshoek, ontstaan
na de inundatie van 1944. Als
gevolg van het doorbreken
van de dijken destijds werd de
•TTiMirniriiiwi-nrr
ÏÏD© Ugtanni
Oplage: 25.795.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Vlissinger.
Totale oplage: 50.295.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Exploitatie:
Ch. van den Oosterkamp
(0113) 273000
privé: (0118) 642078
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA Vlissingen.
Advertentieverkoop:
J L. Saija, (0118) 484312
(privé (0118)418686).
Redactie: Ad Hanneman,
(0118) 681271
en Ellen Erkens, (0118) 681270.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. (0118) 681215.
Bezorging: 0118-484216.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36,4570 AA Axel.
Druktechniek: odsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Markt 51, 17.00 uur,
Postbus 5017,4330 KA
Middelburg, tel. (0118) 681000
Oost-Souburgseweg 10,17.00
uur. Postbus 18. 4380 AA
Vlissingen, tel. (0118) 484000.
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbiaden
in Zeeland.
Totale oplage: 176.000 ex.
9 Fort Rammekens1547.
beplanting van het eens zo
schilderachtige Walcheren
geheeld vernield. In het kader
van de herverkaveling, die het
naoorlogse Walcheren weer
bewoonbaar moest maken,
werd op verschillende plaat
sen bos aangeplant. Ramme
kenshoek is één van de toen wind en het brakke kwelwater
aangeplante bossen. De
boombeplanting bestaat
hoofdzakelijk uit essen en
eiken. Daarnaast zijn er ook
iepen, wilgen en populieren te
vinden. Op een aantal plaatsen
is de invloed van de zoute
duidelijk waarneembaar: de
bomen groeien hier niet zo
goed.
De ondergroei in het bos daar-
Bij dat spel moesten de finalis
ten op Wembley worden gera
den alsook de uitslag. Nie
mand had het goed. Daarom
besloot de jury om dan maar
de deelnameformulieren met
Duitsland er op als 'goed' te
bestempelen. Dat waren er
veel, hoewel slechts een enke
ling Duitsland de overwinning
gunde. Het lijstje met winnaars
kwam tot stand na loting.
Voor de vijf winnaars lag een
met handtekeningen van
Oranjespelers versierde voet
bal in het koffiehoekje van
Sporthuis Jan Jongepier aan
de Langeviele in Middelburg.
Bovendien kregen de aanwezi
gen nog koffie en een bos
bloemen toe. Het soort voetbal
zoals werd overhandigd, werd
ook gebruikt tijdens de wed
strijden voor het Europees
voetbal in Engeland. Met de
handtekeningen van enkele
Oranjespelers zoals Kluivert en
de gebroeders De Boer, verte
genwoordigt de bal een extra
verzamelaarswaarde.
Jan Jongepier vond het 'een
mooie actie'. Aanleiding voor
de actie was de oefenwedstrijd
in Vlissingen die Oranje voor
de EK-toernooi tegen het
Zeeuws elftal afwerkte. En Jan
Jongepier haakte in op de
actie „omdat ik veel affiniteit
met de sport heb, welke tak
van sport dan ook". Hij wees
nog eens op de originaliteits-
waarde van de ballen die zon
der handtekeningen een win
kelwaarde van f160,- verte
genwoordigen. „Het is een
unicum", meldde hij nadat de
handtekeningen waren ontcij-'
ferd. „Het zijn heel originele
ballen. In de kleedkamer in
Vlissingen zijn de handteke
ningen gezet. Qua verzamel-
waarde zijn ze een hele hoge
prijs waard".
Daarnaast roemde hij de
samenwerking met de huis-
aan-huis-bladen De Faam/De
Vlissinger. „Samenwerking
betekent dat je zo'n actie van
verschillende kanten bekijkt".
-A
m
m Drie van de vijf winnaars waren aanwezig om de door Oranjespelers gesigneerde bal
in ontvangst te nemen. VInr: Jan Peter Katsman uit MiddelburgA. van de Vrie uit Mid
delburg en Joey van Belzen (met zusje) uit Nieuw en St Joosiand. L. Huibregtsen uit
Westkapelle en Bram Duivenvoorde uit Middelburg ontbreken op de foto. Op de achter
grond Jan Jongepier, de sponsor van de actie.
entegen is goed ontwikkeld.
Struiken als meidoorn en
braam vormen plaatselijk een
dicht struikgewas waar veel
vogels maar ook reeën een
goede schuilplaats vinden.
Echte bosplanten als klimop,
fluitekruid en speenkruid
komen nog niet veel voor
omdat Rammekenshoek ver
verwijderd ligt van de andere
bossen op Walcheren en de
Je zit op een verjaardag en de
gastheer of gastvrouw vraagt:
„Moe je nog wat drienke?" Je
hebt al wat'op, dus zeg je:
„Doe mèr een boombedekje!"
Dan krijg je als "t goed is enke
le centimeters frisdrank in je
glas. Andere Walcherenaars
zeggen: „Doe mè de boom
bedekt!" Als je weet dat
'boom' een afkorting is voor
bodem (Vlissingers zeggen:
booiem) wordt de samenstel
ling van het woord duidelijk.
De bodem van 't glas of de
komme moet bedekt zijn.
Voor zulke kleine hoeveelhe
den drinken zijn vele woorden
in omloop: een stripje, een
boompje of een mondjevol.
Dat laatste hoorde ik van
iemand op Westkappel. Op
Arnemuiden zijn ei twee bij
zondere woorden voor: een
spooge en een bewiesje. Een
bewiesje is alleen nog bij oude
mensen bekend en is nog min
der dan een spooge - dat moet
dus niet veel meer zijn dan let
terlijk 'de boom bedekt'. Een
spooge wordt ook in andere
delen van Zeeland wel
gebruikt, het heeft ongeveer
de zelfde betekenis als 'een
slok'. Op Koudekerke werd wel
spottend gezegd als je ergens
een heel klein 'glasje drienken'
kreeg: 't is mèr een vien-
ger'oed vol. As je je duum d'r
in douwt, is 't leeg
Het verkleinwoord van 'glas' is
in 't Zeeuws dus 'glasje' en
niet 'glaasje' zoals in het
Nederlands. Wanneer het gaat
om een klein stukje glas, wordt
over 't algemeen wél 'glaesje'
gezegd: „Geeft dat liestje is
'ier, dan za'k da' glaesje is
afzêême!"
Jan Zwemer
meeste van deze soorten noci
geen kans hebben gezien zich
hier te wortelen. Het bosge
bied wordt doorsneden door
kreken, die ook een recht
streeks gevolg zijn van de dijk
doorbraak na de tweede
wereldoorlog. Door de kracht
van het wassende water ont
stonden geulen, die dieper
werden naarmate ze dichter bij
het gat lagen. Het gat in de dijk
bij Fort Rammekens was in
maart 1945 maar liefst 750
meter breed. Het water in de
kreken heeft een afwijkend
zoutgehalte, waardoor paling-
broodriffen zijn ontstaan. Ver
der is in het natuurgebied een
weiland met bijzondere gras
planten te vinden.
Midden in Rammekenshoek
ligt een schiereiland. Het is aan
alle zijden omgeven door de
Rammekenskreek omgeven en
alleen bereikbaar via een smal
le dam. Op het eiland groeien
een aantal bijzondere gras-
landplanten als zeegroene zeg
ge en zilte zegge. Bovendien
komen er diverse soorten wil
de orchideeën voor (waaron
der de rietorchis, vleeskleurige
orchis en moeraswespenor-
chis).
De rondleidingen in en om'
Fort Rammekens - onder lei
ding van een speciaal hiervoor
opgeleide gids - worden op
zaterdagochten vanaf 10 uur
en op dinsdagavond vanaf
19.30 uur gehouden.
WA
9 De eigenaars van strandpaviljoen Pantha Rhei aan
het Vlissingse Nollenstrand houden van muziek.
Naast de - al langer gebruikelijke - vrijdagavond
optredens is er de komende zeven zondagen een
competitie van Zeeuwse bands.
In augustus wordt voor de elfde en laatste keer de
Walcherse Elfdorpentocht gereden. De opbrengst gaat dit
jaar naar een kinderkrant in Indonesië. Organisator Bouke
Bouwman: „We hopen dit jaar op een opbrengst van
11.111,11".
Verder deze week de rubriek Kinderboeken, informatie
van de overheid en handige van-dag-tot-dag-agenda's.
Voordeelschotel deze week:
Varkenssteak Stroganoff met romige paprikasaus en
Pommes Dauphinoise.
van 12>-r5Ö voor JLvr»~
n«sTAURAAf,.
Bij Konmar Superstore. Pottenbakkerssingel 2, Middelburg.
Mooie plaatjes op het Abdijplein.
FOTO: ANDA VAN RIET.
De sjezen legden een parcours
af dat om het Abdijplein heen
liep. Op het plein zelf stonden
de sjezen in een lange rij te
wachten op hun beurt. Ook
werden er ringrijdwedstrijden
gehouden.
-§»<£-■
f
binnenhuis
Interieurstoffen
Kromme Weele 21-23
Middelburg, tel. 0118-614077
GflieMS sP^muTe'KN r€STRUrrnt