Elfdorpentocht viert tweede lustrum
Plat
Hou de moetens en
mogens in evenwicht!
Schijn en wezen
CULTURELE FIETSTOCHT VOERT LANGS WALCHERSE MUSEA
Start- en stempelposten
Elfdorpentocht
m
Eén keer per jaar stap
pen op Walcheren dui
zenden mensen op de
fiets. Traditiegetrouw
wordt dan de Elfdor
pentocht gefietst. Het
fietsevenement voert -
zoals de naam al doet
vermoeden - langs elf
dorpen en steden op
het eiland. Aanstaande
dinsdag, 8 augustus,
wordt de tocht alweer
voor de tiende keer
gehouden. De
opbrengst is, zoals elk
jaar, voor een project
van Terre des Hom
mes.
School
M
ZELF UW EIGEN GROOTSTE STRESSOR?
PSYCHOCONSULT
WARMLOPEN
VOOR DE DUINEN
BEDRIJFSKUNDIG BEKEKEN
Sport
Allerlei
Allerlei
IIMBRAAKVEILIGE AUTO
Bijeenkomst
Milieu/natuur
Woensdag 2 augustus 1995
DE FAAM - DE VLISSINGER
11
Vorig jaar deden zo'n driedui
zend mensen mee aan de fiets
tocht. Omdat het dit jaar om
het tweede lustrum gaat, wilde
de organisatie iets extra's toe
voegen aan de route. Bouke
Bouwman, één van de organi
satoren van de fietstocht: „Het
wordt een culturele tocht dit
jaar. De route voert langs
musea. De deelnemers aan de
Elfdorpentocht krijgen korting
op de toegangsprijs van de
musea en na het bezoek een
klein presentje. Maar wie
alleen de route wil fietsen kan
dat natuurlijk. Dit is een
manier om er een echt dagje
uit van te maken". Omdat niet
alle dorpen en steden die wor
den bezocht een museum heb
ben, zijn er ook tentoonstellin
gen opgenomen. Verder staat
ook de open dag van de biolo
gisch dynamische bedrijven
Terlinde als bezoek-mogelijk-
heid op het programma. „Veel
musea gaan op deze dag, spe
ciaal voor de tocht, eerder
open en later dicht dan nor
maal", vertelt Bouwman.
De opbrengst van de fietstocht
gaat deze keer naar het dorpje
Ang Sleng in Cambodja. Eén
van de grootste problemen
waar Cambodja momenteel
mee kampt is de slechte
onderwijssituatie. Er is een
enorm gebrek aan scholen,
boeken en leerkrachten. In Ang
Sleng wordt les gegeven aan
385 kinderen in de tempel, in
PP
i
De opbrengst van de Elfdorpentocht gaat naar een dorpje in Cambodjawaar Terre des Hommes een school aan het
bouwen is.
de keuken van de tempel en
buiten onder een boom. Terre
des Hommes is nu bezig een
school te bouwen in het dorp
je, en dit project zal door de
Elfdorpenfietstocht onder
steund worden.
Het traject dat dit jaar is uitge
zet door de organisatie, is tus
sen de vijftig en zestig kilome
ter lang. „Deelnemers kunnen
er de hele dag over doen als ze
dat willen. Er wordt gestart
tussen negen en vijf uur. Bin
nenkomen kan tot zeven uur 's
avonds", legt Bouwman uit.
De route voert langs Middel
burg, Hoogelande, Domburg,
Oostkapelie, Serooskerke,
Poppendamme, Meliskerke,
Zoutelande, Westkapelle, Ga-
pinge en via Veere weer terug
naar Middelburg. Om te voor
komen dat mensen eerst naar
Middelburg moeten fietsen
om daar te starten, kan er op
ieder stempelpunt begonnen
worden (zie kader). Bouwman:
„Het moet natuurlijk niet zo
zijn dat iemand uit Domburg
eerst naar Middelburg moet
om daarna weer terug te fiet
sen".
Vorig jaar deden bijna driedui
zend mensen mee aan de Elf
dorpentocht. De opbrengst
was toen dertienduizend gul
den. Daarvan gingen er acht
duizend naar een project van
Terre des Hommes, de overige
vijfduizend werden geschon
ken aan Ruanda, dat toen erg
in het nieuws was. Dit jaar is er
gerekend op vijfhonderd deel
nemers meer, en het motto is:
op is op. „Maar als we aan zien
komen dat het er meer wor
den, kunnen we wel iets rege
len. Dat gezinnen bijvoorbeeld
maar één routekaart krijgen in
plaats van twee of meer", licht
Bouwman toe.
Routeboekjes zijn op 8 augus
tus te verkrijgen bij de stem-
pelpunten. Ook kunnen ze in
de 'voorverkoop' gekocht wor
den. Bij alle Walcherse VVV's
is het boekje tot 7 augustus te
verkrijgen.
Middelburg: Asielzoekerscentrum, Kruitmolenlaan
Hoogelande: Kapel Hoogelande, Meinersweg
Domburg: Marie Tak van Poortvlietrmuseum, Ooststr.
Oostkapelie: Zeeuws Biologisch Museum, Duinvlietweg
Serooskerke: Molen De Hoop, Vrouwenpolderseweg
Poppendamme: Imkerij Poppendamme, Poppendamseweg
Meliskerke: Molen, Molenweg
Zoutelande: Poppen- en klederdrachtmuseum, Duinweg
Westkapelle: Molen De Noorman, Molenwal
Gapinge: NH-kerk, Dorpsstraat
Veere: Museum De Vierschaar, Markt
Het begrip 'stress' is al aardig ingeburgerd in
ons dagelijks taalgebruik. „Wat doe je toch
gestresst?"en „Ik zit me weer te stressen",
het zijn uitdrukkingen die inmiddels
gemeengoed zijn geworden. Het woord
stress is oorspronkelijk afkomstig uit de
mechanica. Het verwijst naar de verhouding
tussen de druk die op een bepaald materiaal
wordt uitgeoefend en zijn weerstand erte
gen.
Drs. Henk C.M. Hermans
Is het evenwicht tussen druk en weerstand
verstoord dan is er sprake van stress. De
Duitse fysioloog Hans Selye heeft het woord
stress in de medische wereld geïntrodu
ceerd. Hij wilde ermee verwijzen naar de
hoeveelheid druk die op bepaalde momen
ten op levende wezens (onder andere men
sen) wordt uitgeoefend. Er is sprake van
stress als de verhouding tussen (mentale)
druk en weerstand verstoord is. De draaglast
en draagkracht zijn niet met elkaar in even
wicht, en op den duur kan dit leiden tot gees
telijke 'metaalmoeheid': overspanning.
Nogal wat druk die op u wordt uitgeoefend,
komt van buitenaf. De eisen die gesteld wor
den door uw gezinsleden, collega's, enz. U
kunt zich daar tegen wapenen, door uw gees
telijke weerbaarheid te verhogen. Voorkom
dat u de slaaf wordt van anderen. Maar hoe
staat het met de druk die u zelf uitoefent?
Nogal wat stress die u ervaart, komt immers
direct voort uit uw eigen leefwijze. Het is de
druk die u op uzelf uitoefent door uzelf met
werk.te overladen en te weinig ontspanning
te nemen. Als u op deze wijze teveel van
uzelf eist, bent u uw grootste slavendrijver.
De boosdoener zit binnenin, meer specifiek
in het teveel aan lasten dat u zich op de nek
haalt.
U kunt zelf aan stresspreventie doen door te
streven naar een balans in uw leefwijze. Zorg
ervoor dat bij uw dagelijkse bezigheden uw
draaglast en uw draagkracht met elkaar in
evenwicht zijn. Verhoging van uw draag
kracht bereikt u vooral door gezonde voe
ding, een gezonde denkwijze en voldoende
lichaamsbeweging. Stop u niet vol met junk
food, leer te relativeren en doe aan sport. Op
die wijze houdt u uw conditie op peil. Uw
draaglast kunt u veranderen, door te streven
naar een evenwicht tussen 'moeten' en 'wil
len'. Zorg ervoor, dat uw dag niet enkel uit
vervelende verplichtingen bestaat. Plan ook
plezierige activiteiten. U voorkomt daarmee
dat u onder de lasten bedolven raakt, zonder
te kunnen genieten van de lusten. En laten
we eerlijk zijn, dat kan toch nooit de bedoe
ling zijn geweest?
Hoe kunt u bij uw stresspreventie het best te
werk gaan? Stel van uw dagelijkse bezighe
den vast of er sprake is van een 'willen' of
v^n een 'moeten'. Doet u iets omdat u het
plezierig vindt (een willen), of omdat het
moet. Misschien ontdekt u, dat er bij uw dag-
invulling nauwelijks echte 'willens' zijn. Er
zijn uitsluitend plichten. De pleziertjes lijken
uitsluitend weggelegd voor anderen. In dat
geval bent u wel erg streng voor uzelf. Stel
vast, welke bezigheden voor u plezierig kun
nen zijn. Zoek ze niet enkel in grote dingen
maar ook kleine zaken, zoals bijvoorbeeld
tien minuten kletsen met een collega of een
lekkere wandeling langs het strand of door
het park. Zorg vervolgens dat bij uw dagbe
steding de 'moetens' en 'willens' elkaar
regelmatig afwisselen. Voorkom, dat de ple
ziertjes uitsluitend aan het eind van een
lange, drukke werkdag zitten. Het risico is
aanwezig dat u er dan niet meer aan toe
komt. Of u bent misschien te moe om er nog
van te genieten.
Hou gedurende enkele dagen een registratie
bij van uw tijdsbesteding. Score elke bezig
heid als 'moeten' of als 'willen'. Ga aan de
hand hiervan een planning opstellen voor uw
toekomstige dagindeling. Zorg ervoor dat
elke verplichting gevolgd wordt door een
pleziertje. Op die wijze houdt u de lasten op
peil en de stress onder controle.
U maakt vast wel eens een wandeling
in de duinen. En ongetwijfeld geniet u
dan volop van liet mooie landschap en
de unieke Hora en fauna Voor /o lang
als het duurt, want het gaat hard berg
afwaarts met de duinen. Zure regen,
waterwinning en massa-recreatie tasten
de duinen in toenemende mate aan.
Samen met Stichting Duinbehoud
kunt u de/e ontwikkeling een halt toe
roepen! Steun daarom de Stichting
Duinbehoud. Bel vandaag nog voor
meer informatie
Telefoon 071 131800/140548.
Daar stond ik dan als twaalfjarige jongen op
de allerhoogste duikplank van het zwembad.
Heel stoer had ik de trap beklommen: „Kijk
mij eens gaan". Eenmaal aangekomen bleek
die vijf meter de hoogte in best nog een aar
dig eind. Liever was ik terug naar beneden
gegaan, maar de rij wachtenden achter mij
werd ongeduldig. Met angst in m'n lijf maar
uiterlijk onverschrokken nam ik een lange,
sierlijke aanloop. Als een baksteen viel ik
plat op mijn buik. De pijn was intens, mijn
borstkas rood. Het huilen stond me nader
dan het lachen, maar dat liet ik uiteraard niet
merken: gezichtsverlies zou immers nog
veel pijnlijker zijn!
door drs. R.J.C. Schieman
Wanneer iemand in de aanwezigheid van
anderen komt te verkeren, brengt hij bewust
of onbewust een bepaalde definitie van de
situatie op hen over (een definitie waarvan
een belangrijk onderdeel gevormd wordt
door de visie op zichzelf). Als twaalfjarige
jongen wou ik overkomen als man-van-de-
wereld. Op het oog voerde ik vol bravoure
mijn kamikaze-achtige duik uit. De (pijnlijke)
gevolgen ervan deden mij niets. Althans die
indruk gaf ik anderen: wie struikelt loopt
doorgaans toch ook gewoon door, als ware
er niets aan de hand?
In zijn boek 'De dramaturgie van het dagelijk
se leven' schets Erving Goffman op nauwge
zette en kostelijke wijze hoe mensen in de
omgang gestalte geven aan hun identiteit.
Voor Goffman gaat het om de vraag hoe
mensen zichzelf en hun werkelijkheid presen
teren en hoe zij reageren op de werkelijkheid
zoals die gepresenteerd wordt door hun
tegenspelers. Voor Goffman is het leven één
groot schouwspel met u en ik als acteurs. De
rol die we innemen en het masker dat we
opzetten wordt bepaald door de situatie
waarin we ons bevinden en de indruk die we
achter willen laten. Ook tijdens gewone
sociale contacten blijken de aanwezigen deel
te nemen aan het opvoeren van een verto
ning, een geraffineerd spel van schijn en
wezen. Voorbeelden zijn er legio.
Zo heb ik mijn studententijd ondermeer
gewerkt in de haven, een leuke bijverdienste
voor een arme student. Samen met een aan
gewezen maat mocht ik op de boten uit de
Bananenrepubliek, hout af- en aanpikken.
Om half vijf zat de diensttijd er (officieel) op.
Het was echter de gewoonte het schip te ver
laten een kwartier voor het einde van de
diensttijd. Uiteraard was dit met het oog op
het loon-voor-werken-principe niet toege
staan. De directie wist echter niet beter of er
werd ook de laatste vijftien minuten door ons
keihard gewerkt. De kraanmachinist liet
namelijk een kwartier voor het einde de laat
ste hijs met hout op het zicht hangen. Zo leek
het alsof het werk gewoon doorging. Dit spel
werd met glans iedere dag weer ten tonele
gevoerd.
Kijken we om ons heen, dan zien we dat
mensen zich gedragen naar de situatie. In
een sjiek restaurant is de ober altijd super-
correct en uiterst beleefd richting klant. In het
restaurantgedeelte geeft de ober met veel
vertoon 'acte de presénce': „Heeft het
gesmaakt, meneer? Wenst meneer nog een
dessert? Een sigaartje wellicht?". Geheel in
stijl neemt de ober de bestelling op en ver
trekt richting keuken. Daar eenmaal gearri
veerd kan hij zich totaal anders gaan gedra
gen. Als hij tegen de afwashulp zegt: „Wat
een zeur is die vent op tafel vier", dan laat hij
zijn masker zakken. Dit is echter alleen achter
de schermen mogelijk. Het leven is net een
firn waarin we zelf de hoofdrol spelen. Maar
wie zijn we dan eigenlijk?
Avondvierdaagse - Voor de
achtste keer houdt de gymnas-
tiekafdeling van SV Nieuwdorp
een wandelvierdaagse in en rond
Nieuwdorp. Dit gebeurt van 7 tot
en met 10 augustus. Er kan tus
sen 18 en 19 uur gestart worden
en de deelnemers moeten voor
21 uur weer terug zijn bij het
eindpunt. Begin- en eindpunt is
de kantine van SV Nieuwdorp.
Na afloop van de vierdaagse ont
vangen alle deelnemers een her
inneringsmedaille.
Vliegerdemonstratie
Sportshop Domburg, specialist
in vliegers, houdt op donderdag
10 augustus een vliegerdemon
stratie met powerkites op het
Volksbad in Domburg. De
demonstratie begint om 19 uur.
Powerkites zijn zeer sterke vlie
gers waarmee met sterke wind
zelfs gesprongen kan worden.
Afhankelijk van de wind kan men
tevens zandskieën en body-
surfing zien. Daarnaast worden
de vierlijns bestuurbare vliegers
en 'stacks', gekoppelde vliegers,
gedemonstreerd. Er is ruimte
om met eigen vliegers te vliege
ren.
Unicefloop - Voor de tweede
keer wordt dit jaar op 9 augustus
in Zoutelande de Unicefloop
gehouden, ledereen kan mee
doen aan deze sponsorloop. De
opbrengst is bestemd voor het
project Water in Vietnam. Kaar
ten kunnen worden afgehaald bij
De Boshut in Zoutelande, Caro
line Geelhoed (Bellink 12 in Zou
telande) en bij de kraam van Uni
cef tijdens de folkloristische dag
op 3 augustus. Het looptraject,
dat zowel wandelend als hardlo
pend afgelegd kan worden, is
een kilometer lang en begint en
eindigt bij De Boshut. Inschrijven
kan vanaf 18.30 uur en de loop
tijd is van 19 tot 20 uur.
vrouwen centraal. Aan elkaar en
van elkaar leren en op een
bewuste manier met je leven
bezig zijn. Vrouwen van vijftig of
ouder die hierin geïnteresseerd
zijn, kunnen contact opnemen
met Artemis: 01180 - 42979.
Snuffelmarkt - Voor de derde
en laatste keer wordt op zater
dag 5 augustus op het Stadhuis
plein in Vlissingen een snuffel
markt gehouden. Op de groots
opgezette openlucht-rommel
markt staat dan een honderdvijf
tigtal marktkramen, die bemand
worden met particuliere kooplui.
De toeristische snuffelmarkt
begint om 11 uur.
Rommelmarkt - Het Middel
burgs Muziekkorps MMK houdt
op zaterdag 5 augustus een rom
melmarkt ten behoeve van het
uniform- en instrumentenfonds
aan de Driewegenhof in Middel
burg. Vanaf 12 uur zijn er aller
hande artikelen te koop, zoals
boeken, kleding, glas- en aarde
werk en curiosa.
50+ vrouwen - Artemis,
bureau voor vrouwenhulpverle
ning, begint dit jaar met een
groep 50+- en een groep van
60+-vrouwen. In de groepen
staat de eigen ervaring van de
Standwerkersconcours
Aan de Lange Delft in Middel
burg wordt op donderdag 10
augustus het traditionele stand
werkersconcours gehouden.
Tussen 10 en 17 uur brengt een
groot aantal standwerkers op ori
ginele wijze allerlei waren aan de
man. Rond 17 uur zullen, bij
V&D, de prijzen uitgereikt wor
den.
Dansen - Op de Lange Zelke in
Vlissingen vindt op zaterdag 5
augugstus een dansevenement
plaats. Tussen 11 en 17 uur
houdt de stichting Bewegen op
Muziek Zeeland demonstraties
ballroom- en Latin Americandan-
sen. De Nederlands kampioenen
Basic Rumba 1995 Nathalie
Bergmans en Eddy Buunk laten
zien dat dansen - op hun niveau -
tot de topsporten gerekend
moet worden. Het publiek krijgt
Tijdens een kort verblijf bij
mijn kinderen in Vlissingen
las ik uw stukje over 'Wal-
chers plat' in De Vlissinger
van 19 juli jongstleden. Aan
gezien ik zeer geïnteres
seerd ben in dialect zou ik
hierop graag willen reage
ren.
Eerst iets over mijzelf. Ik ben
geboren in 1915 in Epe op
de Veluwe en ben opgevoed
in en met het Oostveluws
dialect. Na veel omzwervin
gen door Nederland (waar
onder nog een halfjaar Mid
delburg), woon ik nu vijfen
twintig jaar in Deventer. Na
mijn pensionering in 1978
ben ik mij gaan bezig hou
den met het dialect van mijn
geboortestreek dat ik nog
volledig beheers. Samen
met mijn inmiddels overle
den vrouw heb ik met mede
werking van professor
Entjes van het Nedersak-
sisch Instituut een woorden
boek van het Eper Dialect
samengesteld, dat in 1983 is
uitgekomen. Mijn vrouw
schreef tot vlak voor haar
dood in 1993 maandelijks
een dialectstukje in het
Noordveluws Dagblad en
van ons samen zijn er ook
enkele boekjes in dialect
verschenen, van haar proza,
van mij voornamelijk
gedichten. Vele jaren ben ik
secretaris geweest van de
Dialectkringe 'Salland en
Oost-Veluwe' en nog gere
geld publiceer ik in het dia
lecttijdschrift 'De Moespot'
van het Verbond van Neer-
sasse dialectkringen.
Uw stukje heb ik met
belangstelling gelezen maar
ik heb mij gestoord aan het
gebruik van het woord 'plat'.
Op Ritthem praat men min
der plat dan op 't Niewe-
land'. Bedoelt u dan dat het
eerste dialect beter ver
staanbaar is voor een stan
daardtaalspreker? Of dat het
grammaticaal korter bij de
standaardtaal komt? 'Plat'
heeft met betrekking tot de
dialecten een denigrerende
betekenis, zoiets van onver
staanbaar, onbeschaafd,
ruw en dergelijke. Daarom
lijkt het me niet gewenst - en
zeker niet wetenschappelijk
- om de dialecten in hun
'platheid' te vergelijken. Ze
praten op 't Nieuweland niet
platter dan in Ritthem, men
spreekt er een ander dialect,
met andere klanken en een
andere intonatie misschien.
Juist nu er - hier althans -
wat meer belangstelling
voor de dialecten begint te
komen, moeten we mijn
inziens voorkomen dat er
streektalen weer in de 'dom
me' hoek terecht komen. Ze
waren er eerder dan de stan
daardtaal! Als ik weer eens
in Zeeland kom, hoop ik uw
stukje in De Vlissinger weer
te lezen, maar dan graag
niet zoveel plat.
Bertus van den Bremen
Karei de Grotelaan 8
Deventer
Het is vakantietijd, dus zijn er veel vakantiegan
gers op ons mooie eiland. Helaas zijn er ook
minder plezierige dingen. Auto-inbraken bij
voorbeeld. Helaas gebeuren die vooral in de
vakantietijd nog veel te veel. Toch kunt u het de
auto-inbreker een stuk moeilijker maken. Het
minste dat u kunt doen is uw auto goed afslui
ten en alle waardevolle goederen eruit halen.
Om de diefstal van het voertuig zelf onaantrek
kelijker te maken kunt u onder meer het kente
ken in de ruiten laten aanbrengen. Bij het zoge
naamde omkatten van de auto (wat veel
gebeurt) moeten dan ook alle ruiten worden
vervangen.
Bedenk: Hoe minder gelegenheid, hoe minder
misdrijven. Zo kunt ook u meewerken aan het
veiliger maken van Walcheren.
alle gelegenheid om zelf mee te
dansen en te ervaren hoe het is
om met een Nederlands kam-
pioen te dansen.
Jaarmarkt - Westkapelle
houdt op zaterdag 5 augustus
haar eerste jaarmarkt. Op het
Abraham Calandplein en de
Nieuwe Dijkstraat zijn er, naast
de nodige eetkramen en ver
koopkramen, ambachten te zien.
De muziek wordt verzorgd door
het Vlissingse looporkest The
Melody Makers. Ook het West-
kapelse looporkest Oefening
kweekt kunst geeft acte de pré-
sence. In verband met de jaar
markt kan er vanaf vrijdagavond
4 augustus niet geparkeerd wor
den op het parkeerterrein in de
Nieuwe Brugstraat.
Avondpoppenbeurs - Op
zondag 6 augustus is er in het
recreatiepark De Parel in Dom
burg een avondpoppenbeurs. Op
de beurs is een grote collectie
poppenschoenen aanwezig en
natuurlijk ontbreekt ook een pop
pendokter niet. De beurs begint
om 16 uur en duurt tot 22 uur.
Boekenbeurs - In de Grote
Kerk in Veere wordt op zaterdag
2 september een boekenbeurs
gehouden. Tijdens deze beurs
bieden zo'n twintig standhou
ders een veelheid aan boeken
aan. Naast literaire boeken is er
ook plaats ingeruimd voor het
Zeeuwse boek. Bezoekers kun
nen ook demonstraties verwach
ten op het gebied van boekbin
den en calligrafie. De beurs
begint om 10 uur.
Beeldend kunstbeleid - Op
donderdag 21 september houdt
de stichting VMC Zeeland in
samenwerking met het College
van adviseurs voor bestuur een
discussiemiddag over het beel
dende kunstbeleid in Zeeland.
Met direct betrokkenen (politici,
kunstenaars, organisatoren van
tentoonstellingen enz.) wordt
dan van gedachten gewisseld
over hoe het beleid verder
gestalte moet krijgen. De
gespreksleiding is in handen van
As 's Gravesande. De bijeen
komst vindt plaats in het Arse
naaltheater in Vlissingen. Aan
sluitend op de discussie houdt
de stichting Atol een kunstmani
festatie.
Slot Haamstede - Voor wie
meer wil weten over Slot Haam
stede heeft Natuurmomumen-
ten een gloednieuwe, zeer
levendige diaserie samenge
steld, die meerdere malen per
week is te zien. Voor degenen
die de natuur van de Zepeduinen
in willen, zijn er wekelijks excur
sies. In de ridderzaal in het Slot
kunt u de gloednieuwde diaserie
's woensdags (op diverse tijden)
en op dinsdagavond om 19 uur
bekijken. De wandeling door de
Zepeduinen vindt in augustus
iedere woensdagavond om 19
uur plaats.
