Vrienden van Der Boede 'voorzien in behoefte' Schilderactie brengt kleur in kinderleven Uw trouwdag tot in de... verzorgd. 32$:S Tl -C JeHllflOP De ex-Vlissinger Ludo F. Dert in Papendrecht wil dolgraag 'De bewo gen geschiedenis van Vlissingen tussen 1500 en 1750 en De Evert- sen' in boekvorm zien. Zelf heeft deze ama teur-historicus zijn graaf- en spitwerk in een oplage van enkele honderden vastgeniet en geplakt op A4-for- maat. De gestencilde uitvoering kreeg zoveel applaus tijdens een reünie in Vlissin gen dat het alleszins gerechtvaardigd is - aldus de amateur-his toricus - om snel een uitgever te vinden. Gemeente Vlissingen PZC WEEKBLADEN Stormvloeden Vissersdorp Watergate begon in Vlissingen Pandstad Beeldend taalgebruik (2) Een prachtige aanvul ling op het pakket dat Der Boede haar bewo ners biedt. Zo noemt coördinerend hoofd verpleegkundige Hans Leijdekker de onlangs opgerichte vereniging Vrienden van Der Boe de. Leijdekker is zelf secretaris van de ver eniging, maar zal plaatsmaken voor een ander zodra de vereni ging voldoende leden heeft om volledig on afhankelijk te opere ren. De vereniging wil de bewoners van Der Boede ontspanning buitenshuis bieden en zo de kwaliteit van hun verblijf verhogen. 'wjarf brasserie Markt 19. 4331 LJ Middelburg Tel. 01180-12998/24359 94e JAARGANG NUMMER 40 5 OKTOBER 1994 Ludo F. Dert ontfermt zich over geschiedenis Vlissingen Dert stelt vast dat er in Neder land geen stad is te vinden die zo'n belangrijke rol heeft gespeeld bij het ontstaan en behoud van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden als Vlissingen. Wellicht, zo peinst hij, is de rol van Amster dam groter geweest. Hij vindt het dan ook 'merkwaardig' dat er recent over die periode zo weinig is gepubliceerd. „Ik dacht met dit boekje in een lacune te voorzien", legt Dert uit. „Vooral bij oud-Vlissingers die niet in Zeeland wonen, is het werkje wat ik nu heb gemaakt goed ontvangen". Ludo F. Dert merkte dat na een reünie van oud leerlingen van de Vlissingse HBS en ULO. Hij reikte het toen tien pagina's tellende boekje uit en kreeg er na louter bijval. „De mensen hebben het aan vrienden en familie in het verre buitenland gestuurd. Iemand in Utrecht bestelde er toen vijf om het onder meer weg te geven aan zijn zoon in Canada". Het boekje telt nu 39 pagina's en is gelardeerd met allerlei ED© r&nawi Oplage: 24.600. Gratis huis-aan-huis op geheel Walcheren in combinatie met de Vlissinger. Totale oplage: 49.000. Uitgave: Provinciale Zeeuwse Courant b.v. Administratie: PZC Oost-Souburgseweg 10, postbus 18, 4380 AA Vlissingen. Advertentieverkoop: J.L. Saija, tel. 01184-18686. Redactie: Ad Hanneman, 01180-81271 en Liesbet Mallekoote (ai), 01180-81270. Redactie-adres: Postbus 5017, 4330 KA Middelburg Faxnr. 01180-81215. Bezorging: 01184-84215. Druk: Vink-Rotadruk b.v., postbus 36, 4570 AA Axel. Druktechniek: offsetrotatie. Sluitingstijd: advertenties vrijdag PZC, Markt 51,17.00 uur, Postbus 5017, 4330 KA Middelburg, tel. 01180-81000 Oost-Souburgseweg 10,17.00 uur. Postbus 18, 4380 AA Vlissingen. tel. 01184-84000. De Faam en De Vlissinger maken deel uit van de Zeeland Combinatie huis-aan-huisbladen in Zeeland. Totale oplage: 170.025 De Vlissingse waterpoon (watergate). etsen en tekeningen. „Het wii mij voorkomen dat het boekje we uitgebreid moet worden". Ook dan blijkt Dert goed op de hoogte te zijn van de belangrij ke periodes in de Vlissingse geschiedenis. .Volgens hern kan het boek uitgebreid wor den met verhalen over de Lampsins, de Engelse goi ver- neur Sidney, over de verande ringen in het stroomgebied van de Schelde, de West Indi sche Compagnie, de strijd tus sen de graven van Holland en Henegouwen over het gezag over Zeeland, de slavenhandel van de Zeeuwse reders, de gezondheidszorg in de zeven tiende eeuw in Vlissingen en het aanpassen van een aantal bestaande stukjes. Dert ver moedt ook dat de gemeente Vlissingen financieel wil bij springen als het boekje wordt uitgegeven. Als het om een professionele uitgave gaat - zo beseft Dert - kan hij het niet in zijn eentje. „Ik heb al twee of drie mensen die hun medewerking hebben toegezegd voor het schrijven van stukjes". En hij denkt tevens vanuit de geschiedenis vooruit. „Als dit boek klaar is, kan er een boek worden gemaakt over de geschiedenis tussen 1750 en 2000". vormden zich de scheepsjon gens en latere zeehelden Ewout Worst, Bouwen Ewoutsz, Jan en Joost de Moor, de stamvaders Banc- kerts en Evertsen, Marius Hol- lare, Michiel Adriaanszoon de Ruyter en zijn speelkameraad Jan Kompany. „Van het vroe ge voorjaar tot in het late najaar, zelfs in de winter, zwierven de Vlissingse jon gens en mannen op zee, bloot gesteld aan de gevaren van hot woeste kommervolle r atrozenleven van die tijd, s ijdend op de Noordzee met c Duinkerkse kapers, even- e ns onbarmhartige waterwol ven, die de vijand zonder aar zeling of genade de voeten spoelde, zelf zo'n lot verwach tend of voor jaren wegkwij nend in harde gevangen schap", schrijft Dert. Van enige rust in het Vlissing se leven was geen sprake. „Voortdurend rolden de gol ven over het smalle strand, sloegen gaten in dijken, over stroomden bij stormvloeden dé straten van de stad tot aan de Scharminkelstraat toe. Op 5 ndvember 1530 werd de stad door het zeewater half wegge nomen". En verder: „Tijdens de verschrikkelijke watervloed van 1612 stroomde het zeewa ter door de Rammekenspoort heen en het water rees op Maar voorlopig zijn de eerste letters van de geschiedenis tussen 1500 en 1750 gerang schikt. In dat 'boekje' wordt verhaald over hoe het oor spronkelijke vissersdorp is ontstaan op de ingedijkte schorren. In dat oude Vlissin gen mocht overigens geen alcohol gedronken worden. Wie dat wel deed en gesnapt werd, kreeg een boete. Van daar dat er na de dertiende eeuw meer-en meer mensen verhuisden naar Nieuw-Vlis- singen meer in de buurt van de haven. En daar golden andere wetten. Want een havenstad moet nou eenmaal flexibel zijn. En in dat nieuwe Vlissingen opgroeien, maar in een pleeg gezin of een tehuis wonen. Geld voor iets extra's, dingen die voor andere kinderen heel gewoon zijn, is er volgens Kin derhulp vaak niet. Het fonds zamelt jaarlijks geld in en ver deelt dat vervolgens onder instellingen die vallen onder der Wet op de Jeugdhulpverle ning. Die hulp kan uiteenlopen van een tweedehands fiets of paardrijlessen voor een indivi dueel kind tot een gift aan de provinciale Kindertelefoon of een bijdrage in een vakantie voor een compleet tehuis. De landelijke kleuractie is een pure publiciteitsactie - 'er is geen collecte aan verbonden. Dat betreurt Dellebeke wel. „De volgende collecte is pas in april. Dan zijn we een halfjaar verder. Of de mensen zich dit dan nog herinneren..." Vlissingen is een van de 35 plaatsen in Nederland waar een reuzenkleurplaat van het Nationaal Fonds Kinderhulp het straatbeeld siert. Kinder hulp bestaat momenteel 35 jaar. Tien leerlingen uit de groepen drie tot en met acht van de Vlissingse Bouwen Ewout-basisschool hebben het bilboard aan de Prins Hendrikweg afgelopen vrijdag beschilderd. Met de actie wil Kinderhulp aangeven dat het na 35 jaar nog steeds nodig is kleur te brengen in het leven van ruim dertigduizend kinde ren in Nederland. Kinderhulp-rayonorganisator I. Dellebeke uit Middelburg houdt goedkeurend een oogje in het zeil. Tien kinderen - gehuld in oversized t-shits van Kinderhulp - en een paar bege leiders staan op en onder een steiger om geen plekje op het billboard te hoeven missen. „Passen jullie op de kwasten niet te diep in de verf te dopen, anders krijgen de kinderen die beneden staan de druppels op hun hoofd," waarschuwt hij de schilders. Eén jongetje loopt al rond met groen haar. De reuzenkleurplaat blijft tot 10 oktober te zien aan de Prins Hendrikweg. Een goede loca tie, vindt Dellebeke. „Hier komen veel mensen langs. Bovendien is het voor de kin deren een veilige plaats om te schilderen." Hij moedigt ze nog maar eens aan, door te üj vertellen dat de leerlingen die t de plaat het mooist inkleuren 5 een softwarepakket voor hun school kunnen winnen. „Daar kun je dan misschien wel de schoolkrant mee maken." Het Nationaal Fonds Kinder- T hulp geeft al 35 jaar hulp aan p kinderen in Nederland die niet q in hun eigen gezin kunnen u. Door Ludo F. Pert Het is nog maar nauwelijks twintig jaar geleden dat Neder land een belangrijk scheepsbouwland was. Wat nieuw bouw aangaat waren wij geruime tijd het zesde land op de ranglijst en Rotterdam met omgeving was het grootste en meest efficiënte scheepsreparatiecentrum ter wereld. Uit drukkingen als 'dat kan niet' of 'dat gaat niet' werden nooit gebruikt en mochten ook niet worden gebruikt. Alles kon, niets was onmogelijk. In die tijd was er veel werk voor het buitenland. Ook Ame rikaanse reders en andere grote concerns verstrekten grote opdrachten. Vooral voor de bouw van grote tankers. Onder mijn toezicht werden bij Verolme in Heusden verscheidene zogenaamde mid-bodies gebouwd. Bij de tewaterlating kwamen vaak heel wat Amerikanen over en na afloop van het feest liet ik de Amerikanen het vestingstadje Woudri chem zien. Het was moeilijk uit te leggen aan Amerikanen wat nou precies een vestingstadje is. De grachten en wal len waren vrij simpel te verklaren, maar als ik moest uitleg gen wat een waterpoort (watergate) was, ontstond enige commotie. Tot mijn stomme verbazing wisten de Amerikanen niets van wat oorspronkelijk watergate was. Ze wilden dan ook zien wat een echte watergate was. In Woudrichem lieten ze zich dan ook voor die watergate fotograferen om thuis te vertellen en uit te leggen dat het niets heeft te maken met het schandaal rond hun oud-president Nixon. Dezelfde ervaring had ik met een Amerikaanse inspecteur bij de KMS in Vlissingen. Ik kon het niet laten om met hem naar het Roeiershoofd te gaan en hem daar de enige nog overgebleven watergate te tonen. Ik vertelde hem dan ook over een political incident dat er in 1559 plaats zou hebben gevonden tussen de Spaanse koning Philips II en Willem van Oranje. De Spaanse vorst vertrok vanaf de toenmalige Buitenhaven waarbij hij eerst een waterpoort moest passe ren. Willem van Oranje schijnt toen namens de Staten aan Philips gevraagd te hebben niet te vergeten de Spaanse troepen die nog in de zuidelijke Nederlanden waren, terug te roepen. 'Niet de Staten, maar jij, jij, jij', antwoordde Philips bits. De zeer diplomatieke Philips zou zich volgens ingewijden nooit zo hebben laten gaan. Maar de Spaanse koning was waarschijnlijk wat nerveus voor de lange zeereis zodat hij die beroemde woorden wellicht toch kan hebben gespro ken. Ik heb in ieder geval de Amerikanen op het Roeiershoofd een riem onder het hart kunnen steken door ze te vertellen dat zich hier vermoedelijk het oorspronkelijke Watergate heeft afgespeeld en niet in de USA. sommige plaatsen tot aan de luifels der huizen. De muur bij de Leugenaar, waar zwaar geschut op stond plofte neer. het water liep de kerk binnen, stortte zich in de graven en maakten de kisten driftig". Vlissingen kreeg - aldus Dert - in de zeventiende eeuw een heel ander aanzien. Met negen zware bolwerken werd de stad verdedigd aan land en zeezij de. „Vooral het oranje bolwerk aan de Nieuwe haven was een geduchte versterking". Na afbraak van twee kloosters op de Grote Markt verrees het nieuwe stadhuis, de trots van Vlissingen. In de zeventiende eeuw gebeurde nog veel meer, zo is te lezen in de penne- vruchten van Dert. Cornelia Quack bijvoorbeeld. Die sticht te op een der bolwerken uit 1500 een hof met 23 woningen voor arme mensen. Dat Vlissingen veel voor het landsbelang heeft betekend is te lezen in het hoofdstuk 'Vlis singen als pandstad'. De plaats werd namelijk als onderpand gegeven aan Elisabeth, de koningin van Engeland. Dat onderpand was nodig omdat de Engelse vorstin Leicester had gestuurd na de dood van Willem van Oranje, die toen nog niet kon worden opge volgd door de veel te jonge Maurits. Naast Vlissingen wer den Den Briel en Fort Ramme- kens als onderpand gegeven aan de Engelse koningin. Verderop in het boekwerk ver telt Dert over het Caraïbische eiland Tobago en de verwant schap met Vlissingen. In het grijze verleden was namelijk een nauwe band met het eiland nabij Trinidad. De hoofdstad Scareborough heet te Nieuw Vlissingen en het eiland zelf Nieuw Walcheren. Dert rond af met een verhaal over het Stadhuis van Vlissin gen over Watergate (zie elders op deze pagina) in de Scheldestad en een lijst van de beloning, bestraffing en socia le voorzieningen op 's lands vloot. WA Zo'n dertig medewerkers van de Werkplaatsen Walcheren verhuisden vorige week met Brasser Aluminium naar een nieuw onderkomen in Vlissingen. Met de nieuwe vestiging kan het bedrijf de enorme vraag naar zijn produkten beter aan. Het Zeeuws Orkest met Edwin Rutten treedt op in Veere, Middelburg en Vlissingen. Rutten vertelt een verhaaltje bij Young Persons Guide to the Orchestra van Benjamin Britten. Voorbeelden van beeldend taalgebruik heb ik in deze rubriek al dikwijls gegeven. Het dialect is er vol van en de capaciteit van dialectsprekers om heel gewone dingen zo humoristisch te zeggen, vind ik nog steeds een aanbeveling voor het dialectspreken. Het oproepen van concrete beel den maakt een gesprek of een verhaal een voorwerp van fan tasie en creativiteit, en luiste ren een plezier op zich. Ik geef enkele voorbeelden met de bijbehorende uitleg. Ie leur mee waerme daegen. (Hij voert niks uit.) 't Kwam op as de grööte schiete. (Een plan dat iemand ineens te binnen schiet, dus even plotseling als de aandrang voor een bezoek aan de WC.) Ze riep om penne en inkt. (Ze voelde zich heel slecht, waarbij het beeld opgeroe pen wordt van iemand die zijn testament wil schrijven.) 't Val wi in 't mandje. (Het komt goed uit, of: het is pre cies in het 'straatje' van iemand, men heeft het iemand juist naar de zin gemaakt.) Je piept as een postpaerd. (Je hijgt zoals de paarden die vroeger voor de post koets gebruikt werden). Je piept as een modder'ol. (Hier wordt de ademhaling van een persoon vergeleken met het geluid dat ontstaat wanneer men lopende een gat in de kleibanken op het strand dichttrapt. Deze uit drukking schijnt op Westka- pelle gebruikt te worden.) Jan Zwemer Een nieuw seizoen lezersreizen van de maand begint meteen goed. Twee aanbiedingen voor de Herfstva kantie! Wie in juli niet meer meekon met de super aanbieding drie dagen Parijs met of zonder Euro Dis ney, krijgt opnieuw een kans: Deze topper gaat van 17 tot 19 oktober 'in de herhaling'. Een dagje Archeon - het themapark in Alphen a/d Rijn - is een andere leu ke onderbreking van de Herfstvakantie. Kijk snel op pagina Een van de initiatiefnemers is D. Oostinga uit Vlissingen. Hij is voorzitter van de vereniging. Aanleiding voor de oprichting was het bericht dat de kleine rolstoelbus van de bewoners van Der Boede aan vervanging toe was, maar dat daartoe de financiële middelen ontbra ken. De rolstoelbus is tien jaar geleden aangeschaft uit een legaat en wordt gebruikt voor uitstapjes, bezoekjes aan huis en korte vakanties voor de langverblijvende bewoners van het verpleeg- en reactieve- ringscentrum Der Boede. „De bus is van de bewoners, niet van Der Boede zelf. Dus het centrum heeft geen budget om een nieuwe bus aan te schaf fen," verduidelijkt Der Boede- directeur R. van den Bosch. Eerste prioriteit van de vereni ging is dan ook het geld bijeen te brengen voor een nieuwe rolstoelbus. Daarnaast hebben de Vrienden van Der Boede plannen voor een aangepaste 'verhoogde' tuin - waarin rol stoelgebonden bewoners toch kunnen blijven tuinieren - en een spel-o-theek, met materi aal voor dementerende bewo ners. „De leden van de vereni ging mogen natuurlijk zelf bepalen waar hun geld aan wordt besteed, maar dit zijn de eerste verlangens," aldus voorzitter Oostinga. Secretaris Leijdekker bena drukt dat de ontspannings commissie van Der Boede veel activiteiten voor de bewoners in de instelling verzorgt. „Maar voor ontspanning buitenshuis ligt dat moeilijker. Daar is vaak veel geld mee gemoeid. Zo'n rolstoelbus kost bijvoorbeeld zo'n zeventigduizend gulden. Der Boede heeft zelf wel bus sen waarmee mensen van de afdeling Dagbehandeling wor den gebracht en gehaald, maar zeker door de week zijn die nergens anders voor inzet baar omdat ze gewoon steeds onderweg zijn." Een kleine extra rolstoelbus kan bijvoorbeeld uitstapjes naar de boulevard in Vlissin gen of een bezoekje aan de markt in Middelburg mogelijk maken. „Dat soort bezoekjes behoren niet tot het takenpak ket van Der Boede. Daar zijn vrijwilligers voor nodig - en die zijn er ook - en het 'gereed schap', zoals bijvoorbeeld een bus," zegt Oostinga. „De leden kunnen de bus en andere zaken financieren, maar natuurlijk ook zelf actief werk zaam zijn, bijvoorbeeld door de bus te rijden." R. van den Boch: „Ik ben nu een maand directeur en ik moet zeggen: als dat zo door gaat gaan we gouden tijden tegemoet. Ik ben blij met het initiatief en de inzet van deze omwonenden om de kwaliteit van het leven van de bewoners te verbeteren. Er gebeurt al veel in Der Boede, maar er is altijd meer nodig dan finan cieel mogelijk is. De vereni ging voorziet uitdrukkelijk in een behoefte." Volgens Van den Bosch is de bus belangrijk voor de bewoners om te kun nen deelnemen aan activitei ten buiten Der Boede, als 'band met de maatschappij'. De vereniging overlegt met de directie van Der Boede hoe de vereniging zich verder voor de ontspanning van de bewoners kan inzetten. De eerste activiteit van de ver eniging bestaat eruit contact personen van bewoners, bedrijven en instellingen te interesseren voor een lidmaat schap of een eenmalige bijdra ge. Oostinga: „Ik denk dat veel mensen het initiatief zullen steunen. We moeten ze alleen even wakker maken."

Krantenbank Zeeland

de Faam | 1994 | | pagina 1