Nazomeren in Zeeland
Provincie Zeeland
Statenvergadering
VERBODEN
TOEGANG
Goedkoop en toch
luxe naar Parijs
Het opstapschema
Het opstapschema:
In Archeon komt
verleden dichtbij!
Water
over Walcheren:
over de gevolgen van inundatie
461 WETS
Scheldestad
concours
Kleurrijk
WATERWINGEBIED
Monumentenfonds
REIS VAN
DE MAAND
Woensdag 5 oktober 1994
DE FAAM - DE VLISSINGER
13
ijl ii h\ irfHCWaif
Het slotconcert van de Cul
tuurmaand is vijftien oktober
in de Grote Kerk van Veere.
Mondriaan
Nieuwe Muziek
Het Festival Cultureel Gekleurd
en het Bevrijdingsfestival kun
nen, voorzover het aan GS ligt,
ook het volgend jaar rekenen
op een bijdrage van de provin
cie.
De provincie hecht waarde aan
beide festivals omdat het ei
genlijk gaat om verdraag
zaamheid in de samenleving.
Vrijdag 14 oktober, aanvang 10.00 uur, vergaderen Provinciale Staten. Plaats van
handeling is de statenzaal van het provinciehuis, Abdij 10 in Middelburg.
Zoals gebruikelijk is de bijeenkomst openbaar. Wie wil kan een plekje zoeken op
de publieke tribune om de vergadering, of een gedeelte ervan, te volgen.
Als de staten accoord gaan,
krijgen veertien vergunning
houders voor het winnen van
grondwater een aanslag in de
bus. Met elkaar moeten ze
een bedrag van tegen de vier
ton opbrengen.
ART-, i
V: STR
AfREC
Monumenten
Abdij Nieuws is de
informatierubriek van
de Provincie Zeeland.
Redactie:
Bureau Voorlichting,
Abdij 6, postbus 6001,
4330 LA Middelburg,
telefoon 01180 31392
De agenda van de vergadering
van provinciale staten en de
voorstellen die aan de orde
komen, liggen ter inzage in
het informatiecentrum van de
provincie, Abdij 9 in Middel
burg.
Naar Parijs? Dat kan
met een speciale aan
bieding van uw week
blad. U logeert twee
nachten in het luxe
IBIS-hotel Roissy Char
les de Gaulle. Niet in
het drukke centrum
maar daar heeft u wei
een uitstekende ver
binding mee (sneltram
45 minuten, eigen
rekening). IBIS staat
voor kwaliteitshotels,
luxe en comfort zijn er
vanzelfsprekend.
Het reisprogramma luidt als
volgt:
Eerste dag: Tijdig vertrek zodat
we kort na de middag in Parijs
zijn. Voor de liefhebbers een
korte rondrit langs de belang
rijkste bezienswaardigheden
met een korte pauze bij de
Sacre Coeur en Eifeltoren.
Dineren doet u op eigen gele
genheid en rond 21.00 uur ver
trekt de Carlier-touringcar naar
het hotel.
Tweede dag: Wie dat wil wordt
door de Carlier-touringcar
naar Euro Disney gebracht,
waar u bij het opengaan rond
9.00 uur al bent. Na de
beroemde avondparade wordt
u daar weer opgehaald. De
entree en dit vervoer zijn niet
inbegrepen bij de reissom.
Wie liever Parijs ingaat om
Versailles te bezoeken, een
rondvaart op de Seine te
maken of gewoon eindeloos te
winkelen, gaat op eigen gele
genheid met de uitstekende
verbindingen naar het cen
trum. Denk er wel aan dat
musea in Parijs op dinsdag
gesloten zijn.
Derde dag: De Carlier-touring
car brengt u naar het centrum,
waar u tot 16.00 uur vrij heeft
om een museum te bezoeken,
de Eifeltoren te 'beklimmen' of
naar hartelust fotograferen.
Op de terugweg naar Neder-
Boek snel bij Reisburo Carlier
in Middelburg (Gravenstraat 4,
telefoon 01180-39839) of Goes
(Opril Grote Markt 2, telefoon
01100-20280). De reisbureaus
zijn geopend van maandag t/m
land volgt - voor eigen reke
ning - een dinerstop.
Reisgegevens:
Vertrek 17 oktober 1994 voor
drie dagen.
Verzorging: Logies plus ont
bijt.
Prijs: fl. 168,- per persoon bij
verblijf in een twee-persoons-
kamer, douche/toilet. Kinderen
tot en met 11 jaar betalen fl.
115,- per persoon bij verblijf
op de kamer van de ouders.
Extra kosten bezoek Euro Dis
ney inclusief vervoer en
entree: Volwassen fl. 90,- per
persoon, kinderen van 3 t/m 11
jaar fl. 65,- per persoon. Wie
met deze reis mee wil, dient
uiterlijk 10 oktober geboekt te
hebben!
vrijdag van 09.30-17.30, en op
zaterdag van 10.00-13.00 uur.
Deze reis wordt onder voorbe
houd van voldoende deelna
me uitgevoerd.
Vlissingen
- NS Station
07.35
Souburg
- Bushalte Brug
07.25
Middelburg
- NS Station
07.15
Nieuwland
- De Rode Leeuw
07.10
Lewedorp
- Pompstation v.d. Dries
07.00
Goes
- NS Station
06.45
kloetinge
- Pompstation
06.40
Kapelle
- Caisson
06.35
Kruiningen
- Zeeuwsche Paerel
06.30
Krabbendijke
- De Koophandel
06.20
Ruitersportvereniging de
Scheldestad uit Vlissin
gen houdt zaterdag 8
oktober de jaarlijkse
samengestelde wedstrij
den op de Piet in Arne-
muiden.
De samengestelde wed
strijd bestaat uit drie
onderdelen, te weten een
dressuurproef, de cross
country of uithoudings-
proef door bos, duin,
grasland en water, en als
afsluitende test het
springconcours. Tijdens
de wedstrijddag worden
eveneens de Zeeuwse en
Zuidhollandse kampioen
schappen verreden. De
dressuurwedstrijden
beginnen om 9 uur, de
cross country om 10.30
uur.
echt. Gravendammers vertel
len u graag over hun stad!
Kortom: Een dagje Archeon
geeft kinderen en hun ouders
een onvergetelijk stukje Herfst
vakantie!
Boek snel bij Reisburo Carlier
in Middelburg (Gravenstraat 4,
telefoon 01180-39839) of Goes
(Opril Grote Markt 2, telefoon
01100-20280). De reisbureaus
zijn geopend van maandag t/m
Reisdatum Archeon: Dins
dag 18 oktober 1994
Prijzen voor de lezers van dit
blad: fl. 65,- per persoon kin
deren tot 12 jaar fl. 59,- (inclu
sief entree)
vrijdag van 09.30-17.30 en op
zaterdag van 10.00-13.00 uur.
Deze reis wordt onder voorbe
houd van voldoende deelna
me uitgevoerd.
Domburg
- Bushalte Tramzicht
08.00
Biggekerke
- Kerkplein
08.15
Koudekerke
- Dorpsplein
08.25
Vlissingen
- Stadhuisplein
08.30
Vlissingen
- NS Station
08.35
Souburg
- Bushalte Brug
08.40
Middelburg
- NS Station
08.45
Nieuwland
- De Rode Leeuw
08.55
Lewedorp
- Pompstation v.d. Dries
09.05
Goes
- NS Station
09.15
Kloetinge
- Pompstation
09.20
Kapelle
- Caisson
09.25
Kruiningen
- Zeeuwsche Paerel
09.30
Krabbendijke
- De Koophandel
09.40
Een dagtocht naar het
dit voorjaar geopende
themapark Archeon in
Alphen a/d Rijn is leuk
en leerzaam tegelijk.
Op een terrein van
zestig hectare wordt
het verleden tot leven
gebracht door gere
construeerde land
schappen, gebouwen
en 'echte' bewoners.
Door veel dingen zelf te doen
ervaren de bezoekers hoe het
leven er vanaf de prehistorie
aan toeging. Een levend doe-
museum over prehistorie, de
Romeinse tijd en de Middel
eeuwen. In het entreegebouw
ziet u hoe de eerste mens zich
in duizenden jaren langzaam
ontwikkelt, het vuur ontdekt en
werktuigen maakt. Buiten kunt
u de 8000 jaar oude nederzet
ting van eenvoudige, rieten
hutten, bewoond door prehis
torische jagers bezoeken. Zelf
peddelen in een boomstam
kano of samen een hunnebed
bouwen kan ook. Kijk hoe in de
Middeleeuwen de Romeinse
soldaten zelf hun legerkamp
bouwden en woon in het amfi
theater een echt gladiatoren
gevecht bij. Liever zelf opgra
vingen doen? Het kan in
Archeon! In het stadje Graven-
dam heeft het leven 650 jaar
stilgestaan: Ambachten, recht
spraak en lijfstraffen zijn er
allemaal, authentiek en levens-
Wat zou Walcheren zijn zon
der zeewering? Het allerduide
lijkste antwoord op die vraag
was te vinden in 1944, toen
bijna heel Walcheren als
gevolg van geallieerde bom
bardementen blank stond.
Omdat het vijftig jaar geleden
is dat Walcheren door de geal
lieerden onder water werd
gezet om de Duitse bezetters
te verdrijven, is in de Zeeuwse
Bibliotheek in Middelburg van
3 oktober tot en met 5 novem
ber de expositie 'Water over
Walcheren' te zien.
In oktober 1944 werden de dij
ken van Walcheren gebombar
deerd. Bij Westkapelle, Vlissin
gen, Ritthem en Veere onston
den vier bressen met een tota
le breedte van negenhonderd
meter, waardoor de Noordzee
ongehinderd naar binnen
stroomde. Doel van de inunda
tie was de Duitsers te verdrij
ven, teneinde de vaarroute
naar Antwerpen te kunnen
beheersen en van daaruit Bel
gië en Zuid-Nederland te
bevrijden. Het bombardement
van de dijk bij Westkapelle
Biggekerke
onder
water.
Foto:
les
Lamain
ARFS,
Middelburg.
koste ruim honderdvijftig
mensen hét leven. Vele dui
zenden Walcherse gezinnen
evacueerden - vaak met ach
terlating van hun bezittingen.
Natuur en landschap zijn
ingrijpend aangetast: 'het offer
van Walcheren'.
Rode draden in de tentoonstel
ling - een gezamenlijk initiatief
van de Stichting MicMec Wal
cheren, het Waterschap Wal
cheren en de Zeeuwse Biblio
theek - zijn zeewering, natuur
en landschap. Deze belangrijke
facetten van Walcheren wor
den belicht in hun situatie
voor, tijdens en na de inunda
tie. Ook werpt de expositie een
blik in de toekomst, omdat
stormschade en stijging van
de zeespiegel een constante
zorg om duinen en dijken
vraagt. Deze opzet van de ten
toonstelling maakt het moge
lijk het Walcheren van voor de
inundatie te vergelijken met
het Walcheren van daarna, om
vervolgens te constateren dat
de inundatie veel heeft veran
derd.
Uitgebreid wordt stil gestaan
bij het dichten van de dijkga-
ten en de periode van weder
opbouw en herinrichting daar
na. De Nolle bij Vlissingen was
het eerste gat dat na bijna een
jaar hard werken kon worden
gedicht door de speciaal in het
leven geroepen afdeling van
Rijkswaterstaat: de Dienst
Droogmaking Walcheren. Pas
in februari 1946 heeft Walche
ren de zee weer volledig bui
tengesloten. Voor het eerst
werden caissons gebruikt als
dichtingsmateriaal. Na de
watersnoodramp in 1953 werd
gebruik gemaakt van de erva
ring die met deze dichtingsme
thode op Walcheren in 1944
was opgedaan.
De expositie bestaat voor een
groot deel uit foto's, maar ook
zijn er maquettes, miniatuur
werktuigen, waterbouwkundig
gereedschap en andere voor
werpen te zien. Centraal in de
opstelling staat een kaart van
het sterk verkavelde Walche
ren van voor de Tweede
Wereldoorlog. De expositie is
afgelopen maandag geopend
door commissaris der konin
gin W. van Gelder. Tijdens hun
voor deze week geplande reü
nie op Walcheren zullen de
toenmalige medewerkers van
de Dienst Droogmaking Wal
cheren op uitnodiging van het
waterschap de expositie
bezoeken.
"Boom, Mondriaan"
Zeeland heeft meer te bieden dan
zon, zee en strand. Zeeuwen en
vakantiegangers in de provincie
zijn nog tot ver in het najaar in de
gelegenheid te genieten van een
reeks van activiteiten tijdens de
zogeheten Zeeland Cultuurmaand.
Het festival van Zeeuwsch-Vlaan-
deren is weliswaar voorbij, maar
andere aktiviteiten, in Middelburg
bijvoorbeeld, moeten nog begin
nen. Dat geldt onder meer voor
het zesde filmfestival van zes tot
en met veertien oktober en het fo
rum Het theatrale in de heden
daagse kunst, van acht tot en met
elf oktober in de Kloveniersdoe
len. De installatie van Eran
Schaerf in de Vleeshal is nog te
bezichtigen tot zestien oktober.
Wie wil weten hoe het nu precies
zit met De Plompe Toren van het
in de zestiende eeuw in het water
verdwenen Schouwse dorpje Kou-
dekerke en het gelijknamige na
tuurgebied op die plek, kan 20 ok
tober terecht terecht voor een
diapresentatie en excursie in Hotel
Bom in Haamstede.
Het Zeeuws Orkest, met dirigent
Dirk Brossé, brengt dan onder
meer het door de dirigent zelf ge
schreven La Soledad de América
Latina ten gehore.
De Stichting Zeeland Mondriaan
sluit op al deze activiteiten aan
met onder meer twee tentoonstel
lingen.
Het pas geopende Marie Tak van
Poortvliet Museum in Domburg
brengt Tentoonstelling van schil
derijen Domburg, juli-augustus
1912'. De tentoonstelling 'Mondri
aan en Toorop temidden van hun
tijdgenoten in Domburg' is te zien
in het Zeeuws Museum in Middel
burg.
Beide tentoonstellingen duren nog
tot 15 januari 1995.
Toegangskaarten voor de tentoon
stellingen zijn te koop bij de VW-
bespreekbureaus en bij de VSB-
banken in heel Zeeland.
De Stichting Nieuwe Muziek
brengt in de Kloveniersdoelen in
Middelburg een aantal concerten
die op de een of andere manier
herinneringen oproepen aan Mon-
Nieuws
Voor Cultureel Gekleurd, dat
plaatsvindt op verschillende plek
ken in Zeeland, is 50.000,- uit
getrokken. Het Bevrijdingsfestival,
waarvoor Vlissingen de organisa
tie op zich heeft genomen, kan re
kenen op een bijdrage van
25.000,-.
De bijdrage voor Cultureel Ge
kleurd valt 10.000,- hoger uit
dan gebruikelijk omdat in samen
werking met het Centrum voor
Ontwikkelingssamenwerking Zee
land en Stichting Cultureel Ge
kleurd in Breda de programme
ring, publiciteit en promotie wordt
geïntensiveerd. Daarbij ligt de na
druk op gemakkelijk toegankelijke
activiteiten.
Provinciale Staten beslissen 11
november over de subsidiëring.
driaan of aan de tijd waarin de
schilder leefde. Zo was de kunste
naar een groot liefhebber van
boogie-woogie en van grote Ame
rikaanse jazzbands. Een boogie-
woogieconcert, 28 oktober onder
leiding van Misha Mengelberg, kan
dan ook niet uitblijven.
Verder zijn er nog vier andere con
certen te beluisteren. Voor infor
matie en voorverkoop kan gebeld
worden met Nieuwe Muziek, tel
01180-24574.
Voor informatie en reserveringen
over 'de cultuurmaandactiviteiten'
kan contact worden opgenomen
met onder meer de Provinciale
VW in Middelburg, tel 01180-
33000.
De eerste hamerslag van de com
missaris der koningin, voorzitter
van provinciale staten, over de te
bespreken onderwerpen geldt de
Grondwaterheffingsverordening
Zeeland.
Dat komt overeen met de kosten
die de provincie moet maken om
de kwaliteit van het grondwater in
de gaten te houden. De veertien
vergunninghouders onttrekken ie
der voor zich jaarlijks meer dan
20.000 m3 grondwater aan de bo
dem. Wie deze hoeveelheid, of
meer, onttrekt, krijgt een aanslag
van 0,056 per m3. Het totale
verbruik van de grootverbruikers
ligt rond de 7 min m3 water per
jaar. De verschillen per grootver
bruiker zijn aanzienlijk. Zo onttrekt
de kleinste, Koninklijke Zeelandia
in Zierikzee, jaarlijks 20.000 m3.
De grootste, NV Delta Nutsbedrij
ven, pompt jaarlijks bijna 8 min m3
water op. Daar staat tegenover
dat de Deltan ook weer 4,3 min
m3 infiltreert in de bodem. Het be
drijf kan dus een aanslag tege
moet zien voor het verbruik van
rond de 3,7 m3.
Bij de overige vergunninghouders,
rond de driehonderd, gaat het om
veel kleinere hoeveelheden: geza
menlijk ongeveer 2 min m3 grond
water. Geen van hen komt aan de
twintigduizend m3. Vandaar dat zij
geen aanslag krijgen.
GS stellen voor de de WOV-reser-
ve aan te spreken voor een be
drag van acht ton. Het geld is no
dig voor het betalen van
personeelskosten en externe ad-
vieskosten op onder meer juri
disch en financieel terrein in de
tweede helft van 1994. Eerder in
het jaar was geld uitgetrokken tot
en met juni 1994. Men ging er
Tarieven waterwinning in discussie.
toen nog van uit dat dan duidelijk
zou zijn of Deltan mee zou doen
aan de exploitatie van de WOV.
Het ziet er nu naar uit dat besluit
vorming hierover pas eind dit jaar
plaatsvindt.
Vier instellingen voor volwassenen
educatie gaan gezamenlijk de
Stichting Ondersteuning Volwasse
neneducatie Zeeland oprichten.
Deze stichting wordt dan door het
rijk bekostigd op voordracht van
de provincie. Voorgesteld wordt
GS te machtigen de voordracht te
verzorgen. Het beleid voor de vol
wasseneneducatie is uiteengezet
in een beleidsnota en daaruit
voortvloeiende subsidieregeling.
GS stellen voor de nota en de re
geling vast te stellen.
De Regionale Stichting Monumen-
tenwacht Zeeland krijgt een extra
subsidie van 15.000,-. Het geld
is bedoeld als tegemoetkoming in
de personeelskosten. Bij de Monu-
mentenwacht zijn 688 objecten
aangesloten: onder meer kerken,
torens, woonhuizen, molens en
kastelen. Eigenlijk zou ieder monu
ment jaarlijks moeten worden
geïnspecteerd. Dat aantal wordt
niet gehaald. Vorig jaar lukte dat
bij 470 panden. Dat komt neer op
157 inspecties per ploeg. Elders
in Nederland ligt het gemiddelde
aantal inspecties per jaar per
ploeg op 220. Dat wordt in Zee
land bij lange na niet gehaald om
dat het reizen meer tijd kost, al
dus het bestuur. Het Zeeuwse ge
middelde van 190 inspecties per
jaar kon vorig jaar niet worden ge
haald vanwege de weersomstan
digheden en ziekte bij personeel.
Het beheer van woonwagenstand
plaatsen is in de toekomst een
taak voor de woningbouwvereni
gingen. Bij het vaststellen van de
het provinciaal woonwagenplan
besloten de staten 80.000,- uit
te trekken voor het stimuleren van
de overdracht van het beheer van
de standplaatsen van de diverse
woonwagenschappen naar de wo
ningbouwverenigingen. GS hadden
dit geld uit het welzijnsfonds willen
halen, maar dat mocht niet van de
statenleden. Nu wordt voorgesteld
het bedrag te betalen uit de post
onvoorzien.
De begroting van het Interprovinci
aal Overleg, IPO, komt het ko
mend jaar bijna drie ton duurder
uit dan dit jaar. Dat komt vooral
door een stijging in de secretari-
aatskosten. Voor Zeeland bete
kent dit een extra uitgave van
13.159,-.
De financiering van het vervroegd
uittreden van ambtenaren, de Vut,
gaat veranderen. Dat is een ge
volg van de privatisering van het
Algemeen Burgerlijk Pensioen
fonds. De sociale partners gaan
nu gezamenlijk een Vut-fonds op
richten. Die sociale partners zijn
de minister van binnenlandse za
ken, voor alle rijksambtenaren, de
Vereniging van Nederlandse Ge
meenten voor de gemeenten en
het IPO voor de provincies. Gede
puteerde Dijkwel is lid van het al
gemeen bestuur van het IPO.
Voorgesteld wordt hem te machti
gen in te stemmen met de plan
nen voor een Vut-fonds.
Aan het eind van de vergadering
volgen een drietal begrotingswijzi
gingen. Het gaat om de dertiende
en veertiende begrotingswijziging
van de provincie en de zesde van
de PSD.
Het monumentenfonds kan vier
ton extra tegemoetzien als provin
ciale staten 11 november instem
men. Dat bedrag is nodig om al
wat in te kunnen lopen op het te
kort aan subsidie voor de lopende
aanvragen.
Voorts zijn er een aantal aanvra
gen in aantocht die op basis van
de huidige verordening voor subsi
diëring in aanmerking komen. Van
daar dat GS voorstellen jaarlijks
250.000,- aan het monumenten
fonds toe te voegen, tot het mo
ment waarop ook deze aanvragen
zijn afgehandeld.
