Uitluid
GEMEENT
iiMiiiiliiiiiéllilliiiNl.
E MIDDELBURG
Cheque voor Synagoge
Tweede ronde ophalen GFT
Collecte
Commissie vergaderingen
Kadaster-netwerk
Tentoonstelling
in wijkcentrum
Houdt containerplaatsen schoon
"Kleurrijk Middelburg
Glas, hup in HM
de glasbak
Instanties halen oud papier op
Week 38
Spuisluis
Getijdemolen
Schut- en keersluis
Tafeltje
Dekje
Woensdag 21 september 1994
DE FAAM
5
Deze informatiepagina van de Gemeente
Middelburg wordt samengesteld door de
sectie Voorlichting. Reacties zijn van harte
welkom!
Voor informatie, folders en inzage van
stukken kunt u terecht in de
Voorlichtingswinkel, Stadhuisstraat 2,
telefoon 75450, geopend iedere werkdag
van 8.00 tot 12.30 uur en van
13.30 tot 17.00 uur.
Afronding restauratie getijdemolen en sïuis
Op dinsdag 27 september worden om 12.00 uur de gerestaureer
de getijdemolen en spui-, schut- en keersluis op het sluisterrein
aan de Stadsschuur te Middelburg in gebruik gesteld door de
vier wethouders van Middelburg.
De openingshandeling bestaat uit het opendraaien van de sluis
deuren met Hollandse kaapstanders. De wethouders mevrouw
J.C. van Dijk-Sturm en mevrouw S. Smitskamp bedienen de
kaapstanders op het sluisterrein; de wethouders mevrouw
E.M.J. van Brummelen-van Wilgen en de heer drs. W. Ovaa
bedienen de kaapstanders aan de overzijde.
Dc restauratie van de getijdcmolcn.
spui-, schut- en keersluis is in sep
tember 1994 afgerond. Het object is
een overblijfsel uit een roemrijk ver
leden. Het geheel van getijdemolen,
spuisluis, schut- en keersluis, drie
totaal verschillende functies binnen
één object, is in deze combinatie
uniek.
Dc eerste plannen voor restauratie
dateren van 1974. De sluis is toen
droog gezet om onderzoek te doen
naar dc bouwkundige toestand. Na
twintig jaar is de restauratie dan nu
afgerond. Dit is mogelijk geworden
door bijdragen van de Rijksdienst
voor de Monumentenzorg, dc Pro
vincie en natuurlijk door het Stads
bestuur.
De restauratie is gestart in januari
1994. Het object is afgedamd met
stalen damplanken en drooggema
len. Een laag grond én slib. ter dikte
van I m, is uit dc bouwput verwij
derd. Onder de waterlijn was het
metsel- en natuurstccnwerk opmer
kelijk gaaf. Boven de waterlijn is dc
natuursteen hersteld met een kunst
stof mortel en zijn de voegén Uitge
kapt en opnieuw gevoegd. Diverse
instortingen zijn hersteld. Tevens
zijn de vier oude sluisdeuren ver
vangen door nieuwe. Dc fundering
van het molenhuis is van oudere
datum dan 1775. Het totale object is
gefundeerd op houten palen.
Hoogstwaarschijnlijk is het molen
huis het enige gebouw binnen de
veste dat op palen is gebouwd. In die
tijd fundeerde men dc gebouwen op
staal.
Het sluisterrein is opnieuw bestraat
en voorzien van openbare verlich
ting en alleen toegankelijk voor
voetgangers. Dc restauratic is uitge
voerd onder directie van de Dienst
Stadsontwikkeling, sectie Bouw
kunde. Dc restauratic heeft
965.000.- gekost.
Het object maakt deel uit van de
stadsvernieuwing in het gebied
bibliotheek, belastingkantoor, par
keerkelder. het gerechtsgebouw en
nog te restaureren Stadsschuur 2.
Over dc sluis komt nog een voetgan
gersbrug. Deze komt op dezelfde
plaats van dc in het verleden ge
sloopte spinhuisbrug. Dc sluis wordt
nu gebruikt door dc twee rondvaart
boten.
Begin volgend jaar zal door de
gemeente een boekje worden uitge
geven over dc historie van dit monu
ment.
Dit unieke-industrieel archeologisch
object is een verrijking en toevoe
ging aan de monumentenstad Mid
delburg. I Iet heeft tevens een educa
tieve en toeristische waarde. Het
gebied is openbaar. Dc drie functies
zijn in dc bestrating opgenomen en
met informatieborden gedetailleerd
omschreven. Dc tekst van deze bor
den volgt hieronder.
1550:
Aanwezigheid van verschillende
spuikanalcn naast elkaar.
1750:
Getijdcmolcn met spuikanalcn vol-
Foto: An da van Riet
ledig gesloopt, uitgezonderd het
molenhuis. In het nieuwe complex
wordt één spuikanaal gerealiseerd.
1994::
Restauratie.
Dc spuisluis werd gebruikt tijdens
springtij, ook wel schuurtij
genoemd. Evenals voor de getijde-
molen werd tijdens vloed water
'gevangen'. Wanneer tijdens eb de
haven leeg genoeg was gevallen
opende men dc schuiven van dc
spüisluizen, er werd gespuid aan dc
Stadsschuur en ter plaatse van dc
huidige Spuistraat. Hierdoor
stroomde het water met grote kracht
door dc binnenhaven. De haven
werd hierdoor 'geschuurd', dc grond
werd losgewoeld en stroomde naar
zee. Om te zorgen dat de grond niet
met dc volgende vloed terugspoelde
dienden dc schuiven tijdig weer
gesloten te worden.
Dc bediening van dc deuren en de
schuiven in de spuisluis geschiedde
door 'speuylieden'. Tijdens het
watervangen bestond de mogelijk
heid om te schutten in dc schutsluis.
Tijdens het schuren van de haven
kon de gctijdemolcn niet wórden
gebruikt.
Het spuikanaal was gedeeltelijk
open. Dc openingen zijn aangege
ven met zwarte klinkerbestrating. In
de openingen bevonden zich dc
schuiven voor het spuien. De pijlen
geven dc stroomrichting van het
water aan tijdens het spuien.
1550:
Eerste melding in dc geschriften van
de aanwezigheid van een getijdcmo
lcn met diverse spuikanalcn aan de
Stadsschuur.
1750:
Gctijdemolcn met spuikanalcn vol
ledig gesloopt, uitgezonderd het
molenhuis, het nieuw gebouwde
complex bestond uit gctijdemolcn,
spuikanaal en een schut- en keer
sluis.
1994:
Restauratie.
Na twintig jaar is de restauratie van de molen en sluis afgerond.
In de Hollandse delta hebben 21
gctijdemolcns bestaan, waarvan
deze korenmolen nog het meest
compleet is. In Middelburg heeft
nog een getijdcmolcn gestaan aan de
Spuistraat.
Voor dc werking van een gctijdemo
lcn was nodig een bassin, ook wel
houwer genoemd, in dit geval het
Molenwater, dat bij vloed werd
gevuld: dit werd 'watervangen'
genoemd. Voordat bij eb het Molen
water weer leegliep werden de sluis
deuren gesloten en dc schuif voor de
watermolen geopend. Het waterrad
draaide op de stroom die bij eb ont
stond door het hoogteverschil van
2 m. Deze gctijdemolcn. type onder
slag. kon per getij 4 a 5 uur draaien.
De werking was vergelijkbaar met
de windmolens: een maalstocl met
twee molenstenen waartussen het
koren werd gemalen.
Per getij betaalde dc molenaar een
bedrag van zes stuivers aan dc spui-
liedcn. die dc deuren in dc spui
bedienden.
Het maalgat. dc watcrradkcldcr en
het molcngcbouw met maalkclder
zijn nog volledig intact. Deze molen
aan dc stadsschuur is dc meest com
plete gctijdemolcn van het Holland
se Deltagebied.
De dimensie en dc plaats van het
waterrad zijn in beeld gebracht door
een gestileerd stalen model. De pij
len geven dc draairichting aan.
In de bestraling is met rode klinkers
aangegeven welke weg het water
volgde dat het schoepenrad liet
draaien. Dc pijlen geven dc stroom
richting aan.
Op maandag 12 september heeft burgemeester mr. Chr. G.J. Rutten van Middelburg in zijn hoedanigheid van lid
van het Comité van Aanbeveling van de Slichting Synagoge Middelburg in het stadhuis een bedrag van 15.000,-
in ontvangst genomen, dat hem werd aangeboden door de heer ing. F.J.A.M. de Beer van de Stichting Cultuurfonds
Bouwfonds Nederlandse Gemeenten te Hoevelaken.
De door de Stichting Cultuurfonds Bouwfonds Nederlandse Gemeenten toegekende subsidie heeft betrekking op de
restauratie van de synagoge te Middelburg.
Deze weck wordt in de wijken ten
zuiden van het kanaal voor de
tweede keer Groente-, Fruit- en
Tuinafval gescheiden opgehaald in
de speciale containers of emmers.
Volgende week wordt in deze wij
ken het "gewone huisvuil" opge
haald. Volgens de nieuwe regels
betekent dit. dat in deze wijken
alleen huisvuil in vuilniszakken
wordt meegenomen. Alles wat daar
naast staat zal men laten staan! Pro
beert u dus zo veel mogelijk huisvuil
in vuilniszakken te doen; met een
beetje goede wil is dat heel veel.
Lukt het niet. dan wordt het
beschouwd als grof vuil. Dit kan
gebracht worden naar dc Stadsreini
ging aan dc Oude Vcerscweg, geo
pend van maandag tot en met vrij
dag van 7.30 tot I 1.45 uur en van
13.00 tot 16.00 uur. U kunt het ook
laten ophalen,.bel 01180-75322; dit
kost twintig gulden per keer.
Wanneer het gescheiden ophalen
van het GFT-afval in dc andere wij
ken van Middelburg start, hangt af
van dc wijk waarin u woont.
Stromenwijk, 't Zand, Griffioen,
St. Laurens: 17 oktober.
Nieuw Middelburg, Klarenbeek,
Nieuw- en Sint Joosland, buiten
ste gedeelte binnenstad: 28
november.
1750:
Nieuwbouw schut- en keersluis,
noodzakelijk vanwege de verbin
ding van de binnengracht met open
zee.
1994:
Restauratie met herplaatsing van I
stel nieuwe eb- en vlocddcuren.
bediend door hollandse kaapstan
ders.
In dc achttiende eeuw werd, vanwe
ge dc slechte toestand, een gedeelte
van dc haven van Middelburg
gedempt. Om een doorvaart naar de
binnengracht te kunnen houden is
toen een schutsluis gemaakt tussen
dc binnenhaven en dc binnengracht.
In de schutsluis werden dc schepen
geschut (overbrugging van hoogte
verschillen als gevolg van het getij).
De bediening van de sluisdeuren
geschiedde door sluiswachters.
Door dc raad van de Stad Middel
burg werd in 1763 een instructie
Foto: Anda van Riet
voor de sluiswachters of speuylie
den uitgegeven. Ook werden er boe
tes vastgesteld voor bijvoorbeeld hel
werpen van stenen of andere voor
werpen in dc sluis. Van deze boetes
ging een derde naar dé armen van dc
stad.
Nadat Middelburg omstreeks 1850
afgesloten werd van de zee en dus
geen getijdchavcn meer was, was de
functie van dc schutsluis niet meer
nodig en werd dc hoofdfunctie keer
sluis.
Dc kerende functie is nog steeds
actueel: wanneer het kanaalpeil ver
laagd wordt zullen dc achterste deu
ren. de ebdeuren, gesloten moeten
worden om het peil in dc binnen
gracht te kunnen handhaven. Bij
eventuele calamiteiten aan de slui
zen in Vlissingen fungeren dc voor
ste deuren, de vlocddcuren. als
tweede waterkering.
In dc keersluis zijn vier nieuwe
sluisdeuren geplaatst, alle voorzien
van een bedicningswerk in dc vorm
van hol landse kaapstanders.
Door burgemeester en wethouders is
aan dc volgende instellingen toe
stemming verleend om in de komen
de periode een huis-aan-huis-collcc-
tc te houden:
Prinses Beatrixfonds van 19 tot en
met 24 september;
Nierstichting Nederland van 26
september tot en met 1 oktober.
"Tafeltje Dckjc" is een activiteit
van de U.V.V. voor ouderen,
gehandicapten en diegenen, die
(tijdelijk) zelf niet voor een war
me maaltijd kunnen zorgen. De
maaltijden kunnen iedere maan
dag lussen 8.45 en 9.30 uur wor
den besteld. U kunt hiervoor bel
len met nummer 01180-38570.
Het bezorgen gebeurt ook op
deze dag.
Menu van 26 september tot en
met I oktober 1994
maandag
Rundergehakt, spinazie, aardap
pelen
dinsdag
Gehaktbal in zigcuncrsaus.
gebakken aardappelen
woensdag
Varkensschnitzel, spruiten,
gestoofde aardappelen
donderdag
Kalkoenragout. broccoli, bloem
kool. aardappelen
vrijdag
Visfilet, wortelen, doperwten,
aardappelen
zaterdag
Bami goreng
zondag
wat dc pot schal t
De stadsgewestelijke nota "Integraal
veiligheidsbeleid; vciligheidsbecld
van een stadsgewest" wordt behan
deld in een gezamenlijke vergade
ring van dc Middelburgse commis
sie ABZ en dc Vlissingse commissie
ABA op maandag 3 oktober om
19.30 uur in het Vlissingse stadhuis.
Deze vergadering is openbaar. Voor
meer informatie en het aanvragen
van spreekrecht: mevrouw A.C.
Beije, telefoon 01180-75434.
Commissie bezwaar- en
beroepschriften Middelburg
De commissie, die burgemeester en
wethouders adviseert over dc te
nemen beslissing op ingediende
bezwaarschriften, komt op donder
dag 29 september 1994 bijeen om
belanghebbenden te horen. Behan
deld worden de volgende zaken
(onder voorbehoud):
16.30 uur: Aan dc Woningbouwver
eniging Middelburg is vergunning
verleend voor het rooien van een
populier in de groenstrook tussen dc
Prins Willem Alexanderstraat en dc
Zacharias Jansenstraat. Hiertegen is
een bezwaarschrift ingediend door
een bewoonster van dc Nassaulaan.
16.50 uur: Burgemeester en wethou
ders hebben een dwangsom opge
legd aan een aan de Elcktraweg
gevestigd transportbedrijf wegens
het niet nakomen van een aan de
milieuvergunning verbonden voor
schrift. Betrokkenen zijn het hier
niet mee eens en hebben een
bezwaarschrift ingediend.
17.10 uur: Burgemeester en wethou
ders hebben een bouwvergunning
verleend voor uitbreiding van het
pand Hofplein IB. Hiertegen is
bezwaar gemaakt door een omwo
nende.
17.30 uur: Op dit tijdstip wordt een
bezwaarschrift van de Stichting
Nieuwe Muziek Zeeland behandeld.
Deze stichting heeft bezwaar
gemaakt tegen het besluit van bur
gemeester en wethouders met
betrekking tot onder meer dc toege
kende verhuiskostenvergoeding in
verband met de verbouwing van de
Kloveniersdoelen.
17.50 uur: Burgemeester en wethou
ders hebben geweigerd een terras-
vergunning te verlenen aan de eige
naar van een restaurant in de Bcddc-
wijkstraat. Betrokkene heeft tegen
deze weigering een bezwaarschrift
ingediend.
De hoorzittingen zijn openbaar en
worden gehouden in het stadhuis.
Inlichtingen kunnen vooraf worden
ingewonnen bij de secretaris van dc
commissie, mevrouw A.C. Beije
(tel. 01180-75434).
Op vrijdag 9 september 1994 ondertekenden in het Middelburgse stadhuis
burgemeester mr. C.G.J. Rutten en mr. A.F. Faas, directeur van het Kadas
ter Zeeland en Utrecht, de overeenkomst inzake het verkrijgen van een per
manente aansluiting op het kadaster-netwerkAansluitend gaf wethouder
mevrouw J.C. van Dijk-Sturm het startsein voor een Gemeente-Kadaster
voor de proeftijd van een jaar.
De Gemeente Middelburg is daarmee de eerste gemeente in Zeeland, die
aangesloten is op het kadaster-netwerk. Deze aansluiting levert de gemeen
te via dc data-banken van het kadaster actuele informatie over vastgoed bin
nen en buiten de gemeentegrens. Deze informatie kan gebruikt worden voor
bijvoorbeeld onteigeningsprocedures, controle-doeleinden, bezwaarproce
dures en aan- en verkopen van eigendommen.
Dc proef met dc invoering van een Gemeente-Kadaster komt voort uit de
behoefte van de gemeentelijke organisatie om gemeenschappelijke gege
vens actueel en centraal op te slaan.
Op woensdag 28 september houdt de werkgroep Mondiaal Beleid
van de Gemeente Middelburg om 19.00 uur in de Burgerzaal van
het stadhuis de informatieavond "Kleurrijk Middelburg". De
aanwezigen worden om 20.00 uur welkom geheten door de burge
meester mr. C.G.J. Rutten.
De avond "Kleurrijk Middelburg" wordt voor dc tweede maal gehou
den en heeft het thema "Vrede en Veiligheid". Door middel van deze
avonden wil dc werkgroep aandacht vestigen op dc buitenlanders bin
nen onze gemeente en op dc vraag, wat wij voor hen kunnen beteke
nen.
Bijdragen worden geleverd door sprekers uit Somalië en Koerdistan.
die thans in Middelburg wonen, door mevrouw C. Renema van dc
Slichting Heropbouw Konavlc (ex-Joegoslavic) en het Intercultureel
Gospelkoor onder leiding van dc heer R. Deug. Daarnaast zijn enkele
Middelburgse werkgroepen aanwezig om voorlichting te geven over
hun activiteiten.
U wordt uitgenodigd dc avond "Kleurrijk Middelburg" op 28 septem
ber bij te wonen. Meer informatie kan worden verkregen bij de heer
J.A. Hcijligcr, telefoon 01180-75662.
'jCc.jjtltxoJl) y?
In het wijkondersteuningspunt "Hel Steunpunt", wijkcentrum Dauwendaele,
is van 9 september tot en met 28 oktober de bijzondere tentoonstelling
"Twee monumentale steden in pastel" te bekijken.
Dc Georgische kunstenaar Saba Mcranishvihi en dc Middelburgse kunste
naar David Hcijgclaar stellen hier hun tekeningen ten toon: dc Georgiër
toont in zijn tekeningen dc stad Middelburg en de Middelburger geeft zijn
impressie van dc Georgische stad Tbilisi.
"Het Steunpunt" is van maandag tot en met vrijdag elke ochtend open van
9.00 tot 12.00 uur.
Er bestaan in dc verschillende wij
ken in Middelburg elf zgn. milieu-
parkjes, groepjes containers voor
ongekleurd en bont glas. papier en
blik/schroefdeksels. Daarnaast staan
er nog "losse" glasbakken.
Het gaat goed met dc gescheiden
inzameling in Middelburg. Er wordt
veel glas, veel papieren redelijk wat
blik ingezameld.
De gemeente probeert overvolle
containers te voorkomen. Zo is er bij
het wijkcentrum Dauwendaele een
tweede milieuparkje gekomen en
staan er in Klarenbeek twee glas
bakken bij. Zijn er klachten over
structureel te volle containers bel
dan de Stadsreiniging, 01180-
75322.
Af en toe komen er bij dc gemeente
opmerkingen binnen over vervuiling
rond dc containers.
De Stadsreiniging veegt de omge
ving van de containers drie maal per
weck. als zij het nodig achten zelfs
vaker. Nog vaker vegen zou dc
gemeenschap te veel geld kosten.
Met dc firma Wielemaker bestaat dc
afspraak dat zij gemorst glas goed
opvegen.
Ook dc "gebruikers" van de contai
ners zijn verantwoordelijk voor het
schoon houden van dc milicupark-
jcs.
Oud papier
Zo worden rondom papiercontainers
nogal eens lege dozen aangetroffen.
Dat is jammer, want klein gemaakt
passen ook de dozen in dc container.
Dc containers worden door een
papicrinzamclcndc instantie
geleegd. Met deze instanties kunt u
ook een afspraak maken voor het
ophalen van grotere hoeveelheden
oud papier, want daar zijn dc contai
ners niet voor bedoeld.
Zij komen desgewenst graag een
maal per maand het papier bij dc
mensen thuis ophalen. Men hoeft
hier niet speciaal voor thuis te blij
ven. zoals wel wordt gedacht. Als
het inzamclschcma van een instantie
eenmaal bekend is, kan het oud
papier die dag. mits goed verpakt,
gewoon op de stoep worden gezet.
Dc namen en telefoonnummers van
alle inzamelaars van oud papier
kunnen worden opgevraagd bij de
Stadsreiniging, telefoon 01180-
75322, en bij dc afdeling Milieu,
telefoon 01180-75242.
