01184-84316
Voor de gebouwen, voor de kerk
of gewoon omdat het regent
'Iedere brandweerman is
eigenlijk een pyromaan'
STEÜTEL
GIDS IN DE KERKEN ONDER DE LANGE JAN
m
STEUTEL
VLISSINGSE JEUGDBRANDWEER NEDERLANDS KAMPIOEN
STERTEL
STERTEL
3 llr
Villcroy&BocH
6 PERSOONS SERVIE
Opvallend
adverteren op
deze plaats
met gebruik van
steunkleur!
Interesse? Bel:
Door Ad Hanneman
Dat wat daar allemaal is gebeurd. Hij krijgt er
soms pretoogjes van. Anecdotes vertellen over
stoute, brave, strenge en afvallige dominees. De
geschiedenis van een graftombe en waarom de
in steen gehouwen vreemde krullen op een
grafzerk vermoedelijk er op duiden dat de eige
nares van de levensresten die er liggen analfa
beet was. Het feit dat de klokken van de inge
storte Lange Jan in 1941 plotseling verdwenen
voordat de Duitsers ze hadden kunnen inpikken
om er oorlogstuig van te maken, heeft eveneens
een warme belangstelling van de man die elke
vrijdag bezoekers rondleidt in de Nieuwe- en de
Koorkerk. Ze waren verstopt, diep onder de
vloer in de grafzerk van Floris Bedloo.
SH,RTS
PZC WEEKBLADEN
Leraar
Preekstoel
Jong uitzien
Rechtzinnig-
vrijzinnig
Misverstanden over
lichaamsdelen
75-jaar jubileum aktie
Vlammenborden,
vuurlinten en knetter-
kasten. Woorden die
de doorsnee-Vlissin-
ger misschien niet
dagelijks in de mond
neemt, maar voor de
leden van de Vlissing
se jeugdbrandweer
zijn ze gesneden koek.
Elke vrijdagavond
oefenen de acht aspi
ranten van de jeugd
brandweer ergens in
de stad het blussen
van nep-brandjes, ver
zorgen van slacht
offers en omgaan met
gevaarlijke stoffen. En
oefening baart kunst:
het Vlissingse team
werd 4 juni in het
Utrechtse Oudewater
Nederlands Kampioen
Jeugdbrandweer. „Het
is een hechte ploeg,"
zegt hoofdleider
jeugdbrandweer A. de
Bruine.
Jongensdroom
Meisjes
1391,-40'voor
SERVICE KWALITEIT GARANTIE
LANGE DELFT 50 MIDDELBURG
01180-13221
HET
OOR
94e JAARGANG NUMMER 26
29 JUNI 1994
2 voor98,-
DJ)® UiMum
Oplage: 24.600.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Vlissinger.
Totale oplage: 49.000.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Advertentieverkoop:
L.F. Kuijs,
tel. 01180-27524.
Redactie: Ad Hanneman,
01180-81271 en Liesbet
Mallekoote (ai), 01180-81270.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. 01180-81215.
Bezorging: 01184-84215.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Markt 5117.00 uur,
Postbus 5017, 4330 KA
Middelburg, tel. 01180-81000
Oost-Souburgseweg 10, 17.00
uur. Postbus 18, 4380 AA
Vlissingen, tel. 01184-84000.
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 170.025
C.G. van Aalst (voor vrien
den Con, „dat komt vat
Costiaan") heeft de vijf jaa.
dat hij nu in de VUT zit niel
stilgezeten. De geschiede
nis van de kerken in Middel
burg vindt hij zo fascine
rend dat hij er bijna dag er
nacht mee bezig is. Cen
traal in zijn privé-onderzoe-
ken staan de Abdijkerken,
waar de hele vaderlandse
geschiedenis zich in één ruk
aan de geïnteresseerde
bezoeker toont. Het hoe en
waarom van de Engelse
kerk heeft zijn aandacht en
over andere kerken in de
Zeeuwse hoofdstad heeft
hij ook wel een verhaal of
anecdote die passend is
voor het moment en de
bezoekers aan de rondlei
ding of een toevallige pas
sant met wie hij in g.esprek
raakt.
„Ik heb altijd belangstelling
gehad voor de geschiedenis.
Toen ik nog leraar Duits en
Engels was op de Griffioen
Mavo onderzocht ik herkom
sten van de Duitse taal. Ik
maakte toen ook heel graag
vergelijkingen met het Neder
lands. Wat trouwens veel men
sen niet weten, is dat Duits is
afgeleid van het Nederlands.
De meesten denken dat het
geloof voor persoonlijke vrij
heid. „Zeg maar: genuanceerd
vrijzinnig".
Zo'n vijf jaar geleden werd hij
gevraagd om op een middag
in de week een oogje in het zeil
te houden in de Nieuwe en
Koorkerk. Omdat hij zich onder
meer in het Zeeuws Documen
tatiecentrum en archieven van
rijk, en gemeente inmiddels
voldoende gedocumenteerd
had, wilde hij iets meer dan
suppoost spelen in de kerken.
„Ik heb toen onmiddellijk
gezegd dat ik er meer gidswerk
van wil maken. Nu weet de
hele groep van de geschiede
nis. Ik ben trouwens nog
steeds niet uitgestudeerd. Ik
haal veel informatie uit het
Zeeuws Tijdschrift en De Wete.
Maar ook kom ik nog steeds in
de archieven en het documen
tatiecentrum".
In het Stedelijk Museum Vlissingen is sinds
zaterdag de expositie 'Middeleeuwse Beelden uit het
Utrechts Catharijneconvent' te zien. De expositie
toont een selectie van 26 beelden uit de bijzondere
collectie van het Utrechtse Rijksmuseum. De
beelden zijn bijzonder, omdat een groot aantal van
de religieuze afbeeldingen uit de middeleeuwen
tijdens de beeldenstorm en de opstand tegen de
Spanjaarden zijn gesneuveld.
Voor de tweede keer wordt rond Koudekerke de
wielerklassieker de Ster van Valkenisse verreden.
Naast voor amateurs staat de inschrijving dit jaar
ook open voor nieuwelingen, zodat ook de jeugd in
Zeeland de kans krijgt aan een echte
wielerklassieker deel te nemen. De tweede Ster van
Valkenisse, over een afstand van bijna 125
kilometer, wordt verreden op 2 juli en heeft niet te
klagen over belangstelling van deelnemende
ploegen.
De Zeeuwse Sportraad, Thuiszorg Walcheren,
Vrouw en Werk en het Waterschap Walcheren lichten
hun werk toe op een gezamenlijke pagina.
Verder in deze krant nieuws van gemeente en
provincie en de rubrieken Psychoconsult en
Bedrijfskundig Bekeken.
Gids in de Koor- en Nieuwe KerkC.G. van Aalst.
andersom is. Maar je komt nog
restanten tegen in het noorden
en in -de buurt van Keulen".
Ook het „mooie vertellen" was
een stokpaardje tijdens de
taallessen op de Mavo. „Ik
hield daar inderdaad van.
Sommige klassen vonden dat
wel leuk. Andere weer niet.
Maar zoiets heb je op school.
De ene klas wil meer weten
over de achtergronden dan de
ander".
Wat veel mensen ook niet wis
ten, was de geschiedenis van
de klokken van de Lange Jan.
Toen in 1940 Middelburg was
platgewalst door de bezetter,
lagen de klokken - weliswaar
voor een groot deel gesmolten
door de vuurzee na het bom
bardement van 17 mei 1940 -
onder het puin van de toren.
Bekend is dat de Duitsers voor
hun oorlogsindustrie metalen
nodig hadden om wapentuig
van te maken. Waar mogelijk
pikten de Duitsers dat uit de
bezette gebieden. Omdat ze
meer oog hadden voor uitbrei
ding van hun Reich dan voor
het devote leven in gemeen
schappen, hechtten ze niet
zoveel waarde aan een goed
functionerend klokkenspel in
kerktorens. Dat moest maar
naar Duitsland worden ver
scheept om in fabrieken te
worden omgesmolten. Maar
helaas. De vierduizend kilo
lood en koper alsook de zeven
duizend kilo bronzen klokspijs
waren ineens verdwenen. Van
Aalst genietend: „Niemand
had ze uit de toren zien ver
dwijnen. Ze zijn ter plekke
opgeborgen. Veilig en wel in
de grafkelder van Bedloo, nota
bene iemand op wiens graf
tombe de woorden 'laat rus
ten' stond".
Van Aalst verhuisde uit Pijnac-
ker naar Middelburg omdat hij
na z'n talenstudie onmiddellijk
werd aangenomen op de Grif
fioenmavo. „Die heette vroe
ger ook nog eens Burger
school voor Middelbaar
Onderwijs, dacht ik. Tegen
woordig is het de Oranje Nas
sau Mavo". De beginperiode
was niet makkelijk. „De leerlin
gen proberen een nieuweling
natuurlijk uit. Ik moest enorm
aanpakken. Ik had bovendien
het nadeel, nou ja nadeel, dat
ik er veel jonger uitzag dan ik
was. Dus ik was één van hen.
Overigens", voegt hij er tus
sendoor. „dat ik er jonger uit
zag, was wel eens vervelend
als ik met m'n vrouw ergens
was. Ze vroegen haar regelma
tig of ik haar zoon was".
„Als taalkundige viel me hier
trouwens meteen het taalge
bruik op. Mochten in plaats
van moeten, of: ik ga d'r wel
ene om. Dat was de goede taal
van de Zeeuwen. Ik moest er
aan wennen en zocht er de die
pere achtergronden van op".
De man die als hervormd door
het leven gaat, gebruikt in zijn
verhalen heel vaak de verschil
len die de geschiedenis schrijft
over vrijzinnig en rechtzinnig.
„Dat noemden ze vroeger
trouwens anders. De rechtzin
nige waren nogal actief in de
zeventiende eeuw. Het vrijzin
nig werd toen rekkelijk
genoemd". Zelf is hij in het
Ook lengtematen kunnen
profiteren in de uitverkoop
Zie pag. 13 en 17
LANGE KERKSTRAAT 41 GOES TELEFOON 01100-16415
Als hij 'dienst' heeft - meestal
op vrijdagmiddag - loopt Van
Aalst met de bezoekers mee.
Als er vragen zijn, beant
woordt hij die. „Sommige
mensen komen voor de
gebouwen, anderen voor de
kerk en weer anderen omdat
het regent. Maar sommigen
zijn alleen geïnteresseerd in
het orgel. Ik vind zelf de preek
stoel in de Koorkerk het mooi
ste, met daarachter drie hoog
oprijzende gotische ramen
met helder licht. Je zou de
Koorkerk ook de kerk van het
licht kunnen noemen. Alles
past bij elkaar, strak en een
voudig".
Eén van de mooiste verhalen
vindt hij dat van dominee
Smijtegelt die werd opge
wacht door hem vijandig
gezinde mannen. Toen de
dominee de verscholen vech
tersbazen passeerde, wilden
ze hem aanvallen maar wer
den weerhouden omdat er
plotseling twee engelen achter
de zielenherder liepen. „Ik ver
telde die legende ooit eens aan
twee mensen uit Groningen.
Die moesten lachen, want in
hun stad werd precies hetzelf
de verteld over een dominee in
de vorige eeuw die nog wel
eens de tongen losmaakte bij
een preek".
■I m
Wanneer een Walcherenaar
van de oude generatie het
heeft over iemand met
'spekjes'aer' zou je mis
schien kunnen denken dat
hij of zij bedoelt: vet haar.
Dat is niet zo, het gaat om
de kleur. De kleur van het
'spekje' oftewel de
beroemde Zeeuwse boter-
babbelaar. Wie spekjes'aer
heeft, heeft blond haar,
niet heel licht en ook niet
donkerblond. Eerder ver
schillende variaties blond
door elkaar, wat een 'stre-
perig' effect heeft, zoals
ook de buitenkant van
spekjes er streperig uit kan
zien.
Het volgende misverstand
vond enkele jaren geleden
plaats in een Walchers bedrijf.
Twee mensen die de verdeling
van het werk moeten regelen,
een Middelburgse en een
Hagenaar, bespreken een
moeilijk geval. De man waar
het over gaat heeft last met
zijn gezondheid maar kan vol
gens de dame gerust nog een
bepaald karwei opknappen. De
Haagse personeelsfunctiona
ris protesteert: „Dat kun je die
man niet laten doen, hoor, met
zijn hart." Zij: „Zijn hart? Heeft
ie daar dan iets aan?"
Volgens mij wel." „Maar wat
zei die dan?" „Dat ie last van
zijn rik had. Zijn rikketik. Nou
dan kun je zoiets niet zonder
gevaar doen!"
Voor wie het niet wist: rik is
het gewone Walcherse woord
voor rug. Hét was dus zo ern
stig niet met de man in kwestie
en de Middelburgse mede
werkster heeft er hartelijk om
gelachen. Ik ook: ik docht da'k
brak!
Bij een aankoop van minimaal f 25,-
ontvangt u in al onze zaken een kraslot:
u ziet meteen wat u kunt winnen!
Terneuzen Vlissingen Zieiikzee
Goes Hulst Middelburg
Goes, Grote Markt 7 Middelburg, Lange Geere 28
Kwartmaten profiteren ook
in de uitverkoop
Zie pag. 13 en 17
LANGE KERKSTRAAT 41 GOES TELEFOON 01100-16415
De Vlissingse jeugdbrandweer
is opgericht op 1 januari 1973
en kent twee afdelingen: junio
ren van 11 tot 16 jaar en aspi
ranten van 16 tot 18 jaar. De
junioren volgen eerst twee
maanden theorielessen, maar
voor de apsiranten bestaan de
wekelijkse bijeenkomsten
vooral uit oefenen. „In het
begin krijgen ze elke week een
nieuwe oefening," vertelt
hoofdleider De Bruine. „Later
doen ze elke vrijdagavond het
zelfde als ze op een wedstrijd
moeten doen: in zo kort moge
lijke tijd een brand bedwingen,
waarbij wordt gelet op de
aflegsystemen (de verbinding
tussen pomp en object), de
veiligheid, de slachtoffers en
dergelijke. De theorie houden
we bij tijdens de wintermaan
den."
Dat tijdens de oefeningen
gebruik wordt gemaakt van
vlammenborden en vuurlinten
en dat er geen 'echte' brand
bedwongen hoeft te worden,
vinden de acht jeugdbrand-
weerlieden eigenlijk wel jam
mer. „Was dat maar waar!"
Een belangrijke motivatie om
zich aan te melden voor de
jeugdbrandweer was voor
velen dan ook 'de kick van het
vuur'. „Eigenlijk is iedere
brandweerman een pyro
maan," zegt De Bruine, met
instemming van zijn aspiran
ten. „Hoe hoger de vlammen,
hoe mooier toch?" Naast de
gezelligheid van de groep
blijkt een aantal leden nog
aangetrokken te worden door
de jongensdroom brandweer
man te worden. Sev Feenstra,
bevelvoerder van het aspiran
tenteam, hoopt eind dit jaar -
als hij te oud is voor de jeugd -
door te kunnen stromen naar
het vrijwillige brandweer
korps. Ploeggenoot Iwan Snij
ders gaat nog verder: hij wil
beroepsofficier bij de brand
weer worden.
Naast de wekelijkse oefen
avonden, de onderlinge
Zeeuwse en de nationale
selectiewedstrijden, houden
de jeugdbrandweerlieden van
tijd tot tijd een demonstratie,
bijvoorbeeld tijdens de De
Ruyterfeesten. Verder gaan ze
een keer per jaar op kamp en
verrichten ze diverse hand- en
spandiensten. Zo helpen de
leden tijdens Sail'94 bij het in
goede banen leiden van het
parkeren, zetten ze kruispun
ten af tijdens de Ronde van
Midden-Zeeland en spelen ze
slachtoffer bij demonstraties
van de^'grote brandweer'. Ver
der zamelen de jeugdleden
oud papier in en houden ze
een rommelmarkt met Koning
innedag omdat ze, behalve de
bluspakken en de reiskosten,
alle onkosten zelf moeten
betalen.
Het aspirantenteam van de Vlissingse jeugdbrandweer met staand rechts hoofdleider
A. de Bruine. FOTO ANDA VAN RIET
De meeste leden van het aspi
rant-team kennen elkaar nog
van het juniorenteam. Ze kwa
men mee met vriendjes of
melden zich na een demon
stratie op school. De bedoeling
van de juniorenploeg is dat ze
doorstromen naar de aspiran
ten en vervolgens naar het
'grote korps'. „Dit is een rede
lijk constante en hechte
groep," constateert De Bruine.
„En een goede groep," vult
bevelvoerder Sev Feenstra
aan. „De meeste prijzen in de
kast zijn van ons." De Bruine
vervolgt: „De meesten zijn hier
vanaf hun elfde en blijven tot
ze weggeschopt worden. Als
er, als gevolg van de herinde
ling bij de brandweer, geen
plaats is in het vrijwillige
korps, komen ze op de wacht
lijst. En een paar worden
natuurlijk beroeps."
Een jongensdroom - het aspi
rantenteam noch de junioren-
ploeg heeft ooit een vrouwelijk
lid mogen verwelkomen. Het
onderwerp 'meisjes bij de
brandweer' maakt nogal wat
gegiechel en gejoel los onder
de aspiranten. De Bruine
houdt zich op de vlakte, „leder
een mag solliciteren, dus ook
meisjes. En iedereen krijgt een
uitnodiging voor de selectie.
De laatste keer hadden twee
meisjes gesolliciteerd, maar
die kwamen niet opdagen voor
de selectie." Waar het gebrek
_an vrouwelijke belangstelling
aan ligt, weet De Bruine niet,
maar een aparte campagne
voor meer vrouwelijke leden
vindt hij ook niet nodig. „We
houden nooit een campagne."
Ook grote maten kunnen
profiteren in de uitverkoop
Zie pag. 13 en 17
LANGE KERKSTRAAT 41 GOES TELEFOON 01100-16415
