WEINIG INVLOED ARBEIDSMARKT OP STUDIEKEUZES
Informatieve dagen
Nog even en dan moeten
de leerlingen uit de
hoogste groep van het
basisonderwijs kiezen op
welke school ze de
resterende jaren van hun
leerplicht willen vervul
len. Een grote hoeveel
heid afkortingen die de
meest uiteenlopende
schooltypes vertegen
woordigen dringt zich
aan hen op: bbo, lbo,
vbo, mavo, havo, of 'ge
woon' atheneum of
gymnasium. Leerlingen
uit het voortgezet onder
wijs moeten kiezen hoe
ze na hun eindexamen
verder gaan: mbo, leer
lingwezen, hbo of uni
versiteit. In eerste
instantie wordt de keuze
bepaald door de mate
van intelligentie en moti
vatie, maar in hoeverre
speelt de situatie op de
arbeidsmarkt een rol?
Witte boorden
Stratemaker
Trends
Leuke vakken
Informatieve dagen
Woensdag 19 januari 1994
DE FAAM - DE VLISSINGER
21
25 januari
Delta College, Middelbaar Be
roepsonderwijs, Merwe-
destraat 1, Middelburg, van 18
tot 21 uur.
26 januari
Delta College, Middelbaar Be
roepsonderwijs, Merwede-
straat 1, Middelburg, van 18
tot 21 uur.
Oosterschelde College, MBO
Sociaal Pedagogisch Werk,
MBO Uiterlijke Verzorging en
Voortgezet Hoger Beroeps On
derwijs, J.P. Coenstraat 5,
Goes, van 13.30 tot 16.30 uur
en van 19 tot 21 uur.
28 januari
Oosterschelde College, MBO
Medische en chemische labo
ratoriumopleidingen en milieu
kunde, Rommelswalestraat 1,
Goes, van 13.30 tot 17.30
uur.
29 januari
Hogeschool Zeeland, Hoger
Gezondheidszorg Onderwijs,
Edisonweg 4, Vlissingen, van
10 tot 14 uur.
Oosterschelde College, MBO
Medische en chemische labo
ratorium opleidingen en mi
lieukunde, Rommerswale-
straat 1, Goes, van 10 tot 15
uur.
2 februari
Klarenbeek, Christelijke Tech
nische School, Voorbereidend
Beroepsonderwijs, Individueel
Voorbereidend Beroepsonder
wijs en Aansluiting op vervol
gonderwijs, Generaal Eisen-
howerlaan 25, Middelburg,
van 14 tot 16.45 uur en van
19 tot 21 uur.
3 februari
Zeeland College, Dag en
Avondscholen 1 jarige HA
VO/VWO, Verlengde Bonedij-
kestraat, informatiebijeen
komst om 19 uur.
4 februari
Ter Welle, MBO Assistenten in
de gezondheidszorg, MBO
Maatschappelijke Dienstverle
ning en Oriëntatie en Schake
len, Beukenstraat 2 Goes, van
19 tot 22 uur.
Ter Welle, MBO Verzorging,
Westwal 35, Goes, van 19 tot
22 uur.
Ter Welle, MBO Sport en Be
wegen, Zwembadweg 3,
Goes, van 19 tot 22 uur.
5 februari
Zeeland College, Middelbaar
Nautisch Onderwijs, Boule
vard Bankert 130, Vlissingen,
van 10 tot 14.30 uur.
Hogeschool Zeeland, Hoger
Technisch en Laboratorium
Onderwijs, Edisonweg 4, Vlis
singen, van 10 tot 15 uur.
Hogeschool Zeeland, Hoger
Nautisch en Operationeel
Technisch Onderwijs (Mari
tiem Instituut de Ruyter), Bou
levard Bankert 156, Vlissin
gen, van 10 tot 15 uur.
Ter Welle, MBO Assistenten in
de gezondheidszorg, MBO
Maatschappelijke Dienstverle
ning en Oriëntatie en Schake
len, Beukenstraat 2 Goes, van
10 tot 13 uur.
Ter Welle, MBO Verzorging,
Westwal 35, Goes, van 10 tot
13 uur.
Ter Welle, MBO Sport en Be
wegen, Zwembadweg 3,
Goes, van 19 tot 22 uur.
'Leerlingen kiezen voor
school die leuk lijkt'
door Liesbet Mallekoote
Uit de Schoolverlatersbrief
1993, een jaarlijks door het
Centraal Bestuur Arbeidsvoor
ziening gepubliceerde analyse
van arbeidsmarktkansen van
schoolverlaters, blijkt dat een
lage of middelbare beroepsop
leiding verreweg de beste kan
sen biedt op werk.
In de top twintig van moeilijk ver
vulbare vacatures, samengesteld
uit gegevens uit de vacature
enquête 1992 van het Centraal
Bureau voor de Statistiek (CBS),
komen beroepsgroepen als schil
der, loodgieter, pijpfitter, verzor
gend en bouwvakpersoneel
verreweg het meest voor: beroe
pen waarvoor het leerlingwezen
de belangrijkste opleidingsweg
vormt. Sinds een aantal jaren
probeert Arbeidsvoorziening,
door ruimere subsidiemogelijkhe
den in het kader van de Bijdrage
regeling Vakopleiding
Leerlingwezen (BVL), de opleidin
gen in het leerlingstelsel te stimu
leren meer allochtonen, vrouwen,
gehandicapten en langdurig
werklozen als leerling-werknemer
aan te stellen, om op die manier
te kunnen voldoen aan de vraag
naar werknemers in deze
sectoren.
Voor een deel is dat tekort aan
leerling-werknemers te wijten
aan de afnemende uitstroom van
lbo en mavo, het traditionele wer-
vingspotentieel van het leerling
wezen. Daarnaast lijden lagere en
middelbare beroepsopleidingen,
waaronder het leerlingstelsel valt,
volgens de Stichting Promotie
Beroepsonderwijs onder een gro
te mate van onbekendheid: veel
jongeren zijn niet bekend met de
mogelijkheden van het beroeps
onderwijs. Bovendien verkiezen
jongeren volgens de voorzitter
van de stichting, W. Baars, nog
vaak algemeen vormend onder
wijs boven een beroepsopleiding
omdat ze zich laten afschrikken
door het slechte imago van de
vakopleidingen: ze denken dat ze
worden opgeleid voor vies en
zwaar werk.
Om dat imago te verbeteren or
ganiseert de Stichting Promotie
Beroepsonderwijs van 22 tot 29
januari de Week van het Beroeps
onderwijs, waarin scholen, lande
lijke organen voor
beroepsonderwijs en bedrijven
activiteiten organiseren om de
vakopleidingen bij jongeren onder
de aandacht te brengen. Meer in
formatie over activiteiten op Wal
cheren en Zuid-Beveland is te
vinden in de agenda, elders op
deze pagina.
Marja Hootsmans is als consu
lent informatie en advies van het
Arbeidsbureau in Middelburg
gespecialiseerd in beroepskeu
zes. Volgens haar is het inder
daad lange tijd zo geweest dat
leerlingen die niet geschikt waren
voor havo of vwo, dan mavo bo
ven een lbo verkozen. „Vanwege
het witteboordenklimaat, zeg
maar." Na promotiecampagnes
als 'Kies voor een vak, dan kom
je beter aan de bak' en 'Je maakt
het met een mbo-diploma' is die
houding iets veranderd, meent
zij-
Als beroepskeuze-adviseur bege
leidt Hootsmans 'eigenlijk alles
en iedereen die advies wil heb
ben over opleidingen en werk:
(vroegtijdige) schoolverlaters,
scholieren, studenten die zich af
vragen of ze wel de juiste oplei
ding doen, herintredende
vrouwen, werklozen, maar ook
werkenden die willen doorgroei
en naar een andere functie'.
„In gesprekken met mensen die
advies vragen is het uitgangs
punt altijd: kies wat je zelf graag
wilt," zegt Hootsmans. „Maar te
genwoordig hoor ik steeds vaker:
ja, maar wat is in deze richting
het perspectief op de arbeids
markt. Mensen houden er meer
rekening mee, maar ik weet niet
of je kunt zeggen dat het bepa
lend is voor de keuze van hun
opleiding. Soms is het duidelijk
dat in een bepaalde richting wei
nig werk is te vinden, maar dan
kiezen ze er toch voor. En ik denk
dat als je iets echt graag wilt en
gemotiveerd bent, dat je dan
toch wel aan de bak komt."
Hootsmans ontmoet in haar
functie ook mensen die ronduit
willen weten naar welke beroe
pen op dit moment veel vraag is.
Ze gelooft echter niet dat dat de
manier is om een vak te vinden.
„Stel dat er veel vacatures zijn
voor stratemakers. Als je dat
eigenlijk niet wilt zijn, dan vind ik
dat je daar niet voor moet kie
zen."
De Stichting Keuzebegeleiding
Onderwijs Arbeid (SKOA) in
Goes test leerlingen aan het eind
van de basisschool en adviseert
bij de keuze voor voortgezet on
derwijs. Ook leerlingen uit het
voortgezet onderwijs, die hun
vakkenpakket moeten vaststel
len, en herintreders of mensen
die eens iets heel anders willen
proberen kunnen zich bij SKOA
laten testen en begeleiden. Direc
tielid D. van der Wekken: „Door
een testonderzoek proberen we
op objectieve wijze te bepalen
wat een leerling in zich heeft aan
capaciteiten, belangstelling, ster
ke en zwakke punten en dergelij
ke. We onderzoeken dus
allereerst de geschiktheid van
iemand voor een bepaalde oplei
ding."
Al worden de arbeidsmarktkan
sen niet bij de objectieve teston-
derzoeken betrokken, bij de
bespreking van de testresultaten
komt het werkgelegen-
heidsperspectief toch wel even
aan de orde, vertelt Van der Wek
ken. „Als uit een test blijkt dat
iemand geschikt zou zijn voor
een baan in de horeca, houden
we bij het advies wel rekening
met de mogelijkheden in die sec
tor. Maar het is nu eenmaal moei
lijk om perspectieven op de
arbeidsmarkt voor een langere
termijn te voorspellen. We kun
nen hoogstens de trends aange
ven," zegt Van der Wekken.
Ten slotte de scholen zelf. H. de
Kuijper, dekaan van het Zeeland
College in Vlissingen, krijgt tij
dens voorlichtingsbijeenkomsten
op scholen voor mavo of voorbe
reidend beroepsonderwijs 'zelden
of nooit' vragen naar eventuele
werkgelegenheid in een beroeps
sector. Het Zeeland College, In
stituut voor Middelbaar en
Cursorisch Onderwijs - zoals de
naam volledig luidt - leidt leerlin
gen op voor de meest uiteenlo
pende beroepen: van
electrotechniek en handelsvaart
tot stofferen en verpleging. „Als
ik er al eens een vraag over hoor
komt die van een ouder en dan
zit de leerling erbij te kijken van
'doe niet zo raar'," vertelt De
Kuijper.
Tijdens voorlichtingsbijeen
komsten houdt De Kuijper zijn
gehoor voor dat er opleidingen
bestaan waarbij iedere gediplo
meerde zeker kan zijn van een
baan. „Facilitaire dienstverlening
bijvoorbeeld, die leidt op tot bij
voorbeeld hoofd van een afde
lingskeuken of hoofd
schoonmaak in een ziekenhuis of
verpleeghuis. In heel Zeeland zijn
-tig instellingen die zulk perso
neel nodig hebben en wij bieden
de enige opleiding in de provincie.
Toch hebben we jaarlijks hooguit
tien tot twaalf leerlingen. Terwijl
voor Agogisch Werk, dat ook
wordt aangeboden in Terneuzen
en Goes, zich steeds meer leerlin
gen aanmelden. Daar kunnen we
al nauwelijks stageplaatsen voor
krijgen. Laat staan dat die leerlin
gen straks een baan krijgen."
De Kuijper heeft een eenvoudige
verklaring voor het kiesgedrag
van 'zijn' leerlingen: „Ze kiezen
voor een school die ze aanstaat,
een leuke sfeer en leuke vakken.
Of er ook werk te vinden is, daar
wordt geen rekening mee gehou
den." Voor de leerlingen van de
diverse middelbare beroepsoplei
dingen die het Zeeland College
aanbiedt, geldt dat overigens in
iets mindere mate, vertelt De
Kuijper. „De leerlingen die hier al
een tijdje op school zitten, heb
ben op grond van de stages wat
meer zicht op arbeidsmarkt
perspectieven en houden er bij
het kiezen van vervolgstudies iets
meer rekening mee. Ook het feit
of mensen doorstuderen of met
een na het diploma werk gaan
zoeken, is in enige mate afhanke
lijk van de werkgelegenheid."
Op de Hogeschool Zeeland
tenslotte merkt de studentende-
kaan D. Schipper wat dat betreft
weinig afwijkend gedrag. „Ik
denk niet dat 3- en
4-havoleerlingen in hun studie
keuze rekening houden met even
tuele toekomstige
werkgelegenheid," zegt Schip
per. „Het is voor die leerlingen
natuurlijk ook nog heel ver weg.
Voor ze een hogere beroepsoplei
ding hebben afgerond, ben je ze
ven, acht jaar verder en dan kan
de werkgelegenheidssituatie
weer heel anders zijn dan toen je
aan de opleiding begon." Schip
per constateert op de Hoge
school, die onder meer technisch
en laboratorium-, verpleegkunde-
en economisch en administratief
onderwijs biedt, wel enige golf
bewegingen. „De studierichtin
gen volgen de trends op de
arbeidsmarkt, maar wel in die zin
dat ze er altijd een paar passen
achteraan lopen."
9 februari
Zeeland College, Middelbaar
Technisch Onderwijs, Marco
ni weg 1, Vlissingen, van 15
tot 21 uur.
Hogeschool Zeeland, Hoger
Economisch en Administratief
Onderwijs, Edisonweg 4, Vlis
singen, van 14 tot 18 uur.
De Wellinge VBO, Kruisweg 2,
Middelburg, 19 tot 21 uur.
Bestevaer Mavo Vlissingen,
Adriaen Coortelaan 5, Vlissin
gen, van 16 tot 20.30 uur.
Oranje-Nassau School voor
Christelijke MAVO, Oranjelaan
11/Olmenlaan 6-8, Middel
burg, van 16 tot 20.30 uur.
10 februari
Zeeland College, Dag en
Avondscholen 1 en 2 jarige
MEAO, Leliestraat, Goes, infor
matiebijeenkomst om 19 uur.
Christelijke Scholengemeen
schap Walcheren HAVO-VWO,
Elzenlaan 4, Middelburg, van
16 tot 20.30 uur.
11 februari
Zeeland College, Middelbaar
Technisch en Economisch On
derwijs, Ravensteinweg 1, van
15 tot 21 uur.
12 februari
Zeeland College, Middelbaar
Technisch en Economisch On
derwijs, Ravensteinweg 1, van
10 tot 15 uur.
14 februari
Stedelijke Scholengemeen
schap Middelburg, Sir Win
ston Churchilllaan 8, Middel
burg, van 18.30 tot 21 uur.
15 februari
Stedelijke Scholengemeen
schap Middelburg, Sir
Winston Churchilllaan 8, Mid
delburg, van 18.30 tot 21 uur.
21 februari
Zeeland College, Middelbaar
Dienstverlenend en Gezond
heidszorg Onderwijs, Drees-
straat 2, Vlissingen, van 19 tot
21 uur.
22 februari
Zeeland College, Middelbaar
Dienstverlenend en Gezond-
heidszorg Onderwijs, Drees-
straat 2, Vlissingen, van 10.30
tot 16 uur.
Scholengemeenschap Schel-
demond en Weyevliet VBO,
Weyevlietplein 7-13, Vlissin
gen, van 19 tot 21 uur.
24 februari
Scholengemeenschap Schel-
demond en Weyevliet VBO,
Weyevlietplein 7-13, Vlissin
gen, van 19 tot 21 uur.
9 maart
Hogeschool Zeeland, PABO,
Kruitmolenlaan 60, Middel
burg, van 19 tot 21 uur.
10 maart
Hogeschool Zeeland, Hoger
Technisch en Laboratorium
Onderwijs, Edisonweg 4, Vlis
singen, van 15 tot 17 uur.
11 maart
Hogeschool Zeeland, Hoger
Gezondheidszorg Onderwijs,
Edisonweg 4, Vlissingen, van
19 tot 21.30 uur.
19 maart
Zeeland College, Middelbaar
Nautisch Onderwijs, Boule
vard Bankert 130, Vlissingen,
van 11 tot 13 uur.
22 maart
Hogeschool Zeeland, Hoger
Technisch en Laboratorium
Onderwijs, Edisonweg 4, Vlis
singen, van 19.30 tot 21 uur.