Bastaardvloeken (2)
Jeugd voetbalt op
Zeeuwse stranden
Keukens
half geld
rijles rék
MOTORRIJLES?
in goes
Campagne tegen vooroordelen
in Middelburg en Vlissingen
EEN KNALLEND BEGIN
^IVERKOOP
50%
yiU fpc
30% - 60%
KORTING
VRIJW/LL/GERSTEKORT DOOR SUCCES MAALTIJDVOORZIENING
falot
40%
komt u eens kijken en
profiteer!
GRANDIOZE
OPRUIMING
van kwaliteits
artikelen
30%
KORTING
NIEUWE SPOTKOOPJES
Met Pen Boer
Verkeersleermiddelen bent
u beter af!
Voor sommige cliënten is
het de enige persoon die
ze op een dag zien: de
man of vrouw van de
maaltijdvoorziening voor
ouderen. Sinds 1987
brengen vijftig vrijwilli
gers namens de Stich
ting Welzijn Ouderen
Middelburg (SWOM) tus
sen half twaalf en half
één 's middags een war
me maaltijd bij mensen
die (tijdelijk) niet zelf een
potje kunnen koken. Het
begon destijds met tien
gebruikers en vijf vrijwil
iigers. Inmiddels zijn bei
de aantallen
vertienvoudigd en het
aantal cliënten neemt
toe. Een tekort aan me
dewerkers dreigt.
ZIE OPENINGSSTUNT ELDERS IN KRANT
PZC WEEKBLADEN
Kippen
Gebarentaal
Alternatief
10%
20%
SERVICE KWALITEIT GARANTIE
LANGE DELFT 50 MIDDELBURG
01180-13221
94e JAARGANG NUMMER
den boef
vefkeefsleefTrfddeJen
praktijkboek voor motorrijles
ian bastinck
Er lig! een kostelijk
praktijkboekje voor u klaar dat
uw lessen stap voor stap
ondersteunt.
Vraag er uw rijschool om!
12 JANUARI 1994
'De man van het eten'
is graag geziene gast
door Liesbet Mallekoote
'De man van het eten' is een
graag geziene gast aan meni
ge deur in de Middelburgse
Stromenwijk en 't Zand. „Ik
zie bijna alleen maar vriendelij
ke gezichten," vertelt W.
Dees. Hij brengt sinds „een
paar jaar, maar het kan ook
langer zijn" maaltijden bij on
geveer tien ouderen in deze
i J. Sedee, een van de vijftig vrijwilligers van de SWOM, bezorgt haar maaltijden met de fiets.
ZATERDAG 15 JANUARI
AUTO TELEFOON
INBOUW STATION
KLEIN VLAANDEREN 91-93
MIDDELBURG TEL. 0 1 180 - 40684
Oplage: 24.600.
Gratis huis-aan-huistp
geheel Walcheren in
combinatie met de Vlissinger.
Totale oplage: 49.000.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Advertentieverkoop:
L.F. Kuijs,
tel. 01180-27524.
Redactie: Ad Hanneman,
01180-81171 en Liesbet
Mallekoote (ai), 01180-81170.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. 01180-81215.
Bezorging: 01184-84215.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: olfsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Markt 51, 17.00 uur,
Postbus 5017,4330 KA
Middelburg, tel. 01180-81000
Oost-Souburgseweg 10.17.00
uur. Postbus 18, 4380 AA
Vlissingen, lel. 01184-84000.
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 170.025
wijken. „Bij de meeste men
sen is het gewoon afgeven
aan de deur en hoogstens een
praatje over het weer. Maar ze
zijn wel altijd blij als je er bent.
Het is voor hen bijna een ver
zetje, ze kijken er naar uit."
De Stichting Welzijn Ouderen
Middelburg (SWOM) begon ruim
zes jaar geleden met de maaltijd
verstrekking. Het bleek een voor
ziening waar behoefte aan was
en het aantal cliënten, ook wel
gebruikers genoemd, steeg
gestaag. „En het ziet er naar uit
dat er nog meer bijkomen," zegt
Janke Bak, coördinatrice van de
maaltijdvoorziening. „Voor een
deel is dat een gevolg van de ver
grijzing en door de sluiting van
bejaardenoorden wordt het
steeds moeilijker voor de mensen
om in een huis te worden opge
nomen. Maar veel ouderen willen
gewoon zo lang mogelijk
zelfstandig blijven wonen. Nie
mand wil zijn huisje uit."
Negen keukens in Middelburg,
van bejaardenhuizen en van het
centrum voor geestelijk gehandi
capten Vijvervreugd, leveren da
gelijks een aantal maaltijden voor
een bepaalde wijk in de stad. „De
maaltijden zijn heel verschillend,"
vertelt Janke Bak. „Iedere kok
bepaalt zelf wat hij kookt en de
cliënten eten wat de bewoners
die dag in het huis eten." W.
Dees, die op woensdagmiddag
zijn route begint in de keuken van
Vijvervreugd, zegt zelden aan
merkingen te horen op de kwali
teit van het eten. Een bijna
92-jarige cliënte, bij wie hij altijd
wat langer blijft praten, blijkt
even later echter niet zo te spre
ken over het eten van de vorige
dag. „Gisteren kregen we dop
erwtjes met maïs!", zegt ze een
beetje verontwaardigd. „Ik ben
nogal ouderwets hoor, maar do
perwtjes met maïs gaven wij
vroeger aan de kippen! Maar ja:
tegenwoordig gaat het om de vi
taminen, hè." Dees antwoordt
half schertsend dat ze dankzij die
vitaminen wel een mooie leeftijd
heeft bereikt.
Iedere vrijwilliger kan op zijn ron
de maximaal twaalf maaltijden
meenemen. Het eten zit verpakt
in isolerende koffertjes, voorzien
van een naamlabel, opdat iedere
gebruiker, indien gewenst, het
juiste dieet krijgt. „In die koffer
tjes blijft de maaltijd ongeveer
een uur warm, dus binnen die tijd
moet de ronde zijn afgewerkt,"
vertelt Bak. „Met al dat eenrich
tingsverkeer in de stad is het
soms makkelijker om de fiets te
pakken. Er passen vier koffertjes
in de speciale fietstassen. Vanaf
Willibrord bijvoorbeeld rijden elke
dag twee vrijwilligers rond op de
fiets, die doen het samen."
Wat de coördinatrice opvallend
noemt, is het verantwoordelijk
heidsgevoel van haar medewer
kers. „Die bezorgers zijn zo
trouw. Fantastisch. Ze voelen het
echt als een taak die ze op zich
hebben genomen en die ze
nauwgezet uitvoeren. Gemiddeld
blijven de vrijwilligers wel een
jaar of drie, vier." Vaak hebben de
bezorgers al op een of andere
manier kennis gemaakt met de
maaltijdvoorziening, voor ze zich
aanmelden. „Dan hebben ze bij
voorbeeld in de familie gezien
wat het voor iemand kan beteke
nen om, met hulpmiddelen als
een maaltijdvoorziening, zo lang
mogelijk zelfstandig te blijven."
De gemiddelde leeftijd van de ge
bruikers is volgens Bak ongeveer
tachtig jaar. „En het leuke is dat
de bezorgers ook tot de doel
groep van de SWOM horen. Het
zijn vaak mensen die bijvoorbeeld
met de VUT zijn. De ene genera
tie bezorgt bij de oudere genera-
tie." Ook Dees (65) begon met
bezorgen nadat hij met werken
was gestopt. „Ik had wel eens
van de maaltijdvoorziening ge
hoord, maar ik had er nooit aan
gedacht om het zelf te gaan
doen. Ik dacht dat er wel genoeg
vrijwilligers zouden zijn. Dat
bleek dus niet het geval. Ik werd
op een dag opgebeld met de
vraag of ik wilde meehelpen."
Voor Dees is het leuke van het
bezorgwerk dat hij zulke verschil
lende mensen tegenkomt. „De
één is zo doof als een kwartel,
dan spreek je haast gebarentaal.
Een vroegere cliënt was zo slecht
ter been, dat ik het eten door het
keukenraam aangaf. Dat was
minder ver lopen dan naar de
deur en bovendien kon ik het dan
zo op de keukentafel zetten.
Hoefde hij er niet mee te lopen.
Een andere man is kort van stof,
daar ben je snel klaar. Maar veel
mensen zitten verlegen om een
praatje. Je zou overal wel even
willen blijven, maar dan moet de
rest zo lang wachten." En wach
ten wordt niet gewaardeerd. Op
tijd zijn, wel. De man van weinig
woorden complimenteert Dees
als hij aanbelt: „Goed op tijd."
Janke Bak onderstreept de socia
le functie van een vrijwilliger.
„Het leuke van dit systeem is
juist dat het zo persoonlijk is.
Soms delen de bezorgers hun
route zo in dat ze het laatst bij
iemand zijn die graag wat langer
wil praten, zodat ze wat meer tijd
hebben om te blijven. Dan ont
staat er iets tussen de bezorger
en de cliënt, komen ze bijvoor
beeld ook buiten de bezorging
nog eens langs. En als ze ergens
aanbellen en er wordt niet open
gedaan, dan zoeken ze uit wat er
aan de hand is." Tijdens de ronde
door zijn wijk komt ook Dees bij
een adres waar niet op zijn bellen
wordt gereageerd. Hij probeert
het nog een paar keer, tuurt dan
door het raam en keert terug naar
zijn auto. „Maar even naar me
vrouw Bak bellen. Misschien had
hij wel afgezegd, maar is het niet
doorgegeven."
leder van de vijttig vrijwimyeis
bezorgt één keer in de week op
een vaste dag. Zo is het voor de
vrijwilligers langer vol te houden
en weten de cliënt en de bezor
ger beiden waar ze aan toe zijn,
zeggen Bak en Dees allebei.
Dees: „Die mevrouw waar ik net
was, is nieuw. Ik zette het eten
voor haar op tafel en toen zei ze:
dus u komt op woensdag. Even
kijken hoe u er uit ziet.' Even later
vertelt Dees van een cliënt die op
straat was komen te vallen. „Er
stonden al mensen klaar om te
helpen. Ik liep er naartoe en zei,
laat mij maar, ik weet waar hij
woont. Die man zag mij en hij
riep: Ha, de man van het eten!"
De bezorgde maaltijden kosten
de gebruikers tussen de 7,30 en
8,50, afhankelijk van het inko
men. Een echtpaar dat twee
maaltijden bestelt, betaalt een
gulden (gerekend voor bezorging)
minder. De vrijwilligers krijgen
een onkostenvergoeding en de
rest van het geld gaat naar het
huis dat de maaltijd heeft ge
leverd.
Ouderen die niet zelf willen of
kunnen koken, maar nog wel
goed ter been zijn, kunnen hun
maaltijd ook bij één van de deel
nemende bejaardenhuizen opha
len. Ook dan betalen ze die ene
gulden minder. Bak: „Als het
enigszins mogelijk is, proberen
we of de mensen het zelf kunnen
afhalen. Het is een alternatief op
een moment dat we te weinig
bezorgers hebben." Bovendien
beschikt de SWOM dan over een
extra keuken: het Roggeveenhuis
kookt wel afhaal-, maar geen be-
zorgmaaltijden.
Een tweede alternatief is de
'open tafel'. In diverse bejaarden
huizen kunnen ouderen tegen be
taling aanschuiven bij de
bewoners van het huis. „Bijvoor
beeld in Rustenburg, aan die
open tafel doen veel mensen
mee. Die doen het ook voor de
contacten, de gezelligheid." Ten
slotte, als alle deelnemende keu
kens hun maximale capaciteit
hebben geleverd en er toch nog
aanvragen voor maaltijden niet
zijn vervuld, is er de UW, de
Unie Van Vrijwilligers. Bak: „De
UW brengt dan een diep
vriesmaaltijd aan huis, met een
bijbehorend apparaat om het in
op te warmen. Dat is ook een al
ternatief voor mensen die liever
niet tussen de middag warm
eten. Verder proberen we altijd
meer warme maaltijden te krij
gen. Bijvoorbeeld door extra hui
zen erbij te betrekken - Buitenrust
is er sinds kort bij - of door de
keukens over te halen extra maal
tijden te leveren. Maar soms
moet een nieuwe cliënt even
wachten tot er plaats is. Die ver
wijzen we dan door naar de
UW."
Even later, terug in de keuken van
Vijvervreugd, meldt Dees dat hij
een koffertje over heeft en hij
noemt de bijbehorende naam.
„Oh, die is leeg," is de laconieke
reactie. „Die krijgt nu op dinsdag
en donderdag."
1994 is het Mondriaanjaar. Omdat de kunstschilder ook
lang in Zeeland (Domburg) bivakkeerde en werkte heeft
de Stichting Mondriaanjaar een programma opgesteld
waarin vooral de Zeeuwse periode van Piet Mondriaan
aandacht krijgt.
De Zeeuwse Gidsen bieden elke zaterdag een
wandeling of fietstocht aan. Bovendien wordt de Wereld-
gidsendag in Zeeland (Vlissingen) gehouden. De
Karolingische Burgt en de Hervormde Kerk in Oost-
Souburg vormen het doel van de eerste wandeling
aanstaande zaterdag.
Rubrieken: Bedrijfskundig bekeken, Psychoconsult,
gemeente- en provincie voorlichting.
De grond van de gewoonte om
natuur-elementen als krachtterm
te bezigen moet gezocht worden
in het verleden, toen de mensen
de natuur als iets goddelijks er
voeren. Dat was tenminste geen
vloek, zou je nu zeggen, maar in
erg godsdienstige streken werd
daar heel anders over gedacht,
Daar werden ook dit soort woor
den vervormd tot bastaard
bastaardvloeken.
Het mooiste voorbeeld is wel
'weerlams' (zó'n weerlamse rot-
joen!), een vervorming van
'weerlichts' (een weerlichtsen
Judas!). Weerlichts is weer een
minder erg alternatief voor 'don
ders' - het dreunt wat minder.
Naar believen, als je er op tijd aan
denkt, kan dat woord ook ver
vangen worden door 'donder
dags'. Heel mooi is ook de
samentrekking (in Walcheren)
van 'donders' en 'bliksems' tot
'blinders!'. Negentiende eeuwse
burgermensen zeiden 'wat
amer!' in plaats van 'wat hagel!'.
Blijkbaar schept de combinatie
Minstens vijfhonderd kinderen
tussen twaalf en veertien jaar
worden zaterdag 15 januari ver
wacht op de Zeeuwse stranden.
Zij komen dan in actie voor het
inmiddels traditioneel geworden
strandvoetbaltoernooi van de af
deling Zeeland van de KNVB. Op
zes lokaties worden wedstrijden
afgewerkt.
Deze activiteit kan worden ge
houden dankzij medewerking van
veel Zeeuwse bedrijven. Hoofd
sponsor is PTT Telecomregio
Zeeland. Andere sponsors zijn:
transportbedrijf De Rijke, Het Wa
pen van Axel, Uitleenbedrijf De
Pooter, Danilith, Proverko, Engel
hard, Autobedrijf Van Strien en
uitzendbureau Spirit.
De wedstrijden beginnen om tien
uur en tegen twaalf uur worden
de finales gespeeld. De winnaars
van de regionale wedstrijden tref
fen elkaar in de finale op Tweede
Paasdag. Dan wordt gespeeld om
de Zeeuwse PTT Tele-
comstrandcup.
Van de zes regionale wedstrijden
worden er vier op Walcheren ge
houden. De lokaties zijn: Oostka-
pelle, bij strandtent De Piraat,
Koudekerke bij strandtent Kaap
duin, Zoutelande bij strandtent
De Branding en Vlissingen bij
strandtent De Nolle.
van toorn, taal en het heilige uit
stekende voorwaarden voor de
menselijke fantasie. Ook zeer se
rieuze mensen moeten immers
de gevoelens kunnen luchten als
ze op hun duim slaan of wanneer
het eten aanbrandt. Zo is het
voor bepaalde Walcherenaars
minder erg om 'miechtig' te zeg
gen dan 'machtig'. Van vrome
mensen in vroeger dagen wordt
gerapporteerd dat ze met een ge
rust hart uitriepen: 'El mie
gotsjes!' en: 'Goster vö de
waereld!'.
Gebruikelijker zijn nog steeds:
'Van z'n leven!' en: 'Van'z'n le-
vensdaegen!'. Ook het onder
woorden brengen van je eigen le
venseinde is immers gedurfd en
beklemtoont de ernst van het on
derwerp van gesprek.
Jan Zwemer
Hans Verkerk Keukens is
bezig zijn 32e filiaal te bou
wen in Goes. Tijdens deze
opbouw hebben wij een te
gekke voorverkoopactie. Wij
verkopen een aantal keu
kens en apparaten voor
half geld. Tevens hebben
wij een groot aantal keu
kens en apparaten die
direct uit voorraad voor half
geld leverbaar zijn. Kom
snel langs want nu kopen
betekent nu geld verdienen
bij Hans Verkerk, aan de
Ringbaan 2, voorheen van
Dijke vakantieland, te Goes.
Bel voor info: 01100-16451
De werkgroep 'Tot Vooroordelen
Veroordeeld' begint deze maand
met een campagne over het the
ma 'Verdraag dat anderen anders
zijn'. Tijdens zes bijeenkomsten
in Middelburg en Vlissingen wil
de werkgroep door discussie be
wustzijn creëren over de gevaren
van vooroordelen en discrimina
tie. De eerste bijeenkomst staat
gepland voor donderdag 13 ja
nuari om 19.30 uur, in de Schuur
in Oost-Souburg. De stelling van
de avond luidt: 'Politieke vluchte
lingen zijn altijd welkom'.
De laatste jaren komen steeds
meer migranten naar Nederland.
Met de gemeenteraadsverkiezin
gen voor de deur wil de werk
groep 'Tot Vooroordelen
Veroordeeld' een dialoog op gang
brengen waarbij mensen van ge
dachten kunnen wisselen over de
vraag: 'Kleurrijk: een verrijking?'.
Door discussie-avonden over ver
schillende stellingen te organise
ren wil de werkgroep bewoners
die op dit moment keuzes maken
uit onvrede met de gevoerde poli
tiek, bewust maken dat deze
keuzes vaak geen oplossing bie
den voor het probleem, maar eer
der zullen leiden tot verrechtsing.
De discussieavonden worden ge
houden in diverse wijken in Mid
delburg en Vlissingen. Elke avond
heeft een vaste opzet, waarbij
drie discussieleiders en twee
gastsprekers de inleiding verzor
gen en vertegenwoordigers van
de lokale politiek en politie aan
wezig zullen zijn om aan de dis
cussie deel te nemen. De te
bespreken stelling sluit aan bij de
problematiek in de wijk of het
stadsdeel waar de bijeenkomst
wordt gehouden. De uitkomsten
van de discussies zullen worden
samengevat in een zogenaamd
'wijkboek' dat tijdens de slotma
nifestatie op 26 februari in Vlis
singen zal worden aangeboden
aan de burgemeesters van Vlis
singen en Middelburg, J. van der
Doef en C. Rutten
Overige bijeenkomsten worden
gehouden op 18, 25, 27 en 31 ja
nuari en op 1 februari. Stellingen
zijn onder meer 'Je kunt alles be
reiken wat je wilt' en 'Er is ruimte
voor iedereen'. De slotmanifesta
tie wordt gehouden in het Arse
naal in Vlissingen en begint om
13.30 uur. Als sprekers zijn daar
onder anderen uitgenodigd K.
Adelmund, vice-voorzitter FNV,
H. Akdag, consulent buitenlan
ders stichting VMC en, onder
voorbehoud, minister van ont
wikkelingssamenwerking J.
Pronk.
De werkgroep 'Tot vooroordelen
veroordeeld' wordt onder meer
gesteund door de gemeentes
Vlissingen en Middelburg, FNV-
afdelingen in beide steden, Pro
vinciaal Steunpunt Buitenlanders,
het Anti-Discriminatiebureau
Zeeland, de Stichting Bravo en
Oecumenisch Centrum voor
Jeugd- en Jongerenwerk
Zeeland.
op de hele collecties
handtassen
schoudertassen
boodschappentassen
documentenkoffers
sport- en weekendtassen
ceintuurs
paraplu's
LET OP in onze etalage elke dag
LANGE DELFT 44 - MIDDELBURG