MOEDERDAG
RINUS SOUISA, VERSIERDER IN MIDDELBURG
VVV Vlissingen maakt
brochure voor de jeugd
Jeugd verslaving centraal
op Middelburgs symposium
rijles «fe,
MOTORRIJLES?
21 é>c hl-C
Kwaliteits
geschenken
voor
in
ALLE PRIJZEN
(leuke aanbiedingen)
Met Pen Boer
Verkeersleermiddelen bent
u beter af!
De tatoeage op de onderarm van zijn vader. Dat
maakte indruk. „Als klein ventje zat ik dus al op
mijn armen te tekenen. Op m'n dertiende maakte
ik mijn eerste tatoeage op mezelf. Een klein hart.
Opvallend was dat ik dat deed op mijn rechter
arm, hoewel ik rechtshandig ben. Wellicht een
soort automatisme omdat je aan je werkarm min
der gevoelig bent voor pijn".
Rinus Souisa (36) is één
van de weinige gelukki
gen die kan zeggen 'van
mijn hobby heb ik mijn
beroep gemaakt'. Kort
geleden opende hij aan
de Vlasmarkt in Middel
burg een zaak, waar hij
tot diep in de nacht men
sen decoreert. Tatoeert,
eigenlijk. Maar decoreren
of versieren vindt hij een
goed woord, omdat het
de lading dekt. „Tatoea
ge is al zo oud als de
mensheid zelf. Al in de
IJstijd versierden de
mensen zich met allerlei
inkervingen. Ook andere
volkeren. Bij de tatoeage
gebruikten ze symbolen
als teken van macht en
status".
...ik ging werken
en sparen voor
een brommer...
PZC WEEKBLADEN
...je kunt niet zeggen
ik doe het
daar of daarom...
...klungelaars worden
geen lid
van de bond...
...tatoeage wordt
ook in de
medische wetenschap
gebruikt...
...aids? je kunt niet
voorzichtig
genoeg zijn...
'Verslaving(s) in zicht'. Zo luidt de titel van een sym
posium dat 14 mei in de Zeeuwse Bibliotheek in
Middelburg wordt gehouden. De titel duidt op de
weg naar de verslaving toe. Die wordt - aldus de or
ganisatie - doorgaans onderbelicht. Voor de organi
satie tekent de werkgroep Zwin, en dat staat voor
Zeeuwse Werkgroep voor Interdisciplinaire Nascho
ling. Volgens de werkgroep neemt verslaving onder
jeugdigen toe. De alarmbel hoeft nog niet geluid te
worden, valt uit intenties van de werkgroep op te
maken. Maar hij mag best tevoorschijn worden ge
haald. Vooral de knipoog van de gokkast kunnen
jeugdigen moeilijk weerstaan. Ook drugs worden
genoemd.
SERVICE KWALITEIT GARANTIE
LANGE DELFT 50 MIBÜEÜ
01180
-'32^7^/Q7^ qO
praktijkboek voor motorrijles
Er ligt een kostelijk
praktijkboekje voor u klaar dat
uw lessen stap voor stap
ondersteunt
Vraag er uw rijschool om!
93e JAARGANG NUMMER 18
5 MEI 1993
Tatoeëren: levensstijl of afwijking
Praten met de Middelburgse
tatoe-kunstenaar is vooral luiste
ren. „Ik heb me niet voorbereid
op dit gesprek. Ik moet bij som
mige van je vragen diep in mijn
geheugen terug". En na de vraag
volgt vaak een stilte.
„Even denken. O ja. Wat ik voor
werk heb gedaan. Eigenlijk van
alles. Ik begon op m'n dertiende
bij de smelterij Krakau in Vlissin-
gen. Ik geloof dat daar nu de PZC
staat. Ik ging werken om te spa
ren voor een brommer. Dat wil el
ke jongen". Later volgden nog
meer baantjes. „Bij een groothan
del als bijrijder op de vrachtwa
gen, ik heb in de meubels
n&ssa
Oplage: 24.600.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Vlissinger.
Totale oplage: 49.000.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Advertentieverkoop:
L.F. Kuijs,
tel. 01180-27524.
Redactie: Ad Hanneman.
01180-81171 en Michelle
Bruggeman (ai). 01180-81170.
Redactie-adres: Postbus 5017.
4330 KA Middelburg
Faxnr. 01180-81215
Bezorging: 01184-84215.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: oflsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Markt 51, 17.00 uur,
Postbus 5017, 4330 KA
Middelburg, tel. 01180-81000
Oost-Souburgseweg 10, 17.00
uur. Postbus 18, 4380 AA
Vlissingen, tel. 01184-84000.
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-
huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 170.025.
gezeten, ik was dakbedekker,
stellingbouwer en glaszetter, ook
werkte ik op het abbatoir, ik zat
als isoleerder op marineboten en
ik was natuurlijk portier in een
aantal discotheken. Dat was
trouwens heel leuk werk. In die
tijd deed ik aan body building.
Daar was ik goed in. Ik trainde
zelfs met wereldkampioenen.
Mannen tegen wie ik op keek.
Maar ze hadden ook respect voor
mij. Uiteindelijk moest ik kiezen.
En met de ene hobby, body buil
den dus, kun je. geen geld verdie
nen. Dat kost alleen maar geld. Ik
ben verder gegaan met tatoeë
ren. Eerst thuis, daarna had ik
een zaakje in de Kromme Weele.
Nu hier. Op de Vlasmarkt".
En dat bevalt best. Want Souisa
koos niet alleen voor taoeëren
omdat het geld voor hemzelf
oplevert. „Ik heb een gezin. De
twee kinderen uit mijn eerste hu
welijk wonen bij mij en mijn
vrouw. We hebben samen nog
een kind. Vroeger op de Kromme
Weele moest ik voortdurend naar
zuid reizen. Hier op de Vlasmarkt
woont mijn gezin bij me".
Behalve op zichzelf, moesten ook
zijn vijf broers er aan geloven. Hij
tatoeëerde omdat het zo moest.
„Je kunt niet altijd zeggen ik doe
het daar of daarom. Ik heb ook
niet op een bepaalde dag gezegd:
zo. Nu ga ik tatoeeren. Dat ge
beurt vanzelf. Het is een le
vensstijl of afwijking. Hoe je
maar noemen wilt. Tatoeeren kun
je trouwens ook niet leren op een
school. Door op mijn broers te
oefenen kreeg ik vertrouwen in
mijn eigen talenten. Na mijn
broers kwamen hun vrienden. En
zo gaat dat steeds verder. Maar
dan ben je nog geen beroeps. Je
bent pas beroeps als je met alles
bezig bent geweest. Ik kwam op
gegeven moment in Amsterdam
bij een beroeps. Daar was het zo
ontzettend schoon. Ik heb die
man het hemd van zijn lijf ge
vraagd. Die man had ook een
machientje. Ik deed het nog alle-
landelijk is hij een bekende aan
het worden. En internationaal
duikt zijn naam ook al af en toe
op. De bekende Amerikaan Bill
Loika bezocht de Middelburger
kortgeleden en tatoeëerde mee in
de zaak - toen nog - aan de
Kromme Weele. In de Nederland
se Tatoe Bond maakt Souisa ook
al naam. „Ach", relativeert hij. „Ik
help af en toe organiseren".
Lid worden van de bond kunnen
alleen degelijk werkende ta-
toeëerders. „Klungelaars worden
geen lid van de bond. Je werk en
je studio worden eerst bekeken.
Is dat alles goed bevonden, dan
mag je lid worden. Ik ben een ty
pe dat alles honderd procent wil
doen. Dus moet ik steriel werken,
dan werk ik steriel". Datzelfde
geldt voor het zetten van een ta
toe. „Als ik merk dat iemand niet
zeker is van zijn zaak, doe ik het
niet. Zo iemand kan dan beter
nog een tijdje nadenken. Ik zeg
altijd: een tatoe heb je langer dan
een kind. Een kind gaat met z'n
achttiende het huis uit. Aan een
tatoe zit je vast voor je hele
leven".
Wie getatoeëerd is, is of een ver
lopen zeeman of is thuis in het
circuit van criminelen wordt be
weerd. Souisa peinst even en
lacht dan. „Je kunt het je niet
voorstellen, maar van die redene
ring wordt ik niet warm of koud.
De tijd dat zo gedacht wordt is
voorbij. Er komen hier jonge men
sen die persé een tatoe willen.
Hun ouders zijn het er niet mee
eens. Maar staat'ie eenmaal, dan
zeggen die ouders: ik houd er niet
van, maar ik vind het wel mooi.
Tatoeëren is zo oud als de mens
heid", herhaalt hij nog maar een
keer. „Popsterren en bekende
mensen hebben er een. Het is
een lichaams'versiering, net als
oorbellen. Het verschil is dat je
een tatoe niet meer kwijt raakt.
Vandaar dat ik alleen zeer gemo
tiveerde mensen tatoeëer".
Hij vervolgt: „Tatoeage wordt
trouwens ook in de medische
wetenschap gebruikt. Cosmeti
sche tatoeage heet dat. Ik had
ooit een meisje bij me die geen
pigment had in een deel van de
bovenlip. Ik heb er toen een kleur
bij getatoeëerd. Dat was heel
precies werk. Ze was al overal
geweest en bij mij is ze geslaagd.
Er zijn nu speciaal opgeleide
cosmetische tatoeëerders. Bij
voorbeeld voor mensen die geen
wenkbrauwen hebben. Dat alles
om de mensen een beetje meer
eigenwaarde te geven of terug te
geven. Een gewone siertatoeage
werkt hetzelfde. Mensen vinden
iets mooi en dat willen ze heb
ben. Ik maak ook eigen ontwer
pen. Soms op verzoek van
iemand. Maar meestal haalt
iemand de tatoeage uit een boek.
Als iemand na lang zoeken zegt:
kijk. Dat moet ik hebben, weet ik
zo goed als zeker dat'ie dat ook
echt wil. Zegt iemand bij het eer
ste het beste plaatje dat dat het
is wat'ie zoekt, dan vraag ik hem
om er nog eens goed over na te
denken".
Dat hij creatief kan denken en
werken heeft volgens hem alles
te maken met het feit dat zijn
eerste drie schooljaren zonder
zicht op het bord verliepen. „Toen
pas kwamen ze er achter dat ik
niks zag en dat ik een bril nodig
had. Ik herinner me dat ik met
bepaalde fantasiën de les kon
volgen. Door zo tijdens je jeugd
bezig te zijn word je een beetje
een fantast".
De JASZ (Jazz Aktiviteiten Stichting Zeeland) is volop in
voorbereiding voor haar zestiende Jazzfestival in
Middelburg. Internationale toppers en plaatselijke bands
treden er op.
Jacques Cats kan gezien worden als de man die
nostalgische waarden tevoorschijn haalt. Ook nu weer is
er een magazine van hem verschenen. Het publiek staat
er voor in de rij.
®De Ford Mondeo is er al in vele uitvoeringen. In onze
autokrant Extra de Wagon. Verder aandacht voor talrijke
andere nieuwtjes uit autoland.
maal handmatig. Uiteraard pro
beerde ik dat machientje thuis na
te bouwen. Dat lukte niet. Toen
de stekker in het stopcontact
ging plofte'ie al uit elkaar".
Later kreeg hij wat nodig was om
professioneel te werken. „Ik heb
nu in ieder geval alle materiaal
dat nodig is om goed vakwerk te
kunnen leveren. En bij dat goede
vakwerk hoort niet alleen een pri
ma tatoe zetten. Daarbij hoort
ook dat je steriel werkt. Mijn
vrouw Loes steriliseert de boel al
tijd. Ze werkt in het ziekenhuis en
weet dus wat ze doet. Bovendien
trek ik altijd schone rubber hand
schoenen aan. Dat houdt ver
band met Aids. Je kunt per slot
van rekening niet voorzichtig ge
noeg zijn".
Rinus Souisa scoort niet alleen in
Middelburg en omstreken. Ook
Kinderen in Vlissingen hoeven
niet langer meer 'de grote
mensen:folders of- brochures
door te nemen. De VVV in de
Scheldestad heeft voor de jeugd
van vijf tot twaalf jaar een bro
chure gemaakt waarin alle at
tracties die ze aanspreekt zijn
ondergebracht. De brochure
kreeg de passende naam 'In Vlis
singen heb je geen kind meer aan
ze'. Ouders, leerkrachten, clubs
en groepsbegeleiders kunnen er
ideeën uithalen voor een feeste
lijk kindergebeuren.
Voor de dubbele betekenis van
de titel 'Verslaving(s) in zicht' is
met nadruk gekozen. Het dekt de
lading. Want: „De feiten over
jeugdverslaving moeten nu ein
delijk eens boven water komen",
stelt werkgroeplid drs Roel Eijs-
berg vast. Hij is hoofd van de af
deling kinder- en jeugdpsychiatrie
van het PZZ (Psychiatrisch Zie
kenhuis Zeeland) en kent de
praktijk.
„Steeds vaker blijkt dat meer fac
toren een rol spelen bij het ont
staan van verslavingsproblemen
bij jonge mensen. Het is nog
volstrekt onduidelijk wanneer en
hoe het experimenteren met bij
voorbeeld drugs uitgroeit tot een
echte verslaving. Wij zouden sa
men met iedereen die te maken
heeft met jeugdigen, zoals de
ouders, de school, de gemeente
en de hulpverleners het traject
moeten volgen dat leidt tot ver
slaving. Hoe verloopt die weg en
wat voor rol spelen gezinsproble
men, aanleg of andere sociale
factoren. En welke fases zijn
daarin te herkennen. Weten
schappelijk moet er nu eens op
een rijtje worden gezet wat er op
welk moment een cruciale rol
speelt. Maar daarvoor is het wel
nodig om met elkaar om de tafel
te gaan zitten. Daar is dit sympo
sium voor bedoeld".
Opvallend vindt Eijsberg dat als
een jonge verslaafde met justitie
in aanraking komt hij niet naar
het RIAGG maar de Reclassering
worden gestuurd. „Zo komt zo'n
jongen op de verkeerde plek te
recht. Het vergrijp staat dan cen
traal en niet het
verslavingsprobleem. Er zou veel
meer tussen de instellingen on
derling moeten worden samen
gewerkt. Maar daarvoor is er een
uitwisseling van gegevens en er
varingen nodig".
Eijsberg vindt ook dat scholen
moeten meewerken. „Om de
weg naar verslaving in beeld te
brengen kunnen ook de scholen
meehelpen. Wat zien de deca
nen? Hoe is de norm onder de
leerlingen? Lange tijd dachten
deskundigen dat het roken van
hash weinig schadelijke gevolgen
had. Onlangs verklaarden ver
schillende psychiaters dat vijf tot
tien procent van de cannabisge
bruikers zware problemen onder
vindt, variërend van
maatschappelijk niet kunnen
functioneren tot ernstige psycho
ses. Je kunt dus hardstikke gek
worden van hash, maar niemand
weet waarom de ene dat wel
overkomt en de ander niet".
Het gloednieuwe Arsenaal met
uitkijktoren staat natuurlijk pro
minent vermeld in de acht pagi
na's tellende brochure. Maar ook
de reptielenzoo Iguana waar jaar
lijks heel veel jeugd naar toe trekt
staat er in. Verder worden het
subtropisch Golfslagbad, de Ka
novijver en nog veel meer ge
noemd. Uiteraard de veel
jongeren tot de verbeelding spre
kende St. Jacobstoren heeft een
plaats gekregen in de brochure.
Immers: vanaf de St. Jacobsto
ren overzag de jonge Michiel de
Ruyter de zee waarop hij later zo
beroemd zou worden.
Ook voor groepen kinderen geeft
de nieuwe brochure tal van mo
gelijkheden. Groepsarrangemen-
ten in bioscoop Alhambra en
zwemmen in het Golfslagbad
met van alles er bij behoort vol
gens de brochure tot de moge
lijkheden.
Verder zijn er nog twee extraatjes
opgenomen in de brochure. Vlis
singen kent een kinderspeurtocht
door de stad. Daaraan kunnen
zowel groepen als eenlingen
deelnemen. Voor een regenachti
ge middag is er een kleurplaat af
gedrukt in de brochure
Volgens de organisatoren is het
de bedoeling om op dit sympo
sium feiten en cijfers boven wa
ter te krijgen van de verschillende
geledingen, die met jeugdigen te
maken hebben. In de ochtend ko
men vooral sprekers uit de psy
chiatrie aan het woord. Een
vertegenwoordiger van het minis
terie van WVC geeft een beeld
van de landelijke hulpverlening,
waarna een toespitsing volgt op
de Zeeuwse situatie, 's Middags
staan de problemen in het gezin
en drugpreventie op school cen
traal. De studiedag is met name
bedoeld voor medewerkers in de
jeugdhulpverlening, dekanen en
mentoren van scholen, gemeen
telijke beleidsmedewerkers, me
dewerkers van instellingen in de
jeugdgezondheidszorg (jeugd)po-
litie en ouders, die met dit pro
bleem te maken hebben. Met die
gegevens hoopt Eijsberg een ver-
volgbijeenkomst te kunnen hou
den. „Maar eerst moeten de
feiten boven tafel", argumenteert
de jeugdpsychiater.
Het Symposium 'Verslaving(s) in
zicht' wordt gehouden op vrijdag
14 mei van 9 tot 17. Voor infor
matie l.de Vries-Bellaart,
01180-26608.
Door een communica
tiestoring in het technisch
traject is in de advertentie
van de vogelbescherming
in de Faam en de Vlissin
ger van vorige week de
naam Gabor verwisseld
met Huson.
Wij stellen er prijs op te
melden dat er vanzelfspre
kend geen enkel verband
bestaat tussen Huson en
vogeljacht.
Faam/Vlissinger
Rinus Souisa, geconcentreerd bezig aan een tatoeage.
FOTO ANDA VAN RIET