Wist u
dat...
de basis van uw tuin
Bloeiende borders rond het gazon
De grondsoort vormt
Terrassen Ir
Coniferen
en zeewind
lastige
graskanten
Geniet van uw planten
door juist te planten
Tips voor
Zodra het er maar een klein beetje op lijkt dat het voorjaar begint te worden
schijnen de tuinliefhebbers te ontdooien. Er onstaat alom een bedrijvigheid die
er uiteindelijk toe moet leiden dat gedurende de gehele zomer plezierig buitens
huis kan worden geleefd wanneer het weer dat toelaat.
De aard van die bedrijvigheid verschilt bij nadere beschouwing nogal want de
één legt zich geheel toe op een groene tuin met uitsluitend bomen, heester en
andere planten. Een tweede kiest voor een ruim terras met daar omheen een
groenbeplanting, terwijl een derde zich volledig werpt op een betegelde of
bestrate patio met wat bordertjes zo links en rechts. Maar wat het ook is of
moet worden, een tuin moet worden aangelegd en wat nog belangrijker is: een
tuin moet goed worden onderhouden om er lang plezier aan te kunnen beleven,
ledereen doet er verstandig aan om vooraf, of in de loop der jaren, te vragen
om een goed advies als er zich problemen voordoen tijdens de aanleg of het on
derhoud van de tuin. Gelukkig zijn er altijd wel een of meerdere tuincentra of
hoveniers in de buurt waar men klaar staat met een deskundig advies of met
de meest geschikte beplanting, de juiste (en goede) gereedschappen en met
verantwoorde mest- en bestrijdingsmiddelen. Ga er gerust eens kijken, want kij
ken kost nog geen geld. U zult er beslist uw voordeel mee doen en bedenk dat
hoveniers of een tuincentrum in uw eigen omgeving vaak de beste informatie
bronnen zijn.
Bemestingsadvies
Tuinplan
Woensdag 1 mei 1991
DE FAAM - DE VLISSINGER
7
veel vaste planten extra
lang doorbloeien a/s u de uit
gebloeide bloemen regelmatig
wegneemt.
vaste planten als karmozijn-
bes, lampionplant, wilde-
manskruid, papaver en Iris
sibirica decoratieve vruchten
of zaaddozen vormen.
sommige vaste planten ab
soluut extra winterbescher-
ming nodig hebben (bijv.
pampasgras en vuurpijl) in de
vorm van een dik pak stro of
blad. Extra winterbescher-
ming is trouwens altijd goed
om verlies en schade te voor
komen.
vaste planten weinig ziekte-
gevoelig zijn a/s ze het naar
hun zin hebben.
vaste planten weinig onder
houd vragen.
heel veel belangrijke vrucht-
gewassen zoals appels en pe
ren tot de rozenfamilie
behoren.
rozen al duizenden jaren in
cultuur zijn en dat de roos
daarmee waarschijnlijk het
oudste om de bloemen ge
kweekte gewas ter wereld is.
het blad van diverse
heesterrozen in de herfst fraai
verkleurt.
de Bulgaarse olieroos (Rosa
damascena 'Trigintipetala') de
belangrijkste leverancier is van
de beroemde rozenolie.
coniferen al honderden mil
joenen jaren bestonden voor
dat er ook maar één loofboom
was.
de hoogste boom ter wereld
een conifeer is (een reuzense-
quoia in Californië van 112
meter hoog en met een sta-
momtrek van ruim 13 meter).
mammoetbomen (ook coni
feren) de meest volumineuze
bomen ter wereld zijn. De
grootste wordt geschat op
een gewicht van meer dan 2
miljoen kilo.
de oudste levende wezens
op aarde al weer coniferen
zijn: enkele 'britleconedennen
in Calif ornië zijn zeker 5.000
jaar.
er ook bladverliezende coni
feren zijn (Moerascypres, La-
rix, Pseudolarix en
Metasequoia).
de Metasequoia in 1941 in
China ontdekt werd, terwijl
men dacht dat deze soort al
miljoenen jaren uitgestorven
waren.
De Oostenrijkse den (Pinus ni
gra var. nigra) is bestand te
gen zeewind en vormt een
prima windkering. Het is een
breed opgaand boompje tot 3
meter hoog. Andere planten
die zeewind wel verdragen
zijn: Chamaecyparis lawsonia-
na, x Cupressocyparis ley/an-
dii, Cupressus arizonica
'G/auca', Picea omorika (de
Servische spar) en de Thuja
plicata
Eventuele actieperiode
Normale behandeling
Bovenstaande tabel geeft u enkele aanknopingspunten voor de geschiktste
tijdstippen in gazononderhoud.
Optimale actieperiode
Intensieve behandeling
Vanaf het voorjaar geeft een tuin volop de gelegenheid om een leuke hobby te bedrijven: zelf
een bloemstukje of zomerboeket maken.
Voor ieder die van zijn tuin wil
(gaan) genieten, zijn er talrijke
ideeën en toepassingen en voor
elk tuinprobleem bestaat een
oplossing. Maar tuinaanleg kan
eigenlijk niet aan het toeval wor
den overgelaten. Keuze en suc
ces van de beplanting staan en
vallen met de grondsoort, de ba
sis van uw tuin. Allereerst moet
u weten op welke grondsoort u
gaat tuinieren. Dat is niet alleen
belangrijk voor de latere planten-
keuze, maar ook om er achter te
komen hoe de grond bewerkt en
eventueel verbeterd moet wor
den.
Bij een bestaande tuin heeft men
over het algemeen niet te kam
pen met het probleem van puin
en rommel in de grond. Na "de
bouw van een huis zitten er ech
ter allerlei resten van bouwstof
fen in de grond. Hoe dichter bij
het huis, des te meer. Die rommel
moet er allemaal uit en het blijkt
vaak veel meer te zijn dan u voor
af dacht. Op de bestaande grond
van een tuin bij een nieuwbouw
huis wordt meestal een laagje
(van enkele centimeters dik) zgn.
'zwarte grond' aangebracht. Dit
is meestal humusrijke grond, stof
met een flink percentage organi
sche stof waarin planten goed
groeien. Houdt deze grond apart
als u de bodem gaat bewerken
en breng het er na afloop als de
klaag weer overheen.
Grond die bijvoorbeeld veel ijzer
bevat, heeft de neiging om een
zgn. oerbank te vormen. Dat is
een keiharde laag die geen water
doorlaat. Dat kan ook gebeuren
als er tijdens de bouw veelvuldig
met zware machines over de
grond is gereden. Zo' n laag moet
doorbroken worden om grond
water naar de plantewortels te
kunnen laten opstijgen en over
tollig regenwater te kunnen laten
afvoeren. Een van de beter ma
nieren van grondbewerking is het
spitten. Daardoor worden de bo
demlagen doorbroken en de
grond los gemaakt, eenjarig on
kruid wordt ondergewerkt en het
organische materiaal kan goed
inwerken. Bij harde lagen in de
bodem verdient het aanbeveling
om twee steken diep te spitten,
waarbij in de bovenste steek
eventueel gelijktijdig mest kan
worden verwerkt omdat daar de
plantwortels er optimaal profijt
van hebben.
Goede grond bevat alle voe
dingsstoffen die planten nodig
hebben. Sommige daarvan moe
ten in vrij grote hoeveelheden
aanwezig zijn zoals stikstof, fos
for en kalk. Planten hebben ech
ter ook spoorelementen in kleine
hoeveelheden nodig: koper, man
gaan, magnesium, borium en
ijzer. Bij het ontbreken van één of
meerdere voedingstoffen ont
staan er ziekteverschijnselen bij
de planten. Het is dan ook een
goede zaak om vooraf bij een
goed tuincentrum, een hovenier
of het Bedrijfslaboratorium voor
grond- en gewasonderzoek in
Oosterbeek (in België de labora
toria in Gent en Leuven) om een
goed bemestingsadvies te vra
gen. Als u zelf daarvoor de
grondmonsters neemt, moet u op
verschillende plekken in de tuin
een beetje grond verzamelen (iets
onder het oppervlak) en dit goed
mengen. Alleen dan krijgt u een
optimaal doorsneebeeld van uw
tuingrond.
Wanneer alle voorbereidende
werkzaamheden zijn uitgevoerd
kunt u gaan denken aan de in
richting van uw tuin. Dat vereist
een goed tuinplan waarin de in
deling vooraf op papier is vastge
legd. Teken daarom een
Rond het gazon worden vaak rij
kelijk bloeiende borders aange
legd. Daarvoor zijn veel planten
geschikt. Perkplanten als violen,
geraniums, begonia's, petunia's,
salvia's, verbena en alyssum die
nen daarbij als afwisseling van de
vaste planten.
Met een zogenaamde grasmaai-
kant van een rij platliggende klin
kers lost u het graskantenpro
bleem grotendeels op. Dit rijtje
klinkers langs de border verge
makkelijkt het maaien en houdt
het gazon in vorm, zonder dat u
de randen af hoeft te steken.
Rond een boom in het grasveld
kunt u een ruime cirkel klinkers
leggen. Binnen die cirkel is er
ruimte voor bodembedekkers.
Het voordeel van zo'n klinkercir
kel is dat u veel gemakkelijker om
de boom heen kunt maaien. Een
greppeltje tussen gazon en bor
der zorgt ervoor dat de aarde niet
zo gauw wegspoelt.
Een gezellig terras in de tuin doet 's zomers
maar al te vaak dienst a/s tweede huiskamer.
Goede bodembedekkers zijn
langlevende, laagblijvende en
breed uitgroeiende sierplanten
die de bodem afdekken.
Het kunnen zowel bladverliezen
de bossige planten zijn of krui
pende planten die uitlopers
vormen, als planten die zich via
wortelsstokken verbreden en
planten met liggende takken. De
beste geven in een of twee jaar
een gesloten bodemdek. Ook en
kele coniferen zijn uitstekende
bodembedekkers.
Bodembedekkers geven onkruid
na verloop van tijd geen kans om
eronder te groeien en ze zijn vaak
geschikt voor plekken waar an
dere planten niet willen groeien.
Bovendien zorgen ze voor een
prima microklimaat in de bo
venste bodemlaag. Ze besparen
enorm veel tuinwerk en zorgen
vaak voor een wintergroene bo
demlaag in de tuin.
plattegrond van uw tuin in de
juiste verhouding. Maak tevens
een schaduwkaart waarop u aan
geeft waar de zon 's ochtends, 's
middags en tegen het einde van
de dag staat en teken het scha
duweffect van huis, schuur, hoge
bomen en schuttingen op de ver
schillende tijdstippen van de dag
in.
Vervolgens stelt u een lijstje van
wensen samen ten aanzien van
de tuinonderdelen die u wenst:
een zitkuil, een terras, een speel
plek, een vijverpad of misschien
wel een zwembad. Dan wordt
het even puzzelen om voor de
verschillende onderdelen de bes
te plek in de tuin te geven en te
ken vervolgens de uiteindelijke
ligging van die tuinonderdelen op
de plattegrond. Maak dan een
lijst welke planten u waar wilt
hebben, nadat u eventueel met
uw tuincentrum of hovenier hebt
overlegd welke planten goed in
de schaduw kunnen staan en
welke beslist (veel) zon moeten
hebben.
Voordat de beplanting wordt aan
gebracht is het een goede zaak
als de tuin geheel is ontdaan van
onkruid. Er zijn veel lastige on
kruidsoorten die heel secuur met
wortels en al verwijderd moeten
worden omdat ze anders terug
blijven komen. Kweekgras, paar
debloemen, zevenblad en klaver
zijn daar enkele voorbeelden van.
Tot slot nog één opmerking: een
tuin wordt aantrekkelijker als de
ze minder plat is. Zelfs in een
klein tuintje zijn hoge en lage ge
deelten te maken. Een vijver ligt
natuurlijk altijd in het laagste ge
deelte van de tuin. De uitgegra
ven grond kan dan gebruikt
worden om ergens anders een
verhoogd gedeelte te maken. Ho
gere gedeelten van de tuin zijn al
tijd droger dan de laaggelegen
gedeelten. Houd daar bij de plan-
tekeuze rekening mee.
Als vaste planten in de border
kan bijvoorbeeld gekozen worden
uit chrysanten, primula's, anjers,
asters, astilbe en Engels gras. In
een border staan relatief veel
planten bijeen; de grond heeft
dus wel wat extra voedsel nodig.
Zest vaste planten in groepjes bij
elkaar. Let er wel op dat de bloei
tijden elkaar goed af moeten wis
selen en laat de groepen steeds
in grootte variëren. Zoek ook
steeds naar een goede harmonie
in vorm en kleur. Bij bloeiende
planten moeten de uitgebloeide
bloemen regelmatig worden ver
wijderd.
Kale plekken in borders kunnen
leuk worden opgevuld met zo
merbloeiende bollen en knollen
zoals anemonen, Abessijnse gla
diolen, zuidewindlelies, knolbe
gonia's en dahlia's. Die bollen
kunnen nog in april en mei wor
den geplant.
Er zijn ook planten die nog tot in
september bloeien zoals herfst-
aster, ridderspoor, liatris en laven
del. Phlox is dé augustusplant bij
uitstek. Het is in het algemeen
een sterke plant. Phloxen zijn er
in vele kleuren, van zachte
pasteltinten in rose, lavendel en
wit tot felle kleuren als rood en
paars.
Een bloeiende border rond een gazon, een beeldje in de tuin in combinatie met wat coniferen.
Kortom, een beeld van een hoekje in de tuin.
Zodra het een beetje voorjaar
wordt, is een gezellig aangekleed
terras een welkome buitenplek.
Om lekker te zitten, koffie of thee
te drinken of om een boek of
krant te lezen. Al dan niet in de
beschutting van een tuinscherm
of een andere vorm van beschut
ting. Op zomerse dagen is zo'n
terras ook een ideale plaats om
te zonnen of te barbecuen.
Afhankelijk van de grootte van
uw tuin kunt u kiezen voor één
groot zitterras of voor verschillen
de terrassen. Zo'n groot terras
ligt meestal vlak achter het huis,
niet te ver van keuken of kamer.
Wilt u meer sfeer en romantiek in
uw tuin - en heeft u er de ruimte
voor -, dan kunt u ook diverse zit
jes maken die afhankelijk van
jaargetijde en uur van de dag te
gebruiken zijn, zowel in de zon
als in de schaduw.
Er is keuze uit veel verschillende
terrasbestratingen. Voor een har
monieus effect kunt u het beste
die materialen uitzoeken, die
goed bij uw type tuin of woning
passen. Voor een natuurlijke tuin
kiest u bijvoorbeeld natuursteen,
baksteenklinkers, kiezels, zwerf
keien en hout. Voor een speels
effect mag de bestrating best
wat onregelmatig worden ge
legd. Verschillende soorten
bestratingsmaterialen zijn vaak
heel goed door elkaar te gebrui
ken maar let er daarbij wel op dat
het geheel niet te onrustig wordt.
Vernieuwen
Onkruidbestrijding
Sproeien
Zomerbemesting
Herfstbemesting
Een plant is een levend wezen
dat met zorg behandeld wil wor
den. Wanneer u die zorg vanaf
het begin geeft, zult u het hele
planteleven lang plezier hebben
van uw werk. Op de juiste wijze
planten is het halve werk.
Zorg daarom in de eerste plaats
dat u weet welke groeieisen de
plant stelt en zoek een plek uit
die de plant de beste kansen
geeft. Dus geen planten die
graag in de zon staan op een
schaduwrijke plek zetten of
droogteplanten een natte stand
plaats geven. Let ook op de om
vang uie ue planten uiteindelijk
kunnen krijgen en geef ze daar
voor de ruimte. Koop geen plan
ten die voor uw tuin te groot
worden. Het is zonde om bijvoor
beeld bomen na enkele jaren te
moeten kappen. Vooral met snel
groeiende coniferen wordt deze
fout nogal eens gemaakt. Plan
ten die het op hun standplaats
niet naar de zin hebben, doen het
niet goed, worden ziek, verkwij
nen of verdwijnen zelfs helemaal.
Zorg dus dat u weet waar u wat
kunt planten. Uw leverancier kan
u alle benodigde informatie ge
ven.
Een plantgat maakt u als
volgt: Graaf een voldoende
ruim en diep gat. Iets groter
dan eigenlijk nodig lijkt. Verbe
ter de grond in het plantgat
met bijvoorbeeld turfmolm,
tuinturf of potgrond. Geen
verse mest gebruiken want
dap verbranden de wortels.
Zo gaat u te werk als u twee steken diep wilt spitten.
Wanneer u besluit tot de aanleg
van een gazon moet zich aller
eerst de vraag voordoen: wil een
mooi siergazon of een practisch
gebruiksgazon? Elk type gras
heeft zo zijn voor - en nadelen.
Luxe gras is erg gevoelig voor in
tensief gebruik en vraagt vrij veel
aandacht en onderhoud. Ge-
bruiksgras daarentegen is erg ge
schikt om op te lopen en te
spelen; het vraagt minder aan
dacht en groeit vrij snel.
Bij de voorbereidingen voor het
inzaaien van gras moet veel aan
dacht worden besteed aan het
egaliseren van de grond. Voor
grotere gazons kunt u de grond
aanrollen met een gazonrol (te
huur bij de tuinspecialist), maar
voor een klein gazon is de benen
wagen voldoende, al schuifelend
op uw klompen of met plankjes
onder uw laarzen wordt de bo
dem aangedrukt. Daarna nog
even licht harken en het opper
vlak controleren met een span-
touwtje. De grond mag echter
nooit té vast zijn want dat komt
de waterhuishouding niet ten
goede.
Het zaaien gebeurt het best bij
windstil weer en dicht bij de
grond; als het graszaad vooraf
gemengd is met scherp zand
wordt .stuiven voorkomen. Bo
vendien ziet u duidelijk waar en
hoeveel er gezaaid is. Na het zaai
en het zaad ondiep inharken (niet
op hoopjes!). U kunt nog nazaai-
en op plekken waar dat nodig is
tot zes weken na het inzaaien.
Let er daarbij op dat de bodem
voldoende vochtig is en een tem
peratuur heeft van niet lager dan
10 graden Celcius.
GA '/ONONDERIIOUD VAN MAAND TOI MAAND
Mosbestrijding
Verticuteren
Voorjaarsbemesting
Maaien
Alle veredelde struikvormige ro
zen (dus ook miniatuur- en stam
rozen) worden in het voorjaar (na
de vorst) kort ingesnoeid.
Snoei terug op 3 tot 5 ogen
(nieuwe uitlooppunten) per tak.
Snoei altijd vlak boven een naar
buiten wijzend oog. Haal zwakke
takjes helemaal weg. 's Zomers
moeten uitgebloeide bloemen
weggenomen worden en laat in
de herfst het onrijpe hout omdat
dit toch bevriest. Zogenaamde
'wilde scheuten' die van onder
het occulatiepunt komen, met
een helemaal wegnemen zodra u
ze ziet. Bij stamrozen kan zo'n
scheut ook bovenaan de stam
vlak onder de veredelde taken te
voorschijn komen omdat het oc
culatiepunt daar hoog zit.
Klimrozen (dus ook treurrozen)
groeien anders en worden dus
ook anders gesnoeid. Van de lan
ge basisscheuten blijft u af. De
plant bloeit aan de zijtakken van
die basisscheuten die ieder jaar
verder uitgroeien en weer aan de
uiteinden bloeien. Wordt de plant
daardoor in het midden kaal,
Een wilde scheut bij een
roos moet direct worden weg
genomen.
snoei de zijtakken dan in het
voorjaar in op 3 tot 5 ogen (dus
net als bij struikrozen). Goed
groeiende planten vormen trou
wens regelmatig nieuwe basis
scheuten. U kunt de plant
verjongen door oude scheuten
weg te snoeien als er nieuwe
voor in de plaats gegroeid zijn.
