.Jï
po/mttdie
schooneiibeig
boortoestellen
MIDDELBURG EN DE VOC
vv
A
Mode
Het uur van de waarheid
bij eerste optreden in
jongerencentrum Midgard
Groeneveld opticiens
DE FAAM
Wat te melden? Postbus 5017, 4330 KA Middelburg
Woensdag 17 juni 1987
Mariekerke
Opbouwwerk
The Flushing Girls
Zaalvoetbal
Prima Donna
Kapasi
Monstertocht
Rommelmarkt
Monumentenwacht
ALLE MERKEN VOORRADIG
GRATIS PROEFPERIODE
VRIJBLIJVEND BEZOEK AAN HUIS
LEVERANCIER ALLE ZIEKENFONDSEN
Zomerfeest
Ypsilon
Monopolie
Lange reis
Veel gezonken
Pleegzorgadressen
Uitstel/afstel?
Gehandicaptensport
Zomerkamp
MAC de Zeeuwen
Toertocht
Protest
Walerrecreatie
Kerken
Schildersbuurt
Gevonden voorwerpen
INPAKKEN,
WEGWEZEN...
Het konstante aanbod
uit de internationale modewereld dat permanent
bij ons in de winkel aanwezig is geeft u de zekerheid er altijd
modieus bij te lopen.
De Piek opent
met nieuw image
van froo8sen
MIDDELBURG,
NIEUW NIEUW NIEUW NIEUW NIEUW NIEUW
sportief-jong
nonchalant
en gemakkelijk
draagbare mode
voor hem en haar
Korte Geere 1 4331 Middelburg
EEN VERTROUWD GEZICHT OP EEN NIEUW ADRES
ZEEUWSE POPDAG VOOR NIEUWE BANDS
-V
V
Het college van b. en w. van Ma
riekerke zal tijdens de raadsverga
dering van donderdag 23 juni de
raad onder meer voorstellen een
voorbereidingsbesluit te nemen ten
behoeve van de bouw van een
auto-showroom aan de Zuidweg.
Verder buigt de raad zich over de
vacature van een gemeentewerk
man, het ontslag van de gemeente
secretaris en de programma's voor
1987 in verband met de Rijksrege
ling Basiseducatie. De vergadering
begint om 19.30 uur en wordt ge
houden in het gemeentehuis.
De Stichting Opbouwwerk Vlissin-
gen komt dinsdag 23 juni bijeen in
Bachten Komme in Vlissingen om
te gaan vergaderen. Punten die
daarbij aan de orde komen zijn
onder meer de benoeming van een
lid in het dagelijks- en algemeen
bestuur, de vervulling van een va
cature van bureau-secretaresse, de
verslaggeving van de diverse com
missies en de verschillende activi
teiten. De vergadering begint om
20 uur.
The Flushing Girls (uit Vlissingen
dus) hebben afgelopen zondag tij
dens een wedstrijd in Den Haag de
bronzen medaille gehaald in de
klasse 'dancetwirlteams senioren'.
In de categorie Groepen twirling
werd een eervolle zilveren medaille
behaald. Het Holland Institute of
Twirling tekende voor de organi
satie van deze wedstrijden.
De sc 'Torna' uit Oost-Souburg
houdt op zaterdag 20 juni een
zaalvoetbaltoernooi met als inzet
de 'El Toro Cup'. Aan dit toer
nooi nemen acht teams deel, die
worden onderverdeeld in twee
poules. Het sportieve gebeuren
wordt gehouden in sporthal Bas-
ken burg in Vlissingen en begint
om 12 uur. De finales zijn rond
16.25 uur.
De werkgroep voor lesbische vrou
wen in Zeeland, Prima Donna',
houdt als laatste thema van dit sei
zoen een filmmiddag. Vertoond
wordt de bioscoopfilm 'Anne
Trister'. De film begint om 15.30
uur en wordt gedraaid in 'Jet' aan
de Zusterstraat 13 in Goes. In de
maanden juli en augustus is er te
vens op de eerste zaterdag een
café-avond bij Prima Donna.
Kapasi heeft voor zaterdag 20 juni
een midgetgolf op het programma
staan. Dat minigolfen gebeurt op
het recreatiepark 'De Hollandse
Hoeve' in Goes en begint om
19.30 uur. Na afloop kan er wor
den gedanst op muziek die wordt
verzorgd door drive in disco 'De
Vips'. Ook zij die 'Kapasi', een
vereniging voor alleenstaanden tot
45 jaar een warm hart toedragen,
zijn van harte welkom. Inlichtin
gen: 01100 - 12316 of 01102 -
2709.
De toerrijders van 'Theo Middel
kamp' die donderdag 18 juni de
monstertocht Parijs-Middelburg
rijden, worden tussen 20 en 21 uur
op de Markt in Middelburg ver
wacht. Daar worden de rijders
ontvangen door burgemeester mr.
Chris Rutten en zal de toerclub de
bijeengefietste tandems aan een
delegatie van 'Vijvervreugd' over
handigen.
Zaterdag 20 juni houdt de Vlis-
singse korfbalvereniging 'Seolto'
haar jaarlijkse rommelmarkt. In
totaal zijn er ongeveer tien kramen
met boeken, speelgoed, planten,
potten en pannen en al wat dies
meer zij. De rommelmarkt wordt
gehouden op het VCB-terrein aan
de Zuidbeekseweg in Vlissingen en
begint om 10 uur. Op hetzelfde
terrein worden ook een ringrijderij
en een vogeltjesmarkt gehouden
en rond 13 uur is er een de
monstratie van de jeugd
brandweer.
Mevrouw G. de Vries-Hommes,
lid van gs van Zeeland, opent
woensdag 24 juni het depot van de
Regionale Stichting Monumenten-
wacht Zeeland in Nieuw en Sl.
Joosland. Na de opening, die om
klokslag 15 uur plaats vindt is er
vanaf 16 uur een open huis voor
abonnees en belangstellenden. Het
nieuwe depot is gevestigd Achter
de Kerk 2-4.
Goes, Oostsingel 94, tel. 01100-27215
Middelburg, Korte Geere 27, tel. 01180-13113
Terneuzen, Axelstraat 33a, tel. 01150-30233
Het COC-Walcheren viert zater
dag 20 juni het 'zomerfeest', dat
in het teken staat van de 'roze
week'. Tijdens die viering is er
weer volop gelegenheid om te dan
sen en is er allerlei informatie op
het gebied van homosexualiteit.
De festiviteiten worden gehouden
in het pand Dam 12/14 in Middel
burg en beginnen om 21 uur.
Ypsilon, de vereniging voor
ouders en andere familieleden van
chornisch psychotische of schizof
rene mensen, houdt op woensdag
24 juni in het pand aan de
Vlasmarkt 6 in Goes een informa
tieavond. Op deze avond komen
onder meer zaken aan de orde zo
als symptomen, medicatie en hulp
verlening. De psychiater J. Bakker
is aanwezig om vragen te beant
woorden. De informatieavond be
gint om 19.45 uur. Inlichtingen:
01100 - 12221 of 01182 - 2006.
De braderie in Middelburg in
het teken van de VOC. En
daarom dook stadsarchivaris
Peter Sijnke op ons verzoek
in de archieven en
sprokkelde het een en ander
bij elkaar over Middelburg
en de VOC.
Specerijen en andere produkten
uit Oostindië waren gewild èn
kostbaar in de 16e eeuw. De Por
tugezen bezaten aanvankelijk het
monopolie op deze handel. Na de
breuk met Spanje (de Tachtigjari
ge Oorlog) wilden de Noordelijke
Nederlanden zelf rechtstreeks
handel met Indië drijven. Daar
om werd in 1594 te Amsterdam
een zogenaamde Compagnie
van Verreopgericht. Doel: een
reis naar Indië.
De eerste vaart naar de Indische
archipel vond kort daarop daad
werkelijk plaats (1595-1597). De
ze tocht en vooral de tweede reis
naar Indië (1598-1599) had de
oprichting van verschillende
Compagnieën van Verre tot ge
volg, te Middelburg, Veere, Rot
terdam en Amsterdam. Samen
werking was voorlopig ver te
zoeken...
Maar in 1602 kwam op initiatief
van de raadpensionaris van Hol
land, Johan van Oldenbarnevelt,
de Verenigde Oostindische Com
pagnie (VOC) tot stand! Het was
een naamloze vennootschap met
een beginkapitaal van bijna 6Vi
miljoen gulden. Het bestuur werd
gevormd door bewindhebbers,
verdeeld over zes kamers (kanto
ren): Amsterdam telde 20 bewind
hebbers, Zeeland (de kamer Zee
land zetelde te Middelburg) 12 en
de kamers in Delft, Enkhuizen,
Hoorn en Rotterdam elk 7. Een
commissie daaruit, de Heren
XVII (8 uit Amsterdam, 4 uit
Zeeland, 1 per kleine kamer en
het 17de lid wisselend uit Zeeland
en één der kleine kamers), vorm
de het dagelijks bestuur van de
VOC. Verder waren er nog ver
schillende adviescolleges.
De compagnie kreeg van de
Staten-Generaal het monopolie
wat betreft de handel en scheep
vaart ten oosten van Kaap de
Goede Hoop of voor het gebied
bereikt door de Straat van Ma-
gelhaes.
Bovendien kreeg de maatschappij
talrijke souvereine rechten (zoals
bijvoorbeeld het recht om eigen
munten te slaan). Daarom heeft
men de VOC -terecht- wel de
grootste handelsonderneming van
de 17de en 18de eeuw genoemd.
Deze multinational met haar
gouveneur-generaal in Batavia en
haar factorijen (handelsposten)
op talrijke plaatsen in het Verre
Oosten, ondermeer sedert 1641
op het kunstmatige eilandje Deci-
ma bij Nagasaki voor de Japanse
kust, bestond tot 1798.
De kamer van Zeeland te Middel
burg nam binnen de VOC een be
langrijke plaats in. Na de Amster
damse kamer was de Middelburg
se de belangrijkste van ons land.
Een groot kantoren- en pakhui-
zencomplex verrees aan de Rot-
terdamsekaai. In 1711 werd dit
Oostindische Huis van een nieuwe
voorgevel voorzien. Onder de
naam van Entrepot is het pand bij
vele ouderen nog wel bekend. Het
ging helaas op 17 mei 1940 verlo
ren toen daar de eerste voltreffer
tijdens het Duitse bombardement
viel. De gemeente Middelburg is
voornemens aan de huizen die
zich thans ter plekke bevinden een
bescheiden gedenkplaat te be
vestigen.
Behalve het Oostindisch Huis was
Ansicht van een Oost-Indisch Huis, die in het bezit is van het
gemeente-archief Middelburg.
te Middelburg ook een Oostindi
sche Werf gevestigd (achter de
Kinderdijk). Slechts de woning
van de opperequipagemeester
(anno 1616) herinnert nog aan de
ze werf. Dit VOC-gebouw zal, zo
als het er nu naar uitziet, helaas
niet bestemd worden als onderko
men voor het Middelburgse Ge
meentearchief, maar een luxe ho
recagelegenheid gaan herbergen.
Uiteraard bevonden zich ook de
nodige pakhuizen van de compag
nie in de stad. Pakhuizen, waar
de rijke waren uit de Oost, als
kruidnagelen,nootmuskaatka
neel, peper,koffie, thee en textiel
(zijde en katoen) werden op
geslagen.
Hoe lang deed zo'n Oostindië-
vaarder nu over een reis? Dat va
rieerde, maar men bleef over het
algemeen toch gauw één of meer
dere jaren weg. Kijken we bij
voorbeeld naar een willekeurige
reis van het compagnieschip "De
Pallas", waarop de Middelburger
Jan Willem Daman opperchirur
gijn (zeg maar scheeparts) was,
dan zien we dat het schip ruim
1 Vi jaar over een retourreis deed.
Daman heeft een journaal bijge
houden waarin hij de reis be
schrijft die "De Pallas" tussen 7
november 1766 en 18 juni 1768
maakte. Het VOC-schip vertrok
vanuit Nederland naar Kaap de
Goede Hoop (de vaste verver-
singspost van de VOC), vandaar
naar Batavia, vervolgens naar
China en tenslotte via Kaap de
Goede Hoop weer terug naar het
vaderland. Heel wat opvarenden,
zagen hun huis en verwanten
nooit weer: ziekten, stormen, pi
raten, verraderlijke kusten eisten
hun tol. Daman doet in zijn unie
ke journaal, dat in het Middel
burgse Gemeente-archief berust,
verslag van de medische bijzon
derheden aan boord tijdens de
voornoemde reis.
Niet alleen veel schepelingen keer
den nooit weerom, dit gold ook
voor de VOC-schepen èn hun la
ding. Er ligt nog heel wat op de
bodem van de zeeën en oceanen
uit de compagniestijd. En dat is
ook geen wonder als we bedenken
dat in nog geen twee eeuwen tijd
de VOC 4.720 keer een schip naar
Azië heeft uitgereed. Aan boord
van al die schepen hebben zich in
totaal -naar schatting- bijna een
miljoen mensen bevonden.
Over die ladingen gesproken, wat
dacht u van de miljoenenop-
■brengst van de wonderwel goed
geconserveerd gebleven "Nan
king cargo", de lading van het
VOC-schip "De Geldermalsen"?
De veiling van deze lading,
hoofdzakelijk porcelein, bij het
Veilinghuis Christie te Amster
dam was verleden jaar wereld
nieuws, mede vanwege de record-
prijzen die voor de stukken wer
den betaald. Ook de gemeente
Middelburg en het Zeeuws Mu
seum kochten toen enkele stuk
ken. Enige jaren eerder, in 1983,
was hel voor de Walcherse kust
vergane VOC-schip 7 Vliegent
Hart" in het nieuws. Beide sche
pen waren eigendom van de Ka
mer Zeeland en afkomstig uit
Middelburg.
Zo haalt de VOC nog regelmatig
de pers. Het is daarbij wel jam
mer dat hoofdzakelijk naar de
spectaculaire kam gekeken wordt
(de schatgraverij) en er veel te
weinig aandacht aan gedegen on-
derwaterarcheologisch onderzoek
wordt besteed.
De VOC heeft gedurende haar
bestaan grote winsten behaald,
waarvan het vaderland en steden
als Middelburg hebben meegepro
fiteerd. Natuurlijk moeten we on
ze ogen voor de negatieve aspec
ten van deze "handel" niet slui
ten, want er was duidelijk sprake
van een eenrichtingsverkeer: alle
gelden vloeiden richting Neder
land, de Aziatische bevolking
profiteerde nauwelijks mee!
Toch is het een aardige gedachte
deze vroege multinational eens in
de schijnwerpers te zetten. Dat
gebeurt momenteel landelijk: een
rondreizende tentoonstelling be
licht de VOC in al haar facetten.
In Zeeland, en met name te Mid
delburg (als oude VOC-zetel) zal
zelfs sprake zijn van een heel
VOC-festival, met tentoonstellin
gen, publicaties en een congres (in
de komende maanden juli-
augustus-september). Vooruitlo
pend daarop staat dit jaar de
Middelburgse braderie in het te
ken van de roemruchte VOC.
Peter Sijnke
Afbeelding van Oostindische pakhuysenin 1696 in het bezit van het gemeentearchief Mid
delburg.
Steeds opnieuw zijn er weer men
sen nodig die zich beschikbaar
stellen als pleeg- of opvangadres
voor kinderen en jongeren. Door
allerlei omstandigheden kan het
voorkomen dat een kind voor kor
tere of langere tijd niet door de ei
gen ouders kan worden verzorgd.
De Centrale voor Pleegzorg in
Zeeland, die dit soort zaken regelt,
zit dringend te springen om adres
sen in en om de grotere plaatsen in
Zeeland, die jongeren boven de 12
jaar willen opvangen. Om in Zee
land meer bekendheid te geven
aan de vraag voor pleegzorgadres
sen voor verschillende vormen van
opvang, staat de Centrale voor
Pleegzorg de komende tijd op di
verse braderieën en markten. Zo
zijn zij aanwezig op de Middel
burgse braderie op 18, 19 en 20 ju
ni en op 27 juni op de Waterloo-
pleinmarkt in Oostburg met een
stand om informatie te verstrek
ken over de mogelijkheden. In
lichtingen: 01180 - 14955.
Op de agenda van de gemeente
raadsvergadering van Vlissingen
op 27 juni 1986 stond een brief
vermeld van de Stichting Op
bouwwerk Vlissingen over de
doeluitkering voor de woonconsu
ment. De bedoeling van dat agen
dapunt was om een pré-advies uit
te brengen. Tot op heden is dat
kennelijk nog niet gebeurd, want
in een brief aan de raad verzoekt
de Stichting nu eindelijk eens ant
woord te geven op hun brief van
27 mei 1986.
Staatssecretaris Dees van WVC
heeft vrijdag 12 juni de brochure
'Sport voor Gehandicapten; alle
mogelijkheden in Nederland op
een rij ontvangen uit handen van
de heer C.F. Pouw, voorzitter van
het Interprovinciaal Overleg Sport
(IOS). De brochure is een geza
menlijke uitgave van het IOS en
de Federatie Sport Gehandicapten
(FSG). Volgens het IOS en de FSG
zijn er in Nederland tienduizenden
gehandicapten die wel kunnen en
willen sporten, maar niet weten
waar ze terecht kunnen. Beide or
ganisaties hebben daarom het ini
tiatief genomen om de informatie
voorziening op dit gebied te verbe
teren. De brochure is vooral
bestemd voor het kader van sport
verenigingen, gemeenten en wer
kers in de gezondheidszorg.
Voor de kinderen in de leeftijd
van 6 tot en met 12 jaar heeft 'Het
Woltershuis' in Vlissingen weer
een zomerkamp op het program
ma staan. Het zomerkamp vindt
plaats vanaf zaterdag 11 en wordi
gehouden in Zeeuws-Vlaanderen.
Er wordt overnacht in tenten. Tij
dens die vakantie wordt er natuur
lijk van alles gedaan, zoals sport,
spel, een dropping en allerlei ande
re activiteiten. Voor de ouders is
er dinsdag 16 juni in het 'Wolters
huis een bijeenkomst waar zij uit
leg krijgen over de gang van zaken
op het kamp. Inlichtingen: 01184 -
14660.
De Motor- en Autoclub 'De Zeeu
wen' uit Vlissingen houdt zaterdag
20 juni een oriënteringsrit voor au
tomobilisten en motorrijders. De
rit wordt verreden op Walcheren
over goed begaanbare wegen.
Deelname is mogelijk voor leden
en niet-leden in de A- en B-klasse.
Inschrijving voor deze rit is moge
lijk van 18.30 tot 19.30 uur in
Skandia Resto in Vlissingen, waar
ook de prijsuitreiking plaatsvindt.
De eerste deelnemer start om 19
uur.
Fietsliefhebbers kunnen zaterdag
20 juni weer fors op de pedalen.
Op die dag namelijk heeft de toer
club Vlissinger een tocht op het
programma staan over de afstan
den 30- en 60 kilometer voor de re
creatieve fietsers en 90 en 175 kilo
meter voor de getrainde fietsers.
Inschrijven en starten kan vanaf 8
tot 14 uur bij de 'Kanovijver' in
Middelburg. Sluiting en eindcon
trole is om 18 uur. Na afloop ont
vangt iedereen die de tocht heeft
volbracht een herinnering. Inlich
tingen: 01184 - 19630.
Het FNV gaat donderdag 18 juni
in de 'Prins van Oranje' in Goes
protesteren tegen de plannen van
het kabinet om aan de gezond
heidszorg te gaan sleutelen. Dat de
tandartshulp uit het zieken
fondspakket wordt gehaald en 25
gulden neertellen voor een verwijs-
kaart vindt het FNV een onaan
vaardbare zaak en daar wordt dus
donderdag met kracht tegen ge
protesteerd. De bijeenkomst be
gint om 9.30 uur.
De waterrecreatiekrant 'Waterre
creatie in Zeeland 1987' is uit. De
nieuwe editie geeft de nodige in
formatie over zwemmen, varen,
surfen, duiken en sportvissen. On
derdeel van die krant is een over
zicht van de zwemwaterkwaliteit
in Zeeland. De kwaliteit van het
zwemwater is met verschillende
kleuren aangegeven. De krant is te
verkrijgen bij alle VVV-kantoren,
campinghouders, hotels, banken
en gemeentehuizen.
De leden van de Stichting Oude
Zeeuwse Kerken maken op 27 juni
een excursie naar Schouwen-
Duiveland waar een aantal fraaie
kerken wordt bezichtigd. Op het
programma staan onder meer de
kerken van Zierikzee, Renesse,
Haamstede en'Burgh. Aansluitend
brengt het gezelschap een bezoek
aan Neeltje Jans. Wie mee wil met
deze excursie kan bellen: 01180 -
13823.
Het comité Schildersbuurt in Vlis
singen vergadert donderdag 18 ju
ni in het clubgebouw van de Joe
goslavische vereniging in Vlissin
gen. Op de agenda staan onder
meer de verslaggeving van de di
verse commissies, de te bespreken
punten met de wijk brigade van de
gemeentepolitie, de stand van za
ken met betrekking tot de kabelte
levisie en de bodemverontreiniging
aan de Van der Helstlaan. De ver
gadering begint om 20 uur.
Bij de gemeentepolitie in Vlissin
gen zijn in de periode van 3 juni
1987 tot 10 juni 1987 de volgende
voorwerpen aangegeven: bankbil
jet; heVenbril; schuurbanden; bre
de riem; goud/zilverkleurig da
meshorloge; goudkleurig dames
horloge; blauwe damesjas (half
mei); zwarte en paarsachtige por
temonnee; fietssleutel; bos sleu
tels; 2 sleutels in etui; plm. 4 sleu
tels aan hanger; tas met o.a.
kleding.
Aangegeven dieren: bij particulier:
dwergpapegaai. In asiel: witte
volw. poes, oude rode (gec.) kater.
Inlichtingen, maandag t/m vrij
dag van 9.00 tot 12.00 uur en van
14.00 tot 16.00 uur.
Het gratis info-pakket over kontaktlenzen
ligt voor u klaar!
Goes, Lange Vorslstraat 106
Middelburg, Lange Delft 24
Vlissingen. Lange Zelke 93
Wie het nieuwe image van uit
gaanscentrum De Piek (ja aan de
Hellebardierstraat) in Vlissingen
wil bekijken kan dat vanaf vrij
dag 19 juni. Op die dag wordt na
melijk een receptie gehouden tus
sen 17 en 19 uur in de geheel ver
nieuwde De Piek, voorheen jon
gerencentrum.
Hans Bommelje en Gilles Spar-
rentak exposeren werk met be
trekking tot het vernieuwde ima
go. Verder zijn er zeefdrukken
van Jos Brouwer.
maar uw kostbare vakantie
wel laten verzorgen door
onze reis-enthousiaste en
deskundige medewerkers.
HOBdND NTERN4TIOH41
Retsburo
Londensekaai 19.
Tel. 01180-27758
Voor een aantal popgroepen van Zeeuwse bodem breekl zater
dag 20 juni het uur van de waarheid aan. Dan namelijk treden
ze voor de eerste keer op. In jongerencentrum Midgard wordt
die dag een Zeeuwse popdag gehouden. Het muzikale gebeuren
begint om vier uur 's middags en gaat door tot in de kleine uurt
jes. De opzet: beginnende bands de gelegenheid geven podium-
ervaring op te doen.
Het programma vermeldt groe
pen die zeer verscheiden zijn qua
stijl. Midgard zal bijvoorbeeld
daveren op zijn eeuwenoude
grondvesten door hardrock, maar
ook de meeslepende reggae komt
aan bod. Verder is het fenomeen
garage-rap vertegenwoordigd, dat
ondermeer wordt gespeeld door
Freak Foundations. De muziek
van deze groep is beïnvloed door
Trouble-funk en Vanita six. Deze
formatie beschouwt het optreden
in Midgard als een try-out.
Het programma: 16 tot 16.30 uur
Mastertimekeeper, (hardrock),
16.40 tot 16.55 The Ganja Crew
(rap), 17.05 tot 17.25 Final Ob
session (psycho wave) en 17.35 tot
18 uur (Hotchpotch) (onbekende
stijl). Het avondprogramma
wordt geopend (20.30 tot 21.30
uur) door Cornercats (rock-a-
billy) en vervolgens: Dasjan (reg
gae) 21.45 tot 22.15 uur, Freak
Foundations (rap) 22.30 tot 22.50
uur, Booze Brothers (trash) 23.05
tot 23.45 uur en Tissue (rhythm 'n
blues) 24 tot 01.00 uur.
Freak Foundations, try-out in Midgard.
