Neeltje Jans
Geld voor
gezondheidszorg
BOEKDRUKKERS TE MIDDELBURG
ontwerp-vergunning
stormvloedkering
oosterschelde
COSTVYMEN'
DE FAAM
Technologie
Natuur
Bezoekers
Kosten
Informatieblad
De provincie heeft vijftig duizend gulden te besteden aan
subsidies voor patiëntenverenigingen. Er zijn diverse aan
vragen voor een provinciale bijdrage ontvangen. De staten
commissie voor welzijn heeft ze afgelopen maandag
besproken.
VOGG
Crohn
Zeelandia-run
BOSK
Ypsilon
Psoriasis
ANIB
Ouder
verenigingen
Patiënten
vereniging
COMMISSIES
Welzijn doven
IN BE HOM I'
ZEELAND T,
ORDONNANTIËN
SCHRYFBEH OEFTEN S.
SCHOOLGOED.
provinciale griffie
ABDIJ
wmm.
Foto Rijkswaterstaat.
Vorige week zijn de plannen voor Neeltje Jans en de mogelijkheden
tot realisering van die plannen in Middelburg gepresenteerd.
Het plan bestaat grofweg uit twee onderdelen. Het ene betreft de
natuur en het andere technologie. De technologie moet worden ge
concentreerd aan de noordkant van het voormalige werkeiland in
de monding van de Oosterschelde.
Tot de technologie worden gerekend het ir. J.W. Topshuis, wind
turbines aan de buitenhaven, de reservepijler op de bodem van de
bouwput Schaar, drie koepels met tentoonstellingsruimten, een
voetgangersbrug, fonteinen, parkeerplaatsen, horecagelegenhe
den en een world fish centre.
De overige ruimte op Neeltje Jans is bedoeld als natuurgebied, zij
het dat enkele onderdelen zijn gereserveerd voor activiteiten van
rijkswaterstaat en dat de dam tussen de bouwput Schaar en de be-
tonhaven mogelijk een functie krijgt in de mosselfijnverwatering.
Het is de bedoeling, dat de be
bouwing op de noordkant van
Neeltje Jans op elkaar wordt af
gestemd en dat de onderdelen
gemakkelijk bereikbaar zijn.
Tussen het parkeerterrein, de
koepels, de pijler die droog
komt te staan en het Topshuis
komt een eilandelijke busver
binding met een vaste route.
Tussen het parkeerterrein en
het deel waar de koepels ko
men, moet een voetgangers
brug worden gebouwd, die op
22 meter hoogte komt. Onder
een der koepels wordt het pro
ject "Nederland-Waterland"
gedacht. De Nederlandse wa
terhuishouding van de laatste
duizend jaar zal er uit de doeken
worden gedaan. De opbouw
moet zo zijn, dat iedere leek het
gebodene kan begrijpen, maar
ook mensen die al het een en
ander weten van de Nederland
se Waterhuishouding moeten er
aan hun trekken kunnen komen.
Om steeds iets nieuws te bie
den en daardoor dezelfde men
sen vaker naar Neeltje Jans te
trekken - zullen wisselten
toonstellingen worden inge
richt. Steeds echter zal water
het centrale thema zijn. Alle in
formatie over de Deltawerken
wordt geboden in het Topshuis.
Buiten de koepels wordt het ge
bied ingericht met onderdelen
als polders, dijken, water en
veenkussens. Het publiek zal in
de gelegenheid zijn experimen
ten vanuit de waterhuishouding
uit te voeren.
Er moeten zes windturbines ko
men op de havenarm van de
Buitenhaven. Verwacht wordt,
dat zij gezamenlijk 1,7 kWh aan
energie leveren, wat genoeg is
voor het grootste deel van de
elektriciteitsbehoefte op Neeltje
Jans. Volgens de stichting
Energie Anders is een rendabele
exploitatie mogelijk. Er wordt
verder een tentoonstelling inge
richt met aandacht voor
energie-opslag, getijdenenergie
en dergelijke. De expositie komt
onder de tweede koepel.
Het world fish centre wordt aan
de zuidkant van de koepelbe
bouwing gesitueerd. Behalve
voor de zakelijke aspecten, zo
als een beurs en een handelsge
bouw, is er ruimte voor een
aqarium, een visexpo en een
-maricultuurcentrum.
De reservepijler, die in de bouw
put Schaar voor het grootste
deel onder water staat, moet in
zijn grootheid worden getoond.
Dat kan door het water uit de
bouwput te pompen. Daardoor
ontstaat een polder, die vijftien
meter beneden NAP ligt.
Het deel van Neeltje Jans, dat
natuurgebied moet worden, kan
die status in versneld tempo be
reiken. Zaak is dan dat de ver
scheidenheid van begroeiing
aan de Oosterscheldekant van
de stormvloedkering wordt ver
groot, dat er een natuurlijke ver
binding komt met de Neeltje
Jansplaat, dat schorvorming in
de mattenhaven wordt bevor
derd en dat vogelbroedplaatsen
worden gemaakt tussen het ei
land en de plaat. Andere voor
waarden zijn onder meer het la
ten zakken van de weg over de
stormvloedkering, opdat er een
verbinding komt tussen de
oost- en westkant van het ei
land en de aanleg van voet- en
fietspaden.
Het aantal bezoekers wordt ge
schat op 800.000. De bezoe
kers kunnen worden onderver
deeld in de categorieën dagre
creanten, verblijfsrecreanten,1
scholieren van basisscholen,
speciaal geïnteresseerden en
buitenlandse toeristen.
De investering komt op ruim
131 miljoen gulden, exclusief
grondkosten en btw. De in-
'vesteringen zouden over een
aantal jaren moeten worden
gespreid, te beginnen met zes
miljoen gulden voor het entree
gebouw, de voetgangersbrug
en de pijlerpolder, nog dit jaar.
Voor volgend jaar staan de
windturbines, de energieten
toonstelling en de afronding
van de pijlerpolder op het pro
gramma (12 miljoen gulden). De
bouw van de koepels zou in
1989/90 moeten beginnen
(koepel 1) en eind 1996 klaar
moeten zijn (koepel 3). Gemid
deld moeten bezoekers van
Neeltje Jans rekenen op een
prijs van 28 gulden per persoon.
De bedoeling is voor de diverse
onderdelen aparte tarieven te
hanteren.
Bij het informatiecentrum van
de provincie is een informatie
blad over Neeltje Jans verkrijg
baar. Het informatiecentrum is
gevestigd aan de Abdij 9, post
bus 6001 4330 AL Middelburg,
tel. 01180-31400. m
Woensdag 18 maart 1987
IEUWS
De vereniging van ouders van
geestelijk gehandicapten
(VOGG), afdeling Zeeuwsch-
Vlaanderen, wil een krant gaan
uitgeven. In de krant moeten
berichten komen met informatie
en voorlichting voor de leden en
artikelen over ervaringen en
ideeën in de gehandicapten
zorg. Ook wordt de krant ge
bruikt voor ledenwerving. De
provinciale subsidie is op
f 1460, gesteld. Aan de
Zeeuws-Vlaamse afdeling
wordt gevraagd met andere af
delingen in de provincie samen
te werken.
Er wordt gewerkt aan de oprich
ting van een Zeeuwse afdeling
van de Crohn Vereniging Neder
land. Verwacht wordt, dat meer
mensen lid zullen worden wan
neer activiteiten van de vereni
ging in de provincie worden ge
organiseerd. Om voorlichtings
bijeenkomsten te kunnen beleg
gen en een onderafdeling voor
Zeeuwsch-Vlaanderen te kun
nen maken is f 2.500,— be
schikbaar.
Op 25 april wordt een zijspanrit
voor geestelijkgehandicapten
gehouden. Organisatoren van
de toertocht zijn Zeelandia-run
en de afdeling Walcheren van
de vereniging van ouders van
geestelijk gehandicapten
(VOGG). Er was gevraagd om
bijna vierduizend gulden. Het
voorstel aan de statencommis
sie welzijn was f 1.700, sub
sidie te geven.
De bond van motorisch gehan
dicapten (BOSK), afdeling Zee
land gaat een gezinsontmoe
tingsdag organiseren. Alle ge
zinsleden kunnen op zo'n dag
hun ervaringen en ideeën uit
wisselen met als doel de gehan
dicapte gezinsgenoot zo lang
mogelijk thuis te verzorgen. De
subsidie is bepaald op
f 2.800,-.
Ypsilon is de vereniging van
ouders en andere familieleden
van psychotische of schizofre
ne mensen. De vereniging is in
Goes bezig met de opzet van
contactgroepen en het houden
van avonden voor die groepen.
De provinciale bijdrage daarin is
twee duizend gulden.
De Psoriasisvereniging Noord-
Brabant/Zeeland bestaat vijf
jaar en zij gaat dat vieren met
een voorlichtingsdag in Middel
burg. Tijdens een symposium
zullen inleiders de verschillende
aspecten van de aandoening
belichten en er komt een infor
matiemarkt. Er is twee duizend
gulden provinciaal geld voor be
schikbaar.
De afdeling Tholen/Sint Philips-
land van de bond van gehandi
capten en arbeidsongeschikten
(ANIB) wil ter gelegenheid van
het tienjarig bestaan een drie
daagse informatiemarkt organi
seren. Voor de deelneming
daaraan worden andere organi
saties in de gezondheidszorg
uitgenodigd. Er is vier duizend
gulden provinciaal geld voor de
activiteit.
De federatie van oudervereni
gingen waarin de vijf afdelingen
in Zeeland van ouderverenigin
gen van geestelijk gehandicap
ten samenwerken, wil dit jaar
een voorlichtingsactie houden.
De mogelijkheden van opvang
en begeleiding van geestelijk
gehandicapten vormen het on
derwerp. De subsidie is gesteld
op vijftien duizend gulden.
De-Zeeuwse afdelingen van de
Nederlandse patiëntenvereni
ging krijgt vijfduizend gulden
voor de oraganisatie van zes le
zingen over de gezondheids
zorg. Aan de orde komen onder
De statencommissies voor
bestuurszaken. economische
zaken, ruimtelijke ordening en
voor waterstaat en verkeer ver
gaderen maandag 23 maart ge
zamenlijk over de vaste oever
verbinding Westerschelde. Op
de agenda staan het rapport
van de stuurgroep Westerschel
de oeververbinding en de rap
porten van de werkgroepen
techniek, planologie en alge
meen vanuit de stuurgroep. Zo
als gemeld, gaat de voorkeur
van de stuurgroep uit naar een
verbinding ten oosten van Ter-
neuzen en aan de Zuidbeveland-
se kant ter hoogte van Ovezan
de. De vergadering begint 's
morgens om half tien.
Om half twee 's middags, ook
op maandag 23 maart, verga
dert de statencommissie voor
waterstaat en verkeer. Het sta-
tenvoorstel om een deel van de
Kaas en Broodsedijk in Oost
burg aan het openbaar verkeer
te onttrekken staat ter discus
sie. Ook is er een statenvoorstel
over de reserves en fondsen
van de provincie. De commissie
wordt meegedeeld, dat twaalf
gemeenten in Zeeland een kap
verordening hebben vast
gesteld en dat vijf gemeenten
plannen in die richting hebben.
Vier gemeentebesturen hebben
de provincie laten weten geen
behoefte aan zo'n verordening
te hebben.
Vrijdag 27 maart, 9.30 uur, is
er een vergadering van de sta
tencommissie bestuurszaken.
Op de agenda staan subsidies
voor de inzameling van klein
chemisch afval, het samenwer
kingsverband GVO Zeeland (ge
zondheidsvoorlichting), voor de
stichting VOC-publikaties en
voor de Zeeuwse museumstich
ting. Ook in deze commissie
wordt de nota over de provin
ciale reserves en fondsen
besproken. Verder komen aan
de orde de wijziging van de ge-
meer de rechten van patiënten,
de grenzen aan de zorg en de
zorg in ziekenhuizen, verpleeg
huizen en dergelijke.
De Zeeuwse stichting welzijn
doven wil een tentoonstel
lingsstand maken, die gemak
kelijk door de provincie kan rei
zen. Door middel van foto's
kunnen de problemen, waar
mee doven op school en in hun
werk te maken krijgen, worden
duidelijk gemaakt. Ook wil de
stichting een folder maken. De
provinciale bijdrage in de activi
teiten is f 3.250, WÊU
bieden, waarin centrale posten
ambulancevervoer werkzaam
zijn, het provinciaal project leer
plichtzaken en eeri bijdrage
voor de stichting Samenwer
kingsverband praktijkopleidin
gen grond-, water-, spoor- en
wegenbouw Midden-Zeeland
uit het fonds bijzondere voorzie
ningen.
Alle commissies zijn openbaar.
Zij beginnen met spreekrecht
voor het publiek.
De gecombineerde commissie
vergadering over de vaste oe
ververbinding Westerschelde
wordt gehouden in het staten
zaalcomplex, Abdij 11, Middel
burg. De commissies voor wa
terstaat en verkeer en voor
bestuurszaken vergaderen in
het provinciehuis. Sint Pie
terstraat 42, Middelburg.
Dinsdag 24 maart zijn er vijf
hoorzittingen van de tweede
kamer uit gedeputeerde staten.
Vanuit alle windstreken van de
provincie is beroep aangete
kend tegen beslissingen op aan
vragen voor algemene bijstand.
Een inwoner van Middelburg
wordt om tien uur 's morgens
gehoord over zijn beroep tegen
een beslissing van burgemees
ter en wethouders van Mid
delburg.
Een Vlissinger vecht om 10.20
uur een beslissing van zijn ge
meentebestuur aan, gevolgd
door een Fliplander om 10.40
uur, die het niet eens is met de
beslissing van burgemeester en
wethouders van Sint Philips-
land. Om elf uur wordt een
Thoolse gehoord over haar be
roep tegen het gemeente
bestuur aldaar en de rij wordt
gesloten door een Terneuze-
naar, die om 11.20 uur zijn be
roep tegen het besluit van zijn
gemeentebestuur toelicht.
De beroepzittingen zijn open
baar. Zij worden gehouden in
het provinciehuis, Sint Pie
terstraat 42, Middelburg.
•fm
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting.
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180 31392
of 31402
DOOR PETER SIJNKE
'Archiefsprokkels' is een
rubriek die in principe we
kelijks verschijnt. Voor de
inhoud tekenen per keer
de gemeentearchivarissen
Christ Peters (Vlissingen)
of Peter Sijnke (Middel
burg).
Eindredactie Ad Hanne-
man.
CHRONIICK
vin
ccrtijdts bcfchrcvcn door d'HecrJohan Rcy-
gcifbergcnnu verbetencadc vermeerdert
MARCUS ZVEKIUSvJti BOXHORN.
Het Ectflc Dccl.
Tot MiDDltiuj.cn,
H> ZACHARIAS fn.1.- MtcilliL Ro«aK, Boctk-«ikeep«n.
woorvn&opiknlW.Kt. inltAvrigtfLknBjbd: AWNO 1644.
(ti Vntx'fii.
En Je
ST ATUYTEN
T)ir SijJi
MIDDELBVRGH in ZEELANDT.
Tot MIDDELBFRGH,
Gedruckc by Anthony do LM; Stadts-
Drucker. Anno M. DC. LIII.
Titelpagina 's van te Middelburg
in de 17de eeuw gedrukte boeken,
1644 en 1653.
Wie de uilvinder van de
boekdrukkunst is geweest
zullen we wel nooit meer
kunnen achterhalen. Was het
Laurens Janszoon Coster uit
Haarlem of Johann
Gutenberg uit Mainz? Dat
"uitvinder van de
boekdrukkunst" slaat
overigens op het Westen.
Want de Chinezen
beheersten reeds in de
achtste eeuw n. Chr. het
drukprocéde (blokdruk) en
vervaardigden later ook losse
drukletters (van hout en tin).
Ons alfabet leende zich
echter meer voor boekdruk
dan de vele, moeilijke
Chinese karakters. Sedert het
midden van de vijftiende
eeuw werd in West-Europa
met losse letters gedrukt.
Het eerste in Zeeland gedrukte
boek kwam in september 1478
bij Pieter Werrecoren te Sint
Maartensdijk van de pers. Maar
dit was een incidentele
gebeurtenis, want het zou nog
een eeuw duren voor er in
Zeeland opnieuw een boek werd
gedrukt. Jacob de Grave,
"bouckprinter" uit Antwerpen,
werd in september 1517 poorter
van Middelburg. Vermoedelijk
oefende hij hier alleen het
boekbindersvak uit. Tien jaar
later, in 1527, kocht het
Middelburgse stadsbestuur een
"gheprente keure van Zeeland"
van ene Frans den Zanger. In
de loop van de zestiende eeuw
vestigden zich meer
boekdrukkers uit het zuiden in
de Zeeuwse hoofdstad. Er zijn
echter geen aanwijzingen dat ze
te Middelburg daadwerkelijk als
drukker werkzaam waren. Pas
in het laatste kwart van de
zestiende eeuw is het zo ver: "4
april 1577. Boekdrukkerij alhier
opgeregt en vereerd met
verscheyde zaak en en
voorregten", lezen we in de
zogenaamde registers ten rade.
Maar de drukker waar het hier
om ging - Jan Stel, een te
Londen woonachtige
Antwerpenaar - ging uiteindelijk
toch niet op het aanbod van de
Middelburgse magistraat in. En
daarom mogen we de eveneens
te Londen wonende Richard
Schilders, die zich in 1579 in de
Arnestad vestigde, de eerste
Middelburgse drukker noemen.
Hij was van 1579-1618
stadsdrukker van Middelburg en
van 1583-1618 tevens drukker
van de Staten van Zeeland.
Het aantal personen, dat op een
of andere wijze zijn brood met
boeken verdiende nam blijkbaar
zo snel toe dat in 1590 een gilde
van "Boeck-druckers, Boek-
verkoopers en Boeck-binders
met toestemming van het
stadsbestuur werd opgericht.
Vrij snel raakte het gilde, door
Bank-, kleine Comparitie-«n andere Briefjes Tan 8 i 10 fluks
op tón vel.
Wisfels, Aiifignatien, Quitantien, gronte Comparitie Leve
rantie en andere liricljes van 6 lluks op tón vel.
Briefjes van 4 fluks op tón vel.
YVialels op tón half vel.
Cognosfememcn
Oost-Indifchc I'roeuratien
Plakbiliettcn in b'anco - -
Rouw- en Trouwbrievcn in Folio - -
Rouwbrieven in Quaito
Huwelyks-, Felicitatie-, Geboorte-en Condoleancebrieven -
in Quarto
Rouwlystcn - - - 1
Vierkantjes voor Dragers, bedrukt. J
in blanco
Rood en Zwart Lak van
Inkoop per (g.
6 tot 8 Huivers.
11
20
30 3Ö
36 50
5° 70
70 90
90 1^0
80
1 3 -
I - 7
Per Pint.
- 14
Fyn best Goud
Roode, Witte en Zwarte Ouwels van - t 10
Kamzand
Zwarten Inkt - - -
Pennen' Zoo veel guldens bet tcco fluks in/tosten, zooveel
/Zuivers per BoJ'cb gtjhiucn ie HirkoopCU.
NB. Honderd of meerder getjk genoomen wordende, 1 uiver
pelBofcb minder.
Per Honderd,
f - 12
I
- 16
1 10 J
Per Boek.
- 13
Vtrk. per g
'4
1 16
1 10
3 10
4 10
5 10
6 10
- 5 10
4
Per Hel.
Per Stuk.
3
11-
- 1 8
Herk. per Stuk.
1
- t 2
3
4
- i 5
6
6
Hier Stuks.
t a
Kleine Botfius, Kleine Schortinghuis, Lampc Waarheidsmclk en A B C Boe.
ken in pergamctit.
Catechismus, Lampc door R. P. S.Lettcrkoast Kort Begrip, en Nieuw
Spcldcbock.
Groote Borlius, Evangeliums, Franfchc Tyranny, Gedachte Adams, M»as
Schoolboek, Hillorie Dadlds, School- en Gcdachthockje, Trap der
Jeugd, Spreuken SalomonsGcfchrccven Zendbrieven en Catechismus
met bewyzen. - -
Enkeldc llcllcnbrock Hollandfche Druk, Groote Schortinghuis, Superville
Catechisme en Gelderfche Trap der Jeugd.
Enkclde Hellcnbroek, Middelburgfche Druk.
Molenaar en liurs Vrageboek, Bartjens en Coutcretls CylFerboek, tfle deel.
Troost der Armen.
Calvin Catechisme,' Marin Methode Fatnilièrc en Knibbc Vrageboek.
Dogmes de la Religion. -
Groote Lampc en Dobbelde Hellcnbroek.
Dié'incourt Sonnets Chrdiicns
Marin Nouvelle Methode en Grammaire, in fchaapen band
Hubiicr, Histoire de la Bible, in dito.
Atlas des Enfans, in dito. - -
Ostervalt Cours dc Geoeraphie ingenaaid. -
Afgezette Nieuwejaars Kranfen van 36 Inkoop Huk. per Boek. f 3
Zwarte18 2
Kinderprenten van - - a 14 - 1 3
Ganze en Uileborden zonder Dobbelfleencn.
Enkeldc Almanakken van Caterns.
Dobbelde la - o - -
Herk
f-
per Stuk
- t -
3
-
4 J
i
r
6
-
6
IO
-
7
9
to
ia
»6
i
16
8
1
j
3
a
-
J
4
1
-
a
Verkooplijsten van drukwerk, 1792
RY.
ons onbekende oorzaken, in
verval. Maar het werd in 1620
heropgericht. Het gildeprivilege
van 1590, waarin de rechten en
plichten van de gildebroeders
waren geregeld, werd later nog
diverse malen "geamplieert"
(vermeerderd en aangevuld).
Hoewel men, zeker voor die
dagen, tamelijk tolerant was in
de Republiek der Zeven Ver
enigde Nederlanden was het niet
Gedeputeerde Staten van Zeeland maken op grond van artikel 24 van de wet algemene
bepalingen milieuhygiëne het volgende bekend.
Aanvraag
Het hoofd van de Deltadienst van de Rijkswaterstaat te Zierikzee heeft namens de minister
van Verkeer en Waterstaat bij hen op 26 september 1986 een aanvraag ingediend om ver
gunning ingevolge de Hinderwet.
Het betreft het oprichten en in werking hebben van de "Stormvloedkering Oosterschelde"
op een perceel kadastraal bekend gemeente Wissenkerke, sectie A, nrs. 1653 t/m 1656,
gemeente Veere. sectie V, nr. 7 en gemeente Westerschouwen, sectie K, nr. 165.
Ter inzage
De aanvraag met bijlagen, de ontwerp-vergunning (waarin opgenomen voorschriften ter
voorkoming of beperking van gevaar, schade of hinder buiten de inrichting) en overige
stukken liggen voor een ieder ter inzage van 12 maart 1987 tot en met 25 maart 1987 op
de volgende plaatsen en tijden:
in het gemeentehuis van Veere op werkdagen van 9-12 en van 13-16 uur en iedere
maandagavond na telefonische afspraak (tel. 01181-455, tst. 20);
in het gemeentehuis van Westerschouwen, Kloosterweg 60 te Burgh-Haamstede op
werkdagen van 9-12 en van 13.00-16.30 uur en iedere maandagavond van 18-21 uur;
in het gemeentehuis van Wissenkerke op werkdagen van 8.30-12.00 en van 14-16 uur
en in de avonduren na telefonische afspraak (tel. 01107-1655, tst. 23);
op het bureau Milieuzaken van de provinciale griffie, St. Pieterstraat 42 te Middelburg
op werkdagen van 9-12 uur en van 14-16 uur.
Na 25 maart 1987, tot het einde van de termijn waarbinnen beroep kan worden ingesteld
tegen de verleende vergunning, liggen de stukken ter inzage op bovengenoemde plaatsen
en wel op werkdagen van 9-12 en van 14-16 uur.
Bezwaren
De aanvrager, alsmede degenen die bezwaren hebben ingebracht naar aanleiding van de
aanvraag en een ieder die aantoont daartoe redelijkerwijs niet in staat te zijn geweest, kun
nen tot en met 25 maart 1987 bij Gedeputeerde Staten van Zeeland, St. Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg, gemotiveerde schriftelijke bezwaren inbrengen naar aanleiding van
de ontwerp-vergunning.
Tegelijkertijd met het indienen van een bezwaarschrift kan een verzoek worden ingediend
om persoonlijke gegevens niet bekend te maken.
Middelburg, 11 maart 1987.
sint pieterstraat 42, postbus 6001, 4330 la middelburg, tel. 01180-31011
toegestaan alles door de
drukpers openbaar te maken en
te vermenigvuldigen. Zo lezen
we bijvoorbeeld dat de
stadsregering van Middelburg.op
28 mei 1683 heeft
"geinterdiceert het drukken en
vërkoopen van eenige boeken of
geschriften eenigszints de
regering rakende, zonder te
hebben geobtineerd permissie
van de lieeren regerende
burgemeesteren". Een verbod
dus...
Maar het kon nog erger: de
overheid onwelgevallige boeken
werden soms zelfs verbrand
(door de scherprechter!), te
Middelburg o.a. in 1676.
De grootste bloeiperiode van het
boekdrukkers, boekbinders en
boekverkopersgilde lag in de
zeventiende eeuw. Van 1620 tot
begin negentiende eeuw telde dit
gilde 217 leden. Helaas is er
weinig over bekend omdat de
gildearchieven in 1940 verloren
zijn gegaan. Er resten ons nog
slechts enige stukken uit de
achttiende eeuw, die in het
Middelburgse Gemeente-archief
worden bewaard. Daarin is o.m.
een klacht te lezen over
wanbetaling door
koffiehuishouders en herbergiers
voor de hun geleverde couranten
en "maandgoed". Daarom
besloot het gilde met ingang van
1784 een "coffijboer of
herbergier" geen nieuw druk
werk meer te leveren voor het
vorige betaald was. Bij
voornoemde stukken bevinden
zich ook verschillende prijslijs
ten, interessant door de veelheid
van artikelen die er in genoemd
wordt. Hoewel het gilde begin
negentiende eeuw teniet ging zal
het hedendaagse lezerspubliek in
Middelburg zeker niet
teleurgesteld worden, want
afgezien van de grote Zeeuwse
Bibliotheek zijn er nog immer
boekdrukkers, boekbinders en
boekverkopers in een grote
verscheidenheid te vinden. U
kunt dat zelf tijdens de
Boekenweek (maar ook daar
buiten!) ondervinden.
Peter Sijnke
