Het Koopmansvoetpad In Terneuzens museum Grote kunstveiling ten bate van Amnesty I AA- Klein chemisch afval uit huishoudens A rch ie fcprok kei s DE FAAM - DE VLISSINGER Steeds meer huishoudelijk afval Waarheen? Batterijen Van school, wat nu? Woensdag 26 november 1986 Gedeputeerde Staten van Zeeland hebben een notitie ge presenteerd, getiteld: "Naar een samenhangend milieube leid". Hiermee geeft het college aan dat het milieuvraagstuk betrekking heeft op allerlei sectoren in de maatschappij en dat er op vele fronten moet worden samengewerkt om tot oplossingen te komen. Kern van het beleid Samenhang IN HEROEP Milieubeleidsplan Milieukapitaal mm 4 Discussie ABDIJ De laatste tijd zijn er in Zeeland wat nieuwe initiatieven onder nomen op het gebied van het verzamelen en afvoeren van klein chemisch afval uit huis houdens. Gemeenten en reini gingsdiensten tonen initiatief, maar er zijn ook waardevolle ac tiviteiten op touw gezet door particulieren. De provincie heeft een gratis boekje waarin allerlei informatie wordt gegeven over dit chemi sche afval. Natuurlijk wordt ook meegedeeld waar en hoe men het kwijt kan. In vergelijking met bijvoorbeeld vijftig jaar geleden produceren we steeds meer afval. Dat is op zichzelf al een milieuprobleem, maar het grootste probleem is dat we ander afval produceren, giftig afval, waar de natuur geen raad mee weet. Een paar voorbeelden: verfresten, medi cijnen, batterijen, reinigings- en bestrijdingsmiddelen. Als we naar de totale hoeveel heid afval kijken, vormen die schadelijke stoffen niet zo'n grote hoeveelheid: 0,2 procent van de hele "berg" om precies te zijn. Maar het gaat wel om stoffen die niet meer uit het mi lieu verdwijnen. Langzaam maar zéker groeit de "voor raad". De ellende is ook dat de ze stoffen de rest van het afval "bederven" en daardoor onge schikt maken voor bv. com- postering. Willen we dit probleem de baas worden, dan moeten we er om te beginnen voor zorgen dat het chemische afval gescheiden wordt van het andere afval. I\lu zult u zich misschien afvragen waarom we zoveel inspanning moeten doen om ons huishou delijk afval milieuvriendelijk te behandelen, terwijl er uit in dustriële bedrijven zoveel afval vrij komt. Welnu, in de eerste plaats mo gen die bedrijven ook lang niet meer zoveel als een jaar of twin tig geleden, maar het is ook een feit dat de Nederlandse huis houdens per jaar 1 5 miljoen kg klein chemisch afval pro duceren... Klein chemisch afval dat apart wordt ingeleverd, ondergaat een aparte behandeling. Dat ge beurt bijvoorbeeld in de chemi sche verbandingsoven in Rijn mond, onder zeer hoge tempe ratuur. Speciale voorzieningen zorgen ervoor dat er via de schoorsteen bijna niets meer in het milieu terecht komt. Ook kunnen de stoffen een speciale chemische behandeling krijgen, waardoor ze worden omgezet in onschadelijke produkten. Weer een andere mogelijkheid is het opnieuw gebruiken van produkten, zoals zilver uit foto: chemicaliën en batterijen. U staat er misschien nooit bij stil, maar batterijen vormen bij- Van school, wat nu? is een bro chure voor jongeren, die niet meer naar school gaan, maar nog wel gedeeltelijk leerplichtig zijn. Hoe aan die gedeeltelijke leerplicht kan worden voldaan, staat in de brochure vermeld. Er wordt informatie gegeven over vormingswerk, beroepsoplei dingen en dag- en avondoplei dingen. Ook zijn gegevens op genomen over het tegelijk leren en werken, zoals dat kan via het leerlingwezen. Vermeld wordt verder welke kosten aan de ver schillende scholingsmogelijkhe den zijn verbonden, dat soms reiskosten worden vergoed voor schoolbezoek bij gedeelte lijke leerplicht en waar aanvul lende informatie over al deze zaken kan worden verkregen. Adressen van de opleidingen, het Samenwerkingsverband voor keuzebegeleiding en onderwijs-arbeidscontacten (SKOA), de arbeidsbureaus en dergelijke zijn opgenomen. De brochure wordt via het SKOA -de regionale consulen ten- op de scholen verspreid. Ook kan Van school, wat nu? worden aangevraagd bij het SKOA of bij de schooldecaan. Het SKOA is gevestigd in Goes, Nieuwstraat 2, telefoon 01100-30548. M na de helft van alle schadelijke huishoudelijke afvalprodukten. Er worden er ruim 100 miljoen van verkocht per jaar. Uiteinde lijk komen ze allemaal "ergens" als afval terug: een file van 5000 km batterijen! De meest schadelijke bestanddelen zijn: kwik, cadmium, zink, nikkel en zilver. Naar schatting komt op deze manier 38 ton kwik per jaar in het Nederlandse milieu. Kwik is erg nuttig in een thermometer, maar niet in uw lichaam... In het gratis boekje van de pro vincie staat waar u batterijen (en natuurlijk ook ander klein- chemisch afval) het beste kunt inleveren zonder dat ze op de lange duur grote schade kunnen berokkenen aan het milieu. Aanvragen om het boekje: tele fonisch (01180)31400 of schriftelijk bij bureau voorlich ting provincie Zeeland, Sint Pie terstraat 42, 4331 EW Mid delburg. IEUWS Samenhangend milieubeleid In een begeleidend voorstel aan Provinciale Staten stellen GS vast dat vanaf de jaren zestig het milieuvraagstuk onont koombaar is geworden, op tal van terreinen. De overheid zag zich genoodzaakt om in hoog tempo maatregelen te treffen. Dat gebeurde meestal per sec tor: water, lucht, geluid, bodem etc. Je zou kunnen zeggen dat er weinig tijd was om een "totaal-beleid" te ontwikkelen teneinde allerlei kwesties met elkaar in verband te brengen. In Zeeland mondde het beleid uit in de "Milieuhygiënische no ta 1980" en het "Actiepunten plan". Nota en plan werden po pulair gezegd beschouwd als een van de vele beleidsstukken van de provincie. Er werd wei nig "meerwaarde" aan- toege kend. GS schrijven nu dat er ei genlijk teveel een beleid werd gevoerd waarbij werd gerea geerd op milieuomstandighe den. Steeds duidelijker blijkt echter dat een goed milieube leid gericht moet zijn op het voorspellen van problemen en het voorkomen ervan. In hun brief bij de provinciebe groting voor 1985 schreven GS al waarom zij het voorkomen van problemen tot de kern van het milieubeleid wilden maken. Toen de eerste milieuproblemen zich aandienden werd erop ge reageerd door ze"verder weg te brengen" (bouwen van hoge schoorstenen, lozen in zee etc.). Nu worden we echter ge confronteerd met grote proble men op lange termijn. Er is zeer veel geld nodig voor sanering. Dit leidt tot de conclusie dat een milieubeleid dat gericht is op het voorkomen van problemen en dat zijn basis vindt in redelijk zware eisen aan de vervuilers, uiteindelijk (ook economisch gezien) het goedkoopst is. Het rijk voert trouwens eenzelfde beleid. Wie de problemen vóór wil zijn zal er voor moeten zorgen dat Dinsdag 2 december houdt de tweede kamer uit Gedeputeer de Staten viermaal zitting om beroepschriften tegen gemeen telijke beslissingen over bijstandszaken te behandelen. Beslissingen van de colleges van burgemeester en wethou ders van Vlissingen, Goes, Oostburg en Hontenisse wor den aangevochten. De zittingen beginnen om 10.00, 10.20, 10.40 en 11.00 uur. De voorzitter van het college van gs houdt die dag (2 12) zit ting in een AROB-zaak. Het gaat om een kwestie waarin bijstand is geweigerd op grond van artikel 45 van de Algemene Bijstandswet (spoedshalve bijstand). Deze om 1 1.30 uur. zitting begint Het bestemmingsplan "Hof plein Lange Delft" van de ge meente Middelburg, zal onder werp van gesprek zijn in een zit ting van de hoorcommissie bestemmingsplannen op vrijdag 5 december. Mevrouw J.D.C.J. Janzen van Oosten en de heer mr. K.P.T.G. Flos (beiden uit Middelburg) zijn tegen de uitbreiding van de Ar rondissementsrechtbank aan het Hofplein in Middelburg. De heer Flos heeft zijn bezvyaar- schrift ingediend namens de Be wonersvereniging Achtentwin tigste Wijk. Alle vergaderingen zijn open baar en worden gehouden in het provinciehuis, Sint Pie terstraat 42 in Middelburg. WM hij weet waar ze kunnen ont staan. Het rijk heeft een nota uitgebracht, getiteld "Meer dan de som der delen". Deze toon de de noodzaak aan van het ma ken van samenhangende plan nen, waarin het milieubeleid zou moeten worden ontvouwd, maar ook het beleid voor de ruimtelijke ordening, het econo misch beleid en dat voor de wa terhuishouding. Gedeputeerde Staten stellen in het vooruitzicht dat er rond 1991 een Milieu-beleidsplan voor Zeeland kan zijn. Het is de bedoeling dat dit plan een groot aantal bestaande plannen zal vervangen. Het krijgt een wer kingsduur van 8 tot 10 jaar, met jaarlijkse uitvoeringsprogram ma's. De nu gepubliceerde noti tie is een eerste stap naar een dergelijk "totaalplan". Het is in feite een inventarisatie van al lerlei bestaande activiteiten van de provincie op milieugebied, waarbij ook aandacht wordt ge schonken aan raakvlakken en knelpunten met ander beleid. Duidelijk wordt gemaakt dat be scherming van het milieu niet alleen een kwestie is van "het milieubeleid" in enge beteke nis. Bij het vaststellen van bestemmingen (wat mag en niet mag) in de ruimtelijke orde ning en bij het geven van bestemmingen aan het wate' zal de kwaliteit van het milieu de richting moeten aangeven. Bij een beschouwing over de verhouding tussen economie en milieu schrijven GS dat er ook sprake is van een "milieukapi taal", waarvan wij de rente ge bruiken. Aantasting van dit ka pitaal moet worden voorkomen. Zo gezien kan men milieubeleid ook als een vorm van econo misch beleid beschouwen. Il lustratief is in dit verband de verzuring van het milieu (door energieopwekking, industrie, auto's etc.) en de "ver mesting" (o.a. bio-industrie), die nadelige economische ge volgen heeft (landbouw, bosbouw). Willen we deze gevolgen tegen gaan dan zijn technologische en vernieuwende (milieu)oplossin- gen nodig. Overigens wordt vastgesteld dat de subsidiemo gelijkheden voor de verplaat sing van rnilieuhinderlijke bedrij ven en de aanleg van rioleringen in Zeeland volstrekt toereikend zijn. Samenhang zo schrijven GS is ook nodig als het gaat om het toekennen van "functies" aan het water (vaarwater, zwemwater, water voor de landbouw etc.). Het milieube leid zal moeten aangeven waar de vervuilingsgrenzen liggen. Zeer wezenlijk voor het beleid zal zijn het terugdringen van de lozingen waardoor de bodems van de wateren worden "opge laden" door zware metalen en andere giftige stoffen. Provin ciale staten behandelen de noti tie op vrijdag 19 december. Abdijnieuws is de informatierubriek van de provincie Zeeland. Redactie: bureau voorlichting. Sint Pieterstraat 42, 4331 EW Middelburg, telefoon 01180-31392 of 31402 'Archiefsprokkels' is een rubriek die in principe we kelijks verschijnt. Voor de inhoud tekenen per keer de gemeentearchivarissen Christ Peters (Vlissingen) of Peter Sijnke (Middel burg). Eindredactie Ad Hanne- Als we de perikelen over liet wegennet van tegenwoordig in onze omgeving vergelijken met die van vroeger tijd dan is er vrijwel niets niéuws onder de zon. Nu wordt er soms door de gebruikers geklaagd over de slechte staat van onderhoud van bepaalde wegen, toen ook. Nu wordt er door de beheerders van wegen geklaagd over de hoge kosten van onderhoud, toen ook. Laten we nu eens een stukje geschiedenis van een wat oudere weg nader bekijken: Het Koopmansvoetpad. Tegenwoordig is het nog maar een fractie van de lange weg die het ooit was. Midden zestiende eeuw moet het zijn aangelegd ten behoeve van de kooplui. De be slaande wegen voldeden niet meer. Er ging teveel tijd verloren door al dat bocht werk. Daarom werd er een rechtlijniger pad aan gelegd. Dit begon te Vlissingen even buiten de toenmalige Mid delburgse poort (deze heeft gestaan naast waar nu de Torro- winkel staat). Vandaar liep het pad in vrijwel rechte lijn via de thans zuidoostkant van de Noor derbegraafplaats, de huidige wijk Westerzicht, door West-Souburg naar Oost-Souburg waar het aan sloot op het nog bestaande Koop mansvoetpad naar de Abeele. Bij de aanleg van het Koopmans- voetpad in 1540 waren er direkt al problemen. Ondanks het feit dat Keizer Karei V aan de Staten van Walcheren toestemming had ge geven om "de calsijnen" ste nen) uit oude ongebruikte voetpa den te breken om die te gebruiken voor de nieuwe weg, werd tegen dat gebruik heftig geprotesteerd. Dat gebeurde door de heer van Phalais, Karei van Bourgondië, omdat er keien uit de oude voet- weg die over zijn land liep ge bruikt werden, terwijl de nieuwe nog niet voltooid was. Hij vreesde in de winterperiode daardoor groot ongemak. De weg waaruit de keien gehaald waren, was de oude weg die langs het voormalig kasteel (waar nu het stadhuis staat) lag. Het geschil met de Heer van Phalais liep hoog op. Hij heeft zelfs de arbeiders van het werk gejaagd. Men heeft nog tegen hem moeten procederen om met het werk verder te kunnen gaan. Uiteindelijk hielp het pro testeren Karei van Bourgondië in zoverre iets dat men wèl doorging met de aanleg van de weg, doch op dat moment niet met bestraten door middel van keien. Dat zou later pas weer gebeuren. De aanleg van het pad gebeurde in eerste instantie door ophoging met grond die uit de aan beide zij den gedolven sloten kwam. Ver der werd de grond nog met zand opgehoogd. Het werk werd ver richt door West-Souburgers. De kosten van aanleg van de weg be droegen 600,3600,—). Het onderhoud gebeurde door en vanwege de stad Vlissingen. Toen Vlissingen Frans geworden was en de vestingwerken verbeterd en uitgebreid moesten worden, tus sen 1807 en 1814, moest een deel van het begin van het Vlissingse stuk Koopmansvoetpad verdwij nen. Ook het deel waar het Midden-kroonwerk werd aange legd (nu deel van Westerzicht) verdween.. Na de Franse tijd poogde het stadsbestuur van Vlissingen orde op zaken te stellen. Dat was geen eenvoudige taak voor de berooide stad. Naast vele andere zaken moest ook het wegennet aange pakt worden. In 1819 was de ver binding met Souburg aan de beurt, maar in plaats van het Koopmansvoetpad op te knappen haalde men de klinkers er uit om die te gebruiken ten behoeve van het voetpad op de rijweg tussen het Zwaantje en Vlissingen. Dit uiteraard tot grote verontwaardi ging van de schouten van zowel West- als Oost-Souburg. Zij be weerden dat het Koopmansvoet pad of Ga-pad, zoals het ook wel genoemd werd, een kerk- en mo lenpad van Souburg was. Ze kon den dit echter niet bewijzen, ter wijl Vlissingen kennelijk wat be treft het eigendom over betere pa pieren beschikte. Deze kwestie zou vele jaren blijven slepen. Ter wijl men trachtte juridisch tot een vergelijk te komen, gingen zoals dat vaak gebeurt omwonenden over tot de orde van de dag, zon der zich iets van het geschil aan te trekken. Zo was in 1825 de burgemeester van Vlissingen met grote spoed naar Oost-Souburg gegaan omdat hem ter ore was gekomen dat er bomen en struiken die langs het Koopmansvoctpad stonden ge- *- VLt-SSI N GEEN Tracé Koopmansvoetpad Kaart uit ca. 1750 rooid werden. En dit zonder ver gunning, terwijl de stad Vlissin gen eigenaar was. Op de plaats des onheils aangekomen zag hij mensen bezig met kappen. Op zijn vraag op wiens order ze dit deden antwoordden ze dat ze dit deden op last van Dorleijn. De plaats waar men bezig was, was ongeveer ten westen waar de molen De Pere staat. En de grond •langs het pad was van de weduwe Leendert Dorleijn. Inmiddels was de zoon van de wed. Dorleijn er ook bij gekomen en deze zei: "dat het op zijn or ders geschied was, te weten voor zijne moeder de weduwe van Leendert Dorleijn voornoemd, welkers zaken hij waarnam- met bijvoeging dal het hare boomen waren- dat hij er mede voort zou gaan en dat ze er allen aan moesten die ter lengte van hare belanding stonden". Hetgeen ook gebeurde, want hij gaf zijn arbei ders opdracht met hakken verder te gaan, ondanks protesten van de burgemeester van Vlissingen als vertegenwoordiger van de eigenaar. Amnesty International is een wereldwijde organisatie die zich inzet voor de vrijlating van gewetensgevangenen: personen die vanwege hun godsdienstige of politieke overtuiging, ras, taal, sexe of etnische afkomst gevangen zitten. Actievoeren kost geld. De regio Zeeland van Amnesty International houdt op vrijdagavond 12 december in het Terneuzens museum een kunstveiling, waarvan de opbrengst geheel ten goede komt aan AI. Maar liefst 115 Zeeuwse kunstenaar hebben wérk ingele verd. Daaruit blijkt dat Amnesty veel 'goodwill' heeft. De orga nisatoren hebben grote verwachtingen van de veiling. Vanaf 1 december is hel ingeleverde werk te bezichtigen in het museum. Een vooruitblik. Tenslotte werd het geschil op 17 december 1836 formeel beëin digd. Er kwam een overeenkomst tot stand tussen de gemeente Vlis singen en Oost- ep West-Souburg, waarbij Vlissingen het beheer over en het genot der revenuen van het voetpad, althans het deel van Abeele tot de molen van Sou burg, aan de gemeente Oost- en West-Souburg af zou staan. Souburg verbond zich daarente gen om het pad zo snel mogelijk in behoorlijke staat te brengen. Vlissingen zou bijdragen als kosten in achterstallig onderhoud 100,—. Bij het graven van het Kanaal door Walcheren is er weer een stuk van het Ga-pad afgegaan. In 1867 werd het deel op West- Souburgs gebied onteigend. Toen ontstond er een splitsing in een Oost-Souburgs deel en een Vlis- sings deel. Het Vlissingse deel is inmiddels weer aan de stadsuitbreiding ten offer gevallen. Het Souburgse deel van de molen tot Abeele bestaat anno 1986 nog steeds. Aan medewerking geen gebrek. Verschillende bedrijven hebben spontaan steun toegezegd aan de groots opgezette kunstveiling waarvan de opbrengst geheel ten goede komt aan Amnesty Inter national, de organisatie die op komt voor gewetensgevangenen. De veiling wordt vrijdagavond 12 december in bet Terneuzens Mu seum aan de Burgemeester Geillstraat gehouden. Er gaat die avond werk van meei dan honderd Zeeuwse kunste naars onder de hamer. Met de or ganisatie van een dergelijk gebeu ren is flink wat geld gemoeid. Amnesty heeft nogal wat 'good will', zo bleek ook nu weer. De zeer goed uitziende veilingcatalo gus is geheel bekostigd uit giften: De PZC stelde papier beschik baar, een bedrijf uit Tilburg de drukinkt. Wim Sinke legde alle ingeleverde kunstwerken vast op de gevoelige plaat. De Terneuzen- se fotograaf deed dit 'gratis en voor niks'. Hubert Sent, coördi nator van de kunstveiling: "We hebben enorm veel steun gehad. Amnesty International is een or ganisatie die door velen wordt ge waardeerd. Dat komt omdat we ons onpartijdig opstellen. We pakken zowel rechtse als linkse dictaturen aan". In 1985 bestond Amnesty precies 25 jaar. Ter gelegenheid daarvan werden door de verschillende re gio's allerlei activiteiten op touw gezet. De afdeling Amsterdam hield een grote kunstveiling. Dit idee is opgepikt door andere regio's. Hubert Sent, provinciaal actie coördinator, is vanaf begin dit SA G i aV: w: Veiling-coördinator Hubert Sent: 'Amnesty heeft veeI 'goodwill' (foto /'eter Verdunnen). jaar druk doende met de kunst veiling. De IJzendijkenaar heeft de kunstenaars persoonlijk bena derd. De respons was zeer groot. In totaal zeiden 115 Zeeuwse kunstenaars werk toe. Daaronder bekende en minder bekende na men. Ongeveer een derde deel der kunstenaars komt uit Zeeuwsch- Vlaandercn, de rest uit overig Zeeland. Bij het ingeleverde werk zitten nogal wat olieverf schilderijen en voorts grafiek, fo to's, keramiek en beelden. Tijdens de Kunstveiling in Ter- neuzen komt werk onder de ha mer van onder anderen Willem van Anraad-Zierikzee, Paul Bartels-Heinkenszand, Richard Beek-Middelburg, Anton Beijsens-Goes, Onno Boerwinkel- Middelburg, Piet Dieleman- Middelburg, Guido Eckhardt- Vlissingen. Jan Haas-Vlissingen. Sophia van den Heuvel- Middelburg, Henny Huser- Middelburg, Inge van der Kooij- Middelburg, Marja de Langc- Zierikzee, Antoine Mes- Middelburg, Paul de Nooijer- Middelburg, Wim Ricmens- Middelburg, llona Schmidt- Kattendijke, Karei Korfker-Eede, Jaap Clement - Waterlandkerkje, Omer Gielliet-Breskcns, Willie de Houck-Watcrlandkerkje, Hans de Ruyter-Axel. De veiling wordt in Terneuzen ge houden. Daaraan is enige discus sie vooraf gegaan. Zijn er wel ge noeg kunstkopers in Zeeuw scli- Vlaandercn, zo kan men zich af vragen. Hoofd-organisator Hu- bert Sent ziet Terneuzen als vei lingplaats beslist niet als een be lemmering. "Mensen gaan toch ook naar Amsterdam om kunst te kopen. Omdat wc de veiling in Terneuzen houden rekenen we bovendien ook op een aantal Bel gische kopers". De kunstveiling op v rijdag 12 december begint om 18.30 uur. Veilingmeester is de Axelsc deurwaarder Adriaan Schieman. Een en ander gebeurt onder toezicht van notariskan toor van Stee-Everaert uit Ter- neuzen. Aan de kunstveiling gaat een aan tal kijkdagen vooraf. Het ingele verde werk is vanaf maandag 1 december te bezichtigen in het Terneuzens Museum aan de Bur gemeester Geillstraat. De Middel burgse beeldende kunstenaar Frits van Til richt de expositie in. Tot en met 12 december kan men DAGELIJKS (dus ook op zon dag) terecht in het museum: zon dag van 13-17 uur, maandag van 13-17 uur, dinsdag tot en met za terdag van 9.30-12 uur en 13-17 uur. Hubert Sent hoopt dat velen een kijkje komen nemen. "Nog nooit is zoveel werk van Zeeuwse kunstenaars tegelijk te zien ge weest. Dit is echt uniek". De op brengst van de kunstveiling komt geheel ten goede aan het werk van Amnesty International, zowel plaatselijk, landelijk als interna tionaal. i DOOR CHRIST PETERS

Krantenbank Zeeland

de Faam | 1986 | | pagina 17