Bettine Vriesekoop (Avanti) eerste tegenstander
Vlissingse braderie
TWEE EEUWEN
GELEDEN
Zeilend zeeschip De Eendracht
te gast bij jubileum De Arne
TWEEDE KANS MARKT
OVER ONDERWIJS
MZ: Tafeltennis van formaatmaar wel:
voor een dubbeltje op de eerste rij
HOOG BEZOEK
Dans Studio Middelburg:
Van kleuters tot bejaarden
A rch iefcprokkels
Zaterdag in Middelburg
zL
OPEN DAG
BIJ KADE
FEESTEN
DE FAAM
Woensdag 27 augustus 1986
Hoort u het niet natuurlijk meer? Mist u
essentiële tonen? Onze specialist praat
graag met u over de oplossingen die de
huidige hoortechniek u kan bieden.
Kom eens langs. Hoortoestel met
gratis proefperiode na M
medisch advies. Des- Ij
gewenst bezoek aan
huis. 1
FEESTMARKT
DOMBURG
Goes, Oostsingel 94, tel 01100-27215
Middelburg. Korte Geere 27, tel. 01180-13113
Terneuzen, Axelstraat 33a. tel. 01150-30233
'Archiefsprokkels' is een
rubriek die in principe we
kelijks verschijnt. Voor de
inhoud tekenen per keer
de gemeentearchivarissen
Christ Peters (Vlissingen)
of Peter Sijnke (Middel
burg).
Eindredactie Ad Hanne-
man.
De plaatselijke middenstand
en marktkooplieden houden
opmaandag 1 september hun
jaarlijkse feestmarkt in
Domburg.
Ook het traditionele stand
werkersconcours zal niet ont
breken.
De Domburgse feestmarkt
kent vele hoogtepunten. De
hele dag worden gratis loten
verstrekt aan het publiek
waarmee prijzen zijn te win
nen als een kleuren tv en fiet
sen. (Diepenhorst maakt
maandag om 21 uur de win
naars bekend). Verder is er
veel muziek. De feestmarkt
wordt daverend besloten met
^vuurwerk.
maakte korte tijd deel uit van het
Middelburgse stadsbestuur (raad
in 1762 en schepen in 1763). 's
Zomers bewoondë hij de buiten
plaats Poppenroede-ambacht aan
de Seisweg (door hem in 1763
aangekocht) en 's winters woonde
hij in een huis aan de Dam
(Noordzijde) -thans een deel van
Dam 21-.
Radermacher, die diverse weten
schappelijke verhandelingen pu
bliceerde en in 1795 aan de kerk
van Arnemuiden een orgel
schonk, schijnt een wat zonder-1
linge man te zijn geweest. Nagt-
glas verhaalt in zijn "Levensbe
richten van Zeeuwen" "dat hij
eens bij een diner een zijner be
dienden opdroeg om van elk ge
recht dat rondging en ook van
iedere wijn, iets in een porseleinen
emmer te werpen en na het dessert
noodigde hij de gasten uit om
door het aanschouwen van dit
walgelijk mengsel een denkbeeld
van hun maag te vormen"!
Maar keren we terug naar het be
zoek van 2 juli 1786. Toevalliger
wijze zijn enige persoonlijke aan
tekeningen van Daniël Raderma
cher, ondermeer op de achterkant
van spelkaarten, bewaard geble
ven (ze berusten thans in het fa
miliearchief Schorer in het Rijks
archief in Zeeland). Zo schrijft
hij onder andere: "Den 2. Julij
1786 was Prins WH hem de V. de
Princes Roijal; Princes Louisse;
Prins Wilhem; Prins Frederik van
Na een vakantieonderbreking
van vijf weken vervolgen we
de rubriek AR
CHIEFSPROKKELS.
Een herdenking deze keer. Twee
eeuwen geleden bezocht
stadhouder Willem V met zijn
gezin onze regio. Even de
voorgeschiedenis. Prins Willem
V, die sedert 1766 zelfstandig
als stadhouder van de Republiek
der Zeven Verenigde
Nederlanden optrad, was een
zwak en besluiteloos bestuurder.
Tegen de opkomende
democraten, de patriotten, had
hij weinig verweer. In september
1785 verliet hij zelfs Den Haag
en vestigde zich met zijn gezin
op paleis Het Loo. Vandaar uit
bezocht hij diverse streken,
waaronder Zeeland (van 18 juni
tot en met 25 juli 1786) ter
opvijzeling van zijn tanende
populariteit.
In het Oranjegezinde Zeeland
werd het prinselijk gezin met ge
juich ontvangen: "Neen 't hart
dat Overheden eerd, Mag vry den
Prins verwellekomen. Geen blyd-
schap is in druk verkeerd. Toen
Willem voer langs uwe stroomen,
Daar hy op hoogen last van Zee
burg wierd begroet, Met daveren
de welkom schooten: Elk waaiden
bly den vrijen hoed, En riep, wees
welkom Vorst, met uwe Tochtge-
nooten!".
Talrijke uitstapjes werden vanuit
Middelburg door de hoge bezoe
kers ondernomen. Twee bezoek
jes zullen we eens nader be
schouwen.
In de Middelburgsche Courant
van 3 juli 1786 lezen we: "Giste
ren hebben Hunne Hoogheden
den Godsdienst bygewoond in de
Fransche Kerk, onder 't gehoor
van Do. Appelius, en zyn 's na
middags ontvangen door den
Heer Radermacher Heer van
Nieuwerkerk, op deszelfs fraai je
Buitenplaats Popperoede
Ambagt".
Wie was deze Heer Rademacher?
Daniël Radermacher werd in 1722
te Middelburg geboren, als telg
van een vooraanstaande regenten
familie. Hij studeerde rechten in
Leiden, volgde in 1761 zijn vader
op als bewindhebber der Verenig
de Oostindische Compagnie en
Leden van de vereniging Het Zei
lend Zeeschip laten het schip van
binnen en van buiten zien, geven
tekst en uitleg en verteilen alles
over de mogelijkheid om zelf een
reis met dit uiterst zeewaardige
schip te maken. De Eendracht
kwam in 1974 in de vaart en was
vooral bedoeld om de jongeren
van Nederland te laten kennisma
ken met de zee. Dat doel komt
voornamelijk tijdens de schoolva
kanties tot zijn recht. Dan heeft
de jeugd tot 26 jaar voorrang bij
boekingen.
De rest van het jaar heeft iedereen
de mogelijkheid om een zeereis
met de Eendracht te maken. Het
schip vaart van mei tot en met ok
tober vanuit Scheveningen op de
Noordzee en omgeving. Van no
vember tot en met april is Vila-
moura in het zuiden van Portugal
Ook dit jaar houdt het Regionaal
Educatief Centrum Walcheren
(REC) een Tweede Kans Markt.
Voor het stadhuis in Middelburg
kunnen geïnteresseerden op zater
dag 30 augustus alle informatie
krijgen. Dankzij medewerking
van de gemeenten op Walcheren
(behalve Domburg) kan er voort
aan elk jaar een Tweede Kans
Markt worden gehouden, afwis
selend in Middelburg en Vlissin
gen. De markt dit jaar is tussen 10
en 16.30 uur.
Aan de markt voor het stadhuis
werken diverse instellingen mee
die zich richten op volwassenon-
derwijs. Zo is er de Zeeuwse Dag
en Avondscholengemeenschap,
het Gewesstelijke Arbeidsbureau,
het Centrum Beroepsoriëntatie en
Beroepsoefening Zeeland, de
Stichting Alfabetisering en Prak
tisch Nederlands te Middelburg
en Vlissingen, de Stichting Wel
zijn Ouderen, de Zeeuwse Biblio
theek, de Openbare Bibliotheek
Vlissingen, de Stichting VOS, het
Sociaal Cultureel Werk Middel
burg, het VJV Middelburg, de
Open Universiteit, de Janneke
Dierxschool, SKOA en het REC
Walcheren. Tijdens de Tweede
Kans Markt kunnen aanstaande
deelnemers zich ook laten in
schrijven voor een cursus. Verder
zijn er optredens van straatar
tiesten en men kan deelnemen aan
het Kans Spel.
Deze week wordt de Tweede Kans
Krant verspreid over geheel Wal
cheren.
de thuishaven en staan er reizen
naar de Balearen, de Canarische
eilanden en Noord-Afrika op het
programma. De meeste reizen du
ren één tot twee weken. Er is al
tijd een vaste kern van ervaren
zeelieden aan boord versterkt met
opstappers, die leiding geven aan
de overige opvarenden. De Een
dracht moet in alle opzichten vol
doen aan de eisen van de Scheep
vaartinspectie, ook wat betreft
bemanningsvoqrschriflen.
De Eendracht komt op uitnodi
ging van de watersportvereniging
De Arne naar Middelburg om
luister bij te zetten aan de viering
van het 25-jarig jubileum van de
ze club. Het schip wordt in de
loop van de middag in de sluis in
Vlissingen verwacht en zal vol
gens plan rond 17.00 uur afmeren
op de ligplaats in Middelburg.
Zondagmorgen vertrekt De Een
dracht vandaar naar Schevenin
gen. Voor deze tweedaagse reis
zijn nog enkele kooien vrij. Wie
mee wil moet contact opnemen
met het havenkantoor van De Ar
ne 01180 - 27180, mevrouw Ver
meulen.
Voor de tafeltennisvereniging MZ
(Middelburg-Zuid) begint zater
dag 30 augustus weer eens een
avontuur in de ere-divisie. En
meteen is het raak. Want we
reldspeelster Bettine Vriesekoop
is er namens Avanti vanaf 17 uur
met haar twee Hongaarse en één
Turkse collega's alleszins op ge
brand om de eerste competitie-
punten binnen te slepen. Met ge
mengde gevoelens kijken de eerste
team spelers Jan Henk Bomhof,
Peter Roeland (een 16-jarig talent
uit Terneuzen), Peter van Gene
gen en Koen de Vries naar dit eer
ste treffen). De Vries: "Het is niet
leuk om met 18-0 voor eigen pu
bliek te worden ingemaakt".
Middelburg-Zuid is een vreemde
vogel in de landelijke tafeltennis-
competitie. De eerste herenploeg
bestaat uit goedwillende ama
teurs. Daartegenover worden de
meeste ploegen in de ere-divisie
gevormd door profs, die drie keer
meer traningsuren draaien dan de
Middelburgse formatie. In 1984
en in 1985 vlogen de Zeeuwen net
zo snel uit de hoogste regionen
van het Nederlandse tafeltennis
als dat ze er in waren gekomen.
"We zitten op de rand", argu
menteert trainer Peter Boon.
Het grote probleem is de poen.
Ger Sarink, de man die dezer da
gen tot voorzitter moet worden
gekozen, betreurt dat het voor
Middelburg-Zuid zo moeilijk is
om aan een sponsor te komen.
Maar hij weet: "De topploegen
zitten in de randstad. Daar zijn
ook de meeste grote bedrijven ge
vestigd. Wij hebben hier over het
algemeen te maken met filialen.
Er zijn hier in Zeeland dus weinig
ondernemingen die ons financiële
steun kunnen geven". Toch leg
gen Sarink en de zijnen niet al bij
voorbaat het hoofd in de schoot.
Er is een sponsor-commissie ge
vormd ("Alle kleine beetjes hel
pen") en een bestuurslid doet uit
fluitend de propaganda, om zo
doende in ieder geval publiek - en
dus recettes - in de Slaghvaert te
krijgen.
Sarink heeft evenwel nog een aan
tal hete ijzers in het vuur om
straks tijdens onderhandelingen
bedrijven lekker te maken om een
sponsorbuidel vol geld in het ta-
feltenniscentrum aan de Kruitmo-
lenlaan af te geven. "We zouden
onze naam kunnen veranderen in
die van de sponsor. Omdat we
landelijk spelen, komt die naam
wekelijks in de kranten en - mis
schien - op de televisie. De Olau
po Of <i-n
L<-> h- th*-4cJ OJX
°-r> FfaaFtj
t-a.i~fcas Ua.n. Cn. iccZia. iSnTè
tS/£L*yia-S ya-n- Zarf
o7'e j'a a Vf Poltt, ns.
r/isifaa /ut
/a f A t« PurfS.
Fr.
o-n.
fyla. t-^Zst Ja-p
frt <x-y~Z Ji<yrr
V/-
dyt'an, fn.o
Faa-na-tv:Famay-*.
On fpft, Z/Jiy-n. -
/CowLSLer fFe. HZa 'F f/n f
iFjflpir pnaW /t/, jfa J^ns,
O. a y m e>ry ns Irfl ry-pan^
O- a réaj
,pCy-rFb a-n,
fi-F a a. F>. rn a af /F.f'a t.
Orange en Nassau bij ons Buijten
te Popperoede Ambagt op een
Concert en Collation (d.i. een
lichte maaltijd, P.S.) met nog 70.
Heer en en Dames, en wel 1000
Wandelaars; wanneer Princes
Louise op mijn Orgel gespeeld
heeft...
Dat Radermacher alles nauwgezet
regelde blijkt wel uit een "memo
rie", waarin we kunnen lezen wat
er allemaal diende te gebeuren,
bijvoorbeeld: "4. glase lantarens
na buijten; nog wijn in soort.
Moezel etc.; Musicanten nog
waarschouw(en); stallen opruij-
men; v.d. Weele Orgel smeeren;
Paraplus mede".
Radermachers inspanningen vie
len bij de prinselijke bezoekers
klaarblijkelijk in de smaak, want
twee weken later vond min of
meer een herhaling plaats. Nu be
zocht het doorluchtig gezelschap
de stedelijke behuizing van Daniël
Radermacher, alwaar een groot
souper gevolgd door een concert
Rademacher regelde alles
perfect zoals uit dit
archiefstuk blijkt.
gegeven werd (17 juli). Bij die ge
legenheid speelde prinses Louise
een aria op het klavier (een kleine
vierkante clavecimfael, die door
Radermacher twee dagen later
aan haar ten geschenke werd ge
daan). Het gehele huis was "cier-
lyk verlicht"en alles was weer tot
in de puntjes geregeld (zie bij
gaande afbeelding van een ar
chiefstuk betreffende het
bezoek).
Acht dagen later vertrok het
vorstelijk gezelschap per schip uit
Zeeland. Willem V ging een moei
lijke tijd tegemoet. De binnen
landse troebelen werden met bui
tenlandse (Pruisische) hulp in zijn
voordeel beslecht: in september
1787 werd hij weer in zijn oude
rechten hersteld. Maar nog geen
acht jaar later moest hij vluchten
voor de binnentrekkende
Fransen...
DOOR PETER SIJNKE
De schoener Eendracht houdt za
terdag 30 augustus tijdens het ka-
defeest van de watersportvereni
ging De Arne in Middelburg open
dag. Het ruim 35 meter lange zeil
schip ligt de hele dag aan het eind
van de Rouaansekaai bij de Spij-
kerbrug afgemeerd. Van 11.00 tot
12.30 uur en van 13.30 tot 17.00
uur zijn er rondleidingen aan
boord.
De Eendracht (foto Bart Hofmeester)
'Een bruisend geheel'
De braderie in de Vlissingse binnenstad zit er weer op. Drie da
gen lang heeft dit jaarlijkse evenement van de Vereniging Win
kelcentrum Vlissingen geduurd. En het is 'één bruisend geheel'
geworden, kon Rein Geervliet, voorzitter van de braderiecom
missie, aan het eind tevreden vaststellen.
aldus voorzitter
"Drie dagen lang was het stamp
vol in de binnenstad. Zelfs de
laatste dag, die meestal nogal slap
was, trok nu veel publiek. Of ove
rigens bij iedere middenstander
de kassa even hard heeft gerin
keld, kan ik niet beoordelen. Dat
is voor ons ook niet zo belangrijk.
Als braderiecommissie probeer je
zoveel mogelijk mensen te trek
ken en dat is gelukt. De rest moe
ten de winkeliers zelf verzorgen.
En dat zal de een beter doen dan
de ander",
Geervliet.
Rond het braderiegebeuren had
de organisatie een aantal evene
menten aangetrokken die voorna
melijk in de maritieme sfeer la
gen. En dat bleek een succes.Be
langstellend waren zowel volwas
senen als kinderen. En het geheel
werd ruimschoots 'overgoten'
met muziek. Looporkesten,
drumbands, fanfares en zelfs een
doedelzakband zorgden voor de
muzikale inbreng.
De stoomsleepboot 'Volharding
I' maakte vanuit de Koopmans
haven een aantal rondvaarten en
de demonstratie met radiogra
fisch bestuurbare modelschepen
trok vrijdagavond in de Vissers
haven enorme belangstelling. De
laatste braderiedag, zaterdag,
stond in het teken van de jeugd.
Op het Zeemanserve werd een
kinderbraderie gehouden die
evenals de daarna volgende play-
backshow veel aandacht kreeg.
De winnaars van de playbacks-
how worden één dezer dagen met
hun ouders door de braderiecom
missie uitgenodigd om hun prijs
in ontvangst te komen nemen.
Verder trokken de nationale roei-
wedstrijden van de zeekadetten
zaterdag in de Vissershaven ge
houden, veel publiek en ook de
demonstraties van de handbalver
enigingen op het Bellamypark
hadden over het aantal toeschou
wers niet te klagen.
De braderiecommissie kreeg een
aantal standhouders van 'buiten
af' en ook die bleken zeer tevre
den. "Het merendeel van hen
heeft al toegezegd om volgend
jaar weer van de partij te zijn. Re
den voor de braderiecommissie
om op de ingeslagen maritieme-
weg door te gaan", stelde voorzit
ter Geervliet tot besluit vast.
cVtfiT/6a. a n Unfa fi. 2/1 aaSn
77. t n tZoo-if t/a*, in
In het voormalig katholiek mili
tair tehuis aan de Blindehoek 5a
in Middelburg hebben Lia en Ba
rend van Staveren sinds kort hun
eigen dansschool ingericht. Onder
de naam 'Dans Studio Middel
burg' (DSM) geeft het echtpaar
Van Staveren dansles in de meest
uitgebreide zin van het woord.
Want niet alleen ballroom en la-
tin, maar ook rock and roll, oldti-
me, jazzballet en zelfs ballet
wordt in de dansschool 'in het
hart van Middelburg geïn
strueerd.
hier zou zo'n bedrijf kunnen zijn.
Ze hebben hun vestiging in Vlis
singen en hebben er alle belang bij
dat hun naam ook elders in het
land wordt genoemd. Misschien
dat er nog wat bedrijven zijn te
bedenken, die daarvoor in zijn.
Een andere mogelijkheid is dat
een bedrijf hier in de buurt een
topspeler in dienst neemt".
Voor de wedstrijd aanstaande za
terdag verwachten spelers en
bestuur flink wat publiek. Koen
de Vries ziet de ontmoeting echter
met gemengde gevoelens tege
moet. Enerzijds heeft hij er de
pest aan om zich voor een volle
Slaghvaert te laten aïslachten, an
derzijds kan hij zich ook voorstel
len dat als hij flink partij geeft, de
toeschouwers met gekromde te
nen en enig chauvinisme toezien
hoe de Middelburger zich tegen
de vedetten verweerd. "Afgaan
wil ik zeker niet", zegt hij re
soluut.
Voor de komende competitie
heeft de tafeltennisbond bij wijze
van proef in de eredivisie nieuwe
regels ingevoerd. Nu dient een
team met vier spelers aan te tre
den, tegenover het vorige seizoen
met drie man. Peter van Genegen
uit Ossendrecht is daarom - op
basis van reiskosten - de ploeg in
de Zeeuwse hoofdstad komen
versterken. Of MZ het nu redt en
aan het eind van de competitie
Ook de leeftijd van de cursisten
loopt nogal uiteen. Momenteel
wordt vanaf de leeftijd van twaalf
jaar lesgegeven en hun oudste
leerling was 75 jaar toen hij vorig
seizoen het dansbrevet behaalde.
"Maar we hebben plannen om
nog veel jongere leerlingen met
het dansen in contact te brengen.
We denken daarbij aan peuters en
kleuters vanaf vier jaar", legt Ba
rend van Staveren uit. Er kan bij
DSM zowel in groepsverband als
individueel gelest worden. Vanaf
12 september beginnen de lessen
voor het nieuwe seizoen.
Voorts is het mogelijk om 'vrij te
*Een kijkje tijdens de vrije danst.
dansen'. Iedere zaterdagavond
staat de dansstudio van Barend en
Lia van Staveren open voor de
liefhebbers van stijldansen. Van
af acht uur kan er gedanst worden
en velen hebben van deze gelegen
heid al een regelmatig terugke
rend festijn gemaakt. "Jong en
oud zijn daarbij present en het is
altijd een gezellige boel. Er hoeft
geen entree te worden betaald en
de bezoekers hoeven niet op onze
school gelest te hebben", verze-
op de zaterdagavond.
kert Barend van Staveren, die in
de dansschool zo'n kleine hon
derd bezoekers kan herbergen.
Voordat het 'eigen onderkomen'
in gebruik werd genomen, gaven
Lia en Barend van Staveren les in
verschillende lokaliteiten op heel
Walcheren. "Dat is nu gelukkig
voorbij. Alleen in enkele bejaar
dentehuizen blijven we dat nog
wel doen", besluit het onderne
mende echtpaar.
Bettine Vriesekoop
*Vol verwachting klopt het hart van de MZers, hier van links naar rechts: trainer Peter Boon, Koen de
Vries, speler van het eerste team en voorzitter Ger Sarink.
niet weer terug moet, betwijfelt
men nog. Daartegenover staat wel
dat er deze competitie twee ploe
gen meer in de eredivisie spelen.
En die zijn van hetzelfde kaliber
als de MZ'ers: pure amateurs dus.
De overige vijf ere-divisieploegen
zijn - volgens de Middelburgers -
echte profs, die minstens twintig
uur per week trainen. "Wij trai
nen zo'n zes a zeven uur per
week", vergelijkt Koen de Vries.
