Uitleencentra
voor sport en spel
FOKKER EN DE MAN
Folder
De Faam en De Vlissinser
Buitengewoon Bere
•eik
inventarisatie
audio-visuele produkties
Bekende
Zeeuwen
BRADERIE AANBIEDINGEN
FA. P. DAMMAN ZN.
9.95
295.00
2.890.00
verspreiding
DE FAAM
IX HUROEP
comm issi i:s
Volksgezondheid
Bestuurszaken
De Provinciale planologische dienst voor Zeeland heeft een
onderzoek gedaan naar de vestiging en het vertrek van
mensen in Zeeland. Dit is gebeurd om te weten te komen
waarom vanaf het begin van de jaren tachtig meer mensen
uit Zeeland vertrokken dan er kwamen wonen.
Reden van
vertrek
Reden van komst
Sluiting bureau
paspoorten en
rijbewijzen
Subsidiegids
Toekomst
Wij
verspreiden
alle folders in
geheel
Zeeland, in
delen van
Zeeland of in
geselecteerde
steden en/of
dorpen in
onze
provincie.
Heeft u
folders te
verspreiden,
bel dan PZC
afd. Speciale
Projecten
01180-81134 en
u krijgt alle
inlichtingen.
EIKENTAFEL
MET PLAVUIZEN
DEURMAT 50x80 div. kleuren
van J275CT voor
LEREN EETKAMER STOELEN
p. stuk vanJBTö^ voor
EIKEN KUIPBANKSTEL
prima gestoffeerd,
van J3-396^ voor
Verschillende soorten overgordijnen
zeer sterk afgeprijsd!
WONINGINRICHTING
A B D I J
ledereen die in Zeeland activiteiten organiseert op het gebied van
de recreatieve sport en spelbeoefening kan hiervoor materiaal le
nen, of het nu gaat om sportverenigingen, scholen, trimclubs of
jeugdorganisaties.
Hiervoor zijn in Zeeland acht
uitleencentra beschikbaar, ver
spreid over de hele provincie.
Het gaat overigens niet alleen
om het gebruik van allerlei ma
teriaal. Ook kan informatie wor
den verstrekt over de toepas
sing ervan. Ook wordt voorlich
ting gegeven over het organise
ren van sport- en speldagen,
bosspelen, oriëntatietochten
e.d. Verder kunnen desgewenst
adressen worden verstrekt van
recreatiesportleiders(sters).
Het aantrekkelijke van de uit
leencentra is dat men kan kie
zen uit een groot aantal spelmo-
gelijkheden, die voor veel men
sen misschien weer eens iets
nieuws zijn. Afgezien van voet
ballen, honkbaluitrustingen,
handbal, kasti etc. etc. zijn er
ook "Indiaca", "Scoopsets",
"Helyswing", "Koersbalset",
"Rilettebaan", "Speed-play",
"Curling" etc. Ook allerlei tech
nisch materiaal is beschikbaar,
evenals spullen voor scheids
rechters en verbanddozen.
Voor het lenen moet een gerin
ge vergoeding" worden betaald:
een abonnement of een bedrag
per uitleen. Voor informatie kan
met terecht bij: Zeeuwse Sport
raad, telefoon (01180)33024.
De vestigingen van de sport- en
spelcentra zijn: Axel, Oud-
Oosteinde 1tel. (011 55)4068;
Goes, Zwembadweg 1, tel.
(01100)15685; Tholen, Ge
meentehuis, St. Maartensdijk,
tel. (01666)2955; Middelburg
(Zwse Sportraad, adres als bo
ven); Oostburg, Sporthal, Veer-
hoeklaan 1, tel. (01170)3025;
Terneuzen, Sporthal, Alvarez-
laan 1a, tel. (01150)12679;
Vlissingen, Sportbelangen, Iris
laan 210 tel. (01184) 60267;
Zierikzee, Gemeentehuis,
Meelstraat 8, tel.
(01110)3151.
Informeer op deze adressen
naar de openingstijden.
In Hulst en Borsele zijn centra
in voorbereiding.
Bij de Zeeuwse Sportraad is
overigens ook informatie ver
krijgbaar over opleidingen (voor
de sport zelf en voor sport
bestuurder of kaderlid), over ge
handicaptensport en sportge-
zondheidszorg.
woensdag is juni 1986
IEUWS
De AROB-commissie uit Gede
puteerde Staten houdt op dins
dag 24 juni, 10.00 uur een
hoorzitting over een bezwaar
schrift van het bestuur van het
Vrouwengezondheidscentrum
Katelijne uit Terneuzen. GS
hebben geweigerd een emanci
patiesubsidie te verlenen, waar
het vrouwengezondheidscen
trum het niet mee eens is.
De tweede kamer uit Gedepu
teerde Staten houdt op 24 juni
viermaal zitting om beroep
schriften over bijstandszaken te
behandelen. De bezwaren rich
ten zich tegen de besluiten van
de gemeenten Middelburg,
Goes en Aardenburg (2x). De
zittingen beginnen om 10.40,
1 1.00, 11.20 en 1 1.40 uur.
De Commissaris der Koningin
(in zijn functie van voorzitter
van het college van Gedepu
teerde Staten) houdt op vrijdag
27 juni, 10.30 uur, zitting in een
AROB-zaak. Het gaat om de
weigering van spoedshalve
bijstand.
Alle zittingen zijn openbaar en
worden gehouden in het Provin
ciehuis, Sint Pieterstraat 42 in
Middelburg.
De commissie basis- en eerste
lijnszorg uit de Provinciale Raad
voor de Volksgezondheid ver
gadert dinsdag 24 juni, 19.00
uur in Hotel Terminus in Goes.
Op de agenda staan o.a. de eer
ste lijnszorg en de positie van
de huisarts in de komende jaren
en de relatie tussen de eerste
lijnszorg en de RIAGG.
Vrijdag 27 juni, 9.30 uur verga
dert in het Provinciehuis, Sint
Pieterstraat 42 te Middelburg
de statencommissie voor
bestuurszaken. Aan de orde
komt o.a. een adviesaanvraag
uit het fonds bijzondere voorzie
ningen voc de bevordering van
een spoedige realisering van de
middelbare horecaopleiding aan
het Deltacollege in Middelburg.
Ook wordt er gesproken over de
prioriteitstelling en de herover
weging begroting 1987 (beslui
ten GS-conclaaf).
Komen en gaan
in Zeeland
Vanaf het midden van de jaren
zestig tot het eind van de jaren
zeventig was het beeld heel an
ders. Toen overtrof de jaarlijkse
"immigratie" de "emigratie",
soms met flinke aantallen. Deze
toeloop was te verklaren uit de
industrialisatie van Zeeland, die
in een snel tempo tot stand
kwam.
Sinds enkele jaren is hierin ver
andering gekomen, vooral door
dat minder mensen uit de
Randstad en overig West-
Nederland naar Zeeland kwa
men. Dit wordt weer verklaard
uit de ruimer wordende woning
markt aldaar en de betere mo
gelijkheden om aan werk te
komen.
Gevraagd waarom men uit Zee
land wegging zijn de hoofdmo
tieven: verandering van werk,
persoonlijke omstandigheden,
ontbreken van geschikt onder
wijs en huwelijk/samenwonen.
Het viel op dat zeer velen die uit
Midden-Zeeland vertrokken
(42%) dit deden omwille van
werk, tegenover 30% in
Zeeuwsch-Vlaanderen. In deze
regio kon een kwart van het
vertrek worden verklaard uit het
gebrek aan onderwijsmoge
lijkheden.
De motieven om in Zeeland te
komen wonen verschillen per
regio sterker dan de redenen
voor vertrek. Voor Schouwen-
Duiveland, Tholen en Sint-
Philipsland scoorde "wonen"
het hoogst. In Midden-Zeeland
ontliepen wonen en werken el
kaar niet zoveel. De "vesti-
gers" in Zeeuwsch-Vlaanderen
kwamen vooral omdat ze er
werk kregen. Opvallend was
een vergelijking tussen de ste
den en de omliggende gebie
den. 30 tot 40 procent van de
ondervraagden was in Zierik
zee, Middelburg, Vlissingen,
Goes of Terneuzen gaan wonen
omdat men in Zeeland was
gaan werken. Voor gemeenten
als Borsele, Kapelle, Arnemui-
den en Axel gold vooral dat men
zich vestigde (20 tot 35 pro
cent) vanwege het wonen. De
woonmotieven speelden een
belangrijke rol bij de Zuidhollan
ders. Voor de Belgen ging het
vooral om huwelijk/samenwo
nen en persoonlijke omstan
digheden.
Van degenen die uit Zeeland
vertrokken heeft liefst twee
De Zeeuwse Stuurgroep Werk
loosheid (ZSW) heeft een inven
tarisatierapport samengesteld
over de aanwezige audio
visuele produkties op het ge
bied van werkloosheid en ar
beid. Zowel films, diaseries, vi
deobanden als adressen van
Vrijdagmiddag 27 juni a.s is
het bureau paspoorten en
rijbewijzen in het provincie
huis vanaf 14.00 uur geslo
ten voor publiek. Dit vanwe
ge het afscheid van het bu-
reauhoofd mevrouw F.
Meertse. Mevrouw Meertse
maakt gebruik van de VUT-
regeling.
filmmaatschappijen en filmver
huurbedrijven waar de films of
video's gehuurd/geleend kun
nen worden staan in de gids
vermeld. Er wordt o.a. aandacht
besteed aan de werkloosheid
en arbeidssituatie van jonge
ren, vrouwen en ouderen en het
vrijwilligerswerk. De gids kost
f 7,— en is verkrijgbaar bij het
secretariaat van de ZSW, Sint
Pieterstraat 42, 4331 EW Mid
delburg, tel: 01180-31423.
Voor belangstellenden is gratis
op hetzelfde adres verkrijgbaar
de "subsidiegids", een over
zicht van financieringsregelin
gen voor activiteiten voor en
door haanlozen. Nu is echter al
voor de ZSW duidelijk gewor
den dat dit overzicht nog niet
helemaal compleet is omdat er
nog meer regelingen in de maak
zijn. Binnen enkele maanden is
er dan ook al een aanvulling te
"verwachten.
derde al eerder buiten deze pro
vincie gewoond. Een kwart van
de vestigers dacht in eerste in
stantie niet aan Zeeland, maar
kwam hier naar toe vanwege
het woningaanbod.
Volgens de planologische
dienst ziet het ernaar uit dat in
de toekomst vestiging en ver
trek in evenwicht zullen blijven.
Wellicht zal er een beperkt ver-
trekoverschot zijn. De argu
menten hiervoor zijn dat de si
tuatie in de Randstad niet sterk
zal wijzigen, dat er weliswaar
een gestaag vertrek uit Zeeland
zal blijven, maar dat Zeeland
economisch ook weer zoveel te
bieden heeft dat er mensen naar
deze provincie toe zullen blijven
komen.
Verwacht wordt dat er binnen
Zeeland wat verschillen zullen
blijven bestaan: wellicht een
vestigingsoverschot in Noord-
Zeeland en een vertrekover-
schot in Z. Vlaanderen. Midden
Zeeland zal hier tussenin liggen.
De PPD tekent hier nog bij aan
dat er in Z.-Vlaanderen sprake
is van een kwalitatief tekort aan
arbeidskrachten... Tenslotte
constateren de onderzoekers
dat het vertrek van mensen
vooral ten koste gaat van ste
den als Middelburg, Vlissingen
en Terneuzen.
Het onderzoek is beschreven in
de publicatie "Wisselend ge
tij", verkrijgbaar bij het bureau
voorlichting Provincie Zeeland,
Sint Pieterstraat 42, 4331 EW
Middelburg, tel.
(01180)31396.
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting.
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180-31392
of 31402
DE ONGEZONDHEID
ZEELAND.
Dr. A. A. FOKKER.
MIDDELBURG.
J. C. 4 W. ALTORFFER.
Titelpagina van een publicatie
van dr. Fokker
Ter afsluiting van het onderdeel
"Bekende Zeeuwen" deze keer
aandacht voor twee veelzijdige
Middelburgse artsen.
Op 24 juli 1810 werd te Middel
burg als zoon van de koopman
Abraham Fokker geboren Adri-
aan Abraham Fokker. Na een
opleiding aan de Geneeskundige
School in zijn geboorteplaats ver
trok Adriaan Abraham in 1828
naar Leiden om aldaar medicij
nen te gaan studeren. Als student
hielp hij mee de cholera-epidemie
te Rotterdam te bestrijden (1832).
In 1833 promoveerde hij tot doc
tor in de medicijnen en vestigde
zich vervolgens als geneesheer in
zijn geboortestad. Daar werd hij
ondermeer leraar in de therapie
aan de school waar hij zelf de eer
ste beginselen van de medische
wetenschap had geleerd (deze Kli
nische of Geneeskundige School
bestond van 1825 tot 1866) en la
ter inspecteur van het Geneeskun
dig Staatstoezicht in Zeeland.
Fokker huwde 16 juni 1838 met
Anna Agatha Herklots. Het echt
paar kreeg negen kinderen, waar
onder Abraham Pieter Fokker,
die zijn vader navolgde (hij werd
doctor in de medicijnen en bracht
het tenslotte tot hoogleraar in de
hygiëne aan de Rijksuniversiteit
te Groningen) en Marinus Fok
'Archiefsprokkels' is een
rubriek die in principe we
kelijks verschijnt. Voor de
inhoud tekenen per keer
de gemeentearchivarissen
Christ Peters (Vlissingen)
of Peter Sijnke (Middel
burg).
Eindredactie Ad Hanne-
ker, die gemeenteontvanger van
Middelburg werd.
Dr. Adriaan Abraham Fokker
was een scherpzinnig en geleerd
man, die talrijke nevenfuncties
bekleedde. Zo was hij ondermeer
voorzitter van het Zeeuwsche Ge
nootschap der Wetenschappen en
lid van de Middelburgse gemeen
teraad. Hij publiceerde over me
dische en geschiedkundige onder
werpen. Zijn vriend dr. J.C. de
Man gaf in 1901 postuum Fok
kers "Levensberichten van
Zeeuwse medici" uit. Fokker was
namelijk op 24 december 1878 na
een langdurige ziekte in zijn
geboorte- en woonplaats Middel
burg overleden.
Jan Cornelis De Man, zoon van
de geneesheer Johannes de Man
Jz. en Elisabeth Taucher, aan
schouwde op 20 september 1818
in de Zeeuwse hoofdstad het le
venslicht. De jonge Jan Cornelis
bleek een pientere en leergierige
knaap. Na de lagere school be
zocht hij te Middelburg de Franse
en de Latijnse School (gymna
sium). Aan de laatste school be
haalde hij in 1836 cum laude zijn
diploma. Omdat De Man in de
voetsporen van zijn vader wilde
treden ging hij medicijnen stude
ren in Leiden. In 1839 slaagde hij
(wederom) cum laude voor zijn
kandidaatsexamen en al in 1841
promoveerde hij tot doctor in de
geneeskunde en behaalde in 1842
de graad chir. dr. Hij bracht in
1841 en 1842 enige tijd door te
Parijs en Wenen, in welke laatste
stad hij in het bijzonder de oog
heelkunde bestudeerde.
In december 1842 vestigde hij zich
als geneesheer in zijn geboorte
plaats, hoewel de vooruitzichten
daar aanvankelijk niet zo gunstig
leken (er waren namelijk al ge
noeg artsen gevestigd). Het jaar
1845 bracht zijn benoeming tot
gemeentegeneesheer, welk ambt
hij tot 1859 bekleedde. In hetzelf
de jaar werd De Man benoemd
tot lid van het Zeeuwsch Genoot
schap der Wetenschappen, waar
van hij later (van 1895-1900)
voorzitter was.
Samen met zijn goede vriend en
collega dr. A.A. Fokker richtte
hij in 1848 de Afdeling Zeeland
van de Nederlandse Maatschappij
tot Bevordering der Geneeskunst
op. De Man trad in 1849 in het
huwelijk met Neeltje Elisabeth
Kamerman. Het jonge paartje
vestigde zich in de St. Pie
terstraat, waar dr. De Man tot
zijn dood zou blijven wonen. Van
i/y
Dr. de Man
hun drie kinderen noemen we de
als penningkundige bekend ge
worden Marie de Man en de na
tuurkundige dr. Johannes Gover-
tus de Man.
J.C. de Man publiceerde over di
verse geneeskundige onderwer
pen, ondermeer over besmettelij
ke ziekten. Veel belang stelde hij
ook in geschiedenis. Een groot
aantal studies betreffende histori
sche onderwerpen verscheen van
zijn hand, zoals artikelen over
vliedbergen in Zeeland, de Markt
te Middelburg en het wapen van
Domburg. Met A.A. Fokker
schreef hij "Proeve eener genees
kundige plaatsbeschrijving van de
stad Middelburg" (1856) en "De
gestichten en openbare gebouwen
van Middelburg", (in twee delen
uitgegeven in 1857).
Ter gelegenheid, van het bezoek
van koningin-regentes Emma en
koningin Wilhelmina in 1894 ver
scheen een platenalbum van
Zeeuwse klederdrachten, waar
voor De Man de begeleidende
teksten schreef.
Veel van wat hij in later jaren uit
gaf geschiedde louter voor eigen
genoegen. Die publicaties droe
gen dan ook het opschrift "niet in
den handel", zoals bijvoorbeeld
de interessante studie "Het zuide
lijk dee! van den op het laatst der
zestiende eeuw afgebroken muur
van Oud-Middelburg" (1900).
Hoewel De Mans historisch werk
hier en daar is verouderd, blijft
het onderhoudend en leesbaar en
zijn er veel wetenswaardigheden
in te vinden.
Op latere leeftijd ging de gezond
heid van dr. J.C. de Man sterk
achteruit en werd hij vrijwel
blind. Zijn overlijden op 2 janua
ri 1909 maakte een einde aan een
lang en arbeidzaam leven.
Breker 6 x 3 (130 x 65)
nu175»"
Kom eens vrijblijvend langs bij:
Nieuw straat 29, Middelburg tel.: 01180-13437
Wij zijn niet de grootste, maar wel de goedkoopste.
DOOR PETER SUNKE
