ZEELAND
ETTY HILLESUM
De Faam en De Vlissinger
Buitengewoon Bereik
Vijf dagen theater
in de stad Goes
op derde solofestival
HELPT NEPAL
Zeeuwse Jeugdraad zoekt lid
DE FAAM - DE VLISSINGER
Samenstelling
Taken
Vergaderingen
Lidmaatschap
Leerlingen met
problemen
Dinsdag 29 april 1986
Reacties
Subsidie Oude Molen
Kruiningen
Provinciale
gebouwen dicht
De actie Zeeland helpt Nepal heeft half april de vier ton
overschreden. Op donderdag 24 april was de preciese
stand f 405.404,24 inclusief het kwartje, dat de provin
cie bijlegt op iedere binnengekomen gulden.
Doel
Onderwijsproject
Kosten
Leerpakket
Zeeuwse
activiteiten
Giro 7475
Amateurs en beroepsartiesten op 't podium
ABDIJ
De Zeeuwse Jeugdraad - een adviesorgaan van de provincie Zee
land - bevordert dat de jeugd- welzijnsvoorzieningen in de provincie
zo goed en veelzijdig mogelijk zijn.
De raad is samengesteld uit vertegenwoordigers van allerlei organi
saties die met het jeugd- en jongerenwerk te maken hebben.
Op het ogenblik is er een vacature en daarom worden gegadigden
gevraagd om deel van de raad te gaan uitmaken.
De raad bestaat uit vijftien le
den, afkomstig uit de jeugd
werksectoren, andere sectoren
in het jeugdwelzijn en mensen
met specifieke deskundigheid in
jeugdzaken. Ook de provincie is
in de raad vertegenwoordigd en
het secretariaat wordt gevoerd
door de ambtelijk medewerker
van de Zeeuwse Jeugdraad.
De raad doet onderzoek naar en
geeft informatie over het jeugd-
en jongerenwerk. Dat kan gaan
om subsidies, het organiseren
van evenementen, de inrichting
van club- en buurthuizen en
scholing en vorming. Verder ad
viseert de raad over al deze za
ken, zowel aan de provincie als
aan gemeenten en de instellin
gen en instituten die met het
jeugdwelzijn van doen hebben.
Om dat zo goed mogelijk te kun
nen doen zijn er werkgroepen
gevormd.
Zo zijn er de werkgroep jeugd
werk, de werkgroep politieke
vorming en de werkgroep
jeugduitwisseling.
De Zeeuwse Jeugdraad verga
dert gemiddeld vijf keer per jaar.
De vergaderingen zijn openbaar
en zij worden gehouden in het
gebouw van de Stichting Zee
land in Middelburg.
De leden van de Zeeuwse
Jeugdraad doen hun werk op
vrijwillige basis. Er staat geen
beloning tegenover, zij het dat
de reiskosten worden vergoed.
Voor het lid, dat de huidige va-
"Hulp aan leerlingen met pro
blemen", zo heet de brochure
die de Provinciale Onderwijs
raad dinsdag heeft uitgebracht.
Het boekje is bedoeld voor
ouders van leerlingen die pro
blemen in of buiten het onder
wijs hebben. Het geeft een
overzicht van hulp binnen de
verschillende soorten van on
derwijs: de basisschool, het
voortgezet onderwijs en het
(voortgezet) speciaal onder
wijs. Aandacht wordt o.a.
besteed aan logopedie school
arts, maatregelen bij achter
standen, behandeling van
sociaal-emotionele problemen
en leerlingbegeleiding.
De brochure wordt verspreid op
de scholen. Ook kan zij gratis
worden aangevraagd bij de af
deling welzijn van het Provincie
huis, tel: 011 80-31430. m
IEUWS
cature zou gaan vervullen, gaat
de voorkeur uit naar iemand die
jonger is dan dertig jaar. Belang
stelling en ervaring op het ge
bied van het jeugd- en jongeren-
welzijn wordt van de kandida
ten verwacht.
Aanmeldingen worden inge
wacht bij de Zeeuwse Jeugd
raad, Dam 31, 4330 AK Mid
delburg, telefoon
01180-33024.
Aan dit adres kan ook nadere in
formatie worden ingewonnen.
Het dagelijks bestuur van de
provincie heeft aan provinciale
staten voorgesteld een bijdrage
te verlenen van ten hoogste
f 62.500,— in de restauratie
van de korenmolen "De Oude
Molen" in Kruiningen.
Het gaat om een achtkantige
houten bovenkruier zonder stel
ling - een grondzeiler van het
"Zeeuwse type" uit 1801.
De molen is het eigendom van
de gemeente Reimerswaal.
De restauratie kan voor een
kwart miljoen gulden worden
gesubsidieerd.
Het rijk - het ministerie van wel
zijn, volksgezondheid en cul
tuur - betaalt zeventig procent
off 1 75.000, Het provincia
le aandeel is een kwart van de
kosten met daaraan het maxi
mum van f 62.500, Provin
ciale staten beslissen op 20
juni. H8
Maandag 5 mei zijn de provin
ciale gebouwen voor het pu
bliek gesloten. Aanleiding is de
nationale herdenking van de be
vrijding.
De sluiting geldt voor de provin
ciale griffie, de provinciale pla
nologische dienst, provinciale
waterstaat en de Zeeuwse Bi
bliotheek.
De veerdiensten over de
Westerschelde varen de gewo
ne dienst; het hoofdkantoor van
de bootdiensten is gesloten.
Vrijdag 9 mei, de dag na Hemel
vaartsdag, zijn de provinciale
gebouwen ook gesloten. Alleen
de Zeeuwse Bibliotheek vormt
hierop een uitzondering. Daar
kan men 9 mei wel terecht, mm
Zeeland
helpt Nepal
Doel van de actie is, het moet
nog maar eens gezegd, een on
derwijsproject mee financieren
in het district Bajhang in het
westen van Nepal. Het motto
van de actie is "Leren om te
overleven".
Nepal is vier keer zo groot als
Nederland, maar er wonen niet
zoveel meer mensen: rond de
vijftien miljoen. Ongeveer de
helft van de bevolking is jonger
dan 21 jaar.
Nepalezen worden naar wester
se maatstaven niet oud. "De le
vensverwachting in Nepal is 38
jaar" staat in een informatie
blad van Unicef-Nederland. De
meest voorkomende ziekten
zijn malaria en tbc, maar ook
cholera, tyfus, lepra en krop ko
men er voor. Veel kinderen ster
ven voor zij vijf jaar zijn.
De regering van Nepal heeft in
samenwerking met het kinder
fonds van de Verenigde Naties -
Unicef - een onderwijsproject
opgesteld: het Nationale Onder
wijsplan Systeem. Als een dorp
zelf een schooltje bouwt, be
taalt de regering het salaris van
de onderwijzer(es). De boeken
komen ook voor rekening van
de staat. Het plan is in 1975 op
gesteld en inmiddels gaat zo'n
driekwart van alle kinderen tus
sen de zes en acht jaar regelma
tig naar school. Tot nu toe zijn
het meer jongens dan meisjes
die onderwijs volgen, maar van
lieverlee zal ook dit worden
rechtgetrokken. Aanvankelijk
werden schooltjes van niet zulk
deugdelijk materiaal gebouwd,
waardoor al vlug onder-
houdsproblemen ontstonden. In
samenwerking van enkele orga
nisaties van de Verenigde Na
ties is toen een nieuw ontwerp
gemaakt. Uitgangspunt daarbij
is, dat bij de bouw alleen mate
riaal wordt gebruikt dat in de
streek voorhanden is.
De kosten per schooltje zijn
f 11.000,-; f 8.500,- voor
de bouw en f 2.500,— voor de
inrichting. Met het geld, dat nu
in Zeeland is ingezameld kun
nen 37 schooltjes worden
gebouwd.
Tot de vaste voorzieningen bij
het schoolgebouw hoort een
tuinmuur.
De muur dient als bescherming
voor de gewassen, die in de
schooltuinen worden ver
bouwd. Het vee loopt in Nepal
namelijk vrij rond.
Kinderen op de basisschool in
Bajhang leren niet alleen taal en
rekenen. "Leren om te overle
ven" betekent immers meer. In
het lespakket zitten hygiëne,
landbouwkunde en het tegen
gaan van ontbossing.
Hygiëne is van belang in samen
hang met de volksgezondheid.
Veel ziekten komen voort uit
het gebruik van vuil water en de
verspreiding van de ziekten
wordt versneld als er geen goe
de sanitaire voorzieningen zijn.
De onderdelen land- en tuin
bouw houden nauw verband
met de maatregelen die moeten
worden getroffen om de ont
bossing van Nepal tegen te
gaan. Veel bos is in Nepal ver
dwenen, doordat het hout
wordt gebruikt als brandstof,
timmerhout en droog veevoe
der. Gevolg is, dat vruchtbare
grond wordt weggespoeld en
kaal land resteert. Op de scho
len wordt gewezen op de kwa
lijke gevolgen van ontbossing
en tegelijkertijd wordt geleerd
hoe snelgroeiende bomen kun
nen worden aangeplant en welk
nut zij hebben voor de bevol
king. Er worden veel fruitbomen
geplant in de schooltuinen en
verder proefgewassen. De
oudere leerlingen hebben de
zorg voor de schooltuinen. Ook
volwassen Nepalezen volgen
het onderwijs en de kennis die
zij tijdens de schooluren op
doen, gebruiken zij thuis.
Zo komen er rond de huizen van
de mensen gaandeweg meer
bomen, waarvan de opbrengst
in het dagelijks leven kan wor
den gebruikt.
Op het ogenblik is in de Grote of
Maria Magdalenakerk in Goes
de tentoonstelling "Nepal,
waar de goden onder de men
sen leven" te zien. Behalve de
informatie die Unicef over het
scholenproject heeft, zijn er pa
nelen met foto's en ander mate
riaal, dat actiecoördinator J.D.
Kuiper-Abee tijdens haar reis
naar Nepal heeft verzameld. De
tentoonstelling is tot 2 mei in
Goes.
Verder worden in Goes op 14
juni de Binnenstadsfeesten ge
organiseerd ten bate van Zee
land helpt Nepal.
Op Koninginnedag geeft de
Zeeuwse Koorschool drie voor
stellingen van de kinderopera
De Markies van "Carabas" in
de Koorschool aan de Sin
gelstraat in Goes.
In Middelburg wordt op 1, 2 en
3 mei het Jazzfestival gehou
den met daarin verweven activi
teiten voor de actie.
Zaterdag 3 mei voert de Came-
re van Rhetorica Sint Jan ten
Steene het blijspel "Het eeuwig
leven amen" op in De Halle in
Axel, aanvang 20.00 uur.
Op donderdag 8 mei staan de
Geuzenfeesten in Biervliet in
het teken van Nepal en op 9 mei
wordt - ook in Biervliet - een
sponsorloop gehouden.
Scouting Zeeland Spoor is een
sponsorfietstocht op 30 en 31
mei en 1 juni. Scouts fietsen
dan langs de clubhuizen in de
provincie.
Behalve de Nepaldag in Goes op
14 juni is er dezelfde dag een
Nepaldag in Axel.
De tentoonstelling "Nepal,
waar de goden onder de men
sen leven" is in juni te zien in de
Sint Nicolaaskerk in Brou
wershaven.
Voor wie aan al deze activitei
ten niet mee kan doen, maar
toch wil bijdragen aan de actie
Zeeland helpt Nepal is er het gi
ronummer 7475 ten name van
de actie in Middelburg.
Organisaties die in eigen huis
willen meedoen, kunnen ge
bruik maken van videobanden
"Leren om te overleven"; Op
de banden is de diaserie van de
zelfde naam opgenomen.
Coördinator J.D. Kuiper-Abee
verzorgt - op aanvraag - inform-
tieavonden over de actie met
daarbij haar bevindingen, die zij
tijdens de Nepalreis heeft opge
daan. Als tegenprestatie wordt
dan actie ten bate van het on
derwijsproject gevraagd. Nade
re informatie is verkrijgbaar bij
het bureau van de actie Zeeland
helpt Nepal in het provinciehuis,
Sint Pieterstraat 42, 4331 EW
Middelburg, telefoon
01 180-31507, 31397 en
31398.
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting.
Sint Pieterstraat 42» -
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180-31392
of 31402
AKTEN' VAN liEIIOORTE EN BRKENNINd.
'Archiefsprokkels' is een
rubriek die in principe we
kelijks verschijnt. Voor de
inhoud tekenen per keer
de gemeentearchivarissen
Christ Peters (Vlissingen)
of Peter Sijnke (Middel
burg).
Eindredactie Ad Hanne-
man.
Eigenlijk vallen ons maar een
paar namen in: Meertens werd er
geboren, Van Schagen groeide er
op en ook P.C. Boutens aan
schouwde in 1870 te Middelburg
het levenslicht en bezocht het Ste
delijk Gymnasium, vóór hij el
ders ging studeren.
Toch viert momenteel in ons land
een schrijfster (postuum) grote
triomfen, een schrijfster van
Joodse orgine, wier wieg min of
meer bij toeval in Middelburg
stond. We bedoelen Etty Hille-
sum, over wie we het hier wat uit
gebreider willen hebben.
Op 15 januari 1914 werd te Mid
delburg geboren: Esther Hille-
sum. Zij was een dochter van Le-
vie Hillesum (geboren 25 mei
1880 te Amsterdam), van beroep
leraar klassieke talen aan het
gymnasium, en Riva Bernstein
(geboren 23 juni 1881 te Potscheb
in Rusland), die zich respectieve
lijk 31 oktober 1911 en 12 decem
ber 1912 in de gemeente Middel
burg hadden gevestigd. Het gezin
woonde ten tijde van de geboorte
van dochter Esther, die de roep
naam Etty kreeg, in het omstreeks
1910 gebouwde pand Molenwater
M 259 (thans Molenwater 77).
Lang woonde Etty niet in Middel
burg, want de Hillesums vertrok
ken reeds 27 juli 1914 naar Hil
versum. Via Tiel, Winschoten en
Deventer kwam Etty tenslotte in
1932 in Amsterdam terecht, waar
zij rechten en slavische talen stu
deerde en een aanvang maakte
met een studie psychologie. Even
als haar broers Michael en Jaap -
beiden jonger- was Etty zeer
begaafd.
Zeven september 1943 werd Etty
met haar familie door de Duitsers
op transport gesteld. Een Rode
Kruis-bericht meldt haar dood in
het concentratiekamp Auschwitz
op 30 november 1943; ook haar
ouders en broers kwamen om:
omdat zij waren van Joodse
stam
No. U
liiliit-ii
nr,u„u„*
Heden ilrn i Z?. ';/vö7/ mpiitnii Intmlinl uirthn.
verscliirii v'oór mij ambtenaar van ifón; Imr^'rlijkm Mmnl van Mulrielhuru'.
<Jt t l/t'j i/
oud otïJt. t y jnri'ii, van Itcrovp ~f~/
wnjnendr t» Mnltlcllnirvwrlkc mij liivfi m rkl d.il op d<>» f'*/f
J Cts/ -lAtlGtAJ nepwii'ii honderd veertien»
/oe* li'ii IA/ 11r«binnen de/e p nneni» in liet hui» wijk -
mrr /(tm A/iLk fy/Ly, i« RfborfA r»yi kind tf.iiyjjcf jieslnehl
Itor, O o /{'O r Cr, f f de 5 /su'v
t-Cf'ft.Xtfo v. J..Jt Jjj./J> HrL*V. f -a J
nnn welk kind verklaart ifvrii de voornrw*-»»,
Sj//W— -
\yike aangifte.en verklaring zijn mx-lnrd in bijwezen
j nnd i jaren, \.u: lierórp
(tfl*,*,.* «intrude te
van Jfc-C(j ■clt. t 'a r..J j
ou<l b. j jan 11, van I» r..'|i i
u.miiul.' in U. lC
W.ianan akte, die im Liilane/xnorlezing i» t«i k< nd.
Haar geboorteacte
Postuum kreeg Etty Hillesum, ve
le jaren na haar dood, grote be
kendheid door haar dagboekaan
tekeningen en brieven (uit de pe
riode 1941-1943). Deze werden
vanaf 1981 uitgegeven in drie boe
ken: "Het verstoorde leven",
"Het denkende hart van de ba
rak" en "In duizend zoete ar
men". De ontvangst van deze ge
voelige en intelligente egodocu
menten, die door hun literaire
waarde het genre van de oorlogs
dagboeken ver te boven gaan, was
bij zowel het publiek als de critici
heel goed. "Een elementair boek
dat iedereen in Nederland moet
lezen" en een ego-document
dat in historisch, menselijk en li
terair opzicht van eminent belang
is" schreef men over "Het ver
stoorde leven" dat in vier jaar tijd
zeventien drukken beleefde!
Een groot literair succes derhalve,
deze boeken, die zelfs in de Ver
enigde Staten in een Engelse ver
taling op de markt kwamen. In de
VS bestaan ook plannen voor een
film over Etty's leven.
In 1983 Werd de Etty Hillesum
Stichting opgericht. Deze stich
ting stelt zich ten doel: het behe
ren, bekendheid geven aan en on
derzoek doen naar Etty's werk;
het stimuleren van uitgaven van
werken van vervolgden, die ver
wantschap tonen met Etty's werk;
het bevorderen van de kennis en
de bewustwording van de joden
vervolging tijdens de Tweede We
reldoorlog; de bestrijding van
vervolging en discriminatie van
minderheden in het algemeen.
De Etty Hillesum. Stichting ver
vaardigde een 'reizende ten
toonstelling over Etty's leven, die
van 18 april tot en met 11 mei in
het Stedelijk Museum te Schie
dam, Hoogstraat 112, te bezichti
gen is.
De gemeente Middelburg is voor
nemens aandacht te schenken aan
het feit dat Etty Hillesum in de
Zeeuwse hoofdstad geboren is,
door middel van het aanbrengen
van een plaquette aan haar ge
boortehuis.
Peter Sijnke
DËWlSSINGÖij
lenludiluvr»
binueti «i zorg voor rooJc
,i voeding en voldoende
Twee jaar geleden beleefde Goes
zijn eerste Solo-festival, waarop
amateurs en beroepskunstenaars
broederlijk naast elkaar het podi
um konden delen. Vorig jaar
kreeg het festival een vervolg en
er staat nu een derde editie voor
de deur. Vijf dagen lang zal Goes
rond Hemelvaartsdag bekende
kleinkunstenaars - en zij die het
willen worden - op het podium
krijgen. Schouwburg De Prins
van Oranje en Jongerentheater 't
Beest - nauwelijks 100 meter van
elkaar af liggend - zullen van 7 tot
en met 11 mei gonzen van de
kleinkunst.
Een solofestival dus. Dat wil zeg
gen: alléén-optreden. "Uit in Zee
land" heeft de organisatie in han
den en heeft afgelopen winter al
amateurs in het hele land trachten
de mobiliseren om mee te doen
aan het Solofestival. Een festival
dat voor ons land uniek is en
waarvan Jan de la Mar van "Uit
in Zeeland" hoopt dat het vol
gend jaar zelfs wordt voorafge
gaan door voorrondes in het hele
land.
Overigens zijn er de afgelopen ja
ren op het Goese Solofestival veel
artiesten met naam geweest. Dit
jaar is dat wederom het geval.
Het zwaartepunt daarvan ligt met
name op zaterdag 10 mei. Tussen
elf uur 's morgens en tien uur 's
avonds treden achtereenvolgens
op: Cor van Geffen, Lenny Kuhr,
...The Camber well now
Liesbeth Bennink, Erna Sassen,
Laureaat, Truus Bronkhuis, Al-
bert Jan Zeylemaker, Marjol Flo
re, Theo Joling, Eddy Geerlings,
Greetje Bijma, Caroline Kaart,
Davod Ochoa, Benno Hagenbeek
en Anne Mie Gils.
Bekende namen dus; ook wat
minder bekende. Maar iedereen
die nauwgezet de podiumkunsten
in ons land volgt, zal tot de con
clusie komen dat het om een pro
gramma van gewicht gaat, on
danks de lichtvoetige inslag van
vele solo-optredens.
Overigens komen we in het Goese
Solofestival o.ok de naam tegen
van Seth Gaaikema. Die opent
het woensdagavond 7 mei met
.Annet Mie Cils...
zijn one-man-show in de Goese
schouwburg.
Donderdag 8 mei zal het Solo
festival in het teken van de jeugd
staan. Tussen half elf en vijf zul
len in de Schouwburg een 30-tal
kinderen op het podium komen.
Er is een jeugdjury en er zijn leu
ke prijzen te winnen. Toegang
gratis.
In Jongerentheater 't Beest" is
er diezelfde avond vanaf negen
uur een Rap- en Toastavond met
niemand minder dan Dillon Le
wis, Raoul Scott, Miker G. en As-
her Senator.
De in samenwerking met andere
organisatoren van festivals in ons
land kon dit selecte gezelschap
naar Goes worden gehaald. Een
kans dus voor de liefhebbers van
Rap and Toast.
Vrijdag 9 mei komen de amateurs
aan bod. In alle zalen en zaaltjes
van schouwburg De Prins van
Oranje kunt u ze aan het werk
zien en horen. De amateurs - een
goeie 50 in aantal, zijn afkomstig
uit 't hele land: van Assen tot
Enkhuizen, van Weert tot Sou
burg. Lenny Kuhr presenteert 's
avonds de finale van de amateurs.
De hele vrijdag is de toegang
gratis.
Het Solo-festival 1986 te Goes
kost rond de 50.000 gulden. Een
groot gedeelte wordt gesubsi
dieerd. Er worden een 1500 be-'
zoekers verwacht, deels betalend.
DOOR PETER SUNKE
Hoewel Middelburg in diverse
romans figureert, te denken valt
bijvoorbeeld aan A.H. van der
Feen, Herfstleugen (1927), S.
Greup-Roldanus. De humeuren
in de straat der weduwen (1953,
over de Spanjaardstraat in de
achttiende eeuw) en L.W. de
Bree, Papieren zolder (1968,
over burgemeester Paspoort van
Grijpskerke en het Middelburg
van omstreeks 1857), heeft de
stad opvallend weinig literatoren
voortgebracht.
.jïsseSSBSSSIÏ®
Het geboortehuis van Etty Hillesum aan het Molenwater 77 ir? Mid
delburg, inzet: Hetty Hillesum
