Eeuwenoude plaatselijke traditie
blijft ongeschonden
2.29
5.95
9.95
TORRO TELT VOOR DRIE! 1. GEWONE BOODSCHAPPEN.
2. VEEL VERS. 3. HEEL WAT NONFOOD.
Woensdag 16 oktober 1985
DE FAAM - DE VLISS1NGER
(Van een onzer redacteuren)
ELLEWOUTSDIJK Als je niet béter wist, zou je
aan hun gezondheid gaan twijfelen.
Uit de vorige eeuw
Waterfeesten
Schadeclaims
Op de kop tikken
pak 1 liter
SNACK
WORSTJES
STEGEMAN
FRICOJONG
BELEGEN KAAS
BOUCHES DU RHONE _-
BIEF-OF 7 QJT
BAKLAPJES 500 gramf a Cr
MAGERE Q f%f\
VARKENSLAPPEN kilo O.JU
BAMI-OF NASIVLEES A AC
PREI QO
SAKSISCHE 7Q
LEVERWORST 100 gram,** f %7
SCHOUDERHAM 1 OQ
HONGAARSE SALAMI "f 7Q
UNOX HOLLANDSE
ERWTENSOEP O QO
HAUSTMELBA OC
TOAST PARTY pak0%J
DROSTE
CACAO MET
RECEPTENBOEK
RADIATOR
VERDAMPINGSBAKJE QfZ
WYBERT
NORMAAL
SILKIENCE
SHAMPOO 200 mi,
D.E ROODMERK O QQ
KOFFIE pak, 250 gram Oa %r Cr
RAIDER n 7n
MARS 0
Hier ziet u een van de
lekkerste soorten ananas
sap. Gegarandeerd door
Torro. De kwaliteit doet
direkt denken aan die van
het beste merk De prijs
allerminst. Dat is nou echt
Torro. Hoe goed z'n
produkten ook zijn, lage
prijzen horen er onherroe
pelijk bij. Zoals u aan de
voorbeelden in deze
advertentie nog eens kunt
zien.
PISANG GAROEDA
VILEDAZEEM 35 x 40 cm, *7 fëk
KERAMIEK VERDAMPINGS
BAKJE ovaal, driehoek of
Stokvisknuppelen
Ellewoutsdijk kan
het niet laten
Slokje na slokje
door Tbrro
gegarandeerd
De bodem van de ton is
gooid"
inge-
Op een mooie, maar zeer win
derige namiddag staan enkele
tientallen mannekjke inwoners
van Ellewoutsdijk met korte
stukken hout te gooien naar
een ton, die aan een touwtje
hangt.
Maar niemand van onze lezers
behoeft zich daarover ongerust
te maken: het is allemaal uitste
kend in orde met de geestes
gesteldheid van de mannen.
Sterker nog: ze zijn bewust be
zig met het instandhouden van
een oude traditie. Een traditie,
die al sinds mensenheugenis in
het dorp bestaat, namelijk het
"stokvisknuppelen".
In het kort komt het volksver
maak hier op neer: aan een ge
raamte van buizen (omgekeerd
U-vormig) hangt een touw en
aan dat touw hangt halverwege
een houten tonnetje. In het
tonnetje zit een levensechte
stokvis verborgen. De bedoe
ling is, dat het tonnetje vanaf
een afstand van zo'n 20 meter
wordt bestookt met de knup
pels, totdat het volledig uit el
kaar valt en de stokvis moeder
ziel alleen aan het touw blijft
hangen. Wie de laatste, beslis
sende knuppel gooit, mag de
stokvis mee naar huis nemen.
Niemand op Ellewoutsdijk weet
eigenlijk hoe oud het stokvisk
nuppelen als traditie is. Hoog
bejaarde inwoners van het dorp
kunnen zich herinneren, dat al
in hun jeugd elk feest op het
dorp (een Koninginnedag, een
burgemeestersfeest), werd be
sloten met stokvisknuppelen.
Destijds was het smijten van de
knuppels naar de stokvis voor
behouden aan de oudere gar
de, maar tegenwoordig doet
ook het jeugdige volk hart
stochtelijk mee.
Stokvisknuppelen is vermoede
lijk een plaatselijke variant op
het z.g. katknuppelen. Tot ver in
de 19e eeuw was dat op Zuid-
Beveland een bekend en ge
liefd volksspel, vooral op
dorpsfeesten. Het stond ook
bekend onder de namen katk-
neppelen, katkluppelen en kat-
te-uut-de-tunne-gooien. In die
tijd werd niet eèn stokvis, maar
een levende kaUin de ton,opge
sloten. Het spel was afgelopen,
als de ton zóver was kapotge-
gooid, .dat de kat zich angstig
uit de voeten kon maken.
Het katknuppelen is verdwe
nen, maar in Ellewoutsdijk kun
nen ze niet genoeg krijgen van
het gooien met knuppels naar
een ton, waarin dan tegen
woordig (wat "diervriende
lijker") een stokvis wordt opge
borgen.
Er zijn nog altijd dorpsfeesten,
waar de ton tot "knuppelwaar
dige" hoogte wordt opgehesen
aan een stevige lijn. De laatste
jaren gebeurt dat aan het eind
van de z.g. Waterfeesten, die
jaarlijks op initiatief van de wa
tersportvereniging rondom het
haventje worden gehouden.
Ook dit jaar weer.
Op een vlak middengedeelte
van de zware Westerschelde-
dijk staan de deelnemers aan
het stokvisknuppelen te be
treuren, dat ze tegen de straffe
wind in moeten gooien. "Als je
met de wind mee kunt gooien,
kun je méér kracht zetten. Dan
is de ton binnen tien minüten
kapot. Nu kan het wel wat lan
ger duren", zegt één van hen.
Dat zou uitkomen.
De organisatie vindt het niet
verantwoord, de deelnemers
met de wind méé te laten gooi
en, omdat achter de ton de au
to's te dichtbij staan. Dan kan
schadeclaims opleveren. Dan
maar tegen de wind in....
Erg veel toeschouwers zijn er
niet. De meeste bezoekers aan
de Waterfeesten blijven lekker
in de tent op het havenplateau.
Daar is de warmte, daar is een
pilsje. Het stokvisknuppelen
duurt dit jaar onevenredig lang:
bijna 3 kwartier. De jeugd gooit
veelal niet krachtig genoeg. De
ouderen missen de ton vaak.
Ach ja, de Waterfeesten be
gonnen gisteren al. En hoeve-
len zouden vannacht genoeg
slaap gehad hebben?
Enkele krachtige worpen zijn
tenslotte voldoende om de bo
dem uit de ton te gooien. Iets
later vallen er gaten in het ron
de lichaam van de houten ton.
Als de metalen ringen van de
ton de houten delen niet meer
bij elkaar kunnen houden, valt
de ton letterlijk op de grond in
duigen. Het gebeurt nog vrij
plotseling. De laatste, beslis
sende knuppel werd gegooid
door Wim Lasoe (18) uit Elle
woutsdijk. Hij rijdt gauw met zijn
buit op de fiets naar huis.
Overigens is het stokvisknup
pelen telkens slechts met moei
te op het programma van de
Waterfeesten te brengen. Het is
immers moeilijk om in de perio
de augustus/september aan
een stokvis te komen. "D'r
wordt momenteel geen kabel
jauw gevangen, hè?", verdui
delijkt een bestuurslid van de
watersportvereniging. "En als
we er één vinden, is hij meestal
flink aan de prijs. Deze kostte 20
gulden".
Het tonnetje wordt elk jaar weer
op de vreemdste manier op de
kop getikt. Het is mogelijk, een
ton in IJmuiden te bestellen.
Daar woont een kuiper, die veel
tonnen speciaal voor de visserij
maakt. Maar die bestelling moet
De ton (met de stokvis erin) hangt klaar om geknuppeld te worden.
minimaal één week van tevoren
worden geplaatst. En die tijd
ontbrak dit jaar. Er moest dus
op een andere manier hande
lend worden opgetreden. Na
veel zoeken en bellen werd in
een Vlissingse viswinkel een
tonnetje gevonden, dat daar
voor de sier stond. De ton ver
huisde naar Ellewoutsdijk voor
de somma van 40 gulden. Een
paar dagen later was er slechts
kachelhout van over
Overigens:'tradities zijn er, om
in stand te worden gehouden.
Afgezien van Ellewoutsdijk
bestaat deze 'nazaat' van het
katknuppelen nergens meer op
Zuid-Beveland. Als de Water
feesten over honderd jaar nog
bestaan, laat dan alsjeblieft het
stokvisknuppelen óók nog
bestaan. Met oude tradities
moet je zuinig omgaan
keuze uit Oolde,
Dorther, Dulre,
250 gram,
J3A9r
500 gram, ££9".
erg lekkere Rhone wijn,
fijne geur, hele liter, jUHf^ma
V
500 gram^Fa Hr
panklaar, 500 gram
vacuüm verpakt, 100 gram, 4^4* f m£m
100 gram, £96-,taf
extra groot blik, 1,3 liter
250 gram, AO*.
groot formaat 45 x 30 cm,MAS' %Ja
duopack
rn-m&mmk.
alle haartypen, extra
volume,
anti roos, VU
2e pak gratis (zie verpakking) f
via geld terug aktie, 5pack«ra i
2e pak gratis (zie verpakking) J
via geld terug aktie, 5 packh a ^r ^r
Prijzen geldig t/m
zaterdag 19 oktober
söt
ba.iaanlikeur, 0,7liter
gaat maanden mee, mwam f ^r
met bloemdecor.AB*«ra
Prijswijzigingen t.g.v.
overheidsmaatregelen
en/of van fabrikantenzijde
voorbehouden.
i
i
Na elke ronde "knuppels werpen" zoekt iedereen voor de volgende ronde weer een knuppel op.
De ton ligt in duigen aan de voe
ten van de winnaar
Een worp uit alle macht.
Mikken is gemakkelijk, raak gooien is moeilijker.
