Nepal-avond
Kciti l^o
Schoolfoto uit de oude doos
Kasteel West-Souburg
alias Slot Aldegonde
Woensdag 11 september 1985
DE FAAM - DE VLISSINGER
COMMISSIES
Welzijn
Bestuurszaken
Nationale
Ombudsman
IN BEROEP
In de statenvergadering van volgende week vrijdag zal een
aantal belangrijke knopen moeten worden doorgehakt. Het
gaat om zaken die van groot belang zijn voor de toekomst van
de provincie.
Kernenergie
Welzijn
Musea en monu
menten
Volkshuisvesting
Film
Tol Zeelandbrug
Wat'te melden?
BEL 61180-27651
Toestel 54
Jarige brandweer
of
Postbus 5017
4330 KA Middelburg
Jongerengids
Blue Jeans Big Band
Boekenkaravaan
Schilderkunst
Korfbalevenement
ABDIJ
IEUWS
Maandagavond 16 september,
20.00 uur zal in de Statenzaal,
Abdij 11 in Middelburg de eerste
Panchayat in Zeeland worden ge
houden. Panchayat is het Nepale-
se woord voor volksvergadering,
en is op initiatief van de Vereni
ging Nederland Nepsl, in samen
werking met de actie "Zeeland
helpt Nepal", georganiseerd.
Het programma van de avond ziet
er als volgt uit:
lezing over Nepal door de
voorzitter van de Vereniging
Nederland Nepal, de heer J.A.
Noordwijk.
vertoning van een diaserie over
een tocht door Nepal van Leo
en Anneke Frenks (organisato
ren Panchayat Zeeland).
Tussen 19.00 en 20.00 uur die
avond, dus voorafgaand aan de
Panchayat, is het mogelijk de
tentoonstelling van Unicef over
Nepal te bezoeken.
Ingang van de tentoonstelling is
de Wandelkerk, Abdij 4, Middel
burg.
ledereen is welkom. De toegang is
gratis.
Maandag 16 september, 14.00
uur vergadert in het Provinciehuis
de statencommissie voor welzijn.
Aan de orde komen o.a. de be
groting '86 en de rekening van de
provincie over '84.
Verder staat er een aantal subsi
dies ter discussie: Provinciaal Op-
bouworgaan Stichting Zeeland;
Zeeuwse stichting voor revalidatie
voor 1 986; dienst Meer Bewegen
voor Ouderen van de provinciale
vereniging "Het Zeeuwse Kruis"
van 1 986 t/m 1 989;
Tenslotte wordt er gesproken over
een overbruggingssubsidie voor
het project autisme in Zeeland.
De statencommissie voor be
stuurszaken vergadert donderdag
19 september, 9.30 uur in het
Provinciehuis, Sint Pieterstraat
42, Middelburg.
Evenals de commissie welzijn
spreekt men over de begroting
'86 en rekening '84 van de pro
vincie. Verder komen o.a. aan de
orde de jaarstukken van de Pro
vinciale Stoombootdiensten over
1984, verhoging veertarieven,
verhoging krediet voor onderzoek
ten behoeve van het grondwater-
beschermingsplan, deelplannen
1 986-1 989 en deelprogramma's
'86 onderwijs, educatief en so
ciaal-cultureel werk kunst en cul
tuurbehoud en een éénmalige
bijdrage aan het fonds bijzondere
voorzieningen voor 1986. Ten
slotte staat er een aantal subsidies
op de agenda: Provinciaal Op-
bouworgaan Stichting Zeeland
per 1-1-'86' maatschappelijke
dienstverlening 1986, dienst
Meer Bewegen voor Ouderen van
de provinciale vereniging "Het
Zeeuwse Kruis" van 1986 tot en
met 1989 en Zeeuwse Stichting
voor revalidatie voor 1 986.
De commissievergaderingen zijn
Sinds januari 1 982 is er een Na
tionale Ombudsman. Zijn taak en
bevoegdheid zijn vastgelegd in de
Wet Nationale Ombudsman. Hij
wordt telkens voor zes jaar be
noemd. Op dit moment is dr. J.F.
Rang de Nationale Ombudsman.
Bij de Ombudsman kunt u klach
ten indienen over de manier
waarop ambtenaren of instellin
gen van de rijksoverheid of amb
tenaren van politie u hebben be
handeld, zowel mondeling als
schriftelijk.
De Ombudsman bekijkt eerst of
hij de klacht mag onderzoeken; of
hij daar de bevoegdheid toe heeft.
Zo niet dan bericht hij u dat en
schrijft hij u waar u wel met uw
klacht terecht kunt. Is hij wel be
voegd een onderzoek in te stellen
dan legt hij uw klacht voor aan de
betrokken instantie(s) en raad
pleegt eventueel getuigen en
deskundigen. Het resultaat van
dit onderzoek wordt aan de klager
en aan degene over wie geklaagd
is voorgelegd. Tot slot brengt hij
een rapport uit.
Een klacht moet u schriftelijk in
dienen. De behandeling is gratis.
Schrijf kort en duidelijk wat er
precies aan de hand is. Buiten
landers mogen in hun eigen taal
schrijven.
Het adres is: Nationale Ombuds
man, Postbus 29729, 2502 LS,
Den Haag. Heeft u nog vragen dan
kunt u bellen. Tel: 070-898989.
De tweede kamer uit Gedeputeer
de Staten houdt dinsdag 1 7 sep
tember vijf maal zitting.
Op de rol staan beroepschriften
die voortvloeien uit de Algemene
Bijstandswet.
Bijstandaanvragers uit de ge
meenten Veere, Terneuzen (2x).
Sas van Gent en Hulst hebben de
beroepen ingediend tegen de be
slissingen van hun gemeentebe
stuur.
De zittingen zijn om 10.00,
10.20, 10.40, 1 1.00 en 1 1.20
uur; ze zijn openbaar en worden
gehouden in het Provinciehuis,
Sint Pieterstraat 42 in Middel
burg. tm
zoals altijd openbaar en beginnen
met een half uur spreekrecht voor
het publiek.
Staten
vergadering
Die belangrijke zaken hebben be
trekking op de vestiging van kern
centrales en op de berging van ra
dioactief afval.
Zoals reeds gemeld hebben Gede
puteerde Staten (in meerderheid)
voorgesteld de planologische be
lemmering voor de vestiging van
meer kerncentrales in Borssele uit
de weg te ruimen. Dit betekent
dat de staten zullen moeten be
slissen tot een wijziging van het
streekplan Midden -Zeeland.
Bij het ter perse gaan van deze
informatierubriek was het voorstel
van GS op het punt van de berging
van radioactief afval nog niet be
kend. Er ligt een rapport van de zg.
commissie LOPRA, waarin o.a.
het Sloegebied als een geschikte
lokatie wordt aangemerkt.
Volgende week zullen wij in "Ab-
dijnieuws" meer aandacht aan
deze zaak besteden.
Ter vaststelling door de staten
hebben GS de "Hoofdlijnennota
provinciaal welzijnsbeleid 1985-
1988" aangeboden. Het is een
soort overkoepelende nota, waar
in allerlei uitgangspunten en
doelstellingen zijn verwoord, die
in beginsel voor alle welzijnson-
derdelen gelden. Die onderdelen
van welzijn worden verder uitge
werkt in aparte plannen en nota's.
In hun voorstel stippen GS nog
aan dat uit de inspraak naar voren
is gekomen dat er verschillende
opvattingen zijn over de rol die de
overheid speelt op welzijnsgebied
en de taken die aan het particulier
initiatief moeten worden overge
laten.
GS zijn het er niet mee eens dat
het particulier initiatief op de eer
ste plaats moet worden gesteld.
De provincie heeft een eigen taak
en verantwoordelijkheid. Natuur
lijk wordt daarbij rekening ge
houden met het particulier initia
tief. Het is ook zo dat het onmo
gelijk en onwenselijk zou zijn een
welzijnsbeleid te voeren zonder
de particuliere inbreng.
Verder stellen GS voor de nota
provinciaal jeugdbeleid vast te
stellen en in werking te laten tre
den op 1 januari 1 986. Dit zal dan
o.a. betekenen dat de subsidië
ring van de provinciale organisa
ties in het jeugdwerk wordt ge
wijzigd.
Zij zullen voortaan de goedge
keurde personeelskosten voor
100% vergoed krijgen. Voor de
overige kosten zullen de organi-
saties jaarlijks een vast bedrag
ontvangen van 35.700,— voor
een eerste consulent en
20.400,voor iedere volgen
de consulent.
Voor allerlei algemene activiteiten
wordt een bedrag van bijna
50.000,— apart gezet. De ko
mende drie jaar wordt dit geld ge
deeltelijk gebruik voor het "af
bouwen" van de subsidies aan de
Provinciaal Hervormde Jeugdraad
en Scouting Zeeland. De bijdragen
aan deze instellingen wordt gelijk
getrokken aan die van andere or
ganisaties".
De staten zullen ook moeten be
slissen over een voorstel van GS
in 1 985 1 0.000,— extra uit te
trekken voor emancipatie-activi
teiten.
Voorgesteld wordt de Stichting
FIOM-Zeeland, die enigzins in de
problemen is gekomen doordat
men heen en weer is geschoven
tussen het rijk en de gemeenten,
voor 1985 een eenmalige bijdra-
qe toe te kennen van onqeveer
9000,-
De staatssecretaris van WVC
heeft besloten de Stichting voor
Jeugd en Gezin centraal te gaan
financieren. Vandaar dat GS nu
voorstellen het provinciesubsidie
(maximaal ruim 60.000,— in
te trekken.
Voor het maritiem museum in
Zierikzee en het museum van de
Stichting "De Rode Lelie" in
Brouwershaven komen eenmali
ge stimuleringssubsidies beschik
baar van resp. ƒ10.000,— en
5.000,— als althans de staten
het voorstel van GS volgen.
De Zeeuwse culturele raad had
negatief geadviseerd, maar GS
vinden dat deze eenmalige subsi
dies verantwoord zijn: de behui
zing in Zierikzee verbeterd we
zenlijk, de Roode Lelie neemt al
jaren een centrale plaats in in het
culturele leven in Brouwershaven
en er wordt een bijdrage geleverd
aan de toeristische infrastructuur.
GS stellen voor een tweetal sub
sidieverzoeken voor groot onder
houd beschikbaar te stellen uit het
monumentenfonds. Het gaat om
de NH-kerk in Driewegen
(ƒ62.000,- en de NH-kerk in
Oud-Vossemeer 69.000,—
GS leggen de staten een nota
"Beleidsvoornemens volkshuis
vesting" voor, met het advies de
ze te aanvaarden als uitgangspunt
voor het beleid in de toekomst. In
de nota komt een sterkere betrok
kenheid van de provincie naar
voren bij de problemen op de wo
ningmarkt, het plannen van wo
ningbouwprogramma's etc. Met
de totstandkoming van deze nota
en van het streekplan Zeeland zal
de zg. nota Bewoningspatroon
komen te vervallen.
De provincie, de beide Zeeuwse
havenschappen en de PZEM zijn
bezig met de vervaardiging van
vier, grotendeels maritiem geo
riënteerde films. Deze films krij
gen een voorlichtend en promo
tioneel karakter. De provincie had
reeds een budget beschikbaar van
een ton. De staten wordt voorge
steld dit bedrag met 20.000,—
te verhogen.
Gs stellen de staten voor wijziging
aan te brengen in de toltarieven
Zeelandbrug. Als gevolg hiervan
zullen de enkele reizen duurder
worden, maar de rittenkaarten
goedkoper.
Voorts worden voorstellen be
sproken voor de verbouwing van
het voormalig gebouw van de
Provinciale bibiotheekcentrale.
voor de verwerving door de pro
vincie van het pand Groenmarkt
14 in Middelburg (onderdeel van
de Abdij), voor een wachtgeld
voorziening bibliotheekwerk en
de indeling van de provincie in
drie samenwerkingsgebieden ter
uitvoering van de Wet gemeen
schappelijke regelingen.
De statenvergadering wordt ge
houden in de Statenzaal, Abdij
11, Middelburg. Zij begint om
10.00 uur en is voor ieder vrij
toegankelijk.
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provinèie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting.
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180-31392
of 31402
De brandweer van Vlissingen
viert zaterdag 14 september haar
65-jarig bestaan. Tussen 10 en 16
uur is er open huis in de kazerne.
In de binnenstad worden de hele
dag verschillende demonstraties
gehouden. Diverse korpsen uit het
hele land werken daaraan mee. In
en om de kazerne kan het publiek
de alarminstallatie, de voertuigen
en het materieel bekijken. In ver
band met de demonstraties kan er
zaterdag niet worden geparkeerd
op het Bellamyplein.
De door de Zeeuwse Jeugdraad
ingestelde werkgroep Zeeland
Jongerenjaar 1985. gesubsidieerd
door de provincie Zeeland, heeft
de Jongerengids (vol nuttige in
formatie) Zeeland uitgebracht.
De gids wordt gratis uitgedeeld
aan jongeren die de manifestaties
bezoeken. Ook wordt de gids toe
gestuurd aan personen en organi
saties die veel met jongeren te
maken hebben. Verder wordt de
gids op talloze plaatsen ter inzage
aelegd. Inlichtinaen:
01180-33224.
The Blue Jeans Big Band speelt
zaterdag 14 september tussen 14
en 16 uur op de Markt in Middel
burg. Het orkest staat onder lei
ding van Jack de Boo van Uijen en
telt 18 leden. De formatie speelt
muziek van Glenn Miller. Duke
Ellington en Count Basie. De or
ganisatie berust bij de Ceremo
niemeesters. de evenementen-
commissie van de VVV in Mid
delburg.
De boekenkaravaan Expobicl van
de uitgeverij Spectrum doet dins
dag 17 september Middelburg
aan. Om tien uur staat de kara-
vaa nop de gele steentjes voor het
stadhuis. Met de boekenkaravaan
wil Spectrum het boek beter be
reikbaar maken. Het publiek kan
de beste schrijver of schrijfster
kiezen. De karavaan omvat een
vloeroppervlak van 150 m2 en
loont onder meer de belangrijkste
boeken die de uitgeverij de afge
lopen halve eeuw heeft uitge
bracht.
De tentoonstelling '3x schilderen'
(werken van jonge schilders uil
Oost- en West-Vlaanderen en
Zeeland) is zowel in Middelburg
als in Vlissingen te zien. Wat
Vlissingen betreft wordt de expo
sitie zondag 15 september om 15
uur geopend in Galerie Marquis
aan de Nieuwendijk. Informatie:
01184-16588 of 01184-12145.
De korfbalvereniging Swift in
Middelburg houdt donderdag 12
september een groot korfbaleve
nement op het Plein 1940. in
Middelburg. De manifestatie be
gint om 19 uur. Swift is begonnen
met een ledenwerfactie op de
scholen. Daarbij is ook een nieu
we mascotte in gebruik genomen.
Verder beschikt Swift over dertig
nieuwe ballen, een gevolg van de
al lang lopende oud papier-actie.
Tenslotte heeft een aan het Plein
1940 in Middelburg gevestigd
restaurant zich opgeworpen als
sponsor. Tijdens de manifestatie
op Plein 1940. waar overigens die
donderdag na 17.30 uur niet meer
mag worden geparkeerd, komen
zowel de jonge Swift-spclers als de
senioren in actie. Informatie:
01180-25200.
'Archiefsprokkels' is een ru
briek die in principe weke
lijks op deze pagina ver
schijnt. Voor de inhoud te
kenen per keer de gemeen
tearchivarissen Christ Peters
(Vlissingen) of Peter Sijnke
(Middelburg). Eindredactie
Ad Hanneman.
AAP, NOOT, MIES...
P. Quist. die woont aan de Smits
straat 49 in Rijnsburg. vroeg ons
of we zo vriendelijk wilden zijn
om hem in ons blad te zetten.
Natuurlijk doen we dat, maar het
is jammer dat de inzender er geen
namen bij noemt. Wel hoopt hij
dat er reacties komen. Het betreft
de Christelijke school aan de
Gravenstraat in 1921. zo schrijft
de inzender.
ontgelden. Om het niet weer in
handen van de Spanjaarden te la
ten vallen werd het door de op
standelingen in brand gestoken
(23-4-1573).
Opgraving
Op 21 oktober 1971 vond er weer
een confrontatie plaats met kas
teel Aldegonde. Tijdens de voor
bereidende werkzaamheden voor
de aanleg van het hoofdriool voor
de wijk Westerzicht stuitte men op
zware funderingen. Deze bleken
van het voormalige kasteel te zijn.
Dankzij een snelle noodopgraving
zijn nog veel zeldzame voorwer
pen door de Rijksdienst voor
Oudheidkundig Bodemonder
zoek opgegraven kunnen worden.
Een deel daarvan is in het Stede
lijk Museum te zien. Tevens is het
geheel in kaart gebracht.
De bouw van de wijk Westerzicht
betekende wel het definitieve
einde van Kasteel West-Souburg,
alias Slot Aldegonde.
Deze foto is overigens niet te bes-
Komende uit de Parklaan op
West-Souburg en de wijk Wester
zicht ingaand, gaan we al over het
grondgebied van wat eens tot het
kasteel van West-Souburg be
hoord heeft.
Al heel vroeg (1250) wordt er over
een kasteel van Souburg gespro
ken. Echter het hier bedoelde
kasteel dateert uit begin 15e eeuw.
Het bestond uit twee delen van
dikke muren en spitse torens. Het
was omringd door een brede die
pe gracht waarover een ophaal
brug lag. Het was zodanig ge
bouwd dat het een eventueel be
leg zou kunnen doorstaan.
Pracht en praal
Van binnen echter was het kasteel
in de loop der tijd aangepast aan
de levensbehoeften van de bewo
ners.
Met name de Bourgondiërs
(tweede helft 15c eeuw tot na het
midden van de 16e eeuw) hebben
het hunne bijgedragen aan de
vergroting van de pracht en praal.
Zo had Philips van Bourgondië.
"admiraal van de zee", een zekere
Jan Goosaert. ook Mabuse naar
zijn woonplaats Maubeuge ge
naamd, in 1509 ingehuurd om co-
pieën van antieke kunstwerken uit
Italië te maken. Ook hing er bin
nen kostbare wandbeklcding.
Een van de fraaiste kunstwerken
die het gebouw gesierd hebben is
een kacheloven, gemaakt van te
gels van rood-bruin aardewerk
met groen loodglazuur op een
witte ondergrond. Deze tegels
waren dan vaak weer rijkelijk
versierd. Een kacheloven was een
"meubelstuk" dat diende om een
vertrek te verwarmen. Alleen was
het veel ingenieuzer dan een open
haard. Daar had men rommel
van, van een kacheloven niet om-
Aldegonde
Op 31 december 1578 werden de
ruïnes verkocht. Verkocht wer
den: "twee verbrande kastelen
ende 't gevolg van dien". Koper
was: Philips van Marnix, Heer
van St. Aldegonde. Hij liet een
van de kastelen opknappen en
ging er vanaf maart 1579 in wo
nen. Hij gaf het kasteel de naam
Aldegonde. als herinnering aan
zijn gelijknamige bezittingen in
Henegouwen.
Marnix leefde in West-Souburg
tot hij in 1583 tot burgemeester
van Antwerpen werd benoemd.
Hij was dat ook tijdens het beleg
van Antwerpen door de Span
jaarden. Uiteindelijk moest hij de
stad aan de Spanjaarden overge
ven in 1585. Daarna kwam hij
weer naar Souburg tot 1590.
Toen hij in 1598 overleed, kwam
het hele slot met toebehoren aan
zijn zoon Jacob. Na diens overlij
den erfde de dochter van Jacob,
Walburg, het hele complex. Deze
verkocht alLes in 1638 aan de ge
meente Middelburg. Door schul
den in moeilijkheden gekomen,
moest deze stad het in 1678 echter
weer verkopen. Koper was Isaac
van Pere, burgemeester van...V-
lissingen. Na diverse verervingen
kwam het tenslotte in handen van
Jacoba Steengracht, barones van
der Goltz. Zij liet het op 5 sep
tember 1783, nadat het 10 jaar
lang onbewoond was geweest, als
afbraak verkopen. De opbrengst
was 255 pond ofwel 1530 gulden.
Lange tijd was in het veld nog de
juiste plaats van het slot Alde
gonde te zien, doch in 1920 werd
door de gemeente Oost- eii. West-
Souburg straatvuil en verder afval
in de restanten van de oude gracht
gedeponeerd, tot deze geheel ge
dempt was.
dat zowel het stoken als de rook
afvoer in een ander vertrek
plaatsvonden. Een kacheloven
was echter vrij duur. Kortom de
luxe van het kasteel zal waar
schijnlijk met een vijf sterrenhotel
van tegenwoordig te vergelijken
zijn geweest.
Logé's
Dat het kasteel Souburg een goe
de naam bezat in het toenmalige
wereld van personen dal het zich
kon veroorloven in pracht en
praal door te brengen, blijkt uit
het feit als we eens kijken wie er
zoal gelogeerd hebben:
In 1478 werd het kasteel aan
gedaan door Maximiliaan van
Oostenrijk (de grootvader van
Karei V).
In 1500 bezochten Philips de
Schone en zijn vrouw (de ou
ders van Karei V) het kasteel
en in 1515 kwam Karei V er
zélf logeren tijdens zijn verblijf
op Walcheren i.v.m. zijn in
huldiging in Middelburg op 23
mei van dat jaar.
Ruim 40 jaar later vertoefde hij er
weer. Op 6 september 1556 te
kende hij daar n.l. de akte van af
stand als keizer van het Duitse rijk
ten behoeve van zijn broer Ferdi
nand.
Enkele jaren later was het gedaan
met de pracht en praal van het
kasteel. Nadat in 1572 Vlissingen
de zijde van de opstandelingen
had gekozen tegen Spanje, tracht
ten de opstandelingen zich mees
ter te maken van het kasteel Sou
burg. In eerste instantie lukte dit.
later werden ze er weer uit ver
dreven (23-6-1572). Tenslotte
slaagden ze er in om het weer op
de Spanjaarden te heroveren. Bij
deze strijd moest het kasteel het
Slot A Idegonde eind 17e eeuw
DOOR CHRIST PETERS
