ABDIJ
Vlottere aankoop
natuurterreinen
Geld voor
Zeeuwse jongeren
FRANSE VLUCHTELINGEN
EN DE WAALSE KERK
Kefte
SPORT VAN TOEN
Een foto uit de oude doos
Subsidies aankoop
natuurterreinen
M/t+ód/tC
IN HEHOEP
Afschrijving
Zeelandbrug
Wel actieve
golfclub
Woensdag 8 mei 1985
DE FAAM-DE VLISSINGER
Provinciale staten beslissen eind van de maand over een
bijdrage van ruim 1,1 ton voor Zeeuwse jongeren. Het geld
wordt gebruikt om gestalte te geven aan het Jongerenjaar
1985.
Thema's
Cultuur
Werkloosheid
Informatie
Lezers schrijven...
Open Dag Milieu
Werklozen
Wat te melden?
BEL 01180-27651
Toestel 54
Zwanger
of
Postbus 5017
4330 KA Middelburg
Videokunst
a .o'.'Y NA
uws
Het ziet ernaar uit, dat de aan
koop van natuurterreinen in de
toekomst vlugger kan verlopen
dan nu gebruikelijk is. Voorge
steld wordt namelijk de subsi
dieverzoeken van natuurbe
schermingsorganisaties niet
meer in de vergaderingen van
provinciale staten te behande
len maar in de statencommis
sies voor ruimtelijke ordening
en bestuurlijke organisatie.
Hierdoor kan een tijdwinst van
eerj maand worden bereikt.
Op aankopen van natuurterreinen
verleent de provincie een subsidie
van vijftig procent van de aan-
koopkosten. De aankopen wor
den doorgaans gedaan door na
tuurbeschermingsorganisaties als
de stichting Het Zeeuwse Land
schap en de Vereniging tot Be
houd van Natuurmonumenten in
Nederland.
Bij de aanvragen kijken de pro
vinciale bestuurders naar zaken
als aankoop- en taxatieprijs, of de
aankopende organisatie de ge-
schikste is voor dat terrein en naar
de natuurkundige waarde van het
terrein.
Ook is er het provinciaal overleg
aankoop en beheer natuurterrei
nen (bestaande uit vertegenwoor
digers van het rijk, de stichting
Het Zeeuwse Landschap, de Ver
eniging tot Behoud van Natuur
monumenten en de provincie) die
op dezelfde criteria toetst. In de
praktijk blijkt, dat de aankoop
procedure veel tijd in beslag
neemt en dat eigenaren van na
tuurterreinen het niet steeds even
aangenaam vinden als hun
vraagprijs in de openbaarheid
komt. Andere eigenaren worden
hierdoor soms afgeschrikt en zien
om die reden af van verkoop aan
particuliere natuurbeschermings
organisaties. Door de lange pro
cedure zijn de organisaties op hun
beurt meestal niet in de gelegen
heid op openbare verkopingen
actief mee te doen. Zij weten im
mers niet in hoeverre zij aan
spraak op subsidie kunnen ma
ken.
Het dagelijks bestuur van de
provincie wil aan het voor
naamste euvel - het tijdsbeslag -
tegemoetkomen door de aan
koopprocedure te vereenvoudi
gen.
Als de staten ermee instemmen,
wordt die procedure zo: het
provinciaal overleg aankoop en
beheer natuurterreinen moet
zich beperken tot advisering
over de aankoopwaardigheid,
de prijs en het natuurkundige
belang. Vervolgens horen gede
puteerde staten de commissies
ruimtelijke ordening en be
stuurlijke organisatie om dui
delijkheid te krijgen over de po
litieke visie op de aankoop en de
provinciale subsidiëring. In
spoedeisende gevallen kan
worden volstaan met de com
missie ruimtelijke ordening.
Het zijn gedeputeerde staten
die daarna het besluit op het
subsidieverzoek nemen. De
subsidiegrens blijft op vijftig
procent van de aankoopkosten
gesteld.
Provinciale staten beslissen 31
mei over de vereenvoudiging.
De stichting Het Zeeuwse Landschap is in de gelegenheid in het reser
vaatsgedeelte van de Yerseke Moer bijna zeventien hectare natuurter
rein te kopen'.
Het gaat om laaggelegen, reliëfrijke weilanden en wat bouwland.
Het gebied is vooral belangrijk als ganzenpleisterplaats en broed
gebied voor weidevogels. Ook is er bijzondere beplanting waarge
nomen.
De koopsom is 432.700,— wat neerkomt op ruim 25.000,— per
hectare.
De staten wordt voorgesteld 50 procent subsidie te verlenen aan Het
Zeeuwse Landschap in de totale aankoopkosten, die worden geraamd
op 441.354,— (koopsom en bijkomende kosten).
De Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland wil in
de Zwaakse Weel 0.65.20 hectare pachtvrij weiland en 0.45.20 hec
tare rietland aankopen. Het perceel is onderdeel van het oude geulen
patroon van het Zwake. Aan de noordkant is een strook hakhout en aan
de zuidkant accentueert een rij grote populieren de kreekrestant, aldus
Natuurmonumenten in de subsidieaanvraag.
Waterrallen, grauwe vliegenvangers, boompiepers en nachtegalen
gebruiken het terrein als broedgebied. Als bijzondere beplanting
kunnen worden vermeld gevleugeld hertshooi, geplooid vlotgras,
lidsteng, moeraswelstro, rietorchis en moeraszoutgras.
De prijs is hier bijna tien mille per hectare. De totale aankoopkosten
worden geschat op 7.1 00,—. Ook hier wordt een provinciale subsidie
van vijftig procent voorgesteld.
De staten beslissen 31 mei.
De Verenigde Naties hebben
1985 uitgeroepen tot Jongeren-
jaar. De bedoeling ervan is de po
sitie van jongeren over de hele
wereld te verbeteren. In Neder
land wordt de zaak geregeld door
de Nationale Werkgroep Jonge
renjaar, maar ook provinciaal en
regionaal zijn er werkgroepen. Zo
heeft Zeeland de Werkgroep Zee
land Jongerenjaar 1985, opge
richt op initiatief van de provincie
en de Zeeuwse Jeugdraad. Aller
lei organisaties voor jeugd- en
jongerenwerk zijn erin vertegen
woordigd.
De Zeeuwse werkgroep heeft de
landelijke thema's voor het jon
gerenjaar overgenomen:
jeugdwerkloosheid
jonge buitenlanders
minder- en meerderjarigheid
vrede en ontwikkeling.
Als eigen punt is eraan toege
voegd "jongerencultuur",
waarbij moet worden gedacht
aan popmuziek, meidenwerk en
het werk in jongerencentra.
Op de begroting van de werk
groep Zeeland jongerenjaar
1 985 staan vermeld een proef
project dans 9.600,
workshops popmuziek
(ƒ12.000,en een kortings
regeling voor theaterbezoek
15.000,—
Het dansproject wordt in samen
werking met jongerencentrum 't
Beest in Goes uitgevoerd. Een in
troductieavond met jazz-dance,
dansexpressie en electric boog
ie/breakdance is al in maart ge
houden en een oriëntatiecursus ia.
begonnen. Eind mei is deze cur
sus klaar, waarna in september
nieuwe dansactiviteiten begin
nen, waaronder weer een dans-
cursus.
Er staan voor de popmuziek vijf
workshops van twee keer twee
dagen op het programma. Pop
muzikanten uit de provincie
kunnen zich deze dagen bekwa
men op technisch en muzikaal
vlak. Er zijn muziekdocenten en
apparatuur aanwezig. De
workshops moeten verspreid
over de hele provincie worden
uitgevoerd.
Uit in Zeeland en het Zuidland-
theater hebben hun medewerking
toegezegd aan een kortingsrege
ling bij theaterbezoek. De korting
komt bovenop de reductie die het
Cultureel
geeft.
jongerenpaspoort al
Activiteiten voor werkloze jonge
ren worden begroot op
24.925,—. Bijna tien mille
wordt uitgetrokken om vrijwilli
gers in de gelegenheid te stellen
in buurt- en clubhuizen, sozen en
dergelijke overdag activiteiten te
organiseren voor jongere werklo
zen. Die vrijwilligers kunnen na
tuurlijk ook zelf een jongere werk
loze zijn.
Voor regionale manifestaties (zes
in totaal) wordt 15.000,— be
steed. Tijdens de manifestaties
wordt de aandacht gevestigd op
allerlei vormen van activiteiten die
in de jongerenaccommodaties
kunnen worden gedaan.
Alle jongeren in Zeeland moeten
De AROB-commissie uit Gedepu
teerde Staten houdt dinsdag 14
mei, 10.00 uur een hoorzitting.
De gewestelijke raad voor Zeeland
van het landbouwschap te Goes
maakt bezwaar tegen het verle
nen van verklaringen van geen
bezwaar van GS (gevraagd door
B. en W. van Borsele) voor het
bouwrijp maken van het bedrijfs
terrein Kaaiweg in Borsele.
De zitting is openbaar en wordt
gehouden in het Provinciehuis,
Sint Pieterstraat 42 in Middel
burg.
zo goed mogelijk worden bereikt,
vindt de werkgroep Zeeland jon
gerenjaar. Daarom worden uitge
geven een jongerengids en een
jongerenkrant en wordt een jon-
geren-informatiebeurs georgani
seerd.
De jongerengids 7.000,—)
moet informatie verschaffen over
alle Zeeuwse instellingen en
voorzieningen die werkzaam zijn
in het jeugdwelzijnsbeleid of enig
ander jongerenwerk.
18.000,subsidie wordt ge
vraagd voor het maken van een
jongerenkrant. In de krant moet
tot uitdrukking komen in welke
situaties en omstandigheden
jongeren vanuit verschillende
achtergronden verkeren eri
welke oplossingen jongeren en
ouderen zien om problemen op
te lossen.
Geprobeerd wordt een of meer
informatiebeurzen, verspreid
over de provincie, te organise-
ren.Op de beurzen moet infor
matie worden verstrekt over
jeugdcultuur, jeugdhulpverle
ning, jeugduitwisselingen,
jeugd- en arbeid, jongerenhuis
vesting, informatietechnologie,
opleidings- en vormingsmoge
lijkheden enz. Uitgangspunt is
verder dat jongeren en ouderen
elkaar op de beurzen treffen om
van gedachten te wisselen.
Bekeken wordt of de beurzen
kunnen samenvallen met de
workshops popmuziek en de ma
nifestaties jeugdwerkloosheid.
Andere posten die op de begro
ting staan, zijn bedoeld voor pu
bliciteit, organisatiekosten en on
voorziene uitgaven.
Zoals gezegd gaat het in totaal om
1 1 1.675, Provinciale staten
nemen 31 mei de beslissing.
Gedeputeerde staten voelen er
niets voor de Zeelandbrug ver
sneld af te schrijven om zo
doende de toltarieven voor alle
gebruikers te kunnen verlagen.
Ook vinden zij het niet juist de
tarieven te verhogen, hoewel
aanpassing aan de inflatie
steeds achterwege is gebleven.
Tenslotte zien zij geen mogelijk
heid de uitgaven van de nv Pro
vinciale Zeeuwse brug maat
schappij (de provincie in de enige
aandeelhouder) te beperken,
waardoor alsnog versnelde ta
riefsverlaging zou kunnen worden
toegepast.
Het dagelijks bestuur van de pro
vincie schrijft dit aan provinciale
staten naar aanleiding van een
motie, waarbij de staten zich heb
ben uitgesproken voor een zo
spoedig mogelijke algemene ta
riefsverlaging (en dus niet alleen
voor inwoners van Schouwen-
Duiveland). De motie werd 13
november 1 984 aanvaard.
Eventuele andere oplossingen,
zoals verhoging van de opcenten
op de motorrijtuigenbelasting of
het beschikbaarstellen van geld
uit de algemene provinciale mid
delen wijzen gedeputeerde staten
eveneens af.
Zij blijven bij hun uitgangspunt
een reductieregeling te maken
vóór inwoners van Schouwen-
Duiveland op het moment dat
de bouwkosten van de Zeeland
brug zijn afgeschreven (eind
1988). Gedacht wordt aan een
verlaging met veertig procent
en in plaats van tien- komen er
dan twintig-rittenkaarten.
Als een algemene reductie per 1
januari 1986 zou worden inge
voerd, zou dat aan extra kosten
voor de provincie 4 miljoen gul
den betekenen. Zou een algeme
ne reductie per 1 juli 1987 wor
den doorgevoerd (het tijdstip,
waarop de weg over de storm
vloedkering in de Oosterschelde
gereed is, dan vergt dat aan extra
provinciale kosten 1,4 miljoen.
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting.
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180-31392
of 31402
Dit jaar is het precies 300 jaar
'geleden dat de Franse koning
Lodewijk XIV, de "zonnekoning",
het zogenaamde Edict van Nantes
ophief. Deze verordening was in
1598 door de grootvader van
Lodewijk, Hendrik IV,
uitgevaardigd en bepaalde dat de
protestanten in het katholieke
Franse rijk (beperkte)
godsdienstvrijheid kregen. Het
edict maakte een einde aan de
bloedige godsdienstoorlogen, die
Frankrijk tussen 1562 en 1598
verscheurden.
Tijdens die periode, eind zestien
de eeuw, en met name na de zo
genaamde Parijse "Bloedbruiloft
of Bartholomeusnacht (23-24 au
gustus 1574), waarbij duizenden
Hugenoten (de benaming voor de
Franse protestanten) werden ge
dood, ontvluchtten talrijke pro
testanten het Franse koninkrijk.
Ook naar Zeeland kwamen deze
uit Frankrijk en de Zuidelijke
Nederlanden (met name Wallo
nië) afkomstige Hugenoten. Veel
al namen ze hun eigen predikan
ten mee. In 1575 kregen zij van de
Middelburgse stedelijke overheid
de voormalige kerk van de kloos
terorde der bogarden in de Sint
Pieterstraat. Dit gebouw bleef tot
het in 1940 werd verwoest als
Waalse of Franse Kerk in gebruik.
De Waalse gemeente in de
Zeeuwse hoofdstad was de eerste
georganiseerde Waalse gemeente
in de Noordelijke Nederlanden.
Later volgden op Walcheren nog
Vlissingen (1584) en Veere (1686).
Arnemuiden kreeg in 1615 een
Waalse predikant. Er vormde zich
'daar echter geen zelfstandige ker
kelijke gemeente.
De eerste grote stroom van Fran
sen en Walen naar het Noorden
vond dus plaats aan het eind van
de zestiende eeuw. Op Walcheren
vestigden zich toen nogal wat
boeren, afkomstig uit het huidige
Noord-Frankrijk (met name
Frans-Vlaanderen en aanpalende
streken). Behalve de godsdiensti
ge motieven zal daarbij naar mijn
idee zeker hebben meegespeeld,
dat het Walcherse platteland na
de oorlogshandelingen in de aan
vang van de 80-jarige oorlog (o.a.
de belegering van Middelburg
1572-1574) ontvolkt was geraakt,
zodat er ruimte was om nieuwe
(boeren)bedrijven op te zetten.
Veel Walcherse familienamen
herinneren, soms in verbasterde
vorm, nog aan deze immigranten.
DOOR PETER SIJNKE
'Archiefsprokkels' is een ru
briek die in principe weke
lijks op deze pagina ver
schijnt. Voor de inhoud te
kenen per keer de gemeen
tearchivarissen Christ Peters
^Vlissingen) of Peter Sijnke
(Middelburg). Eindredactie
Ad Hanneman.
Namen als Baljé, Caljé, Caljouw,
Castel, Cevaal, le Cointre, Crucq,
Cijsouw, Dorleijn, Flissebaalje,
Fransooi, Geschiere, Labruijère,
Lorier, Mesu, Midavaine, Mon-
deel, Oreel, Provoost en andere.
Natuurlijk trokken deze inwijke
lingen niet alleen naar Walcheren,
maar ook naar Zeeuwsch-Vlaan-
deren en andere delen van onze
provincie en van de toenmalige
Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden.
Een tweede instroom vond plaats
in 1685 en volgende jaren, na de
hierbovenaangehaalde opheffing-
van het Edict van Nantes. Het
waren toen vooral handwerkslie
den en geleerden die hun land
ontvluchtten. Ook later, bijvoor
beeld ten tijde van de Spaanse
Successieoorlog (1701-1714),
trokken nog Fransen naar het
Noorden. Zo lezen wij in een stuk
uit 1716 dat de Waalse kerkeraad
het Middelburgse stadsbestuur
verzocht "ontlast te werden der ar
men over drijjaren van Rijssel ende
omliggende plaatsen herwaarts om
de relige gevlugt".
Men kreeg van de synode in
Heusden verlof een aantal fami
lies naar plaatsen in Holland te
zenden zodat zij daar tot last van
de kerkelijke armenkassen zou
den komen. En zo vertrokken
mensen met namen als Du Bois,
Francois, Le Bruyn en Souri on
der andere naar Amsterdam,
Delft, Den Haag, Leiden en Rot
terdam.
De Waalse theologen hadden no
gal wat invloed op hei Neder
landse calvinisme. Sinds 1816
maakt de Waalse Kerk (Eglises
Wallonnes des Pays-Bas) officieel
deel uit van de Nederlands Her
vormde Kerk. -1TÏ 'Jjap +A..}-
Hetgeen u schrijft in De
Faam-De Vlissinger van
woensdag 26 april j.l. over de
golfbaan in Vlissingen is een
beledigende fout voor onze ver
eniging. Er is absoluut geen
sprake - noch ooit geweest - van
een uitgebluste vereniging. We
zijn zeer actief met onze sport
bezig. Als er door het slechte
weer de baan niet is te bespelen,
wordt er bij ons weer hard ge
werkt voor hei nieuwe seizoen.
H. Heeren (voorz. mgc. Dia
ne)
Nieuwe Vlissingseweé 195
Vlissingen
De hoofdafdeling milieu en in
richting van de Deltadienst en de
afdeling schelpdieronderzoek van
het Rijksinstituut voor Visserij-
onderzoek houden zaterdag 11
juni een open dag. Dat gebeurt in
het kader van de landelijke open
dag van het Nederlands Instituut
van Biologen. Allerlei vormen van
wetenschappelijk, maar ook van
toegepast onderzoek worden dan
aanschouwelijk gemaakt. De
open dag begint om 10 uur en
duurt tot 16 uur. De Deltadienst
houdt open huis in zijn veldlabo-
ratorium aan de Sophiahaven op
Noor'd-Beveland; het Rijksinsti
tuut aan de Industrieweg 17 a in
Yerseke.
Het Werklozenoverleg van buurt
huis De Paraplu in Vlissingen laat
donderdag 9 mei een film zien.
Centraal daarin staat de macht die
computers 'naar zich toe kunnen
trekken'. De filmvoorstelling be
gint om 14.30 uur. Informatie:
01184-65453.
De film 'Help ik ben zwanger'
staat centraal tijdens een bijeen
komst van de werkgroep Walche
ren van 'Laat Leven'. Deze werk
groep is een regionale afdeling
van de Vereniging ter Bescher
ming van het Ongeboren Kind.
De film gaat over 'de tweestrijd
van een vrouw die tegen haar wil
in verwachting is geraakt.
Spreeksters zijn mevrouw Neele
van de VBOK en mevrouw De
Graaf van de NVSH. Er is ruimte
voor discussie. De bijeenkomst
begint om 20 uur in de Zeeuwse
Bibliotheek in Middelburg.
'Britse videokunst versus de be
langrijkste film- en televisiestro
mingen' is het thema van een ma
nifestatie die zaterdag 11 mei om
13 uur begint in De Vleeshal in
Middelburg. Het organiserende
Bureau Cultuur van de gemeente
Middelburg laat weten, dat het
werk wordt getoond dat een aan
val doet op de codes en conventies
waarmee in belangrijke filmpro-
dukties wordt gewerkt. Tijdens
deze aanval ontstaat een relatie,
die zich zowel in kritiek als in ge
boeidheid uit, aldus de persinfor
matie.
Zo pronkten de junioren van de
voetbalclub Vlissingen in het sei
zoen 32-33 toen de fotograaf hen
opnam. De foto is gemaakt op het
oude veld aan de Koudekerkse-
weg, zo vertrouwt de inzender van
deze foto ons toe. Het is de heer C.
Terwiel en hij woont aan de Paul
Krugerstraal 2, fi 42, in Vlissin
gen.
De heer Terwiel noemt ons de
volgende namen van zijn medes
pelers destijds.
De heer Bos, K. van de Heuvel, P.
v.d. Eijk, A. Wichman, M. de Jo-
de, C. Terwiel, P. Beun, Wim
Jansen, A. Parent, N. Schot, J. van
de Endt en G. van de Hoeve. De
goeie tellers zijn al tot de ontdek
king gekomen dat de heer Terwiel
enkele namen zijn ontschoten.
Ook deze foto kunt u weer bestel
len bij de redactie van dit blad. De
foto kost 7,50. U kunt betalen
door samen met dit knipsel een
cheque op te sturen op naam van
Ruben Oreel. Betaalt u met geld,
dan de brief svp aantekenen. Het
adres: Postbus 5017, 4330 KA in
Middelburg.
