De Middelburgse Joden
Hoe werkt het
provinciaal bestuur?
Li
aanvraag gemeente
middelburg
Nog geen
energieplan
Natuurbescherming
Woensdag 24 april 1985
DE FAAM
De commissie uit provinciale staten voor de milieuhygiëne
gaat zich binnenkort buigen over een notitie die als onder
werp heeft de verhouding tussen rijks- en provinciebeleid op
het gebied van de bestrijding van de luchtverontreiniging.
Internationaal
probleem
Documentatie
zure regen
"Emissieplafonds"
Zeeuwse situatie
Zeeuwse
bronnen
Conclusies
COMMISSI ES
Welzijn
Ruimtelijke
ordening
M. H. BOASSON ZONEN,
Synagoge
1MTMÉ WÈMmm
Kleurvergroten
1 meiviering PvdA
Sociale zekerheid
Bingo
Lustrumbowlingtoernooi
provinciale griffie
ABDI J
uws
Gedeputeerde Staten schrijven
het Zeeuws Coördinatieorgaan
voor natuur-, landschaps- en
milieubescherming dat zij
wachten met het opstellen van
een energieplan voor heel Zee
land.
Gs hechten grote waarde aan het
stimuleren van energiebesparing
en kleinschalige activiteiten op
energiegebied en aan de ontwik
keling van duurzame energie en
decentrale energieopwekking.
Ook op provinciaal niveau kunnen
hiertoe bijdragen van betekenis
worden geleverd.
Op dit moment wordt in enkele
delen van ons land onderzocht of
het mogelijk is te komen tot een
regionaal energieplan. Zo worden
er proefprojecten uitgevoerd in
samenwerking met de Neder
landse Energie Ontwikkelinqs
Maatschappij (NEOM).
In elke regio is de benaderings
wijze verschillend. Tot nu toe is
wel gebleken dat de problemen
waarmee men geconfronteerd
wordt talrijker en gecompliceer
der zijn dan aanvankelijk werd
gedacht. Duidelijk is dan ook,
schrijven GS, dat energieplan
ning geen zaak kan zijn van een
provinciaal bestuur alleen, maar
dat medewerking moet worden
verkregen van vele instellingen en
personen. GS zijn van mening dat
het verstandig is de uitkomsten
van de proefprojecten af te wach
ten en de ontwikkelingen op dit
gebied nauwlettend te volgen.
Zeeland
en zure regen
In het bestuur van ons land
staat de provincie in het mid
den, tussen het rijk en de ge
meenten. Veel mensen hebben
meer belangstelling voor wat er
in Den Haag gebeurt en ook
voor wat de gemeente doet. Op
het provinciehuis worden zaken
behandeld die meestal wat ver
der van de mensen afstaan dan
de zaken die de gemeenten re
gelen.
In het verleden hield de provincie
zich alleen bezig met financieel
toezicht op gemeenten en water
schappen en aanleg en onder
houd van provinciale wegen en
dijken.
Geleidelijk zijn meer taken voor
rekening van de provincie geko
men. Zij moet nu veel meer wet-
Gedeputeerde Staten stellen Pro
vinciale Staten voor een krediet
beschikbaar te stellen van maxi
maal 55.000,— voor het plaat
sen van een afrastering en het
doen van enig grondwerk in de
Wevers- en Flaauwersinlaag ten
behoeve van het natuurbeheer.
De Wevers- en Flaauwersinlaag
liggen op Schouwen-Duiveland
en zijn natuurwetenschappelijk
van grote betekenis. De inlagen
zijn belangrijke broedgebieden
voor water-, kust- en weidevogels
zoals sterns, plevieren en kluten.
Ook hebben de inlagen een be
langrijke functie als foerageer- en
rustgebied (hoogwatervlucht-
plaats) voor binnen- en buiten
dijks vertoevende vogels. Boven
dien zijn de inlagen in botanisch
opzicht van belang als groeiplaats
van diverse zeldzame zoutplanten
en planten van vochtige graslan
den.
Het huidige beheer door het wa
terschap Schouwen-Duiveland le
vert een belangrijke bijdrage aan
het behoud van de natuur, In het
broedseizoen worden de inlagen
echter regelmatig betreden door
recreanten, eierzoekers of zee
kraalsnijders. Voor de rust in het
gebied is dit erg ongunstig. Het
waterschap zal daarom een afras
tering rond het gebied maken. De
oever van de Oosterschelde blijft
voor het publiek bereikbaar. Hier
voor zal enig grondwerk uitge
voerd moeten worden. Het water
schap heeft niet als eerste de taak
maatregelen op het gebied van
natuurbeheer uit te voeren. De
provincie voert een actief natuur-
en landschapsbeheer. Daarom
neemt zij de verantwoordelijkheid
en de kosten voor haar rekening.
ten van het rijk uitvoeren, b.v. op
het gebied van de ruimtelijke or
dening en van de lucht-, water- en
bodemverontreiniging. Ook de
economische ontwikkeling, cul
tuur, onderwijs en welzijn vraagt
veel meer aandacht dan vroeger.
Door de uitbreiding van haar ta
ken is de provincie dichter bij het
dagelijkse leven van velen komen
te staan.
Het bureau voorlichting van de
provincie heeft een brochure ge
maakt, getiteld 'bestuursbeeld. In
deze brochure, die gratis te ver
krijgen is, wordt uitgelegd wat de
taken van de provincie zijn en hoe
het provinciaal apparaat werkt.
Tevens bestaat de mogelijkheid
om groepsgewijs het provincie
huis te bezoeken om door middel
van een inleiding en een film of
diaserie meer over het provinciaal
bestuur te weten te komen. De
brochure kunt u bestellen bij
mevr. W. de Graaf, Bureau Voor
lichting, Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg (01180)
31395, Hier kunt u tevens infor
matie krijgen overeen eventueel
bezoek.
Aanleiding voor deze notitie is
het Indicatief meerjarenpro
gramma lucht 1984-1988",
waarin wordt aangegeven welk
beleid het rijk voornemens is te
gaan volgen.
In het programma wordt veel
aandacht geschonken aan het
probleem van de zure regen.
Documentatiemateriaal over
het probleem van de zure re
gen in Nederland is gratis
verkrijgbaar bij:
Ministerie van volkshuisves
ting, ruimtelijke ordening en
milieubeheer; centrale direc
tie voorlichting en externe be
trekkingen, Van Alkemade-
laan 85, 2597 AC Den Haag.
Het probleem van de verzuring
van ons milieu wordt veroor
zaakt door de droge en natte
neerslag van stoffen uit de lucht
die meteen of via een bepaald
proces de bodem en het water
verontreinigen.
De voornaamste stoffen zijn:
zwaveldioxide (S02) stikstof-
dioxyde (NOx) en ammoniak
(NH3). Deze stoffen kunnen ook
direct nadelig zijn voor de ge
zondheid van mens, dier en
plant.
Uit cijfers blijkt dat de verzuring
in ons land een probleem van
internationale orde is. De stof
fen zijn afkomstig uit België,
West-Duitsland, Frankrijk, Ne
derland zelf en Groot-Brittanie.
Zwaveldioxyde e.n stikstofdioxyde
komen vrij bij verbrandingspro
cessen (bv. in elektriciteitscentra
les, raffinaderijen en in motoren
van allerlei aard).
Ammoniak is over het algemeen
een produkt dat vrijkomt uit dier
lijke.en menselijke uitwerpselen.
In gebieden waar veël bio-indus-
trie is, levert deze bron van verzu
ring zeer duidelijk problemen op.
Alleen in Nederland speelt de
ammo.niakverontreiniging een
grote rol.
Het rijk wil zoveel mogelijk maa-
Ook de scheepvaart levert in Zeeland een flinke bijdrage aan de uitstoot
van verzurende stoffen.
tregelen doorvoeren om de
"emissie"- de uitstoot - van ver
zurende stoffen te beperken.
Die. maatregelen hebben betrek
king op o.a. het terugbrengen
van de S02-verontreiniging af
komstig van raffinaderijen en
elektriciteitscentrales en het ver
lagen van de toegestande normen
voor zwavel in te verstoken olie.
Met deze maatregelen zal - voor
uitkijkend naar het jaar 2000 - per
jaar 220 miljoen gemoeid zijn.
Op dit moment is de toegestane
totale uitstoot van S02 in ons
land 475.000 ton per jaar Het
wördt mogelijk geacht dat dit jaar
het plafond wordt teruggebracht
tot 400.000 ton. Bij de veron-
Ueinigings door stikstofdioxyde
ligt de zaak moeilijker. Het jaar-
lijkse plafond is 500.000 ton.
Zonder maatregelen vertoont de
NOx- uitworp een stijgende ten
dens. Het verkeer speelt hierbij
een belangrijke rol. Aangezien
hierover in Europees verband
overeenstemming moet worden
bereikt is een verlaging van het
huidige plafond tot in het begin
van de jaren negentig niet moge
lijk.
Wat de ammoniak betreft zal het
accent de eerstkomende jaren
worden gelegd op organisatori
sche maatregelen ten aanzien van
de mestverspreiding. Uiteraard
wordt de totale uitworp hier niet
minder door. Wel kunnen plaat
selijke problemen worden ver
minderd. Een uitworp-norm voor
industriële amoniak is nog in stu
die.
Er is nog onvoldoende kennis
van regionale verschillen in zu
re neerslag. In Zeeland zijn
echter nog geen ernstige effec
ten geconstateerd. Staatsbos
beheer heeft in 1 984 een uitge
breid onderzoek ingesteld naar
de toestand van de Nederlandse
bossen. Hieruit bleek o.a. dat op
de 17 Zeeuwse waarnemings-
punten het bos levensvatbaar
en gezond was. Gunstige facto
ren zijn de in het algemeen gro
te buffercapaciteit van de
Zeeuwse bodem en de naar ver
houding geringe omvang van de
ammoniakverspreiding.
Volgens een overzicht in de notitie
waren er in 1 984 in Zeeland ne
gen bedrijven die S02 in de bui
tenlucht brengen: de PZEM-cen-
trales, Total, Pechiney, Cokesfa-
briek, NSM, Dow, CSM, Hoechst,
en Zuid-Chemie.
Overigens blijkt dat in Zeeland
ook de uitstoot van zee- en bin
nenvaartschepen niet te veron
achtzamen is. Wat de toekomst
betreft zal de kolencentrale in
Borssele - bij volledige rookgas
ontzwaveling - maximaal 3030
ton per jaar in de lucht brengen,
hetgeen ruim 1 000 ton minder is
dan de uitzorp van de, toen nog,
in bedrijf zijnde oliegascentrale
in 1982.
De uitbreiding van Total met een
hydrocracker zal leiden tot een
stijging van de S02-uitworp. In de
vergunning is een maximum van
2150 kg per uur voorzien. Als
gevolg van rijksmaatregelen
wordt dit per 1 januari a s. ver
laagd tot 1675 kg. Op 1 januari
1991 wordt een. verdere verla
ging doorgevoerd als de ons om
ringende landen soortgelijke
maatregelen treffen. De Cokesfa-
briek zal in de toekomst het co-
kesgas moeten gaan ontzwave
len. De CSM is inmiddels overge
schakeld op aardgas.
Een schatting van de NOx-uitstoot
in Zeeland is moeilijk. Het totaal
wordt geraamd op bijna 26.000
ton'per jaar. Circa 1 2.000 ton is
afkomstig van een aantal geregis
treerde bedrijven en ruim 1 3.000
ton van het wegverkeer, de bin
nenvaart en de zeevaart.
Zoals gezegd kunnen de eerste
maargelen in de verkeerssector
pas omstreeks 1990 merkbaar
zijn.
De oppervlakte van de gebieden
die in Zeeland gevoelig zijn voor
verzuring is naar verhouding ge
ring. De invloed van de "eigen
bronnen" op de zure neerslag is
ook beperkt, vooral door de afwe
zigheid van intensieve veehoude
rij. Het is daarom niet nodig om in
Zeeland een beleid te gaan voeren
"strenger" dan het rijksbeleid,
aldus de notitie.
Maandag 29 april, 14.00 uur
vergadert de statencommissie
voor welzijn in het provincie
huis, Sint Pieterstraat 42 in
Middelburg.
Op de agenda staan o.a. het pro
vinciaal programma regionaal
welzijnsbeleid kleine kernen; een
ontwerp-uitgangspuntennota
voor een op te stellen plan be
jaardenoorden en een eenmalige
bijdrage aan de Stichting Ons
Zeeland te Oost-Souburg in tekort
organisatiekosten vakantiewerk
voor visueel gehandicapten.
Tenslotte spreekt men over een
eenmalig subsidie aan de Zeeuw
se Jeugdraad voor het provinciaal
jongerenjaar.
Vrijdag 3 mei, 9.30 uur verga
dert, eveneens in het provincie
huis de statencommissie voor
ruimtelijke ordening.
Aan de orde komen de evaluaties
van het beleidsplan Oosterschel
de en aankopen natuurgebieden.
Verder staan er twee subsidies ter
discussie: aankoop natuurgebied
in het reservaatsgebied van de
Yerseke Moer en aankoop van
weiland en rietveld in de Zwaakse
Weel (Kwadendamme)
Zoals gewoonlijk zijn de verga
deringen openbaar en beginnen
ze met een half uur spreekrecht
voor het publiek.
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting.
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180-31392
of 31402
ft TELEPHOONNOMMEB 172.
In de aflevering over de Evange-
lisch-Lutherse Gemeente Middel
burg zagen we dat er in 1798 110
Joden in de Zeeuwse hoofdstad
woonachtig waren. Dat aantal
nam in de 19de eeuw aanvankelijk
toe (1815: 247, 1857: 333), maar
liep later gestaag terug (1910: 191,
1930: 90). Bij het uitbreken van de
Tweede Wereldoorlog woonden er
nog ongeveer 80 Joden in Middel
burg.
Hoe zijn de Joden hier gekomen?
Daarvoor moeten we terug in de
tijd. Eind 15de/begin 16de eeuw
verdreef de Spaanse koning de
tegenwerking van het stadsbe
stuur kwam daar weinig van te
recht. De meeste trokken toen
door naar Amsterdam. Er werd
beweerd dat 'Middelburg' zich
daarmee van een economische
stimulans beroofde (veel van deze
Joodse emigranten waren hande
laars en kooplieden) en dat Am
sterdam zich juist in gunstige zin
kon ontwikkelen.
Hoe het ook zij, pas in 1641 kre
gen de Portugese Joden officieel
toestemming godsdienstige bij
eenkomsten in Middelburg te
houden, hoewel zij al sedert 1596
in het huis van de koopman Paulo
bloeide de Portugees Joodse ge
meente. In 1655 namen ze een
begraafplaats, aan de huidige Jo-
dengang, in gebruik.
"De selve gepermitteerd hunne
dooden op seker stuktie lands bij
een buijten de Langeville poort ge-
kogt te begraven, mits geen cere
moniën daar omtrent plegende 4
decemb. 1655", lezen we in een
stuk uit die tijd. De typische platte
grafstenen bevinden zich er nog
altijd. In de 18de eeuw verliep de
gemeente.
Ondertussen vestigden zich rond
MIDDELBURGGROOTE MARKT BIJ DE GORTSTRAAT I 4.
Magasln do 2NTouveautés.
EN GROS ET EN DÉTAIL.
Prix fixes et modérés,
WftW.%V.5iVVW.\%'
DOOR PETER SIJNKE
'Archiefsprokkels' is een ru
briek die in principe weke
lijks op deze pagina ver
schijnt. Voor de inhoud te
kenen per keer de gemeen
tearchivarissen Christ Peters
(Vlissingen) of Peter Sijnke
(Middelburg). Eindredactie
Ad Hanneman.
Joden als ketters uit Spanje en
Portugal. Zij trokken vandaar
naar andere landen. Het Spaanse
Rijk, waartoe in die tijd ook De
Nederlanden behoorden, was nu
officieel voor hen gesloten.
In de jaren 1540-1541 vond te
Middelburg een zgn. Marranen-
proces plaats. Marranen zijn
slechts in schijn tot het Christen
dom bekeerde Joden. Een groep
van 40 Portugese Nieuw-Christe-
nen -een term gebruikt voor be
keerde Joden- werd in 1540 op
weg naar Antwerpen te Arnemui-
den gearresteerd. In de Zeeuwse
hoofdstad voerde men een proces
tegen hen. Twee mensen van deze
groep eindigden in 1541 hun leven
op de brandstapel (overigens niet
op de Dam, zoals sommige schrij
vers beweren, maar op het Gal
genveld, buiten de stad Middel
burg). Deze gebeurtenissen waren
recentelijk nog onderwerp van
een doctoraal-scriptie en kwamen
ook ter sprake in een documen
taire van de BRT over Joden in de
Zuidelijke Nederlanden (eind
1983 door de Vlaamse televisie
uitgezonden).
Na de val van Antwerpen (1585)
wilden Portugese Joden aldaar
zich in Middelburg vestigen. Door
Jacomo de Pinto aan de Rouaan-
sekaai (thans nr. 19) bijeenkwa
men. Van het midden van de 17de
eeuw tot het begin der 18de eeuw
1700 de zogenaamde Hoogduitse
Joden, oorspronkelijk afkomstig
uit Duitsland en Oost-Europa, in
het Middelburgse. Zij vroegen het
Advertentie van Joodse Jirma's
Gemeente-archief Middelburg).
stadsbestuur in 1704 toestemming
tot het bouwen van een synagoge
en de aanleg van een begraaf
plaats. Voor de laatste kregen ze
een terrein aan het Seisbolwerk
toegewezen (thans Walensin-
gel/Seisplein), dat in 1760 nog
werd uitgebreid. Midden 19de
eeuw bouwde men er een lijken
huisje, dat in 1900 naar de Seis-
pleinzijde werd verplaatst. Boven
de ingang staat in het Hebreeuws
te lezen:
"Het lijkenhuisje 1900". Eind
1705 werd de bouw van de syna
goge voltooid. Deze werd helaas
door granaatinslag in november
1944 grotendeels verwoest. Enige
jaren terug is op de overblijfselen,
die uit piëteit als "monument"
worden gehandhaafd, een klein
koperen gedenkplaatje bevestigd.
Wie geinteresseerd is kan via een
openbaar pad deze achter het
pand Herenstraat 12 gelegen
overblijfselen bereiken en bezich
tigen.
In onze eeuw woonden onder an
dere Joodse medeburgers in de
Abdij (nr. 7), Beenhouwerssingel,
Bleek, Bogardstraat, Dam, Gra
venstraat, Herengracht, Heren
straat, Kinderdijk, Koestraat,
Korte Delft, Lange Burg, Lange
Delft (diverse winkels: o.m. ma-
nufacturenhandel Wiener Co.,
ongeveer op de plek waar nu de
HEMA is gevestigd, M. Vriesman,
FIRMA SAM VAN OS
Vte«schhouwon,, MIDDELBURG. Markt bij het Stadhuis
Fotoclub 'Flitsparaplu' geeft
donderdag 25 april twee demon
straties kleurvergroten. De 'eerste
begint om 19.30 uur. de tweede
om 21 uur. Plaats van handeling is
het wijkcentrum Open Hof. Alex
ander Gogelweg in Vlissingen.
Daar is ook een tentoonstelling
van werk van leden van deze fo
toclub ingericht.
H et tweede kamerlid Jaap van der
Doef spreekt tijdens de 1 meivie
ring van de afdeling Vlissingen
van de Partij van de Arbeid. De
bijeenkomst is op woensdag 1 mei
'in wijkcentrum 't Anker aan de
Bonedijkestraat en begint om
10.00 uur. Na de spreekbeurt is er
gelegenheid tot gezellig samen
zijn. Een koor zorgt voor de mu
zikale omlijsting. Informatie:
01184-10235, overdag:
01180-25655.
Het CDA-Vrouwenberaad (afde
ling Vlissingen) houdt woensdag
morgen 1 mei een bijeenkomst
met discussie over het onderwerp
"Nieuw belastingstelsel en de ge
lijkstelling van man en vrouw in
de sociale zekerheid". Spreker zal
zijn de heer A. Hoefkens. wet
houder van sociale zaken van de
gemeente Vlissingen. De bijeen
komst in het Jeugdgebouw van de
Petruskerk, ingang Dr. Ottestraat
te Vlissingen, begint om 9.30 uur
en is ook toegankelijk voor be
langstellende niet-leden.
Club- en buurthuis Scheldebuurt
houdt vrijdag 26 april vanaf 20
uur een bingo-avond in het VJV-
gebouw aan de Verkuil Quakke-
laar-straat in Vlissingen.
De Bowlingbond Middelburg
speelt vijfjaar in De Kruitmolcn
in Middelburg. Ook de kantine
exploitanten - Janny en Kees
Vader - doe vijf jaar zaken in de
evenementenhal. Samen houden
zij een bowlingtoernooi ter gele
genheid van het vijfjarig bestaan.
Zaterdag 27 en zondag 28 april
wordt op de banen van De Kruit-
molen dit lusirumtoemooi ge
houden. Zaterdag beginnen de
wedstrijden 's morgens om half
elf. Zondag wordt om dezelfde
tijd begonnen. De finales staan
zondagavond voor half acht en
tien voor negen op het program
ma.
Ke i tl
ree CC RS It KW All TUT
RUND-. KALFS- EN
VARKENSVLEESCH
Bestellingen worden op
diroct uitgovoord
manufacturier en kleermaker en
goudsmid Jacq. Frank), Lange
Gcere, Lange Gortstraat, Lange
Noordstraat. Lombardstraat,
Loskade, Markt, (slager Sam van
Os en de manufacturiers Boas-
son), Molenwater, Nederstraat,
Noordpoortstraat, Schoorsteen-
vegerssingel, Vlasmarkt en Vlis-
singsestraat.
Mensen als de heer L. Weijl. ge
meente-geneesheer, en zijn vrouw
R. Weijl-Snuijf, arts en lid van de
gemeenteraad, de textielhande
laar M.H. Boasson, sinds 1933
wethouder van Onderwijs en Ge
meentebedrijven, en de chirurg
dr. C.F. Koch, namen een voor
aanstaande plaats in de vooroor
logse Middelburgse samenleving
in.
Helaas werd de kleine Middel
burgse Joodse gemeenschap in de
Tweede Wereldoorlog vrijwel ge
heel vernietigd. Ter nagedachte
nis aan deze Joodse medeburgers
is na de oorlog op de Joodse be
graafplaats aan de Walensingel
een eenvoudig gedenkteken op
gericht, dat de namen bevat van
72 Joodse Zeeuwen, die zijn weg
gevoerd en omgekomen "omdat
zij waren van Joodse stam".
Gedeputeerde Staten van Zeeland maken op grond van artikel 12 van de Wet Algemene
Bepalingen Milieuhygiëne het volgende bekend.
Aanvraag
Burgemeester en wethouders van de gemeente Middelburg hebben bij hen op 21 maart
1985 een aanvraag om vergunning ingevolge de Hinderwet ingediend voor het uitbrei
den van een politiebureau met schietbaan op een perceel aan Achter de Houttuinen 10 te
Middelburg, kadastraal bekend gemeente Middelburg, sectie L, no. 600. Het betreft het
uitbreiden van de opslag van munitie tot 125.000 stuks patronen en 40 stuks traangas
granaten.
Ter inzage
De aanvraag met bijlagen en overige stukken liggen voor een ieder ter inzage van 25 april
1985 tot en met 24 mei 1985 op de volgende plaatsen en tijden:
in het gemeentehuis van Middelburg op werkdagen van 8-12 en van 13-17 uur en
iedere donderdagavond van 18-21 uur (na telefonische afspraak: 01180-26251, tst.
413).
op het bureau Milieuzaken van de provinciale griffie, St. Pieterstraat 42 te Middelburg
op werkdagen van 9-12 en van 14-16 uur.
Na 24 mei 1985 tot het'einde van de termijn waarbinnen beroep kan worden ingesteld
tegen de vergunning, liggen de stukken ter inzage op bovengenoemde plaatsen op
werkdagen van 9-12 en van 14-16 uur.
Bezwaren
Een ieder kan bij Gedeputeerde Staten van Zeeland, St. Pieterstraat 42, 4331 EW
Middelburg een gemotiveerd bezwaarschrift indienen tegen het geven van de gevraagde
vergunning en wel tot en met 24 mei 1985.
Tegelijkertijd met het indienen van een bezwaarschrift kan een verzoek worden inge
diend om persoonlijke gegevens niet bekend te maken. Indien daarom wordt verzocht,
kunnen tot en met 17 mei 1985 tegen de aanvraag mondelinge bezwaren worden inge
bracht. Hierbij wordt de aanvrager in de gelegenheid gesteld aanwezig te zijn,
(01180-31364).
Middelburg, 24 april 1985
Deel van de voorgevel van de synagoge achter de Herenstraat, 1944 (Gemeente-archief Middelburg).
sint pieterstraat 42, postbus 6001, 4330 la middelburg, tel. 01180-31011
7
