"We hebben een periode met veel
getob en geploeter afgerond'
ZWITSAL BESTAAT 60 JAAR:
Expositie fotografisch werk van Jan Dost en Hans Otto
'Rederland
Maritiem'
VEEL VRAAG NAAR 'DROOMJ ACHTEN'
Rcdcrland
maritiem'
DIAMANTEN JUBILEUM VAN HET
GROOTSTE BABYVERZORGINGSMERK
Woensdag 4 juli 1984
DE FAAM
Vervreemding
Verwantschap
Nieuwe Academie
Frame
Illustraties uit
Zeeuws platenboek
tentoongesteld
Rood, wit en
rosé uit de
NEDERLAND EXPERT IN VEETRANSPORT OVER WATER
Provence
'Wat hier hangt, is de neerslag van
een aantal jaren heel consequent
een bepaalde lijn volgen. We heb
ben met deze expositie een periode
met veel geton en geploeter afge
rond'..
Zo omschrijven de fotografen Jan
Dost uit Hillegom en Hans Otto
uit Katwijk de eerste grotere ten
toonstelling van hun fotografisch
werk. Deze expositie van zo'n 40
tot 45 foto's is vanaf 30 juni tot en
met 26 juli onder de titel 'Geschikt
om (te)zien' te bezichtigen in het
Zeeuws Kunstenaarscentrum.
Molstraat 13 (ingang Spuistraat),
te Middelburg.
Hoewel beiden duidelijk een heel
eigen stijl van fotograferen heb
ben, is er toch een opmerkelijke
verwantschap in het werk. Het
heeft iets ingetogens. Er is stilte en
vervreemding. En er spreekt een
vlucht uit de sleur van het dage
lijkse leven uit.
De serie van Hans Otto is in kleur.
Hij heeft de mens nadrukkelijk
weggelaten uit zijn beelden. Zo
beschouwd zijn ze leeg. Toch
ademt zijn hele werk een mense
lijke aanwezigheid. Maar dan wel
een waar hij moeite mee heeft.
Hoe komt dat? 'De beschouwer
moet er maar uithalen, wat hij wil.
M'n werk is ook een spiegel van
mezelf, een stuk zelfverwijt. Wat
me vreselijk bezighoudt, is de
leegte die mensen om zich heen
kunnen scheppen. Een leegte die
voor mij een soort afspiegeling is
van de oppervlakkigheid, waar
mee we vaak met elkaar omgaan,
van hel gemak waarmee we zon
der omzien naar elkaar maar
voortgaan op ons pad'.
De foto's van Jan Dost zijn in
zwart-wit. Hij heeft de mens (in
één geval een dier) juist heel na
drukkelijk in zijn beelden opge
nomen. Maar dan wel vaak half,
of in een hoek. Hij zegt: 'Ons
beeld van de werkelijkheid wordt
door allerlei afspraken en wetma
tigheden bepaald. Ik wil die wer
kelijkheid van zijn alledaagsheid
ontdoen. Er in ingrijpen, een
beetje manipuleren, de mensen en
de dingen schikken als spelers in
een door mij gecreëerd decor, dat
is wat me heel sterk boeit. Waar
om wil ik dat allemaal? Het is na
tuurlijk ook een stuk onvrede met
mezelf. Wij mensen zijn vaak zo
voorspelbaar, zo geconditioneerd.
Bovendien willen we altijd de
eerste vioolspelen. Daarom plaats
ik de mens in mijn foto's 'voor
straf vaak in een hoek, of tegen
een dominante achtergrond'.
De titel van de expositie. 'Ge-
schiktom(te)zien', is eigenlijk een
woordgrapje, dat uit de hier geci
teerde uitspraken kan worden ge
haald en waar beide exposanten
gevoelsmatig steeds mee bezig
zijn. hij mag ook best letterlijk'
opgeval worden. Tot voor kort
hebben beiden zich namelijk be
perkt tot deelname aan groep
stentoonstellingen. Onder meer
van het fotografeneollfctief
FRAME, waarvan ze lid zijn. Ze
konden daarbij, vanwege de be
perkte expositieruimte, slechts
een relatief kleine selectie uit hun
werk tonen, maar zijn daar be
paald niet rouwig om. 'Het heeft
toch wol even geduurd, voordat
we elk een evenwichtige, grotere
selectie van pakweg zo'n twintig
exemplaren konden samenstellen,
kortom, we vinden ons werk nu
pas geschikt om in een ruimere
uitstalling gezien te worden".
Er is al gesignaleerd dat het werk
van Hans Otto en Jan Dost veel
verwantschap heeft. In het gesprek
met hen valt op, dat ze zich nogal
eens bedienen van het woordje
'we'. Dat is ook niet zo verwon
derlijk, want ze hebben vrijwel te
gelijkertijd en in ieder geval samen
ontdekt, dat de fotografie voor hen
een persoonlijk uitdrukkingsmid
del is, dat iets met hun gevoel te
maken heeft. Dat begon heel
voorzichtig op een fotocursus,
waarop ze in de herfst van 1978
voor bet eerst kennis met elkaar
hebben gemaakt.
Hans Otto: 'Ik was een jaar daar
voor- na heel lang geen camera te
hebben aangeraakt- weer wat re
gelmatiger gaan fotograferen. Dal
viel samen met een periode in
mijn leven, waarin ik over van al
les en nog wat hevige onlustge
voelens had. Ik was ontevreden en
raakte steeds meer in mezelf ge
keerd. Je kunt zeggen dat ik me bij
die cursus heb aangemeld om
weer eens een beetje onder de
mensen te komen. Maar op dat
moment had ik er nog geen idee
van dat de fotografie voor mij
meer zou worden dan een aardige
vrijetijdsbesteding'.
Jan Dost: 'Een paar weken voor
dat die cursus begon, kreeg ik van
m'n vrouw een kleinbecldcamera
op m'n verjaardag, omdat ik altijd
van die beroerde vakantiekiekjes
maakte. Nou, ze heeft het gewe
ten. Ik was meteen in de ban van
dat ding, schafte nog dezelfde
weck een donkere kamer aan en
begon in het wilde weg te kieken.
Maar op die cursus merkte ik al
gauw. dat het me om veel meer
ging. Ik wilde iets uitdragen. Ik
had net een nare periode achter de
rug. waarin ik voor het eerst met
m'n gevoelens had leren omgaan.
Had ik vroeger juist de neiging om
me voor mijn emoties te schamen
en ze met veel omhaal van woor
den te verbergen, de fotografie
stimuleerde me ineens om ze tot
uitdrukking te brengen'.
Hel was een vrij elementaire cur
sus, met veel nadruk op techniek
en strenge composities. Toch is
daarop de kiem gelegd voor een
verdere verdieping van hun foto
grafische ontwikkeling. Die begon
alleen wat later, toen die cursus als
een nachtkaars uitging. De over
gebleven cursisten besloten voor
taan op eigen houtje verder te
gaan met eens per week bij elkaar
te komen: Om de druk wat op de
ketel te houden. Toen ze een
beetje dreigden vast te lopen,
kwam Jan Dost een verhaal in
FOTO legen over de Nieuwe
Academie. Een door professionele
kunstenaars geleide particuliere
kunstacademie in Utrecht, die een
afdeling fotografie ging oprichten.
Hans Otto werd overgehaald mee
te gaan naar de open dag, waarna
beiden werden toegelaten.
Hans Otto: "Die Nieuwe Acade
mie is voor mij toch wel een
openbaring geweest. Je werd na
melijk ook in contact gebracht
met andere vormen van beelden
de kunst. Hel was niet alleen maar
fotografie. Vooral de lezingen, het
waren eigenlijk meer performan
ces, van bekende kunstenaars als
Woody van Amen en Pieter En
gels hebben niet alleen grote in
druk op me gemaakt, maar ook
invloed gehad op mijn denken
over fotografie en kunst in het al
gemeen'.
Jan Dost: 'Ik heb dat ook zo er
varen. Wc hebben trouwens ook
veel opgestoken van interessante
bijeenkomsten met internationaal
bekende fotografen als Paul der
Hollander en Paul de Nooyer, die
nu in Middelburg woont en met
wie we als FRAME later een film
gemaakt hebben. Voor ons is ook
heel belangrijk geweest, dat we bij
de Nieuwe Acamedie in de groep
van Kees Takkenberg zijn geko
men. Hij drukte als docent, in
tegenstelling tot de andere, geen
exclusief stempel op het gebeuren.
Hij speelde niet de prima donna.
Hij heeft erg veel aan onze per
soonlijke ontwikkeling bijgedra
gen en we zijn dan ook blij dat hij
onze tentoonstelling wil openen'.
Beide exposanten blikken nog
eens terug op de afgelopen vijf
jaar. Ze zeggen het jammer te
vinden, dat de afdeling fotografie
aan de Nieuwe Academie een on
dergeschoven kindje is gebleven.
Op een gegeven moment zijn ze
als groep opgestapt, inclusief do
cent. Daaruit is Frame ontstaan,
dat je het beste kunt omschrijven
als een collectief klankbord,
waaraan de deelnemers regelma
tig hun ontwikkeling toetsen'en
waarmee ze allerlei activiteiten
ontplooien: van groepstentoon
stelling tot en met workshops.
Tenslotte verzuchten ze: 'Die
Nieuwe Academie was een goed
initiatief. Maar de afdeling Foto
grafie is daar mooit voor vol aan
gezien. Dat is trouwens een pro
bleem waar de fotografie als ui
ting van beeldende kunst ten on
rechte nog steeds mee worstelt'.
Voorzitter Han Bogaert van de
VVV Middelburg opent op zater
dag 7 juli de tentoonstelling van
illustraties uit het Zeeuws Platen
boek in galerie Wijnstok aan de
Bellinkstraat in Middelburg. De
illustraties werden gemaakt door
Rino Visser. Frans van den Driest
tekende voor de tekst in dit boek,
dat vorig jaar uitkwam.
Meestal, zo argumenteert de ga
leriehouder verdwijnen illustra
ties voor boeken in het archief van
de uitgever. "Het leek ons aardig
om de mogelijkheid te scheppen
gedurende de zomermaanden een
aantal illustraties van dichtbij te
bekijken". Getoond worden over
igens niet alle tekeningen, hel gaat
om een groot aantal. De zee, het
land en de Zeeuw zijn de vanzelf
sprekende onderwerpen in het
boek.
Tijdens de opening op zaterdag
worden er vanaf 15 uur Walcherse
mutsen geplooid, Beverse kant
(voor de Zuidbevelandse mutsen)
geklost en laat Juliette Petri zien
hoe een boek wordt gebonden.
Kenmerken^ is dat Nederlandse
werven en ontwerpers meestal
garant staan voor het scheeps
bouwkundig aspect van de bouw.
terwijl de vormgeving van het in
terieur. en soms ook van de op
bouw. aan buitenlandse architec
ten wordt overgelaten. De Italia
nen hebben een grote naam op dit
gebied, maar helemaal 'in' is de
Australiër John Bannenberg.
Jonger
Een merkwaardig verschijnsel is
dat de gemiddelde leeftijd van de
bezitters van zeer grote jachten
daalt. Een gevolg daarvan is de
verschuiving van de 'trend* van
zeer luxueuze motorjachten naar
niet minder comfortabele zeil
jachten met veelal verdienstelijke
wedstrijdeigenschappen.
Deze zeiljachten zijn dus wél be
doeld voor de watersport, al hou
den ook jonge- 'lieren van stand'
niet van behelpen.
Schoonheden van schepen, zoals
gebouwd door werven als Van
Dam Nordia te Aalsmeer en J.
Jongcrt BV in Medemblik worden
dan ook in de regel voorzien van
het nieuwste van het nieuwste.
Een hydraulisch verstelbare zit
hoek (om zonder te gaan staan
door de patrijspoorten te kunnen
kijken) is op een Jongert-jacht
niets bijzonders! Dat alle elektro
nische apparatuur, die soms 257c
van de bouwkosten uitmaakt
van rode Cótes de Proven-
ce-wijnen is onderscheiden
met een zogeheten 'Cru
Classé'. Het zijn twintig
domeinen die zichzelf ver
heffen boven hel gewone
wijnwerk. Ik hoef ze niet te
noemen, want ze schreeu
wen het zelf van hun etiket
af. De wijnen van Coteaux
d'Aix-en-Provence, Co
teaux des Baux-en-Proven-
ce en Coteaux de Pierrevert
in de Basses-Alpes hebben
een eenvoudiger status, die
van de 'vin delimité de
qualité supérieure', dat zijn
de goede middenklassers
dus.
Cassis en Bandol
Naast de algemene appella
tion Cötes de Provence is
het gebied vier minidistrict-
DRIJVEND PALEIS
De DIANA II, gebouwd door Van Lenl Zn., begon haar levensloop op de Kaagerpiassen!
Terwijl de grote scheepsbouw
moeilijke tijden doormaakt, bloeit
de bouw van zeer grote, luxe jach
ten als nooit tevoren. De klanten
-voor het merendeel uit het bui
tenland- kijken niet op een ton
meer of minder. De prijskaartjes
die aan sommige varende paleizen
hangen, lopen vaak in de tientallen
miljoenen!
In niets lijken deze superjachten
nog op het motorkruisertje van
vroeger en in luxe streven ze zelfs
de meest fabuleuze cruiseschepen
voorbij.
Ons land behoort tot de belang
rijkste bouwers ter wereld van
luxe jachten.
De 'Rolls Royces' onder de jach
ten worden onder meer gebouwd
bij De Vries Scheepsbouw in
Aalsmeer en C. van Lent Zonen
aan de Kaag. In het formaat tus
sen 20 meter en 65 meter lengte is
vrijwel alles mogelijk: met of
zonder helicopterdek.... de klant
mag het zeggen.
Concessies aan de zeewaardigheid
en bedrijfszekerheid worden nooit
gedaan. Dan is wel eens moeilijk
vanwege de extravagante eisen
van de opdrachtgevers. Maar de
hoge kwaliteit heeft de werven
juist zo'n uitstekende naam be
zorgd.
'Stijlvol'
Een superjacht koopt men niet
alleen om mee te watersporten.
De meeste zijn zó ontworpen dat
er gemakkelijk mee kan worden
gevaren. De representatieve func
tie is uiterst belangrijk: het ont
vangen van relaties; het in alle
rust confereren, dat zijn éérste ve
reisten.
De Provence is niet enkel
een gebied van zon, zee en
strand, van sfeervolle
plaatsjes waar de dorpelin
gen zich in alle rust overge
ven aan een glas pastis en
een spelletje jeu de boules,
de Provence is meer... onder
de Provencaalse zon worden
wonderschone wijnen gebo
ren, die allerwegen aan
dacht verdienen. Voor
iedereen die deze zomer het
Zuidfranse land gaat bezoe
ken schreef Robert Lee-
naers deze 'wijnwijzer Pro
vence'.
De Zuidfranse streek Pro
vence ligt voor een groot
deel in de beschutting van
bergen, zoals de Alpes-Ma-
ritimes, waardoor zich een
rijke vegetatie heeft ont
wikkeld. Er is een overvloed
aan subtropische gewassen,
cipressen, pijnbomen. Eu
calyptussen, olijf- en vijge
bomen. Het wijngebied ligt
geconcentreerd in de de
partementen Bouches-de-
Rhöne, Var en Alpes-Mari-
times.
Oud, maar toch jong
Hoewel de wijnbouw hier al
van ver voor het begin van
onze jaartelling dateert, is
de Provence-wijn pas goed
bekend geworden na de ja
ren veertig. In feite hield dat
gelijke tred met het opko
mende toerisme.
Zonaanbidders, die met de
wijn ter plekke hadden
kennisgemaakt, wilden er
ook thuis van genieten.
Men apprecieerde de frisse,
geheel van zoet gespeende
rosé, met het frêle bouquet,
dat een impressie geeft van
alle geuren uit de warme
Provence. Men leerde er
ook hoe je van een rosé op
timaal geniet, niet warm
maar evenmin vrieskoud.
Men maakte zich eveneens
meester van het foefje om
eerst het wijnglas met ijs
blokjes te koelen en daarna
de wijn in te schenken, zo
dat deze een fonkelende
bijna koninklijk oranje
kleur kreeg. Provencaalse
rosé kan probleemloos
worden gecombineerd met
allerhande gerechten, van
zalig zachte schotels tot de
pikantste toe. Kortom, deze
rosé is een afdoend middel
tegen iedere dorst.
Langs de azuurblauwe kust
tussen Marseille en Nice
liggen de groenglooiende
wijnlandschappen. Naar
mate men meer landinwa
arts trekt, worden de bergen
steiler en grilliger. En waar
de hellingen het toelaten
staan de wijnstokken tot
voorbij Draguignan. Naast
driekwart rosé groeit hier
éénkwart witte en rode
Provence-wijnen. Een goe
de rode Cótes de Provence
is van een robijnrode kleur
en hij smaakt soepel en ge
spierd tegelijk. Hij kan een
paar jaartjes ouderen. De
witte variant wordt stante
pede gedronken, hoe frisser
hoe beter. Een keurkorps
aanwezig is, spreekt bijna vanzelf
Uiteraard zijn ook alle soortei
radio- en telexverbindingen aar
boord.
Vroeger werden de meeste mo
torjachten van staal gebouwd me
een bovenbouw van aluminium
om gewicht te besparen. Sinds dc
aluminium-techniek enorm is
verbeterd, worden ook de rompen
veelvuldig van dat materiaal ge
bouwd.
Wie kan dat betalen?
De vraag rijst wie er in deze tijden
van belastingdruk'nog zo'n jacht
kan betalen.
Oliesjeiks zijn een belangrijke ca
tegorie afnemers, maar ook poli
tici. 'captains of industry' en grote
concerns doen flink mee. Menige
belangrijke zakenbespreking
wordt gevoerd op een luxejacht.
Een bekend voorbeeld is het
enorme jacht 'Diana II', (foto) ei
gendom van de groot-industrieel
Flick, dat in 1977 gebouwd werd
door Van Lent. Menig Duits poli
ticus heeft op dit schip al eens een
weekje Middellandse- of Caraïbi-
sche Zee-mogen proeven....
(Bron: Stichting Algemeen Mari
tieme Voorlichting).
jes rijk, het zijn Cassis,
Bandol, Bellet en Palette.
Het romantische badplaats
je Cassis heeft een reputatie
voor witte wijn.
Opvallend is de amfithea
terachtige ligging van de
terrassen met wijnstokken,
die optimaal van de zon
profiteren. De bodem is rijk
aan kalk. Witte Cassis is een
verrukkelijk geurende, vol
le wijn die fris en frank
smaakt, zeker bij Bouilla
baisse en andere Proven
caalse gerechten. Wat ver
der, richting Toulon, ligt
Bandol waar de wijn een
rode kleur heeft. Ook Ban
dol is een waaiervormige
wijngaard, waar de drui-
vestokken zich koesteren in
een warm klimaat. Hier ge
dijt de druif Mourvêdre
naast de Grenache en de
Cinsault. Tegenover Ban
dol, op het eilandje Bendor.
ligt een klein en grappig
wijnmuscum met wijnen en
llessevormen uit alle delen
van de wereld.
Bellet en Palette
Dicht bij Nice ligt het piep
kleine gebiedje Bellet inet
rood, wit en rosé. De rode
versie is lichtgekleurd en
zeer delicaat, de rosé is een
perfecte dorst lesser zonder
meer en de witte Bellet is
droog en frêle, met een ner
veus karakter.
Dicht bij Aix-en-Provence
ligt het vierde gebied, dat
van Palette' met welgeteld
twee domaines, het Cha
teau Simone in Meyreuil en
Chateau Crémadc in Le
Thónolet: een diep rode
wijn, geurend en krachtvol,
geperst uit de Mourvèdre-
druif. Je kunt deze wijn di
rect drinken, maar een paar
jaartjes wegleggen zou beter
zijn.
Wilt u zich vóór uw tocht
naar de Provence alvast
oriënteren, dan adviseer ik
u eens bij uw slijter-wijn-
handelaar langs te gaan. Hij
kan u wellicht een 'voor
proefje' geven.
Een onbekende maar bloeiende
tak van scheepvaart is het tran
sport van levende dieren. Koeien,
varkens, schapen, paarden en vele
andere diersoorten worden over de
wereldzeeën getransporteerd, van
Europa naar het Midden-Oosten,
van Australië en Nieuw Zeeland
naar Indönesië en andere bestem
mingen zoals veel Mohamme
daanse landen.
Goede naam
Nederland staat uitstekend be
kend als "veetransporteur" en
heeft een toonaangevende rol in
deze tak van scheepvaart. Rederij
Vroon in Breskens is zo'n bedrijf
dat hele kuddes vee per schip over
de wereld transporteert. Wat voor
dieren het ook zijn, Vroon vaart ze
veilig en gezond naar hun land van
bestemming.
In 1982 vervoerde deze rederij
met meer dan 30 schepen zo'n half
miljoen schapen, een kwart mil
joen koeien en vele tienduizenden
paarden, varkens en buffels. Ook
zebra's, geiten en zelfs kamelen
gingen met Vroon de zee over!
Moderne voorzieningen
Voor het veevervoer over water
werd aanvankelijk van omge
bouwde ferryschepen gebruik ge
maakt, omdat ze voorzien waren
van uitstekende airconditioning
en van veel tussendekken, die
goed kunnen worden omgebouwd
tot "stal".
De laatste jaren zijn er speciale
"veeschepen" gebouwd met voor
zieningen voor mestafvoer, het
schoon - en nathouden van de
dieren en de opslag van stro en
byzalfin de oorlog, via de kraarn-
verzorgsters. Zo werden het zalfje
en de poeder als snel een begrip
voor miljoenen kleintjes en ouders
in ons land, en ook daarbuiten.
Het Zwitsal assortiment is nu sterk
uitgebreid en via de moderne we
tenschap zijn nieuwe werkzame
stoffen aan de produktcn toege
voegd. De zachtheid en niet-irri-
lerende werking van de produk-
ten heeft ook veel volwassenen
(weer) naar de Zwitsal produkten
doen grijpen.
Toen bijvoorbeeld een Ameri
kaanse huidarts, met veel be
roemdheden in zijn cliënlenkring
babyolie aanbeval als hét produkt
voor gezichtsverzorging, schoten
de verkopen omhoog.
Ook babyzeep. babyshampoo en
babybodylotion worden in sterke
mate door volwassenen gebruikt,
in plaats van veelal duurdere cos
metische produkten. De huidige
groei van het merk valt voor een
groot gedeelte hieruit te verkla
ren, omdat de geboortecijfers de
laatste jaren immers alleen maar
zijn teruggelopen, becijfert Zwit
sal.»
De Zwitsal-fabrieken in Apel
doorn zijn nu nog steeds onder
deze naam bekend bij een groot
gedeelte van de Apeldoornse be
volking. Maar inmiddels zijn de
produktie- en researchfaciliteiten
vanzelfsprekend aangepast aan
deze tijd. Evenals hel assortiment:
Er ontstonden moderne nieuwe
produkten als bijdehandjes. In- en
Na 't Zonnetje en Baby Mild
Soap. Inmiddels verzorgen acht
van de tien ouders hun kleinlje(s)
met dit karakteristieke Neder
landse babyverzorgingsmerk. zo
weet men in Apeldoorn
Foto's: De eerste Zwitsalfabriek
in Apeldoorn, en de eerste poeder-
bus en baby-olie, ook geschikt
voor volwassenen.
Koeien, varkens, schapen, paarden, maar ook zebra's, buffels en zelfs kamelen worden per schip over de
wereldzeeën vervoerd. Nederland speelt een toonaangevende rol in deze onbekende tak van scheepvaart.
hooi. Rederij Vroon laat momen
teel haar nieuwe schepen "Zebu
Express" en "Buffalo Express" bij
de Harlingse werf Welgelegen
verlengen, zodat de vervoers ca
paciteit vergroot wordt tot 750
koeien per schip.
Bijzondere gasten
Doordat de Nederlanders over
speciale schepen en veel ervaring
beschikken en een uitstekende re
putatie als dierenvervoerders
hebben opgebouwd, krijgt men
ook te maken met vooraanstaande
passagiers.
Zo moest de Braziliaanse "ren
paardenselectie" uit Sao Paulo
naar de Olympische Spelen in Ja
pan worden gevaren. Over de reis
en de verzorging hadden de paar
den niets te klagen; een eerste
klas passagier zou er jaloers op
zijn...!
Niet eenvoudig is het kamelenver-
voer: in tegenstelling tot andere
viervoeters weigeren kamelen over
een loopbrug aan boord te gaan!
Zij worden met een speciale "ka-
melentakel" aan boord gehesen.
De vaak.mee dan duizend kilo
wegende buffels vragen ook spe
ciale aandacht omdat ze van na
ture een vochtige omgeving ge
wend zijn, worden ze elke dag op
een douche getracteerd!
Speciale begeleiding
Erg belangrijk is bij het veevervoer
dat de dieren zich op hun gemak
voelen en gezond zijn.
Zo worden de dieren tijdens hun
zeereis begeleid door een team
veeverzorgers en een dierenarts.
Ook het laden en lossen wordt
begeleid door gespecialiseerde
veeverladers, die met behulp van
een gesloten loopbrug de dieren
van en aan boord brengen.
(Bron: Stichting Algemeen Mari
tieme Voorlichting).
Miljoenen Nederlanders zijn in
middels opgegroeid met Zwitsal;
een Nederlands babymerk, hoewel
de naam wellicht anders doet ver
moeden. De geschiedenis van het
merk voert terug naar Pontresina.
een dorpje op ruim 1800 meter
hoogte in zuidoost Zwitserland.
Daar ontdekte de apothekersleer
ling C.J. Jansen bij toeval het re
cept van een milde zalf, die plaat
selijk werd gebruikt voor de meest
uiteenlopende huidaandoeningen.
De heilzame werking ondervond
Jansen zelf, toen hij de zalf ge
bruikte voor zijn, door bergwande
lingen, geïrriteerde voeten. Het
bracht hem op het idee om de zalf
ook in eigen land te introduceren.
Al snel na zijn terugkomst in Ne
derland richtte de heer Jansen in
Apeldoorn een apotheek op. Van
hieruit introduveerde hij in 1924
de "Zwitserse Balsem" zoals hij de
zalf noemde.
Het verzorgingsprodukl werd be
reid in een fabriekje dat hij had
overgenomen van de weduwe van
de apotheker A.A. Bonnema. Een
tekst op de verpakking van de zalf
verwees hiernaar: "De Neder
landse Fabriek van Pharmaceuti-
sche Fabrikaten voorheen A.A.
Bonnema".
De verkoop werd gestimuleerd
met een, voor die jaren, bijzonde
re actie waarbij folders, met
waardebonnen voor proefdoosjes
Aanvankelijk was er geen grote
belangstelling voor de "weldadige
Zwitserse Balsem", die zo geschikt
was "voor allerlei huidaandoe
ningen". Ook de aanbevelingen
van doktoren konden hierin geen
verandering brengen. De groei
van het merk kwam pas goed op
gang nadat de heer Jansen had
bemerkt dat het zalfje vooral werd
gebruikt voor de verzorging van
babies.
Dit was voor hem het sein om zich
te gaan specialiseren in babyver-
zorgingsprodukten.
In 1928 introduceerde hij onder
de merknaam Zwitsal de poeder
bus. Voor het babykoppetje dat
tientallen jaren de beroemd ge
worden poederbus zou sieren,
koos de heer Jansen zijn eigen
dochtertje Mieke.
Zwitsal, landelijk werden ver
spreid. De bekendheid van het
merk werd nog versterkt door de
vernuftige distributie van de ba-
