De vier ambachten
Regio-advies
Zeeuwse ziekenhuizen
Homo's op Walcheren steken niets
meer onder stoelen of banken
ZEELAND
IN DE PEN
ontwerp provinciaal
bodemsanerings
programma 1985-1987
ter inzage
Grevelingen: zoet of zout
DE FAAM - DE VLISSINGER
Woensdag 20 juni 1984
Gedeputeerde staten blijven bij hun standpunt dat in Terneuzen
een centrumziekenhuis moet worden gebouwd en dat als ge
volg daarvan het Sint Liduinaziekenhuis in Hulst de functie van
een buitenpoliklimek moet krijgen.
Zeeuwsch-
Vlaanderen
Roosevelt-
onderscheidingen
Abdijplein
afgesloten
Hoorzitting
Walcheren
Bevelander)/
Schouwen-
Duiveland
Hulst
IN BEROEP
Commissie
provinciale griffie
Zeeuwse Stichting voor
Beroepenvooriichting
en Studie- en Beroepskeuzevoorlichting
HULPVER KOPER mm /„r
36 keer
Heteroterreur
DIJ
IEUWS
Achterzijde kapel hof te Zande (nu NH-Kerk)
"Na in de jaren vijftig met en
thousiasme aan de middeleeuwse
historische geografie van West
Zeeuwsch-Vlaanderen te hebben
gewerkt en in de jaren zestig en
zeventig het fenomeen van de
stormvloeden te hebben bestu
deerd, kon in de jaren tachtig on
ze keus nauwelijks anders uitval
len dan met de verworven erva
ring en een verdiept inzicht Oost
Zeeuwsch-Vlaanderen c.a. tot on
derzoeksobject te maken, een ge
bied waar in de middeleeuwen
zeer veel omging in allerlei op
zicht". Deze volzin is te vinden in
de inleiding op het werk van dr.
M.K.E. Gottschalk met als titel
"De Vier Ambachten en het Land
van Saaftinge in de Middeleeu
wen".
Mevrouw Gottschalk heeft zes ja
ren aan dit bijna 600 bladzijden
tellende boek gewerkt; zij be
schouwt het als een afsluiting van
haar wetenschappelijke carrière.
Was de geschiedenis van West
Zeeuwsch-Vlaanderen al zeer ge
compliceerd, die van Oost
Zeeuwsch-Vlaanderen is nog in
gewikkelder. Dit komt ook door
dat in dit gebied de stormvloeden
sterker hebben huisgehouden
dan in het westen.
Bij stormvloeden stuwde het
zeewater in de Westerschelde
als het ware op in een trechter,
waardoor het water hoger rees.
Ook bestuurlijk vormde het ge
bied een uitzonderingspositie.
De Vier Ambachten (Boeckhou-
te, Assenede, Axel en Hulst)
behoorden enerzijds tot het bis
dom Utrecht, anderzijds tot
Rijksvlaanderen en de kasselrij
van Gent. In de vroege middel
eeuwen was het gebied van
Saeftinge en de Vier Ambach
ten één met oostelijk Zuidbe-
veland. De splitsing kwam, al
dus de auteur, tengevolge van
de enorme stormvloed van 838,
die een doorbraak veroorzaakte
waardoor de Schelde ten
noordwesten van Antwerpen
kon ombuigen naar het westen.
Polderland en veengebieden
(moeren) kenmerkten het middel
eeuwse landschap van de Vier
Ambachten en het Land van
Saaftinge. Het polderland werd
gecreeërd door de mens, telkens
opnieuw; dat blijkt ook uit het feit
dat door de stormvloeden en her-
dijkingen bijna niets van het oor
spronkelijke middeleeuwse land
is overgebleven De uitbating van
de moeren ten behoeve van turf
(en ook zout) was economisch
zeer belangrijk.
De oudste dijknaam in het gebied
wordt vermeld in 1114 (Vroon-
dijke), dan volgen de dijknamen
elkaar snel op Hengstdijk
(1 161), Genderdijk (1 1 63), Aan-
dijk (ca. 1170) en Frankendijk
(1 1 70). De oudste poldernaam
dateert van 1200. Abdijen en
kloosters hebben zich intensief
met landaanwinning en uitbating
van gronden bezig gehouden.
Een bekend voorbeeld is de stich
ting door de Cisterciënzerabdij
Ter Duinen van het hof in Zande
(Kloosterzan.de). Van daaruit wer
den inpolderingen verricht.
Het boekwerk loopt tot ca.
1 500, het einde van de middel
eeuwen. Zwaar getroffen door
de stormvloeden van de veer
tiende en vijftiende eeuw, gaat
Oost Zeeuwsch-Vlaanderen een
zware tijd tegemoet. De machts
strijd tussen Gent en Philips de
Goede bracht plundering en
brandstichting van dit gebied
mee. Pestepidemieën en ont
volking volgden. "Langdurige
oorlogsinundaties (zestiende
eeuw) bedekten tenslotte de
gestorven middeleeuwen met
een lijkwade van klei. Daaruit
ontkiemde echter op den duur
nieuw leven".
Gedeputeerde Staten schrijven
dat in hun voorstel aan de sta
ten ter herziening van het re
gio-advies ziekenhuissituatie
Zeeland. Het advies moet wor
den aangepast aan het bouw
programma van ziekenhuizen in
Zeeland, dat inmiddels is goed
gekeurd door de staatssecreta
ris van welzijn, volksgezond
heid en cultuur. Per regio stel
len gs zich de situatie zo voor:
'W
Alvorens de vraag wordt beantwoord of het Grevelingenmeer in de
toekomst zout moet blijven of zoet moet worden zijn een nota over de
voor- en nadelen van beide facetten verschenen en een milieu-effec
trapport. Dit rapport is in de nota opgenomen.
De nota geeft een beleidsanalyse.
De raad van de waterstaat moet over de uiteindelijke keuze advies
uitbrengen aan de minister van verkeer en waterstaat, maar voor
hij dat doet wil hij de meningen peilen van de burgers.
De nota ligt daarom tot en met 3 augustus ter inzage en wel op
diverse lokaties: de provinciale griffies van Zuid-Holland en Zee
land, de gemeentesecretarieën van Brouwershaven, Bruinisse,
Dirksland, Duiveland, Goedereede, Middelharnis, Middenschou-
wen, Oostflakkee, Westerschouwen en Zierikzee en op de bureaus
van de waterschappen Goeree-Overflakkee en Schouwen-Duive-
land.
Op maandag 2 juli, 20.00 uur, geeft rijkswaterstaat voorlichting
over de nota en de milieu-effectrapportage. De bijeenkomst is in
Het Tonnenmagazijn, Haven Noordzijde 38, Brouwershaven.
Reacties op nota en rapportage kunnen tot 15 augustus worden
ingediend bij het Secretariaat van de raad van de waterstaat,
Postbus 20906, 2500 EX Den Haag.
De reacties op de milieu-effectenrapportage worden op hun beurt weer
ter inzage gelegd bij de directie Zeeland van Rijkswaterstaat, Vrijland
straat 33, Middelburg. Indieners van reacties op de rapportage kunnen
vragen hun persoonlijke gegevens daarbij niet bekend te maken.
Bij de schriftelijke reacties kan men kenbaar maken of men al of
niet gebruik wenst te maken van de mogelijkheid de zaak monde
ling toe te lichten. De commissie waterhuishouding van de raad
van de waterstaat is namelijk van plan hier een hoorzitting aan te
wijden. Plaats,en datum moeten nog worden vastgesteld.
Eén centrumziekenhuis in Ter-
neuzen met 280 bedden, exclu
sief 10 plaatsen voor dagverple-
ging, te bouwen in 1986 of zo
veel eerder als mogelijk is. In
Oostburg blijft bestaan een voor
waardelijk basisziekenhuis met
100 bedden en in Hulst moet het
ziekenhuis worden omgezet in
een buitenpolikliniek met op-
■angmogelijkheden voor EHBO
en acute ziekteproblemen. De
buitenpolikliniek moet gereed zijn
op het moment dat het streekzie
kenhuis in Terneuzen in gebruik
genomen wordt. Het Elisabeth-
ziekenhuis in Sluiskil en het Ju-
lianaziekenhuis in Terneuzen
gaan dicht. De stichting Zieken-
huisgroep Zeeuwsch-Vlaanderen
moet volgens het regioadvies per
1 januari volgend jaar daadwer
kelijk functioneren; de staatssec
retaris hecht ook sterk aan de
vorming van zo'n groep.
Zaterdag 23 juni worden de
Four Freedoms Awards uitge
reikt in de Nieuwe Kerk in Mid
delburg. Ook is er dit keer een
onderscheiding die is gewijd
aan het Eleanor Roosevelt cen
tennial year; oud-voorzitter Si-
mone Veil van het Europese
Parlement ontvangt deze on
derscheiding.
De Four Freedoms Awards zijn
gebaseerd op een rede die presi
dent Roosevelt van de Verenigde
Staten in 1941 hield voor het
congres en waarin hij als hoogste
waarden noemde de vrijheid van
meningsuiting, vrijwaring van
vrees, vrijwaring van armoede en
vrijheid van godsdienst.
De laureaten zijn dit jaar oud
premier Harold Macmillan van
Engeland (nu bekend onder de
naam Lord Stockton), de actrice
Liv Ullmann, bisschop Werner
verliest en wordt omgezet in
een buitenpolitiek. De maat
regel moet worden gezien in
samenhang met de nieuwbouw
in Terneuzen en het behoud van
het Sint Antoniusziekenhuis in
Oostburg. Als wordt uitgegaan
van de belangen van de (toe
komstige) patiënten, dan is
voortbestaan van het Liduina
ziekenhuis niet mogelijk, "hoe
zeer wij dat ook betreuren", al
dus gs in hun statenvoorstel.
Leich uit Oost-Duitsland, twee
de secretaris Brian Urquhart
van de Verenigde Naties en de
Zuidafrikaanse predikant
Beyers Naudé; Amnesty Inter
national wordt als organisatie
onderscheiden.
De plechtigheid wordt bijge
woond door leden van de Franklin
Delano Roosevelt Four Freedoms
Foundation, prinses Juliana, le
den van het kabinet en vertegen
woordigers van de landen, waar
uit de onderscheidenen afkomstig
zijn.
Julianaziekenhuis, Terneuzen
0p Walcheren moet eén cen
trumziekenhuis komen dat op
twee lokaties werkt: Middelburg
en Vlissingen. In totaal gaat het
om 350 bedden, uitgezonderd 1 0
plaatsen voor dagverpleging en
een aantal bedden voor psychia-
trische patiënten (PAAZ-bedden).
Bij het ontwerp-plan voor psy
chiatrische ziekenhuizen moet dit
aantal nog nader worden aange
duid. De bestaande ziekenhuizen
op Walcheren moeten grondig
worden aangepast om aan de
eisen van goede gezondheids
voorzieningen te kunnen voldoen.
De stichting Streekziekenhuis
Walcheren moet een renovatie-
en verkavelingsplan opstellen dat
in vijf jaar moet worden uitge
voerd; volgens de lijst met bouw
plannen moet januari 1985 met
de aanpassing worden begonnen.
De kosten mogen de 40 miljoen
niet overschrijden.
In de plaats van de twee zieken
huizen in Goes moet één cen
trumziekenhuis worden gebouwd
met 305 bedden, exclusief 10
plaatsen voor dagverpleging. In
Zierikzee is er dan nog een voor
waardelijk basisziekenhuis met
75 bedden, maar tijdens de bouw
van het centrumziekenhuis moe
ten capaciteit en functie van het
Zweedse Rode Kruisziekenhuis
kritisch worden bekeken, aldus
het regio-advies, waarbij vooral
rekening moet worden gehouden
met de verpleeghuisplanproble-
men op Schouwen-Duiveland
(beddentekort).
Ter bevordering van de kwali
teit van de gezondheidsvoorzie
ningen in Zeeuwsch-Vlaande
ren is het onvermijdelijk dat het
ziekenhuis in Hulst zijn functie
Vrijdag 24 augustus, 1 9.00 uur,
is er over het regio-advies een
hoorzitting in de statenzaal.
Abdij 11, Middelburg. Tijdens
die zitting kan worden gerea
geerd op het advies; ook is het
mogelijk een nadere toelichting
te geven op een al in een eerder
stadium ingediende schrifte
lijke reactie. Tot 1 augustus is
het namelijk mogelijk opmer
kingen, kritiek of suggesties
schriftelijk in te dienen bij ge
deputeerde staten, postbus
6001, 4330 LA Middelburg.
Exemplaren van het regio-ad
vies zijn gratis, verkrijgbaar bij
de provincie. Sint Pieterstraat
42, 4331 EW Middelburg, tel.
01180-31422.
Tijdens de festiviteiten in de
Nieuwe Kerk en de Kloostergan
gen is het Abdijplein afgesloten.
De afsluiting duurt van 9.00 tot
1 5.30 uur en is, zoals gezegd, op
zaterdag 23 juni.
Dinsdag 26 juni houdt de com
missaris der koningin (in zijn
functie van voorzitter van gede
puteerde staten) zitting in twee
AROB-zaken. De zittingen begin
nen om 1 1.00 uur en 1 1.30 uur.
Het gaat om kwesties waarin is
geweigerd spoedshalve bijstand
te verstrekken aan inwoners van
de gemeenten Bruinisse en Vlis
singen.
De zittingen zijn openbaar en'
worden gehouden in het Provin
ciehuis, Sint Pieterstraat 42 in
Middelburg.
De statencommissie voor Welzijn,
vergadert direct na afloop van de
hoorzitting, dus ook op 24 au
gustus, over het regio-advies; die
vergadering is openbaar en wordt
ook in de statenzaal gehouden.
Provinciale staten stellen het ad
vies uiteindelijk vast in hun ver
gadering van 14 september; ook
die bijeenkomst is openbaar.
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting.
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180-31392
of 31402
Gedeputeerde Staten van Zeeland maken bekend dat vanaf 20 juni tot 20 juli 1984
het ontwerp-bodemsaneringsprogramma van de provincie Zeeland voor een ieder
ter inzage ligt. Het programma is bestemd voor de periode 1985-1987.
In het programma wordt aangegeven welke locaties in Zeeland wanneer onder
zocht c.q. gesaneerd dienen te worden omdat de mogelijkheid bestaat c.q. bewe
zen is dat de bodem ter plaatse zodanig is of dreigt te worden verontreinigd, dat
ernstig gevaar bestaat voor de volksgezondheid of het milieu.
Het ontwerp-programma ligt ter inzage op:
- de gemeentesecretarieën
- de provinciale bibliotheek in Middelburg
- de openbare bibliotheken in Goes, Hulst, Middelburg, Oostburg, Sas van Gent
Terneuzen, Tholen, Vlissingen, Zierikzee en Axel
Het ontwerp-programma met de op het moment beschikbare bijlagen ligt ter in
zage op:
het bureau Milieuzaken van de Provinciale griffie, Sint Pieterstraat 42 te Mid
delburg
- op de gemeentesecretariëen, voor wat betreft de onderzoeken op het grondge
bied van deze gemeente
Van 20 juni tot 20 juli 1984 kan door een ieder gemotiveerd schriftelijk bezwaren
tegen het ontwerp-programma worden ingediend bij: Gedeputeerde Staten van
Zeeland, Postbus 60014330 LA Middelburg.
Gedeputeerde Staten zullen het programma na 20 juli vaststellen. Het programma
zal daarna aan de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu
beheer worden toegezonden. Deze deelt zo spoedig mogelijk mee welke van de in
het programma aangewezen gevallen voor sanering of onderzoek in aanmerking
komen.
Degenen die beschikking willen krijgen over het ontwerp-programma kunnen
daartoe contact opnemen met het bureau milieuzaken van de provinciale griffie,
Sint Pieterstraat 42 in Middelburg (telefoon 01180-31353).
De kosten van het ontwerp-programma bedragen ƒ11,—.
Voor nadere inlichtingen kunt u zich wenden tot genoemd bureau.
Middelburg, 12 juni 1984
sint pieterstraat 42, postbus 6001,4330 la middelburg, tel. 01180-31011
Grote Markt 14a, Postbus 2128, 4460 MC Goes, tel.
01100-12120.
Hé, hoe zit dat met mij?
Kan ik het aan, deze job of studie?
Laat je testen, over je capaciteiten, motiva
tie en andere belangrijke persoonlijke gege
vens.
Meer weten over beroepen en opleidingen!
Elke dinsdagmiddag is onze informatheek open!
Gevraagd:
Periode 1 juli t/m 1 5 aug. Zonder onderbreking.
MEN'S SHOP
Lange Delft 1Middelburg Tel.: 01180-1 3047
Het openbaar maken van je lio-
mosexuele geaardheid is niet uit
sluitend het voorrecht van mannen
als Albert Mol en Jos Brink.
Iedere homo (man of vrouw) moet
gewoon leven zoals de natuur hem
of haar heeft geschapen. Je ver
bergen heeft geen zin. Tevreden
over jezelf in de maatschappij
staan betekent dat je geëmanci
peerd bent.
Woorden van deze strekking ge
bruikt de homocontactgroep van
COC regio Walcheren met hel
oog op de Rose Week, die van za
terdag 23 juni tot en met zaterdag
30 juni wordt gehouden in heel
Nederland. De groep presenteert
zich die week ook op Walcheren.
De groepsleden zijn; Jaap van
Klinken, Jan Kamermans, Carcl
van Honk. Fien Jansen, Rob
Schroever en Matthieu Spies.
Het is voor de eerste keer in de
Zeeuwse geschiedenis dat een
groep homosexuele mannen en
vrouw zich in zo grote getale laat
interviewen. Enkele jaren geleden
nog wilden de meesten anoniem
blijven, bang als men was om
agressie op te wekken. "Door je
openlijk te presenteren, neem je
ook de angst bij anderen weg.
Volgens de statistieken is één op
de tien mannen of vrouwen ho-
mosexucel. Velen schamen zich er
om allerlei redenen voor. Zeker in
Zeeland. Door je openbaar te
maken, verlaagje ook de drempel,
voor anderen om gewoon een
leven naar eigen geaardheid te
gaan leiden", zo meent hel Wal-
cherse zestal eensgezind.
De homobeweging is in onze pro
vincie al sins 1969 met wisselend
succes actief. Enkele pastorale
werkers namen in dat jaar het
voorlouw en begonnen her en der
praat- en werkgroepen.
Achter gesloten velourse gordij
nen trachtte men een hulporgani
satie op poten te zetten. In die
vijftien jaar lijd is er in het
Zeeuwse echter weinig van de
grond gekomen, zo ondervindt de
Walcherse groep dat nu. Het zes
tal denkt dat vooral de anonimi
teit uitbreiding van de activiteiten
steeds parten heeft gespeeld.
Ongeveer drie jaar geleden werd
de homobeweging opnieuw leven
ingeblazen door onder meer en
kele Vlissingers. Er werden gezel
lige avonden georganiseerd in Do
Piek en er werden huiskamer-
bijeenkomsten gehouden, waarde
problemen konden worden be
sproken. Ook opende de Walche-
naren een telefoonnummer waar
mensen met problemen konden
bellen. In 1983 werd 36 keer ge
bruik gemaakt van dat nummer.
"Nemen we de statistieken erbij,
dan zouden er op Walcheren zo'n
10.000 homosexuee! geaarde
mensen wonen. Er zijn er slechts
weinig die zich bekendmaken."
De Piek werd echter steeds minder
bezocht In de buurt namelijk is een
als homobar gekende uitspanning
die een grotere aantrekkings
kracht uitoefende. Maar juist de
genen die zich verbergen, durven
daar niet te komen. Dus wordt nu
druk geprobeerd een ander onder
komen te vinden. Middelburg ge
niet daarbij de voorkeur ('het is de
hoofdstad'). Maar tijdens een ge
sprek met een functionaris van de
gemeente werd hen te verstaan
gegeven, dat de afdeling Walche
ren van de COC de negentiende
plaats kreeg op de wachtlijst van
verenigingen, die allemaal een ge
schikte huisvesting zoeken.
Dc Rose Weck wordt in de gehele
wereld gehouden. Elke laatste za
terdag van de maand juni worth
herdacht dat in New York bezoe
kers van een homobar zich niet
zomaar lieten intimideren door de
politie. Deze gezagsdragers had
den in 1969 namelijk er een ge
woonte van gemaakt om regel
matig homobars binnen te vallen
en de bezoekers mee te nemen
voor een verhoor. Op 28 juni in
dat jaar pikten de gasten van de
Stonewall Inn de zoveelste inval
niet. Zij kwamen in opstand en zo
ontstonden er de eerste homorel-
len. Voor alle Nederlandse "flik
kers en potten' - zoals de uitnodi
ging vermeldt - is er zaterdag 30
juni in Nijmegen een uitgebreid
programma samengesteld waar
feest wordt gevierd en wordt ge
demonstreerd 'tegen heteroter
reur'.
Op Walcheren gaan de werkgroe
pleden feest vieren op zaterdag 23
juni in het paviljoen op het Nol-
lestrand. waar disco is van 22 tol
3.00 uur. Overdag staat een drietal
mensen met een kraam in de
Vlissingse binnenstad, waar in
formatiemateriaal wordt uitge
deeld en de voorbijgangers des
gevraagd ook materiaal kunnen
kopen. Maandag 25 juni staan de
Walcherse homo's op de toeris-
lenmarkt in Domburg en op don
derdag 28 juni op de weekmarkt
in Middelburg. Op zaterdag de
30ste hoopt de groep met een
grote aanhang naar Nijmegen te
gaan.
Het geven van informatie beperkt
zich echter niet tot deze ene weck.
In de toekomst zullen scholen, in
stelling en verenigingen worden
aangeschreven met het verzoek er
voorlichting te komen geven. Vo
rig jaar werd al met succes op een
christelijke middelbare school in
Middelburg een homoproject op-
gezel. "Je bekend maken, trekt
ook andere uit de anonieme huis
kamer waar ze een beetje zielig
zitten te doen", merkt een van de
zes tot slot op.
Wie informatie wil kan schrijven
(Postbus 251. 4380 AC in Vlissin
gen) of bellen (01184-68354 of
71854).
De Werkgroep van links naar rechts: Jan Kaniermans. Jaap van Klinken. Rob Schroevers. Fien Jansen en
Mallieu Spies. Caret van Honk ontbreekt.
