Saar speelt weer
met marionetten
Informatrices VW Middelburg
na verhuizing op volle toeren
'Het is veel drukker maar gezelliger'
HET WEEKBLAD VOOR WALCHEREN
HELMO
MODE
VOOR
JONGE
MENSEN!
FASHION
I^T) -
Schrijfavonden
AI Walcheren
NOG TWEE KEER RIENEKE VAN RITTHEM
Het dragen van kleder
dracht is een afgelopende
zaak, zowel op Walcheren
als in Zeeuws-Vlaande-
ren. De Cadzandse dracht
is nagenoeg geheel ver
dwenen. In 't Land van
Axel (Axel, Terneuzen,
Hoek en Zaamslag) lopen
nog slechts enkele tien
tallen vrouwen op z'n
'boers'. Ook op Walche
ren neemt het aantal
vrouwen en mannen dat
traditioneel gekleed gaat
zienderogen af.
Retour
Klederdrachten
museum
Allerlei vragen
Tot negen uur
J.P.A. R0SSËL
TANDPROTHETICUS
KUNSTGEBITTEN
REPARATIE
Haar
BACK
RAAKT U
HAAR KWIJT?
TER WERELD
oplage 21 700 wekelijks gratis huis aan huls op geheel Walcheren in combinatie met de vlissmyer. totale oplage 44.400. uitgave pro
vinciale zeeuwse courant b.'v. administratie/advertenties: markt 51postbus 5017, 4330 ka middelburg, 01180-27651privé;
h; schrama. 01180-13585. redaktie: ad hanneman. 01180-27651toestel 54.
Verdeeld over heel Walcheren
houdt Amnesty International een
aantal schrijfavonden in het kader
van de wereldwijde actie 'martelen
is mensenwerk, maar de bestrij
ding ervan ook'.
De schrijfactie van de A.I. afde
lingen Middelburg en Vlissingen
begint woensdag 13 juni in Vlis
singen in het Wollershuis, Hogc-
weg 103 en in het Pastoraal Cen
trum in de Kanariesprenk 379.
Het schrijven is deze maand gc-
richl op de vrijlating van drie
personen die in verschillende de
len van de wereld al lange tijd ge
vangen zitten. Het zijn Isidro Ni
colas Bobadilla die vanwege zijn
leiderschap van de linkse partijen
xn Peru sinds 23 juni 1983 gevan
gen zit. de Chinese redacteur F'u
Shenqi die sinds april 1981 wordt
vastgehouden en de 52-jarige ad
vocaat Adnan Arabi die vier jaar
vastzit in Syrië vanwege zijn aan
deel in een ééndags staking.
De overige schrijfavonden wor
den gehouden in Aagtekerke op
27 juni (inl. mevr. Louws-Elzin-
ga). en verder op 19 juni in Big-
gëkerke (inl. lam. Kodde. Oost-
weg) Koudekcrke (inl. Lidi West
straten, jeugdhonk), Middelburg
(inl. Gortstraat 38), Vrouwenpol
der (inl. D. Karreman Ontmoe
tingscentrum) en Zoutelande (inl.
lam. Winkelhof, Swaalingestraal
26).
Diezelfde derde dinsdag in juni is
er van 14 lot 16 uur in de biblio
theek in Oost-Souburg een
schrijfmi(|dag.
Op onze autopagina alle
maal leuk nieuws. Deze
week de eerste Nederland
se veilighcidsinspectrice.
0 De Tamboer (steakhouse)
boert goed. Het echtpaar
Zijnen in 'uit het zaken-
hart'.
0 Provincie en gemeenten
geven weer veel informatie
op hun eigen pagina's.
KLEDERDRACHTEN AFLOPENDE ZAAK
De Middelburgse poppenspeelster
Saar den Hollander heeft haar at
tributen weer tevoorschijn gehaald
en begint dit najaar met een uit
gebreid programma. Voor de wat
oudere jeugd heeft zij 'nu ben ik de
haas' ingestudeerd. Voor de jong
ste» tot acht jaar repeteert zij druk
aan een marionettenspel waarin
twee koningen (Arnold de Wrede
en Gilles de Goeie) het met elkaar
aan de stok krijgen. Het eerste
heroptreden van Saartje den Hol
lander vindt echter al tijdens de
braderie in Middelburg plaats.
Dan brengt zij een tien minuten
durend straatprogramma met ma
rionetten, dat zij overigens ook
tijdens deze zomer in enkele
Zeeuwse kustplaatsen zal spelen;
gevraagd en ongevraagd.
Al met al een ambitieus program
ma voor de Middelburgse die een
tijdje uit de roulatie was. En zij
heeft er weer zin in. Behalve spe
len met poppen, acteert ze ook
zelf. In 'nu ben ik de baas' speelt
zij een meisje dat zich na een ruzie
met haar moeder in haar kamer
opsluit en vervolgens als een echte
tiran haar poppen onderdrukt. Ze
zet ze gevangen en verandert in
een monster (dankzij de bijzonder
fraaie kleding die Cora Mesman
ontwierp). Ze beseft pas wat ze
doet als één der poppen (Jan
Klaassen) haar een spiegel voor
houdt.
"Tijdens de repetities miste ik
toch wel de poppen", besefte
Saar. "Daarom begonnen we aan
een spel met marionetten voor de
jongere jeugd". Dal 'we' staat
trouwens voor haar medespeelster
Sanmati. eveneens uit Middel
burg - In het marionettenspel
wordt Gilles de Goeie uitgedaagd
door koning Arnold de Wrede.
"Ga toch naar huis, naar je pan
toffels, je vrouw en kinderen",
antwoordt Gilles die geen oorlog
wil. Verbouwereerd blaast de
oorlogslustige koning de aftocht.
Maar dat blijkt verstrekkende ge-
Klederdracht-kamer P. Melis uit
Zoutelande schat het aantal Wal-
cherse boeren en boerinnen op
ruim honderd. "Maar dan heb je
het wel gehad". Aan het eind van
de vorige eeuw is de neergang in
gezet. Mevrouw D. Swets uit Ax
el: "Ik heb in de jaren twintig met
kinderen in de klas gezeten die
nog op z'n boers gekleed waren.
Zij waren de laatsten in Axel.
Jonge boerinnen die de traditio
nele Axelse dracht droegen heb ik
nooit gekend".
De laatste jaren is een hernieuwde
belangstelling voor oude kleder
drachten te bespeuren. Onlangs
werd in St. Anna ter Muiden bij
Sluis een klcderdrachtenmuseum
geopend. In hel museum kan de
bezoeker kennismaken met ver
schillende Zeeuwse drachten.
De klederdrachten zijn definitief
op hun retour, daar is iedereen het
over eens. Sommigen zijn bereid
om voor speciale gelegenheden
(braderies, ringrijwedstrijden,
volksdansoptredens) het traditio
nele boerenkostuum aan te trek
ken, niemand voelt er echter wat
voor om ook in het dagelijkse
leven er op z'n boers bij te lopen.
Er is één uitzondering: een jonge
Middelburger gaat geheel volgens
Walcherse traditie gekleed, en
baart daarmee nogal wat opzien.
Dejongeman heeft, aldus P. Melis
z'n burger-kleding verbrand om
niet in verleiding te komen. Me
vrouw Swets uit Axel kent hem
ook: hij is eens in het streekmu
seum geweest, waar zich een Ax
else hoerenkamer bevindt. "Ik zeg
nog tegen hem. als je helemaal
origineel wilt zijn, moet je je baard
afscheren. Vroeger droeg nie
mand een baard. Daar voelde hij
echter weinig voor..begreep ik".
Andere jongeren piekeren er niet
over om hun burgerkleren in de
kast te hangen, en geef ze eens
ongelijk. De traditionele kleding
is over het algemeen onpractisch.
Mevrouw Swets: "Een boerin die
kiest voor de originele dracht kan
niet autorijden. Op de schouders
zijn vleugels, doeken zéggen we
hier in Axel. bevestigd, waardoor
men niet kan omkijken".
Axelse boerinnen kunnen liet zich
al evenmin permiteren om ergens
tegen te leunen: de vleugels kun
nen gaan kreukelen. De beperkte
bewegingsvrijheid pleit al even
zeer legen traditionele kleding. Er
zijn echter nog meer legen-argu
menten. Behalve dal de kleding
onpractisch is, mag ook het fi-
Onlangs werd in een gerestau
reerde landbouwsclntur in St.
Anna ter Muiden bij Sluis het
klederdrachtenmuseum 't Rie
ten Dak geopend. Het museum
is een project van de stichting
Zeeuwse Initiatieven Bank. die
zich bezig houdt met het op
zetten van kleinschalige werk
projecten.
De collectie is samengesteld
door de klederdrachtkenner I'.
Melis uit Zoutelande. die reeds
op 14-jarige leej'tijd begon met
hel verzamelen van Walcherse
kostuums. Melis: "Ik heb vele
rokken, vesten, mantels en
broeken gered van de vuilnis
zak
De collectie van het museum is
bepaald nog niet compleet. Dat
geldt met name voor de Cad
zandse en Axelse dracht. Men
sen die iets hebben voor hel
museum kunnen zich wenden
tol P. Melis of restaurant
d'Ouwe Schuure in Sluis.
Corry Rasenberg, Marianne
Schiïderinck en Jeanine Dekker
(van links naar rechts op de foto)
zijn erg content met de nieuwe
huisvesting van de VVV Middel
burg. Als informatirces van de
plaatselijke vereniging voor
vreemdelingenverkeer zitten zij in
het pand op de Markt meer cen
traal. Centraler in elk geval dan tot
vóór 12 mei, toen zij nog kantoor
hielden in de Lammerensteeg,
verborgen achter muren van gro
tere panden.
Gemiddeld hebben we het nu net
zo druk als vroeger tijdens een
topdag", consteert Marianne
Schiïderinck die al sinds 1978 als
VVV-inforinatrice werkt en dus
alle verhuizingen van Lange Delft
via enkele maanden Dam naar de
Lammerensteeg en nu op de
Markt meemaakte. Soms gaan er
dan ook 's avonds als ze thuis
komt meteen de schoentjes van de
voeten, zo moe zijn die van de
hele dag staan. "Maar het is wel
veel gezelliger", straalt ze.
Het drietal dames geeft desge
vraagd een opsomming van de
talrijke laken die de plaatselijke
VVV heeft. En dat blijkt heel wat.
Van strippenkaart tot kamerver-
huur aan toeristen (bemiddelen)
tot informatie over musea elders
in het land. Alles uiteraard af
hankelijk van wie de vrager is.
"Mensen van hier komen met heel
andere vragen dan toeristen",
verklaart Corry Rasenberg, die de
functie informatrice sinds februa
ri van dit jaar bekleedt.
Opvallend is ook dat er nu meer
'dagjesmensen' de weg naar de
balie weten te vinden. Vragen als
bijvoorbeeld 'wanneer is het stad
huis te bezichtigen' of'wanneer is
de Lange Jan te 'beklimmen'
werden vroeger zelden gesteld.
"De dagjesmensen", neemt Ma
rianne Schiïderinck aan. "klamp
ten vroeger waarschijnlijk een
voorbijganger aan. in de hoop dat
deze ophelderins kon verschaf
fen".
Marianne. Corry en Jeanine heb
ben het druk in het hartje van
Middelburg, drukker dan ooit:
"Maar het is wel een gezellige
drukte", stellen ze vergenoegd
vast. Nu het kantoor met infor
matiebalie zo centraal is geves
tigd. kan het bijna niet anders of
ook hel ledental zal groeien. Hoe
welmen weet maar nooit. Im
mers ook al in 1928 (verslag ge
meenteraad Middelburgsche
Courant) werkte de ledenwerfca-
mapgne van de vereniging voor
vreemdelingenverkeer in Middel
burg op volle toeren. De gemeente
wilde namelijk pas de subsidie
naar duizend gulden verhogen.
Corry Rasenberg. Marianna Schiïderinck en Jeanine Dekker (Foto John Siwabessy)
als uit contributie-opbrengst het
zelfde bedrag kon worden ge
boekt. Anno Ï982 vroeg de VVV
Middelburg verhoging van de
subsidie tot één ton. Met dat extra
geld (de gemeente geeft nu onge
veer tachtigduizend gulden) zou
bijvoorbeeld in de zomermaan
den een extra informatrice kun
nen worden betaald, die net als
het drietal wervend en informatief
in het belang van de Zeeuwse
hoofdstad kan werken. De ge
meente stelt echter als voorwaar
de dat ook de inkomsten van de
Middelburgse VVV hoger wor
den. dus onder meer dat er leden
bij worden geschreven.
Voor het drietal dames zou een
extra kracht een welkome ver
lichting van het werk betekenen.
Niettemin blijven ze met een
vriendelijke glimlach hun gasten
van dienst. Ze verzekeren dat ze
hun klanten optimaal van dienst
zullen blijven. Zelfs als de VVV in
de zomermaanden op werkdagen
en op zaterdag tot negen uur 's
avonds open is, om de binnen
stromende toeristen te helpen bij
het zoeken naar een slaapplaats.
Spoedig klaar
'l el. afspraken 01184-14533
Hóbeinstraat 52. Vlissingen
klederdrachten terecht zijn geko
men in een museum. Mevrouw
Swets: "Jongens die uit dienst te
rugkwamen wilden liet .boerenpak
niet meer aan. De meisjes volgden
iets later".
Sommigen waren zo verknocht
aan hun dracht dat ze spijt kregen
van hun beslissing. Mevrouw
Swets kent iemand die overscha
kelde op burgerkleding, er niet
aan kon wennen, terug over ging
op de traditionele hoerendracht,
maar uiteindelijk toch voor 'ge
wone' kleding koos. Hel al dan
niet dragen van de traditionele
dracht heeft in sommige gezinnen
geleid tot hooglopende ruzies tus
sen ouders en kinderen. Mevrouw
Swets: "Daar staan velen niet bij
stil als ze in het museum rondlo
pen".
Walcherse klederdrachtenmannen
nanciële aspect niet worden uit
gevlakt. De heer Melis: "De stof
fen zijn duur. als je ze al kunt
krijgen. Voor de mannen is er so
wieso niks meer te krijgen, voor de
vrouwen nog iets. En dan hebben
we hel nog niet eens over de sie
raden gehad".
Wie er op z'n Cadzands wil bijlo
pen is, aldus mevrouw Versluys
uil Zuidzande. duizenden guldens
kwijl. "Voor de rokken heb je
Franse stof nodig. Die is nog wel
te krijgen, alleen kost ze wel 110
gulden per meter. Voor één rok
heb je ruim 3 meter nodig. Reken
dan maar uit". Daar staat tegen
over dat traditionele kleding oer
sterk is. De heer Melis uit Zoute-
en vrouwen (Foto Ruben Oreel).
lande kent een boer die 60 jaar
met een pilot-broek heeft gedaan.
"Iets voor het Guincss Book of
Records", grapt hij.
Er is ook nog een andere reden dat
veel vrouwen zijn overgeschakeld
op burgerkleding: het dag in. dag
uit dragen van een mutsje of kap
is slecht voor hel haar. Mevrouw
Versluys uil Zuidzande: "Het
haar stikt. Er komt geen lucht bij.
Veel vrouwen waren dan ook na
genoeg kaal". P. Melis: "Veel
Walcherse vrouwen dragen een
rol met kunsthaar".
De invloed van de moderne tijd is
volgens de kenners echter de be
langrijkste reden geweest dat de
Snel. I.ever vandaag nog
uw kleurenrólletje bij ons in
Kunt u morgen na de
lunch genieten van uw schitte
rend afgedrukte kleurenfoto's.
En nog op een groter
formaat dan normaal ook!
Zonder dat 't u een cent
méér kost. Alleen bij ons:
FOTO'FILM-VIDEO
DIT KAN ALLEEN BIJ DE ECHTE KLEURENFOTO-SPECIALIST^
Lange Delft 61
MIDDELBURG
Gezond Jtaar.groeit alleen op een ge
zonde hpofdhuid. Bioscalin, ontwik
keld aan deUniversiteit van Helsinki,
reinigt uwjioofdhuid diep en bevordert
de vorming van nieuwe cellen.
Roos verdwijnt. Haaruitval stopt! En
bij langdurige verzorging met Bioscalin
Elixer kan zelfs in veel gevallen nieuwe
haargroei ontstaan! Bioscalin Elixer en
Bioscalin Shampoo. Voor wie Haar wil
behouden. Verkrijgbaar bij Apothe
kers, Drogisten en Kappers. Inl. en fol
der:
Bioscalin (Nederland)
Tel. 070 - 89 77 52 - Postbus 16140
2500 BC Oen Haag
FtH.no>
Saar den Hollander op een buurtpleintje (Foto John Siwabessy).
volgen te hebben voor de vrede
lievende koning. Zijn minister van
oorlog adviseert hem om met een
hele horde lakeien en twintig
koffers het land in te gaan om
uitleg te geven. De koning gaat
echter liever alleen en verzint
allerlei listen om ongezien het
paleis te verlaten. Saar den Hol
lander voorspelt dat de kinderen
bij het zien van dit stuk enorm
veel plezier zullen beleven. "1 iet is
een spel vol humor".
De beide stukken worden vanaf
dit najaar gespeeld. Volgens Saai-
zijn ze vooral geschikt voor scho
len.
Voordat de Middelburgse pop
penspeelster (zij wordt door ken
ners betiteld als één van de vier
besten van Nederland) met het
nieuwe programma begint, speelt
zij nog twee keer het alombeken-
de Rieneke van Ritthem, Dat ge
beurt op de woensdagen 20 en 27
juni in het poppentheater aan de
Brakstraat in Middelburg, aan
vang 14.30 uur. Reserveren voor
die voorstellingen is mogelijk (te
lefoon 01180-37703.)
Be grootste kop
Vermeld
in bet
Guiness'boek
'W/gM&y.
WMéÊm
WW
mwmm
(M
De Braderiekrant die vandaag huis-aan-huis op Walcheren wordt
verspreid geeft een uitgebreid overzicht van de vele activiteiten
